H) SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE DÜNYADA MEYDANA GELEN BİLİMSEL,
TEKNOLOJİK VE KÜLTÜREL GELİŞMELER
● II. Dünya Savaşı'ndan önce büyük bir buhran dönemi yaşayan büyük sanayi ülkeleri,
1945–1975 yılları arasında benzeri görülmemiş bir ekonomik büyüme yaşadı. Dünyadaki toplam üretim, üç katına çıktı. Petrol, elektrik ve otomotiv gibi bazı sektörlerde üretim, on kat hatta daha fazla arttı. Yıllık % 5 civarında büyüme oranı yakalandı.
Üretimde uzun süreli bir gerileme yaşanmadı ve işsizlik hep çok düşük bir düzeyde kaldı.
● Ekonomik gelişmenin yanında bir diğer önemli gelişme hızlı nüfus artışı oldu. Asya'nın, Afrika'nın ve Latin Amerika'nın yoksul bölgelerinde,
sanayileşmiş ülkelerde hızlı bir doğum artışı oldu.
● Şehir kültürünün gelişmesi ve ulaşımın önem kazanması otomobil üretimini artırdı. Hızlı kentleşme geleneksel aile yapısını, toplumsal ilişkileri değiştirdi. Savaş yıllarında erkeklerin cephede olmaları kadınların birçok iş kolunda çalışmalarına sebep oldu. Kadınların sorunlarına ve haklarına yönelik "Kadın Hareketleri" ortaya çıktı.
Lüks yaşama yönelik eşyalar evlerde kullanılmaya başlandı. Yaşam kalitesi yükseldi.
1960 Model Ford Mustang
● Televizyonun icadıyla radyo ve sinemanın önemi azaldı. Müzik alanında Amerikan hayat tarzını sorgulayan "Rock an Roll" müziği ortaya çıktı.
1956–1958 arasında bu müzik türünde Elvis Presley büyük bir çıkış yakaladı.
Elvis Presley (1935 – 1977)
● II. Dünya Savaşı'ndan sonra fen ve sosyal bilimler hızlı bir gelişme gösterdi. II. Dünya Savaşı
sırasında geliştirilen bilgisayarlar insan yaşamını her alanda etkiledi. Savaş yıllarında Amerikalı bilim adamları tarafından ENİAC adlı ilk bilgisayar yapıldı.
İlk Bilgisayar ENİAC ABD’li bilim adamları tarafından yapıldı.
● Füze teknolojisinde sağlanan ilerleme sonucunda ilk uydu Sputnik SSCB tarafından uzaya gönderildi (1957). Böylece atmosfer ve uzayın
keşfedilmesiyle, yerküremiz ve onun çevresi hakkında pek çok yeni bilgilere sahip olundu.
SSCB tarafından uzaya gönderilen ilk uydu Sputnik
● ABD, SSCB’nin bu çalışmasına karşılık 29 Haziran 1958 ‘de NASA’yı kurdu.(National Aeronautics and Space Administration) (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi)
● SSCB, 12 Nisan 1961’de Vostok – I uzay aracı ile ilk insanlı uzay aracını yolladı.
Yuri Gagarin (1934–1968)
12 Nisan 1961′de Yuri Alekseyeviç Gagarin, Vostok 1 uzay aracına binmiş, uçuş önceki kontrollerini tamamlamış ve geri sayıma hazırlanmıştı. Kalkıştan birkaç saat sonra, tarihteki 108 dakikalık ilk
yörüngeye oturan insanlı uzay uçuşunu
gerçekleştirecek, bu uçuş sırasında basit ve bir o kadar da güzel şu cümleler ağzından dökülecekti:
Dünya masmavi görünüyor. Ne kadar da muhteşem. İnanılmaz!
● ABD, SSCB’nin bu hamlesine karşılık 16Ağustos 1969'daki Apollo 11 uzay projesiyle Ay'a ilk insanı yolladı.
● Bu gelişmeler uluslararası rekabeti uzaya taşıdı.
Nükleer çalışmalar hız kazandı. Nükleer enerji elektrik üretiminde kullanılmaya başlandı.
Neil Armstrong 1930 – 2012
5 Ağustos 1930'da Wapakoneta, Ohio'da dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimi sırasında izcilik
yaptı. Purdue Üniversitesi'nde havacılık ve uzay mühendisliği okudu. Kore üzerinde Amerikan Deniz Kuvvetleri pilotu olarak 78 saat uçuş yaptı. 1956 yılında evlendi, eşinden üç çocuğu oldu. ABD uzay programına astronot olarak katılmak için başvurdu, denemelerden başarıyla geçti. Gemini 8 uçuşuyla ilk kez uzaya gitti. 20
Temmuz 1969 tarihinde Apollo 11 ile yaptığı ay yolculuğunda aya ilk ayak basan insan oldu. Ay üzerinde yaptığı yürüyüşte ilk söylediği ve tarihe geçen cümle şudur:
[Bir] insan için küçük, insanlık için dev bir adım.
That's one small step for [a] man, one giant leap for mankind.
● Biyoloji alanında DNA'nın kimyasal yapısı çözüldü. Tarımsal alanda ilaçlarla, uygun
tohumlukların seçilme ve gübrelemeyle, sanayide ilerlemiş tüm ülkelerde tarım hayatı kökten değişti.
Kimya laboratuarlarında yapılan yeni sentetik maddeler, sanayide gittikçe önem kazandı.
DNA’nın yapısını keşfeden James D. Watson
● Televizyon, günlük hayatın bir parçası oldu. Uzak yerler arasında telefon iletişimi de gelişti. Şehirlerde nüfusun artması, sıra evler ve toplu konutları yaygınlaştırdı. Kule ve gökdelenlerin inşasına da önem verildi.
● Sürrealizm'in temsilcilerinden Breton, Duchamps, Masson gibi edebiyatçılar ve sanatçılar Amerika'ya göç ederek yaşamlarını burada devam ettirdiler. Bu akımın etkileri
1960'ların ortalarına kadar sürdü.
● Avrupa ve ABD'de soyut resim anlayışı gelişme gösterdi. Böylece New York, Paris için kullanılan sanatta "Batı'nın başkenti" unvanını aldı.
Soyut resim sanatının temsilcisi J. Pollack’ın bir çalışması
Soyut resim sanatının temsilcisi P. Borduas’ın bir çalışması
● İnsanlar konforlu ve lüks evlerde yaşamaya başladılar, merkezî ısıtma sistemi bulunan, telefon ve elektrikli aletlerle donatılmış evlere sahip oldular.
● Eğlence alışkanlıkları da önemli değişikliklere uğradı. Pikap ve transistor sayesinde çoğunlukla Anglosakson kökenli müzikler dinlenmeye başlandı.
Otomobilin yaygınlaşmasıyla yapılan yolculukların sayısı arttı.
● Radyo ve sinemanın önemi televizyonun icadıyla azaldı. Bu dönemde aşırı nüfus artışı dünyada genç bir kitlenin oluşmasına yol açtı. Yine bu dönemde geliştirilen bilgisayarlar insan yaşamını her alanda etkiledi.
● ABD’li yazar Ernest Hemingway 1954 yılında, John Steinbeck ise 1962 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan yazarlar oldu.
● Akdeniz’de kıyısı olan ülkeler 1951’de Mısır’ın İskenderiye şehrinde Akdeniz Oyunları adı altında bir spor organizasyonu düzenlediler. UEFA Şampiyon Kulüpler Kupasını İspanya’nın Real Madrid takımı kazandı.
UEFA Kupasının ilk şampiyonu Real Madrid’in 1956–1957 sezonundaki takımı
1951’de Mısır’da düzenlenen Akdeniz Oyunlarının afişi (İlk)
Bu dönemdeki diğer önemli buluşlar:
● Transistör (1947) , Kalp pili ( 1950) Lazer (1960)
● 1946 John Mauchy ve John Eckert'in geliştirdiği, Amerika'nın ilk elektronik bilgisayarı ENIAC halka gösterildi.
● 1947 Edwin Land bir dakikadan az bir sürede siyah beyaz fotoğraf çıkaran polaroid makineyi icat etti.
.
● 1948 Willard Franck Libby, radyoaktif karbonla (karbon 14) tarihleme yöntemini geliştirdi.
● 1949 İngiliz yazar George Orwell, ''1984''ü yazdı.
● 1949 SSCB'de ilk atom patlaması oldu.
● 1951 Kaptan Cousteau, Calypso Okyanus Gemisi'yle ilk yolculuğuna çıktı.
● 1952 İlk bilgisayar IBM–701 piyasaya çıktı.
● 1952 Fransa'yla İngiltere arasında ilk uluslar arası televizyon bağlantısı kuruldu.
● 1952 Fransız romancı François Mauriac, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
● 1953 Francis Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfetti.
● 1954 Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı Nautilus, ABD tarafından suya indirildi.
● 1962 Telefon konuşmalarının yanında canlı televizyon görüntülerini de ileten Telstar adlı uydusu fırlatıldı.
● 1962 Ünlü müzik topluluğu Beatles, ilk plağının kaydını yaptı.