Yapılan ĠĢ (240 derece/sn)
Grup I Grup II Grup III Grup IV
1p
Ort±SS Ort±SS Ort±SS Ort±SS
E ks ta n sö r Önce 2245,5±329,22 1843,75±310,63 1670,5±322,37 1542,13±235,97 0,001** Sonra 2238,5±339,87 2006±345,43 1743,13±256,8 1549,75±299,63 0,001** Fark -7±149,59 162,25±250,17 72,63±154,6 7,63±198,11 0,299 2p 0,898 0,109 0,226 0,916 F leks ör Önce 1987,88±305,23 1740,38±335,99 1428,88±233,59 1494,63±239,33 0,002** Sonra 1966±417,11 1864,63±270,45 1548,38±282,44 1586,88±290,4 0,035* Fark -21,88±234,67 124,25±338,32 119,5±290,91 92,25±155,75 0,660 2p 0,800 0,333 0,283 0,138
Ort: Ortalama, SS: Standart sapma.
1 Oneway ANOVA Test. 2
Paired Sample t Test. * p<0.05.
** p<0.01.
ġekil 31. Grupların ekstansör ve fleksör kaslarda toplam yapılan iĢ sol diz (240 derece/sn) ortalamaları açısından değerlendirilmesi
Ekstansör Kas Grubunda (Sol Diz Toplam Yapılan ĠĢ % BW)
Gruplara göre sporcuların ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmaktadır (p:0.004; p<0.01). Grup I’deki sporcuların ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları, Grup IV’teki (p:0.003; p<0.01) sporculardan istatistiksel
0 500 1000 1500 2000 2500
Önce Sonra Önce Sonra
Ekstansor Fleksor
Toplam Yapılan İş (sol diz)
49
olarak anlamlı düzeyde yüksektir. Diğer gruplardaki sporcuların ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05).
Gruplara göre sporcuların 1 hafta sonraki ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmaktadır (p:0.002; p<0.01). Grup IV’teki sporcuların 1. haftadaki TYİ % BW ortalamaları, Grup I (p:0.004; p<0.01) ve Grup Grup II’deki (p:0.006; p<0.01) sporculardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşüktür. Diğer gruplardaki sporcuların 1. haftadaki TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05).
İlk ölçüme göre 1 hafta sonraki TYİ % BW ortalamalarında görülen değişim miktarlarına göre gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.436; p>0.05).
Grup I’de; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir artış görülmekle
birlikte, görülen bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.955; p>0.05).
Grup II’de; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir artış
görülmekle birlikte, görülen bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.118; p>0.05).
Grup III’te; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir artış
görülmekle birlikte, görülen bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.239; p>0.05).
Grup IV’te; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir artış
görülmekle birlikte, görülen bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.850; p>0.05).
Fleksör Kas Grubunda (Sol Diz Toplam Yapılan ĠĢ % BW)
Gruplara göre sporcuların ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmaktadır (p:0.018; p<0.05). Grup I’deki sporcuların ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları, Grup III (p:0.011; p<0.05) ve Grup IV’teki (p:0.019; p<0.05) sporculardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksektir. Diğer gruplardaki sporcuların ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p>0.05).
Gruplara göre sporcuların 1 hafta sonraki ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.076; p>0.05).
50
İlk ölçüme göre 1 hafta sonraki TYİ % BW ortalamalarında görülen değişim miktarlarına göre gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.673; p>0.05).
Grup I’de; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir düşüş
görülmekle birlikte, görülen bu düşüş istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.799; p>0.05).
Grup II’de; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir artış
görülmekle birlikte, görülen bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.342; p>0.05).
Grup III’te; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir artış
görülmekle birlikte, görülen bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.290; p>0.05).
Grup IV’te; ilk ölçüme göre 1. haftadaki TYİ % BW ortalamasında bir artış
görülmekle birlikte, görülen bu artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p:0.161; p>0.05) (Tablo 9, Şekil 32).
Tablo 9. Grupların ekstansör ve fleksör kaslarda toplam yapılan iĢ % BW sol diz (240 derece/sn) ortalamaları açısından değerlendirilmesi
TYĠ %BW (240 derece/sn)
Grup I Grup II Grup III Grup IV
1p
Ort±SS Ort±SS Ort±SS Ort±SS
E ks ta n sö r Önce 2372,63±240,91 2175,75±320,03 2013,88±426,12 1786,63±143,26 0,004** Sonra 2376,38±279,19 2355,25±235,65 2098,38±335,65 1805±352,7 0,002** Fark 3,75±183,2 179,5±284,62 84,5±185,74 18,38±264,86 0,436 2p 0,955 0,118 0,239 0,850 F leks ör Önce 2108±299,96 2051,5±340,63 1707,5±229,77 1742,25±292,68 0,018* Sonra 2082,38±353,64 2197,5±208,69 1844±246,45 1854,88±389,37 0,076 Fark -25,63±273,51 146±405,29 136,5±337,27 112,63±203,1 0,673 2 p 0,799 0,342 0,290 0,161
Ort: Ortalama, SS: Standart sapma.
1 Oneway ANOVA Test. 2 Paired Sample t Test.
* p<0.05. ** p<0.01.
51
ġekil 32. Grupların ekstansör ve fleksör kaslarda toplam yapılan iĢ % BW sol diz (240 derece/sn) ortalamaları açısından değerlendirilmesi
Ekstansör Kas Grubunda (Pik Tork)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.551; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.025; p<0.05).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.537; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.474; p>0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.535; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.865; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.631; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.276; p>0.05).
0 500 1000 1500 2000 2500
Önce Sonra Önce Sonra
Ekstansor Fleksor
TYİ % BW (sol diz)
52 Fleksör Kas Grubunda (Pik Tork)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.040; p<0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.003; p<0.01).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.012; p<0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.018; p<0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.653; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.067; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.065; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.145; p>0.05) (Tablo 10).
Tablo 10. Ekstansör ve fleksör kaslarda sağ diz ve sol diz pik tork (Newton-Meters) (60 derece/sn) ortalamalarının değerlendirilmesi
Pik Tork (60 derece/sn)
Grup I Grup II Grup III Grup IV
Ort±SS Ort±SS Ort±SS Ort±SS
E
kst
ansö
r
Sağ diz Önce 311±43,87 286±51,4 243,38±31,39 247±25,82
Sol Diz Önce 305,5±50,53 278,13±59,9 249,25±50,64 250,5±29,95
P 0,551 0,537 0,535 0,631
Sağ Diz Sonra 300,5±51,64 295,63±52,86 246,88±33,32 231±29,2
Sol Diz Sonra 282,25±42,13 285,75±60,27 249±52,09 245,13±33,27
P 0,025* 0,474 0,865 0,276
Fle
ksö
r
Sağ Diz Önce 218,25±29,7 188,25±39,43 180,88±29,81 171,25±25,28
Sol Diz Önce 206,38±34,76 174,88±33,29 174,88±29,67 155,75±32,31
P 0,040* 0,012* 0,653 0,065
Sağ Diz Sonra 217,75±22,74 210,13±26,04 187,13±24,99 178,38±23,49
Sol Diz Sonra 204±29,84 197±31,04 173,25±23,04 165,13±28,38
P 0,003** 0,018* 0,067 0,145
Ort: Ortalama, SS: Standart sapma.
Paired Sample t Test * p<0.05
53 Ekstansör Kas Grubunda (Pik Tork % BW)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.482; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.022; p<0.05).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.463; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.369; p>0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.542; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.987; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.863; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.463; p>0.05).
Fleksör Kas Grubunda (Pik Tork % BW)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.049; p<0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.005; p<0.01).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.011; p<0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.014; p<0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.704; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları ile
54
sol diz 1. hafta PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.089; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki PT % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.076; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta PT % BW ortalamaları ile sol diz 1. hafta PT % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.166; p>0.05) (Tablo 11).
Tablo 11. Ekstansör ve fleksör kaslarda sağ diz ve sol diz pik tork % BW (Newton- Meters) (60 derece/sn) ortalamalarının değerlendirilmesi
PT %BW (60 derece/sn)
Grup I Grup II Grup III Grup IV
Ort±SS Ort±SS Ort±SS Ort±SS
E
kst
ansö
r
Sağ Diz Önce 329,13±34,8 337,13±48,39 292,88±42,86 289±33,56
Sol Diz Önce 322±35,24 326±47,74 299,63±64,32 290,5±22,62
P 0,482 0,463 0,542 0,863
Sağ Diz Sonra 319,38±45,31 349,38±57,16 298,13±37,48 276,75±35,32
Sol Diz Sonra 300,88±43,89 335,38±49,34 298,38±58,7 284,13±19,24
P 0,022* 0,369 0,987 0,463
Fle
ksö
r
Sağ Diz Önce 230,25±16,47 221,38±35,42 215±21,45 198,75±18,58
Sol Diz Önce 218,38±29,54 204,75±26,16 208,63±26,09 181,13±36,31
P 0,049* 0,011* 0,704 0,076
Sağ Diz Sonra 233±23,48 248±21,73 224±19,33 207,25±17,72
Sol Diz Sonra 218±27,94 232,13±24,79 207,25±21,8 192±27,41
P 0,005** 0,014* 0,089 0,166
Ort: Ortalama, SS: Standart sapma.
Paired Sample t Test * p<0.05
** p<0.01
Ekstansör Kas Grubunda (Toplam Yapılan ĠĢ)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.892; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.418; p>0.05).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.764;
55
p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.982; p>0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.068; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.618; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.199; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.303; p>0.05).
Fleksör Kas Grubunda (Toplam Yapılan ĠĢ)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.503; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.043; p<0.05).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.296; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.530; p>0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.503; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.434; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.377; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.196; p>0.05) (Tablo 12).
56
Tablo 12. Ekstansör ve fleksör kaslarda sağ diz ve sol diz toplam yapılan iĢ (240 derece/sn) ortalamalarının değerlendirilmesi
Toplam Yapılan ĠĢ (240 derece/sn)
Grup I Grup II Grup III Grup IV
Ort±SS Ort±SS Ort±SS Ort±SS
E
kst
ansö
r
Sağ Diz Önce 2257,0±363,62 1822,38±367,4 1511,75±450,97 1628,5±278,33
Sol Diz Önce 2245,5±329,22 1843,75±310,63 1670,5±322,37 1542,13±235,97
P 0,892 0,764 0,068 0,199
Sağ Diz Sonra 2302,25±371,13 2008,5±455,45 1679,38±525,97 1658,88±267,61
Sol Diz Sonra 2238,5±339,87 2006±345,43 1743,13±256,8 1549,75±299,63
P 0,418 0,982 0,618 0,303
Fle
ksö
r
Sağ Diz Önce 2041,25±327,67 1853,38±305 1472,5±307,72 1592,88±156,65
Sol Diz Önce 1987,88±305,23 1740,38±335,99 1428,88±233,59 1494,63±239,33
P 0,503 0,296 0,503 0,377
Sağ Diz Sonra 2140,25±340,32 1936,13±456,22 1620,63±295,7 1706,25±161,97
Sol Diz Sonra 1966,0±417,11 1864,63±270,45 1548,38±282,44 1586,88±290,4
P 0,043* 0,530 0,434 0,196
Ort: Ortalama, SS: Standart sapma.
Paired Sample t Test * p<0.05
Ekstansör Kas Grubunda (Toplam Yapılan ĠĢ % BW)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.911; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.465; p>0.05).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.743; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.955; p>0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.056; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları ile
57
sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.648; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.186; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.290; p>0.05).
Fleksör Kas Grubunda (Toplam Yapılan ĠĢ % BW)
Grup I’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.697; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları, sol dizden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p:0.039; p<0.05).
Grup II’de; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.302; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.571; p>0.05).
Grup III’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.634; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.381; p>0.05).
Grup IV’te; sporcuların sağ diz ilk ölçümdeki TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ilk ölçüm TYİ % BW ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.348; p>0.05). Sporcuların sağ diz 1. hafta TYİ % BW ortalamaları ile sol diz ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır (p:0.214; p>0.05) (Tablo 13).
58
Tablo 13. Ekstansör ve fleksör kaslarda sağ diz ve sol diz toplam yapılan iĢ % BW (240 derece/sn) ortalamaları açısından değerlendirilmesi
TYĠ %BW (240 derece/sn)
Grup I Grup II Grup III Grup IV
Ort±SS Ort±SS Ort±SS Ort±SS
E ks ta n sö r
Sağ Diz Önce 2383,13±300 2150,13±371,52 1825±543,22 1900,25±330,42
Sol Diz Önce 2372,63±240,91 2175,75±320,03 2013,88±426,12 1786,63±143,26
P 0,911 0,743 0,056 0,186
Sağ Diz Sonra 2437,25±317,03 2362,63±429,91 2035,63±639,9 1942,25±363,34
Sol Diz Sonra 2376,38±279,19 2355,25±235,65 2098,38±335,65 1805±352,7
P 0,465 0,955 0,648 0,290
F
leks
ör
Sağ Diz Önce 2149,88±236,71 2181,88±250,08 1744,88±229,83 1875,13±343,4
Sol Diz Önce 2108±299,96 2051,5±340,63 1707,5±229,77 1742,25±292,68
P 0,697 0,302 0,634 0,348
Sağ Diz Sonra 2276,63±307,39 2273,38±428,57 1942,38±321,28 1997,88±292,64
Sol Diz Sonra 2082,38±353,64 2197,5±208,69 1844±246,45 1854,88±389,37
P 0,039* 0,571 0,381 0,214
Ort: Ortalama, SS: Standart sapma.
Paired Sample t Test *p<0.05.
59
TARTIġMA
Müsabaka öncesi ısınma, yıllardır süregelen sık bir uygulama olmasına rağmen bunu destekleyen kısıtlı bilimsel kanıtlar mevcuttur. Bu göz önünde bulundurulularak ısınma protokollerinin koç, eğitmen ve atletlerin kişisel tecrübelerini yansıttığı söylenebilir (76).
Müsabaka öncesi ısınmanın önemi vücudu yaklaşan fiziksel aktiviteye hazırlamaktır (77).
Müsabaka öncesi ısınmanın ana amacı fiziksel aktivite esnasında ortaya çıkabilecek olası sakatlıkların önüne geçmek ve aynı sürede mümkün olan en yüksek performansı elde etmektir. Buna göre çoğu atlet sakatlıkları önlemek ve esneklikte sağlanan artışla performanslarını arttırmak için müsabaka öncesi ısınmalarına germe egzersizlerini katarlar (78,79).
Buna ek olarak son çalışmalar akut germelerin kas gücünü (80,81,82), dayanıklılığını (83,84), dikey zıplamayı (85-87) ve sprint performansını (84) azaltarak atletik performansı düşürebileceğini göstermişlerdir. Değişik tipte kas aktivitelerinde (maksimal, dayanma ve patlayıcı) kullanılan kas gücü sporda elde edilen performans için belirleyici bir faktör olduğu için bu konu önemlidir (88).
Geleneksel olarak statik germe egzersizleri müsabaka öncesi ısınma rutinlerinin ana elementidir (85,87,89). Fiziksel aktivite öncesi yapılan statik germeler bir eklem veya eklem grubunun hareket kabiliyetini arttırmak (90) ve dinamik aktivitelerdeki performansı arttırmak için önerilmektedir.
Bunun dışında, bazı çalışmalar müsabaka öncesi germeleri incelemiş olsa da, farklı germe yöntemlerinin potansiyel etkinlikleriyle ilgili soru işaretleri varlıklarını korumaktadır. Ayrıca dinamik germelerin çeviklik, hız ve kuvvet gibi performans değerlerini arttırdığını
60
gösteren tutarlı veriler varken, statik germelerin performansı azaltabileceğini gösteren çalışmalar da mevcuttur (76,91-95). Bu sebeple sporcu ve koçların umut vaat eden ısınma protokolleri yaratabilmeleri için yakın zamanlı çalışmaların kullanışlı sonuçları çok elzemdir.
Basketbol sporcularının, izokinetik kuvvet profillerinin belirlenmesi branşın gerekliliklerinin yerine getirilmesi ve sporcuların üst düzey performanslarının sürekliliği açısından büyük önem taşımaktadır.
Biz de çalışmamızda, müsabakalar öncesi esneme amaçlı yapılan germe egzersizlerinden statik ve dinamik germenin diz kas gücüne etkilerini ve birbirine üstünlüklerini karşılaştırmaya çalıştık. Bu amaçla, en az 5 yıl basketbolla uğraşmış ve haftada 5 gün antreman yapan iyi antrenmanlı 16 basketbolcu ile, haftada bir gün antreman yapan kötü antrenmanlı 16 basketbolcu olmak üzere toplam 32 sporcuyu çalışmaya dahil ettik. Randomize şekilde sporcuları 8’er kişilik 4 gruba ayırdık. Önce dinamik germe egzersizleri bir hafta sonra da statik germe egzersizleri uygulanan iyi antrenmanlı 8 sporcu “Grup I”, önce statik germe egzersizleri bir hafta sonra da dinamik germe egzersizleri uygulanan iyi antrenmanlı 8 sporcu “Grup II”, önce dinamik germe egzersizleri bir hafta sonra da statik germe egzersizleri uygulanan kötü antrenmanlı 8 sporcu “Grup III” ve önce statik germe egzersizleri bir hafta sonra da dinamik germe egzersizleri uygulanan kötü antrenmanlı 8
sporcu “Grup IV” olarak tanımlandı. Sporcuların yaşları 18 ile 28 arasında değişmekte olup, ortalama yaş 22.75±2.73’tür.
Çalışmamızda her dört grupta yer alan sporcuların ortalama kilo ve VKİ’leri birbiriyle benzerlik göstermekteydi.
Ayrıca amaca bağlı olarak, örneğin esnekliği arttırma, sakatlanmayı önleme veya kuvvet gibi diğer parametreler göz önüne alınarak germe egzersizlerinin tipine karar verilir. Son araştırmalara göre statik germeler ile fleksibilitede daha iyi artış gözükürken dinamik germeler ile anlık fiziksel performans artışı daha etkin gibi gözükmektedir (96).
O'Sullivan ve ark. (96) hamstring sakatlığı hikayesi olan ve sakatlık hikayesi olmayan kontrol grubunda ısınma, statik germe ve dinamik germenin hamstring fleksibilitesi üzerindeki kısa dönem etkilerini incelediler.
Sonuçta statik germelerin hamstring fleksibilitesini arttırdığını bulurlarken, dinamik germelerin böyle bir etkisinin olmadığını buldular. Bu bulgular sakatlığı bulunmayan kontrol grubunda elde edilen bulgularla uyuşmaktadır. Ayrıca bahsedilmesi gereken bir nokta da ısınma ve statik germelerin etkisinin sakatlık sonrası azalmış fleksibilitesi olan kişilerde daha etkili olduğudur, fakat bunun oranı istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır.
61
Ayrıca Brandy ve ark. (97) 6 haftalık bir eğitim programında statik ve dinamik germelerin fleksibilite üzerindeki etkilerini karşılaştırmışlardır. Statik germelerin fleksibiliteyi dinamik germelerden belirgin derecede daha fazla arttırdığını bulmuşlardır. Her şeye rağmen sonuçlar göstermiştir ki dinamik germeler de, çok fazla olmasa da, fleksibiliteyi arttırmaktadır: dinamik germe grubu eklem hareket açıklığı = 4.27°, statik germe grubu eklem hareket açıklığı = 11.42° saptanmıştır.
Altının çizilmesi gereken bir diğer konu ise yapılan önceki çalışmalar statik germelerin sakatlanma oranlarını azaltmaya yardımcı olabileceği (98,99) ve sakatlıktan toparlanma hızını arttırabileceğini (100-102) göstermektedir. Buna karşıt olarak bir takım çalışmalar statik germelerin sakatlığın önlenmesinde ve tedavisinde neredeyse tamamen etkisiz olduğunu iddia eder (61,103,104). Ayrıca açıkça ortaya konmuştur ki statik germeler anlık fiziksel performansı negatif yönde etkileyebilir (91,105).
Daha sonra yapılan çalışmalarda statik germelerin kuvvette (98,99) ve dikey zıplama