TEMEL YATIRIM RİSKLERİ VE RİSKLERİN ÖLÇÜMÜ

13.1. Fonun maruz kalabileceği riskler şunlardır:

1) Piyasa Riski: Piyasa riski ile borçlanmayı temsil eden finansal araçların, ortaklık paylarının, diğer menkul kıymetlerin, döviz ve dövize endeksli finansal araçlara dayalı türev sözleşmelere ilişkin taşınan pozisyonların değerinde, faiz oranları, ortaklık payı fiyatları ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle meydana gelebilecek zarar riski ifade edilmektedir. Söz konusu risklerin detaylarına aşağıda yer verilmektedir:

a- Ortaklık Payı Fiyat Riski: Fon portföyüne ortaklık payı dahil edilmesi halinde, Fon portföyünde bulunan ortaklık paylarının fiyatlarında meydana gelebilecek değişiklikler nedeniyle portföyün maruz kalacağı zarar olasılığını ifade etmektedir.

b- Kâra Katılım Oranı Riski: Fon portföyüne kâra katılıma dayalı varlıkların (katılma hesabı vb.) dahil edilmesi halinde, söz konusu varlıkların değerinde piyasalarda yaşanabilecek katılım oranları değişimleri nedeniyle oluşan riski ifade eder.

c- Kur Riski: Fon portföyüne yabancı para cinsinden varlıkların dahil edilmesi halinde, döviz kurlarında meydana gelebilecek değişiklikler nedeniyle Fon’un maruz kalacağı zarar olasılığını ifade etmektedir.

2) Karşı Taraf Riski: Karşı tarafın sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmek istememesi ve/veya yerine getirememesi veya takas işlemlerinde ortaya çıkan aksaklıklar sonucunda ödemenin yapılamaması riskini ifade etmektedir.

3) Likidite Riski: Fon portföyünde bulunan finansal varlıkların istenildiği anda piyasa fiyatından nakde dönüştürülememesi halinde ortaya çıkan zarar olasılığıdır.

4) Operasyonel Risk: Operasyonel risk, fonun operasyonel süreçlerindeki aksamalar sonucunda zarar oluşması olasılığını ifade eder. Operasyonel riskin kaynakları arasında kullanılan sistemlerin yetersizliği, başarısız yönetim, personelin hatalı ya da hileli işlemleri gibi kurum içi etkenlerin yanı sıra doğal afetler, rekabet koşulları, politik rejim değişikliği gibi kurum dışı etkenler de olabilir.

5) Yoğunlaşma Riski: Belli bir varlığa ve/veya vadeye yoğun yatırım yapılması sonucu fonun bu varlığın ve vadenin içerdiği risklere maruz kalmasıdır.

6) Korelasyon Riski: Farklı finansal varlıkların piyasa koşulları altında belirli bir zaman dilimi içerisinde aynı anda değer kazanması ya da kaybetmesine paralel olarak, en az iki farklı finansal varlığın birbirleri ile olan pozitif veya negatif yönlü ilişkileri nedeniyle doğabilecek zarar ihtimalini ifade eder.

7) Yasal Risk: Fonun halka arz edildiği/katılma paylarının satıldığı dönemden sonra mevzuatta ve düzenleyici otoritelerin düzenlemelerinde meydana gelebilecek değişiklerden olumsuz etkilenmesi riskidir.

8) İhraççı Riski: Fon portföyüne alınan varlıkların ihraççısının yükümlülüklerini kısmen veya tamamen zamanında yerine getirememesi nedeniyle doğabilecek zarar ihtimalini ifade eder.

9) İtibar riski: Kamuoyunun olumsuz görüşlerinin, Kurucu’nun faaliyet ve gelirleri üzerindeki mevcut ve olası etkilerini ifade etmektedir.

10) Ülke riski: Bir ülkedeki ekonomik, politik ve düzenleme risklerinin bileşiminden oluşmaktadır.

11) Yatırımcılar Fon’a yatırım yapmadan önce Fon’la ilgili temel yatırım risklerini değerlendirmelidirler. Fon’un maruz kalabileceği temel risklerden kaynaklanabilecek değişimler sonucunda Fon birim pay fiyatındaki olası düşüşlere bağlı olarak yatırımlarının değerinin başlangıç değerinin altına düşebileceğini yatırımcılar göz önünde bulundurmalıdır.

12) Fon’un ve katılma paylarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine ilişkin esaslar zaman içinde farklılık gösterebileceğinden, yapılabilecek mevzuat değişikliklerinin yatırımcılar tarafından takip edilmesi gerekmektedir.

13) Fon’a yatırım, ortaklık paylarına yapılan yatırımlardaki riskleri içermektedir. Fon’a yatırım yapan yatırımcılar piyasalarda yaşanan dalgalanmalar sebebiyle para kaybedebilirler. Fon’un portföyündeki varlıkların değeri olumlu ve/veya olumsuz yönde değişim gösterebilir. Fon aktif olarak yönetilen bir fon değildir ve ana amacı baz aldığı Endeks’deki değişimleri yatırımcılarına yansıtabilmektir.

14) Fon’un gösterge niteliğindeki birim pay değeri, birim pay değeri ve BIST’teki işlem fiyatı zaman zaman piyasa koşullarına göre farklılıklar gösterebilir. Fon Kurucusu’nun sorumluluğunda Yönetici tarafından devamlı bir şekilde hesaplanan ve 15 saniyede bir açıklanan gösterge niteliğindeki birim pay değeri sadece gösterge niteliğindeki bir rakamdır. Bu rakamın doğru olarak hesaplanmasından kurucu sorumludur, ancak veri dağıtım firmalarından alınan verilerden veya teknik nedenlerden kaynaklanan sorunlardan ötürü gösterge niteliğindeki birim pay değerinin yayınlanmasında ve hesaplanmasında sorunlar yaşanabilir. Bu değer kullanılarak yapılacak işlemlerde teknik ve verisel hatalardan ötürü yanlış hesaplama veya yayın durumunda oluşacak zarardan Kurucu sorumlu tutulamaz.

13.2. Fonun maruz kalabileceği risklerin ölçümünde kullanılan yöntemler şunlardır:

Fonun yatırım stratejisi ile yatırım yapılan varlıkların yapısına ve risk düzeyine uygun bir risk yönetim sistemi oluşturulmuştur.

Risklerin ölçülmesinde uluslararası kabul görmüş, düzenlemelerde yer verilen standart ve gelişmiş istatistik yöntemler kullanılır. Hesaplamalar izleyen günlere ait risk tahminini içerdiğinden, tahminlerin isabetliliği sonradan gerçekleşen değerler ile karşılaştırılarak günlük olarak izlenir.

Piyasa Riski: Fon portföyünün maruz kaldığı piyasa riski, günlük olarak “Riske Maruz Değer (RMD)” yöntemiyle ölçülmektedir. Riske maruz değer, fon portföy değerinin normal piyasa koşullar altında ve belirli bir dönem dahilinde maruz kalabileceği en yüksek zararı belirli bir güven aralığında ifade eden değerdir. RMD yönteminde parametrik yöntem tercih edilerek, %99 güven düzeyinde, 1 günlük elde tutma süresi varsayımı altında hesaplama yapılır. Hesaplamada en az 250 iş gününü kapsayacak şekilde gözlem süresi belirlenir. Ancak olağan dışı piyasa koşullarının varlığı halinde gözlem süresi kısaltılır. RMD hesaplamalarına fon portföyünde yer alan tüm varlık ve işlemler dahil edilir. Bu fon, Ziraat Portföy Katılım 30 Eşit Ağırlıklı Getiri Endeksi’ni takip edecek şekilde yönetilmekte ve “Göreli RMD” yöntemi kullanılmaktadır.

Likidite Riski: Fon portföyünde yer alan finansal varlıkların belirli bir dönemdeki ortalama hacimleri, piyasanın ortalama işlem hacmine oranlanarak her bir varlık bazında likidite katsayısı elde edilir. Fonun likidite katsayısı, fon portföyünde yer alan varlıkların likidite katsayıları ve ağırlıkları kullanılarak hesaplanır.

Operasyonel Risk: Şirket faaliyetleri içerisinde operasyonel risk unsuru yaratmış ve yaratması beklenen tüm konular başlıklar halinde listelenir. Bu listede operasyonel risklerin olma ihtimali ve riskin gerçekleşmesi durumunda etkileri de yer alır. Ayrıca riskin meydana gelmemesi için alınması gereken tedbirler de belirtilir. Söz konusu liste, Şirket çalışanlarına duyurulur ve yeni durumlara karşı devamlı güncellenir. Ayrıca operasyonel risk kapsamında, Şirket giderlerine yansıyan hatalı işlemlere ait veri tabanı da tutulmaktadır.

Fonun yasal ve mevzuat riskine konu olmaması bakımından yatırım kısıtlarının ilgili mevzuat, tebliğler, sözleşmeler, Yönetim Kurulu, Yatırım Komitesi kararlarına, Risk Politikası ve ilgili dâhili mevzuata uygunluğunun kontrolü ve gözetimi İç Kontrol Birimi tarafından günlük olarak yerine getirilir.