Tohumlarda Kafeik Asit Türevleri (% Kaftarik asit-Kikorik asit)

4.2.5.2. Tohumlarda Kaftarik Asit Miktarı (%)

Echinacea purpurea var. purpurea. Echinacea pallida var. pallida. Echinacea paradoxa var. paradoxa. Echinacea purpurea var. baby white swan ve Echinacea purpurea var. double decker bitkilerinin tohumlarında yapılan kaftarik asit miktar tayinine ait varyans analiz sonuçları Çizelge 4.163’da ve kaftarik asit oranına ait ortalama değerler ise Çizelge 4.164’te verilmiştir.

Çizelge 4.163. Kaftarik Asit Oranına Ait Varyans Analizi VK SD KT KO F Toplam 29 0,142 Yıl 1 0,017 _0,017 670,114 Ekinezya Türleri 4 0,107 0,027 1081,540** Yıl x Ekinezya Türleri 4 0,019 0,005 190,789** Hata 20 0,000 0,000 (CV: 0,05047; **:P<0.01)

Çizelge 4.164. Kaftarik Asit Oranına Ait Ortalama Değerler (%) ve Önemlilik Grupları

LSD Ekinezya Türleri: 0.001643, LSD Yıl x Ekinezya Türleri: 0.002323

Ekinezya tohumlarındaki kaftarik asit miktarına yılın etkisinin olmadığı Çizelge 4.163’de görülmektedir. 2013 yılında en yüksek kaftarik asit miktarı % 0.270 ile Echinacea purpurea var. double decker tohumunda belirlenmişken. en düşük kaftarik asit miktarı da % 0.053 ile Echinacea paradoxa var. paradoxa tohumundan elde edilmiştir. 2014 yılında ise kaftarik miktarı en yüksek Echinacea purpurea var. double decker tohumunda % 0.132, en düşük Echinacea purpurea var. baby white swan tohumunda % 0.025 olarak belirlenmiştir. Çizelge 4.163’te görüldüğü gibi tohumlardaki kaftarik asit oranına ekinezya türleri x yıl interaksiyonunun ve ekinezya türlerinin istatistiki olarak % 1 ihtimal sınırında önemli olmuştur. Ekinezya tohumlarının kaftarik asit oranlarının bulunduğu Çizelge 4.164’te de görüldüğü üzere, en yüksek % 0.270 ile 2013 yılına ait E. purpurea var. double decker tohumunda kaftarik asit belirlenmişken, bunu sırasıyla 2013 yılıE. pallida var. pallida tohumunda % 0.134 ve 2014 yılı Echinacea purpurea var. double decker tohumunda % 0.132 değerleri izlemektedir. Her iki yıl verilerinin ortalamalarına göre en yüksek kaftarik asit miktarı % 0.201 ile Echinacea purpurea var. double decker tohumundan elde edilmişken. en düşük ise % 0.050 ile Echinacea paradoxa var. paradoxa tohumunda tespit edilmiştir.

Yıl Ekinezya Türleri E. pallida var. pallida E. purpurea var. purpurea E. purpurea

var. baby white swan

E. purpurea

var. double decker

E. paradoxa

var. paradoxa Ortalama

2013 0,134 b 0,063 e 0,089 d 0,270 a 0,053 f 0,122

2014 0,129 c 0,042 g 0,025 h 0,132 b 0,046 g 0,075

4.2.5.2. Tohumlarda Kikorik Asit Miktarı (%)

Echinacea purpurea var. purpurea. Echinacea pallida var. pallida. Echinacea paradoxa var. paradoxa. Echinacea purpurea var. baby white swan ve Echinacea purpurea var. double decker bitkilerinin tohumlarında yapılan kikorik asit miktar tayinine ait varyans analiz sonuçları Çizelge 4.165’te ve kikorik asit oranına ait ortalama değerler ise Çizelge 4.166’da verilmiştir.

Çizelge 4.165. Kikorik Asit Oranına Ait Varyans Analizi

VK SD KT KO F Toplam 29 0,084 Yıl 1 0,022 _0,022 30,988 Ekinezya Türleri 4 0,036 0,009 12,715** Yıl x Ekinezya Türleri 4 0,012 0,003 4,349* Hata 20 0,014 0,001 (CV: 0,2372; **:P<0.01; *:P<0.05)

Çizelge 4.166. Kikorik Asit Oranına Ait Ortalama Değerler (%) ve Önemlilik Grupları

LSD Ekinezya Türleri: 0.05195, LSD Yıl x Ekinezya Türleri: 0.05386

Tohumlarda yapılan kikorik asit miktarına farklı yılların bir etkisinin olmadığı Çizelge 4.165’te görülmektedir. Bununla birlikte Ekinezya türleri x yıl interaksiyonunun % 5 ve ekinezya türlerinin de % 1 ihtimal sınırında önemli bulunduğu Çizelge 4.165’te belirtilmiştir. 2013 yılında kikorik asit miktarı en yüksek Echinacea purpurea var. baby white swan tohumunda % 0.196, en düşük Echinacea purpurea var. double decker tohumunda % 0.082 olarak belirlenmiştir. 2014 yılında ise % 0.138 ile en yüksek kikorik asit miktarı Echinacea pallida var. pallida tohumunda, en düşük kikorik asit miktarı da Echinacea purpurea var. double decker tohumunda (% 0.023) belirlenmiştir.

Her iki yılın verilerinin ortalama değerlerine göre en yüksek kikorik asit miktarı % 0.146 ile Echinacea pallida var. pallida tohumundan elde edilmiştir. En düşük kikorik asit miktarı ise Echinacea purpurea var. double decker tohumunda (% 0.052) tespit edilmiştir.

Yıl Ekinezya Türleri E. pallida var. pallida E. purpurea var. purpurea E. purpurea var.

baby white swan

E. purpurea var. double decker E. paradoxa var. paradoxa Ortalama 2013 0,154 ab 0,157 ab 0,196 a 0,082 cd 0,106 bcd 0,139 2014 0,138 bc 0,114 bcd 0,067 de 0,023 e 0,084 cd 0,085 Ortalama 0,146 a 0,136 a 0,131 a 0,052 b 0,095 ab 0,112

Avrupa Farmakopesinde istenen değerler; Echinacea purpurea herbasında kaftarik asit ve kikorik asit toplamı en az % 0.1, Echinacea purpurea kökte kaftarik asit ve kikorik asit toplamı en az % 0.5 ve Echinacea pallida kökte kuru drog en az % 0.2 ekinakozit içermelidir şeklindedir.

Wills ve Stuart (1999), yaptıkları çalışmada Avusturalya’da ticari amaçla üretilen 62 adet Echinacea purpurea kök ve herbasında alkamid ve kikorik asit miktarlarını incelemişlerdir. Kikorik asit konsantrasyonu köklerde ortalama 13.5 ± 5.0 mg/g (1.4-20.5 mg/g K.A.), herbalarda ortalama 12.9 ± 4.5 mg/gr (4.9-21.4 mg/g K.A.) tespit edilmiştir.

Pellati ve ark. (2004) tarafından yapılan çalışmada, Echinacea purpurea, Echinacea pallida ve Echinacea angustifolia köklerinde ve bu türlerden üretilen ve ticari olarak satılan ürünlerde kaftarik asit ve kikorik asit miktarlarını incelemişlerdir. Buna göre kaftarik asit miktarları; Echinacea purpurea kökünde ort. 3.97 ± 0.14 mg/g K.A., Echinacea purpurea’dan üretilen ürünlerde 0.39-3.62 mg/g arasında, Echinacea pallida kökünde ort. 0.81± 0.02 mg/g K.A., Echinacea pallida’dan üretilen ürünlerde de 0.64-2.36 mg/g olarak belirlenmişken; kikorik asit miktarları, Echinacea purpurea kökünde ort. 19.27 ± 0.26 mg/g K.A., Echinacea purpurea’dan üretilen ürünlerde 0.69-10.29 mg/g arasında, Echinacea pallida kökünde ort. 0.83± 0.03 mg/g K.A., Echinacea pallida’dan üretilen ürünlerde de 0.43-1.24 mg/g olarak tespit edilmiştir.

Mancek ve Kreft (2005), Drog Echinacea purpurea herbasından elde edilen özsuyunda kaftarik asit ve kikorik asit miktarlarını kapiler elektroforez yöntemiyle belirlemişlerdir. Bu yöntemle kaftarik asit ve kikorik asit değerlerini sırasıyla 0.0440-0.3522 mg/ml ve 0.0741- 0.5928 mg/ml olarak tespit etmişlerdir.

Thygesen ve ark. (2007) yaptıkları çalışmada, Echinacea purpurea yaprak ve saplarında kikorik asit miktarını araştırmış ve yaprakta ortalama 41.3 mg/g K.A. , sapta ise ortalama 8.57 mg/g K.A. olarak elde etimişlerdir.

Gülpınar (2009) tarafından yapılan tez çalışmasında Echinacea pallida ve Echinacea purpurea herba ve köklerinden değişik çözücülerle elde edilen ekstrelerde kaftarik ve kikorik miktarları belirlenmiştir. Metanol ile elde edilen ekstrelerde kikorik asit miktarları; Echinacea purpurea herbada % 1.9725, Echinacea purpurea kökte % 2.0492, Echinacea pallida herbada % 0.4380 iken kaftarik asit miktarları; Echinacea purpurea herbada % 0.2324, Echinacea purpurea kökte % 0.1974, Echinacea pallida herbada % 0.0570 olarak tespit edilmiştir.

Tsai ve ark. (2012), Echinacea purpurea çiçeklerinin farklı konsantrasyonlarda (% 25, % 50, % 75) ve farklı sıcaklıklarda (25, 35, 45, 55, 65, 75, 85 ve 95 0_{C) elde ettikleri}

En yüksek kaftarik asit ve kikorik asit oranı % 50 etanolle 65 0C’de elde edilen ekstrede (78.18 mg/g ve 217.61 mg/gr) saptanmıştır.

Elde ettiğimiz tohumlardaki sonuçlar Avrupa farmakopesinde Echinacea purpurea ve Echinacea pallida için istenen kriterlere göre uyumlu olarak tespit edilmiştir. Ancak yapılan literatür taramasında tez çalışmamızda materyal olarak kullandığımız ekinezya türlerinin tohumlarında kaftarik ve kikorik asit miktarları belirlenmemiş olup herba, yaprak, sap, çiçek ve kökten elde edilen sonuçlarla kıyaslandığında rakamların paralellik gösterdiği görülmektedir.