Teknik metin türlerine genel hatları itibariyle değindikten sonra, bu tür metinlerin genel özelliklerini inceleyecek olursak; iĢlevine ve amacına göre çeĢitli sınıflara ayrılan teknik metinlerin, içeriğine ve içerdiği dilsel ve kavramsal bağlamlara göre genel özelliklerinin belirlenebileceğini söyleyebiliriz. Burada Ģüphesiz dikkate alınan ölçüt, dilsel içerik ve anlatımsal olarak günlük dilden farklılık gösteren yazınsal metinlerin aksine, teknik metinlerin günlük dile çok yakın olmakla beraber, ait olduğu uzmanlık alanına göre dilsel kullanımlar içermesidir. Bu bağlamda, teknik metinlerin genel özellikleri Ģöyle sıralanabilir:
a) Teknik metinler belli bir kitleye yöneliktir.
b) Söz sanatlarına ve sözcüklerin yan anlamlarına yer verilmez.
c) Verilen bilgiler grafiklerle pekiĢtirilir.
d) Genellikle nesnel tümceler kullanılır.
e) Açıklama, aydınlatma, bilgi verme amaçlarıyla yazılır.
f) Gereksiz söz tekrarı yapılmaz.
2.4.1. Teknik metinler belli bir kitleye yöneliktir.
Her metin türünde olduğu gibi, teknik metinler de, ele aldığı konu ve
özellikle içerdiği dilsel kullanımlar dolayısıyla, belli bir kitleye yöneliktir. Teknik
metinde kullanılan dil, hedef kitle dikkate alınarak oluĢturulur ya da
oluĢturulmalıdır. Hiç kuĢkusuz, hedef kitlenin anlamakta güçlük çektiği bir metin,
amacını ve iĢlevini tam olarak yerine getiremez. Örneğin, bir dava metni,
içerdiği hukuki terimler ve dilsel kullanım açısından teknik bir metindir ve söz
konusu metin, bir hâkim, savcı veya avukat tarafından kolaylıkla anlaĢılabilir
durumdadır. Oysa aynı metin, davalı veya davacı konumunda bulunan ve hukuk
alanı dıĢında olan bir kimse için anlaĢılması güç bir metindir. ĠĢte bu nedenle,
uzmanlık metni olarak da adlandırılan teknik metinlerin, ait olduğu uzmanlık
alanı kitlesine yönelik olduğunu bir kez daha vurgulamakta yarar vardır.
2.4.2. Söz sanatlarına, sözcüklerin yan anlamlarına yer verilmez.
Teknik metinlerde, yazınsal metinlerde yer alan sözcük, dil ve söz sanatları yer almaz. Söz konusu kullanımlar, ilk bakıĢta anlaĢılması zor durumlar içerir ve bu tür anlam bulanıklıkları teknik metinlerde kullanılmaz. Zira bir kullanım kılavuzunda yer alan bilgilerde yorum gerektiren ve değiĢmeceli kullanımların bulunması söz konusu değildir; Ģayet böyle bir ifadeye yer verilmiĢse, bu durum tüketici açısından olduğu kadar üretici açısından da risk taĢır. Bu nedenle teknik metinler, genellikle düz anlatım içerir. Bu yönüyle, teknik metinlerde, çoğunlukla sözcüklerin sözlüklerde verilen ilk anlamları geçerlidir. Fakat teknik terimlerin büyük bir kısmı ya da söz konusu bir terimin teknik anlamı, genel amaçlı sözlüklerde yer almaz. Bu nedenle, özellikle de çeviri esnasında, böyle bir durumda çeviri amaçlı teknik terim sözlüklerinden yararlanılması kaçınılmazdır.
2.4.3. Verilen bilgiler grafiklerle pekiştirilir.
Teknik metinlerin bir diğer özelliği, içerdiği bilgilerin örnekler ve bazı grafiksel çizimlerle desteklenmesidir. Örneğin bir Ģirketin yıllık mali raporu teknik bir metindir ve metin içinde yer alan veriler, tablo ve grafik yardımıyla daha anlaĢılır biçime getirilir. Zira özellikle sayısal verilere dayalı bilgilerin, sadece düz metinle ifade edilmesi güçtür. Ayrıca, grafik ya da tablolar, anlatılan konunun kuĢbakıĢı resmini çizerek daha net anlaĢılmasına yardımcı olur. Bu yüzden, uzmanlık alanında yazılmıĢ olan çoğu metinde, bu tür grafik ve tablolara yer verilir.
2.4.4. Genellikle nesnel tümceler kullanılır.
Teknik metinlerde kullanılan tümceler genelde nesnel özellik taĢır. Bunun
en önemli nedenlerinden biri, teknik metinlerde verilen bilgilerin kanıtlanmıĢ
veya kanıtlanabilir nitelikte olmasıdır. Örneğin, bankacılık alanında yazılmıĢ bir
metinde yer alan ifadeler genellikle nesnellik içerir ve verilen bilgiler ya bir tablo
ya da grafik yardımıyla desteklenerek kanıtlanmıĢtır veya kanıtlanabilir durumdadır. Nesnel ifadelerin yer almasının bir diğer nedeni, söz konusu metinlerin yoruma maruz kalmamasıdır. Zira bilgilendirme, açıklama ya da değerlendirme gibi amaçlar taĢıyan teknik metinlerde yoruma açık ifadelerin yer alması, hedef kitle açısından doğruluğu ya da güvenirliliği tartıĢılabilir olacağından, genellikle kapalı ve yorum gerektiren ifadelerin kullanımından kaçınılır.
2.4.5. Açıklama, aydınlatma, bilgi verme amaçlarıyla yazılır.
Teknik metinler, bir Ģirketin yıllık mali raporunda, bir kurumun idari iĢleyiĢini belirleyen yönetmelik kurallarında ya da bir ilaç kutusunun içinde yer alan kullanma kılavuzunda olduğu gibi, açıklama, aydınlatma ya da bilgi vermeyi amaçlayabilir. Tüm bunlar, hedef kitle için bilgilendirici, açıklayıcı veya aydınlatıcı iĢlev taĢır. Bu nedenle, teknik metinlerde açık, anlaĢılır ve sade bir dil kullanımına özen gösterilmesi gerekir. Teknik metinlerin yazınsal metinlerden farklı olan en önemli yönlerinden biri, açıklama ya da bilgi verme amacını taĢımasıdır. Bazı durumlarda yazınsal metinler için de aydınlatma, açıklama ya da bilgi verme amacını taĢıdığı söylenebilir. Ancak, bu tür amaçlar, teknik metinlerin birincil amaçlarındandır.
2.4.6. Gereksiz söz tekrarı yapılmaz.
Teknik metinlerde söylenmek istenen Ģey, dolaysız, açık ve sade bir
biçimde dile getirilir. Bazı metin türlerinde özellikle de yazınsal metinlerde
anlamı güçlendirmek adına yapılan söz tekrarlarına teknik metinlerde çok sık
yer verilmez. Ayrıca yazınsal metinlerde, bir önceki ifadeyi destekleyici olarak,
benzer anlamı taĢıyan baĢka tümce ya da tümcelere yer verilir. Bu tür
tümcelerde, bir öncekinde verilen iletinin oldukça benzeri yer alır. Ancak, teknik
metinlerde bu tür kullanımlara neredeyse hiç bulunmaz. Zira teknik metinlerde
kullanılan dil anlatımı anlaĢılır ve sade olduğu için yapılan bir ifadeyi
destekleyici, benzer anlamda baĢka bir tümceye gerek duyulmaz. Yalnız, teknik
metinler, teknik anlatım dili ve teknik terim içerdiğinden dolayı, nadiren
