Terminoloji

15

Tablo 2.3. Halojensizleştirme ile ilgili bazı teknik terimler (URL-6, 2011).

Kelime veya cümle Anlamı

İndirgeyici dehalojenasyon

Dehalorespirasyon

İndirgeyici deklorinasyon

Uygun bir elektron vericinin varlığında hidrojen ile klorlu organik bileşik üzerindeki klor iyonunun yer değiştirmesinin biyolojik olarak ifadesidir ve daha sonra az klorlu bir ürün meydana gelir. Örneğin, klorlu alifatik hidrokarbonların indirgeyici halojensizleştirilmesinde ardışık olarak PCE TCE’ye, TCE 1,2-DCE’ne, 1,2-DCE VC ve klorüre ve son olarak karbondioksit ve suya dönüşür. İndirgeyici halojensizleştirme metabolik ya da kometabolik olabilir. Metabolik halojensizleştirme esnasında büyümeye bağlı soluma olarak adlandırılan bu reaksiyondan mikroorganizma yarar sağlar. Kometabolik halojensizleştirme esnasında mikroorganizma herhangi bir yarar sağlamaz.

Dehalorespirasyon Bir oksidan madde olarak klorlu bir bileşiğin ve elektron verici olarak basit organik bileşik ya da moleküler hidrojenin bakteri tarafından çoğalma ve yaşama amaçlı kullanımı. Dehalorespirasyon anaerobik ve kimyasal indirgeyici şartlar altında meydana gelir ve proses metabolik indirgeyici halojensizleştirme olarak adlandırılır.

Hidrogenoliz Bir indirgeme reaksiyonudur. Bu reaksiyonda karbon halojen bağı bozulur ve hidrojen halojen bileşiği ile yer değiştirir. Hidroksilasyon Bir hidroksil grubunun klorlu aromatik hidrokarbona ilavesidir. Dihaloeliminasyon İki halojen tuzu bileşiklerinin indirgeyici eliminasyonudur. Bu

durum ile bir alken oluşur.

Dehidrohalojenlenme Bir alkenin oluşumuna neden olan bir hidrojen iyonu ve bir halojen tuzu iyonunun eliminasyonudur.

16 Tablo 2.3’ün devamı.

Kelime veya cümle Anlamı

Eliminasyon Bir reaksiyondur. Bu reaksiyonda hidrojen ve klorür gibi iki atom bağlı karbon atomlarından ayrılır ve kendi aralarında bir çift bağ oluşturur.

Kometabolizma Bir prosestir. Bu proses de bir kirleticinin başka bir bileşiğin mikrobiyal metabolizması esnasında üretilen kofaktör ve bir enzim ile tesadüfen parçalanmasıdır. İlgili mikroorganizma herhangi bir yarar sağlamaz.

Zenginleştirme Sıvı bir ortamda mikroorganizmaların üremesi için bir tekniktir. Bu teknik ilgili bakteri populasyonunun artmasına neden olur.

Elektron Alıcı Oksidasyon redüksiyon reaksiyonları esnasında elektronları kabul eden bir oksidandır. Mikroorganizmalar inorganik bileşikleri bir elektron alıcısına indirger ya da organik bileşikler gibi elektron vericilerden elektronları transfer ederek enerji elde eder. Elektron alıcıları, dönüşüm esnasında kimyasal olarak indirgenen PCE ve TCE gibi bazı klorlu aromatik bileşiklerde ya da moleküler oksijen, nitrat demir (III), manganez ((IV), sülfat ve karbondioksiti içeren kimyasal olarak okside olan bileşiklerdir.

Elektron Verici Oksidasyon ve redüksiyon reaksiyonları esnasında elektron sağlayabilen bileşiktir. Mikroorganizmalar inorganik bileşikleri bir oksidan maddeyi indirger ya da organik bileşikler gibi elektron vericilerden elektron transferiyle enerji elde eder. Elektron vericiler dönüşüm esnasında kimyasal olarak okside olarak okside olan yakıt hidrokarbonları gibi kimyasal olarak indirgenmiş materyaller ya da doğal olarak meydana gelen organik maddelerdir.

17 Tablo 2.3’ün devamı.

Kelime veya cümle Anlamı

Konsorsiyum Her organizmanın bir diğer organizmadan yarar elde ettiği doğal bir topluluğun bir ya da daha fazla üyesidir. Grup tek üyenin bağımsız olarak gerçekleştiremeyeceği bazı prosesleri toplu olarak gerçekleştirir.

Biyolojik parçalanma Mikroorganizmaların etkisi ile organik maddelerin bozulmasıdır.

Biyomas Bir habitat içerisinde bulunan biyolojik maddenin

miktarıdır.

Biyoarıtım Potansiyel duyarlı alıcıları korumak amacıyla çevresel kirleticileri bloke etmek, dönüştürmek ve yok etmek için biyolojik mekanizmanın kullanımıdır.

Biyodönüşüm Yaşayan bir organizmadan etkilenen bir bileşiğin yapısının değişmesidir.

Anaerobik soluma Bir soluma prosesidir. Bu proses de belirli bazı bakteriler enerji sağlayan oksidatif metabolizma için moleküler oksijenden başka inorganik oksidan maddeleri kullanır. Nitrat indirgenmesi anaerobik solumaya bir örnektir.

Enzimler Biyolojik katalizatör gibi davranan proteinlerdir.

Fermentasyon Enerji sağlayan metabolik bir yöntemdir. Bu yöntem substrat ve oksidan maddenin organik bileşik olduğu bir seri oksidasyon ve redüksiyon reaksiyonu ile ilgilidir. Fermentasyon geniş bir bakteri ve fungi çeşiti içerisinde meydana gelir.

Mikroorganizma Bakteri, alg, fungi ve virüslerden meydana gelen çok küçük organizmalardır.

18 Tablo 2.3’ün devamı.

Kelime veya cümle

Anlamı

Soluma Oksijen, nitrat, demir (III), manganez (IV), sülfat ya da karbondioksit gibi inorganik bileşiklerin kimyasal indirgenmesi ile organik bileşiklerin birlikte kimyasal oksidasyonunun enerji elde etme prosesidir.

Metabolizma Büyüme ile alakalı reaksiyonlardır. Reaksiyon esnasında mikroorganizmalar serbest kalan elektronları toplamak için elektron alıcılarını, organik karbon ve enerji için elektron vericilerini kullanır.

Abiyotik Canlı olmayan

Adaptasyon Ortama daha iyi uymak için organizma populasyonlarında ya da bir organizmadaki değişimdir. Adaptasyon genetik ya da fizyolojik olabilir.

Alkan Genel formülü CnH(2n+2) olan aromatik olmayan doymamış hidrokarbon

Alken Genel formülü CnH2n olan bir ya da daha fazla karbon karbon çift bağı olan doymamış açık zincirli hidrokarbondur.

Anabolizma Yaşam fonksiyonları için gerekli olan organik bileşikleri (enzimler ve nükleit asitler gibi) inşa etmek için kullanılan bir enerji prosesidir. Enerji ATP, GTP (guanin trifosfat) ve asetil koenzim A gibi yüksek enerjili ara bileşiklerde depolanan katabolizmadan elde edilir ve hücrenin büyümesini sağlayacak anabolik reaksiyonlarda kullanılır.

Bakteri Çeşitli ve her yerde birden bulunan prokaryotik tek hücreli mikroorganizmalardan bir grup.

Biyolojik çoğalma

lgili kirleticileri bloke etmek ya da yok etmek için mikroorganizmalar ile kirlenmiş alanı iyileştirme prosesidir. Biyolojik

parçalanma

Mikroorganizmaların etkisi ile organik maddelerin parçalanmasıdır.

19 Tablo 2.3’ün devamı.

Kelime veya cümle Anlamı

Katabolizma Organik bileşikleri bileşenlere ayırarak enerji elde edilen bir prosesdir.

DNALP Sudan daha yoğun olan ve yoğun su içermeyen sıvıdır. Bu

nedenle su sütununun arasından geçebilir.

İnokulum Bir mikroorganizmanın büyümesini sağlayacak elverişli bir

koşula getirilmesi için kullanılan madde.

Medium Biyolojik büyümeyi destekleyen maddedir.

Mikrop Mikroorganizma

Mikroflora Bilinen bir ortam ile ilgili mikroorganizmalar.

Mikronütrient Biyolojik aktivite için gerekli eser miktarda bulunan bor, klor, bakır, demir, manganez, molibden ve çinko içeren kimyasal element.

Mineralizasyon Organik maddelerin bakteri ve fungiler ile inorganik materyallere (karbondioksit ve su) parçalanması.

Oksidasyon Elektron kabul etme eğilimi

Rekalsitrant Biyolojik parçalanmaya dirençli olma özelliği

İndirgenme Elektron verme eğilimi.

Substrat Mikrobiyal metabolizma için kullanılan organik karbon ve elektron verici kaynağı