4.4. 1. Gelir Etkisi
Tekirdağ’daki konaklama işletmelerinin yarattığı gelir etkisini ortaya koymak için, otellerin yıllık satılan yatak sayısı ile yıllık ortalama fiyat çarpılarak her bir otelin yıllık geliri belirlenmiştir. Daha sonra 21 otelin yıllık geliri toplanarak Tekirdağ’daki konaklama işletmelerinin elde ettiği toplam gelir hesaplanmaya çalışılmıştır.
Tablo 4 incelendiğinde, Tekirdağ’daki turizm işletme belgeli otellerin toplam oda sayısı 1413’tür ve işletmelerin ortalama doluluk oranları ise % 35,7’dir. Bu işletmelerde günlük ortalama 21 oda ve bu odalar ortalama 127 TL’den satılmaktadır. Bu hesaplamalar ışığında Tekirdağ ilinde faaliyet gösteren Turizm işletme belgeli konaklama işletmeleri, Tekirdağ iline yaklaşık 22.801.599 TL gelir getirmektedir.
Tablo 4. Konaklama İşletmelerinin Ortaya Çıkardığı Gelir Etkisi
Otel
O1 69 25,7 17,733 6472 80 517.760
O2 51 32,9 16,779 6124 114 698.136
O3 62 25,9 16,058 5861 90 527.490
O4 61 41,6 25,376 9262 107 991.034
O5 89 29,4 26,166 9550 185 1.766.750
O6 76 24,1 18,316 6685 183 1.223.355
O7 130 21,5 27,95 10201 191 1.948.391
O8 35 90 43,662
5 15936
148
2.358.528
O9 32 76,1 24,352 8888 85 755.480
O10 70 18,4 12,88 4701 148 695.748
O11 33 59,8 19,734 7202 181 1.303.562
O12 52 42,2 21,944 8009 71 568.639
O13 120 34,9 41,88 15286 179 2.736.194
O14 211 13,2 27,852 10165 171 1.738.215
O15 29 24,5 7,105 2593 80 207.440
O16 20 39,8 7,96 2905 85 246.925
O17 40 26,3 10,52 3839 135 518.265
O18 53 35,18 18,645
O20 51 16,9 8,619 3145 70 220.150
O21 38 3,6 1,368 499 70 34.930
Topla gösterildiği Tablo 5’e bakıldığında, işletmelerin il dışındaki tedarikçilerle çalışma oranları ortalama % 16.4 olarak bulunmuştur. İşletmelerin yıllık gelirleri üzerinden ortalama %40’nın toplam gider olarak hesaplandığı, bu giderinde ortalama %50’sinin tedarikçi gideri olduğu saptanmıştır. Bu veriler ele alındığında tedarikçi giderlerinin ortalama %16.4’ü il dışı tedarikçi kullanımı olarak saptanmıştır. Tüm konaklama işletmeleri için hesaplama yapıldığında il dışına çıkan sızıntı miktarı yaklaşık 930.535 TL olarak bulunmuştur.
Tablo 5. Konaklama İşletmelerinin İl İçi ve İl Dışı Tedarikçi Kullanım Oranları Konaklama
O9 755.480 302.192 151.096 0-10 7.554
Tekirdağ’daki konaklama işletmelerinin yarattığı istihdam etkisini belirlemek amacıyla konaklama işletmelerinde çalışan personel sayıları öğrenilmiştir. Bununla birlikte konaklama işletmelerinde çalışan iş görenlerin yapmış olduğu harcama kalemlerini belirlemeye yönelik bir anket çalışması yapılmıştır. Böylece konaklama işletmelerinde çalışan iş görenlerin yaptıkları harcama sonucunda hangi sektörlere gelir yarattığı tespit edilmeye çalışılmıştır.
Tablo 6.Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personel Sayısı ve Ortalama Ücretleri
O13 56 1300-1600 81.200 974.400 işletmesinde 488 iş gören istihdam edilmektedir. Yapılan görüşmeler neticesinde otel işletmelerinin iş görenlere ortalama 1300-1600 TL arasında ücret ödedikleri tespit edilmiştir. Başka bir deyişle iş görenler yaklaşık 1.450 TL ücret almaktadır. Bu durumda, yapılan hesaplamalar sonucunda iş görenlere toplam 8.491.200 TL ücret ödenmektedir.
4.4. 3. Vergi Etkisi
Turizm işletmeleri ülke ekonomisine yüksek katma değer sağlayan ve cari açık konusunda ekonomiyi olumlu yönde etkileyen birimlerdir(Web 8).Turizmin devlet gelirlerine etkisi, gelirleri arttırıcı, harcamaları arttırıcı ve net gelir etkisi olarak görülür. Turizmin devlet için bir gelir kaynağı olması, yürürlükteki vergi tekniklerinin bir fonksiyonudur. Devlet, turizm sektörü işletmelerinden ya da bunların gelirlerinden, turizm faaliyetlerinden elde edilen diğer gelirlerden, bu sektörde kullanılan üretim faktörlerinden kurumlar vergisi, sosyal sigorta primleri, işletme vergisi gibi bazı direkt vergiler alır. Bu direkt vergilerin dışında vize ücretleri, lisanslar, liman vergisi, gümrük vergisi, iç tüketim harcamaları, haberleşme ve ulaştırmadan sağlanan gelirler, su ve temizlik harçları, satış ve pul gelirleri vb.
turizmden sağlanan devlet gelirleri içinde sayılabilir(Web 9).
Tekirdağ il merkezi ve ilçelerinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinin vergi etkisi, kurumlar vergisi olarak ele alınmış ve toplam kazancın yüzde yirmisi hesaplanarak 4.560.319 TL olarak bulunmuştur.
4.4 4. Diğer Sektörlere Etkisi
Turizmin gelişmesine paralel olarak, gelir etkisinin artması, tarım sektöründe üretim kalitesinin artmasına, standardizasyonun sağlanmasına ve kaliteli ürünün değerini bulmasına neden olur. Tarımsal ürünlere yönelik direkt turistik tüketim harcamaları yanında turizmden gelir elde edenlerin harcamaları da endirekt gelir etkisi yaratır. Bunların dışında çiftçilerin yaz aylarında arazilerini kamping, karavan turizmine açması, tarım sektöründe görülen mevsimlik işsizliği turizmin gidermesi gibi etkiler, turizmin tarım sektörüne etkileri olarak sayılabilir. Tüketim malı üreten sanayiler üzerinde turizmin etkisinin fazla olduğu görülür. Turistik ihtiyaçların
giyim gibi sanayi kollarında üretilen malların turistik standartlara uygun olmasına çalışılır. Ara malı üreten sanayilerde ise, özellikle deri ve deri mamulleri, cam, seramik, sıhhî tesisat, demir ve çelik sanayilerinde turizmden kaynaklanan ek talep nedeniyle bir etki söz konusu olur. Yatırım malı üreten sanayiler üzerinde turizmin etkisi oldukça azdır. Yalnızca ulaştırma araçları üreten sanayilerde turizmin gerektirdiği bazı değişiklikler yapılır. Turizmin gelişmesi, bir yörede turistik hareket ve yatırımların artması, hizmet sektörünün önem kazanmasına ve gelişmesine neden olur. Turizmin etkilediği üçüncü üretim sektörleri, cari tüketimle ilgili ekmek, et, manav, bakkaliye gibi sektörler; donatım sanatlarıyla ilgili elektrik, boya, inşaat işçiliği gibi sektörler; konforla ilgili moda, spor malzemeleri, parfümeri, çiçekçilik gibi sektörler; yardım ve güvenlik hizmetleriyle ilgili banka, sigorta, sağlık tesisleri gibi sektörler ve lüks hizmetlerle ilgili kuyumcu, gece kulübü, sauna gibi sektörlerdir(Web 9).
Tablo 7. Konaklama İşletmelerinde Çalışan İş Görenlerin Harcama Dağılımı Oranlar (
Tablo 7’de konaklama işletmelerinde çalışan iş görenlerin adlıkları ücret neticesinde yaptıkları harcama kalemlerini ve dağılımlarını göstermektedir. İş görenlerin konaklama işletmelerinden elde ettikleri gelirin %31’i yiyecek içecek harcamalarına, % 26’sı konut, kira giderlerine, %12’si sosyal aktivitelere ve %11’i ise ulaşım harcamalarına yapılmaktadır. Tekirdağ’daki konaklama işletmelerinde çalışan iş görenlerin bir yıl boyunca aldıkları yıllık ücret yaklaşık 8.491.200 TL’dir. Bu durumda bu gelirin dağılımı Tablo 8’deki gibidir.
Tablo 8. İş Görenlerin Yapmış Olduğu Harcamalar Sonucu Diğer Sektörlerde Ortaya Çıkan Gelir Etkisi
Harcama Kalemleri % Miktar
Yiyecek-İçecek 31 2.632.272
Konut-Kira 26 2.207.712
Sosyal Aktiviteler 12 1.018.944
Ulaşım 11 934.032
Elektrik-Su-Yakıt 11 934.032
Haberleşme 5 424.560
Diğer 4 339.648
Toplam 100 8.491.200
İş görenlerin elde ettiği geliri harcaması bir yıl içinde, yiyecek içecek sektörüne 2.632.272 TL, Konut-Kira sektörüne 2.207.712 TL, Sosyal Aktivitelere 1.018.944 TL, Ulaşıma 934.032 TL, Elektrik, su ve yakıta 934.032 TL, Haberleşme sektörüne 424.560 TL ve Diğer sektörlere ise 339.648 TL gelir yaratmaktadır
Tekirdağ il ve ilçelerinde faaliyet gösteren konaklama işletmeleri ele alındığında doğrudan ve dolaylı olarak yukarıda ifade etmiş olduğumuz sektörlerden yararlanıldığı görülmektedir. Bu bağlamda tedarikçi kullanımı Tablo 5’te belirtildiği gibi il içi ve il dışı olarak ekonomik etki sağlamaktadır. Çalışmanın öncelikli amacı olarak il ekonomisi açısından ele alındığında, işletmenin yararlandığı tedarikçilerin il içinde olması, elde edilen gelirin il içinde kalma imkanı vermesine, il dışında olması ise sızıntı olarak nitelendirebileceğimiz duruma geçmesine neden olmaktadır. Sızıntı il ekonomisi açısından olumsuz olarak değerlendirilse de ülke ekonomisi açısından ele alındığında olumlu bir durum sergilemektedir.
SONUÇLAR
Günümüzde turizm endüstrisi ekonomik katkıları ile ön plana çıkmakla birlikte sosyo-kültürel ve tanıtım faaliyetleri açısından da önemini giderek artırmaktadır.
Turizm ekonomiye sağladığı katkılar açısından birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de kalkınma stratejilerinin önemli bir parçası durumundadır Ülkelerin ekonomilerini geliştirebilmeleri ve uluslararası arenada rekabet gücüne ulaşabilmeleri için turizm endüstrisinin varlığı son derece önemlidir. Turizm endüstrisi yiyecek-içecek, konaklama, ulaştırma, eğlence gibi sektörleri birinci derecede etkilemektedir.
Özellikle döviz girdisi sağlaması açısından ülkenin dış ödemeler dengesine katkı sağlamakta, yarattığı istihdam ile de kalkınmayı desteklemektedir.
Trakya Kalkınma Ajansı tarafından yapılan çalışmalar Tekirdağ ili ve ilçeleri için öne çıkan fonksiyonları ve merkez türlerini belirlemiştir. Buna göre merkez ilçe Süleymanpaşa ve Çorlu Hizmet Merkezi, Çerkezköy, Kapaklı ve Ergene Sanayi
Merkezi, Malkara, Muratlı, Hayrabolu ve Saray Kırsal Merkez, Şarköy ve Marmaraereğlisi Turizm Merkezi olarak ortaya çıkmaktadır (Web10).
Tekirdağ ilinin sahip olduğu turizm arz kaynakları ele alındığında, deniz, kum, güneş turizminin dışında kültürel miras, doğa, spor, gastronomi vb. gibi alternatif turizm kaynaklarına sahip olduğu görülmektedir. Coğrafi konumu sebebiyle İstanbul gibi metropol kentine yakın olması, önemli geçiş güzergahları üzerinde yer alması, hem şehir merkezinin hem de ilçelerinin sahil şeridinde olması, yaşanılan savaşlar ve göçler nedeniyle geniş bir kültür yelpazesine sahip olması, yöresel ve organik ürünlerin varlığı ve doğal güzellikleri, Tekirdağ ilinin dikkat çeken özellikler arasında yer almaktadır. Merkez ilçe Süleymanpaşa başta olmak üzere, Marmara Ereğlisi, Şarköy ve Saray ilçesinin Kastro beldesi en önemli turistik ve kültürel alanları arasında bulunmaktadır.
Bu araştırmada Tekirdağ il ve ilçelerinde faaliyet gösteren turizm işletme belgeli konaklama işletmelerinin il ekonomisine yaptığı makroekonomik etkiler incelenmiştir. Öncelikle Tekirdağ’da faaliyet gösteren turizm işletme belgeli konaklama işletmeleri belirlenmiş olup, il ekonomisine yaptığı etkiyi ortaya çıkarabilmek amacıyla konaklama işletmelerinin yöneticilerine görüşme formunda yer alan altı soru yöneltilmiştir. Ayrıca konaklama işletmelerinde çalışan iş görenlerin bu sektörden kazanmış oldukları ücretlerin harcama dağılımları, turizmin diğer sektörlere yapmış olduğu dolaylı etkiyi belirlemeye yönelik bir görüşme yapılmıştır.
Bu sorular neticesinde konaklama işletmelerinin gelir etkisi, istihdam etkisi, vergi etkisi ve diğer sektörler üzerinde yaptığı etki belirlenmeye çalışılmıştır.
Tekirdağ ilinde faaliyet gösteren Turizm işletme belgeli konaklama işletmelerinin, Tekirdağ iline yaklaşık olarak 22.801.599 TL gelir getirdiği belirlenmiştir. Bu işletmelerin yıllık gelirleri üzerinden ortalama %40’nın toplam gider olarak hesaplandığı, bu giderinde ortalama %50’sinin tedarikçi gideri olduğu saptanmıştır. Bu veriler ele alındığında tedarikçi giderlerinin ortalama %16.4’ü il dışı tedarikçi kullanımı olarak hesaplanmıştır. Tüm konaklama işletmeleri için hesaplama yapıldığında il dışına çıkan sızıntı miktarı yaklaşık 930.535 TL olarak bulunmuştur.
Yapılan araştırma neticesinde, Tekirdağ il ve ilçelerinde toplam 21 adet konaklama işletmesinde 488 iş gören istihdam edildiği ve otel işletmelerinin iş görenlere ortalama 1300-1600 TL arasında ücret ödedikleri tespit edilmiştir. Başka bir deyişle iş görenler yaklaşık 1.450 TL ücret almaktadır. Bu durumda, yapılan hesaplamalar sonucunda iş görenlere yaklaşık olarak 8.491.200 TL ücret ödendiği belirlenmiştir.
Tekirdağ il merkezi ve ilçelerinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinin vergi etkisi, kurumlar vergisi olarak ele alınmış ve toplam kazancın %20 hesaplanarak 4.560.319 TL olarak bulunmuştur.
İş görenlerin konaklama işletmelerinden elde ettikleri gelirin %31’i yiyecek içecek harcamalarına, % 26’sı konut, kira giderlerine, %12’si sosyal aktivitelere ve
%11’i ise ulaşım harcamalarına yapılmaktadır. Tekirdağ’daki konaklama işletmelerinde çalışan iş görenlerin bir yıl boyunca aldıkları yıllık ücret yaklaşık 8.491.200 TL’dir.
İş görenlerin elde ettiği geliri harcaması bir yıl içinde, yiyecek içecek sektörüne 2.632.272 TL, Konut-Kira sektörüne 2.207.712 TL, Sosyal Aktivitelere 1.018.944 TL, Ulaşıma 934.032 TL, Elektrik, su ve yakıta 934.032 TL, Haberleşme sektörüne 424.560 TL ve Diğer sektörlere ise 339.648 TL gelir yarattığı belirlenmiştir.
Tekirdağ ilinde turizmi geliştirebilmek amacıyla STK’ların, kamu kurum ve kuruluşlarının, sektör temsilcilerinin ve akademisyenlerin içerisinde yer aldığı bir Destinasyon Yönetim Örgütü kurulmalıdır. Yöre halkına yönelik turizm ve turizmin bölgeye kazandıracağı ekonomik etkiler ve istihdam olanakları hakkında bilgilendirme toplantıları düzenlenmelidir.
Öte yandan, ilde hizmet veren konaklama işletmeleri gelecek ziyaretçilere hizmet verebilecek düzeydedir; ancak özellikle kırsalda, gerek konaklama gerekse yiyecek-içecek işletmesi olarak, gelen turistin ağırlanabileceği tesislerin sayısının artırılması konusunda, yöreye yatırım yapacak girişimcilere destek verilebilir.
Yörenin tarihi dokusunun izlerini taşıyan yapıların aslına uygun olarak restore edilerek gelecek turistler için konaklama imkânının yaratılması yöre için önemli bir gelir kaynağı teşkil edebilir.
Tekirdağ ili sahip olduğu coğrafi konumu turizm açısından avantajlı görülse de, geçiş noktası üzerinde olması nedeniyle aynı zamanda dezavantajlıdır. Gerek yerli gerekse yabancı turistlerin uzun süreli vakit geçirip, konaklayabileceği bir yer olmaktan ziyade bir mola noktası olarak kullanılmaktadır. İlin tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine ağırlık verilerek ve ilin sahip olduğu turistik çekicilikler ön plana çıkarılarak gelen turistin daha fazla vakit geçirmesi sağlanabilir.
KAYNAKLAR
Akat, Ö. (1997). Pazarlama Ağırlıklı Turizm İşletmeciliği, Ekin Yayınevi, Bursa.
Aktaş, A. (1989). Turizm İşletmeciliği Ve Yönetimi, Retromat Matbaası, Antalya.
Altinay, Z., Saner, T., Bahçelerli, N. M., Altinay, F. (2016). The Role Of Social Media Tools: Accessible Tourism For Disabled Citizens. Educational Technology & Society, 19 (1), 89–99.
Asl, S.J. (2014). Seçilmiş 10 Önemli Turizm Ülkesinde, Turizmin Ülke Ekonomisindeki Yeri Ve İktisadi Büyümeye Katkısı, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Avcıkurt, C., Erdem, B. (2006). Turizmde Bölgesel Tanıtma Faaliyetlerinin İç Turizmi Geliştirmedeki Rolü: Eğridir Yöresine İlişkin Bir Model Önerisi. 2. Ulusal Eğirdir Turizm Sempozyumu, Isparta.
Bahar, O., Kozak, M. (2008). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık, Ankara.
Bahar, O., Kozak, M. (2012). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık, Ankara.
Bahar, O., Kozak, M. (2013). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık, Ankara.
Barutçugil, S. (1989). Turizm İşletmeciliği, Beta Yayınevi, İstanbul.
Bassil, C. (2014). The Effect Of Terrorism On Tourism Demand İn The Middle East, Peace Econ. Peace Sci. Pub. Pol., 20(4): 669–684.
Batman, O.(1999). Otel İşletmelerinin Yönetimi, Değişim Yayınları.
Bezirgan, M.(2008). Türk Turizminde İtici Bir Güç Olarak İç Turizm Ve Altınoluk Yöresinde İç Turizme Katılanlara Yönelik Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Costencu, M., Dobrescu, C.N.(2011). Comparatıve Analysıs Regardıng The Economıc Impact Of Tourısm, Annals Of Eftimie Murgu University Resita, Fascicle Iı, Economi, 146-153.
Çımat, A., Bahar, O. (2003).Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçerisindeki Yeri Ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme, Akdeniz Üniversitesi İibf Dergisi.
Demirtaş, E.(2000). Türkiye Ve Bazı Avrupa Birliği Ülkelerinde Turizm Yatırımlarına Verilen Teşvikler, İzmir Ticaret Odası Yayını, İzmir.
Dincu A.-M. (2015). Tourism Potential And Its Role İn The Development Of Tourist Activity, Animal Science And Biotechnologies, 48 (2), 183-186.
Eraslan, N.(1994). Önbüro, Damla Ofset, Konya.
Erdoğan, H.(1995). Ekonomik Sosyal Kültürel Çevresel Yönleriyle Uluslararası Turizm, Uludağ Üniversitesi Yayınevi, Bursa.
Gezici, F.(1998). Bölgesel Gelişme Ve Turizm Aktivitelerinin Etkileşimi Üzerine Bir Değerlendirme, İstanbul Teknik Üniversitesi, Şehir Ve Bölge Planlaması Dergisi.
Göymen, K.(2000). Tourism And Governance in Turkey, Annals Of Tourism Research, Vol 27.
Gúčik, M., Gajdošík, T., Lencsésová, Z., Medveďová, M. (2015). Tourısm Clusters And Theır Actıvıtıes In Slovakıa, Research Papers Of Wrocław Unıversıty Of Economıcs, No: 379, 237-246.
Hazar, A. (1994).Turizm Ders Kitabı, Tutibay Yayınları, Ankara.
Herget, J., Petrů, Z., Abrhám, J. (2015). City Branding And İts Economic İmpacts On Tourism, Economics And Sociology, Vol. 8, No 1, Pp. 119-126.
Jugmohan, S. & Steyn, J.N. (2015). A Pre-Condition And Evaluation And Management Model For Community-Based Tourism, African Journal For Physical, Health Education, Recreation And Dance, 21(3: 2), 1065-1084.
Kayar, H.Ç., Kozak, N,. (2007). Genel Olarak Turizm Kavramı, Sürdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü Sektörel Stratejiler Ve Uygulamalar, Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu Derneği, Urak Yayınları.
Kimmel, C., Perlstein, A., Mortimer, M., , Zhou, D., Robertson, D. (2015).
Sustainability Of Tourism As Development Strategy For Cultural-Landscapes İn China: Case Study Of Ping'an Village, Journal Of Rural And Community Development 10, 2, 121-135.
Kiráľová, A. (2015). New Trends In Tourısm - A Challenge For Modernızatıon Of Tourısm Hıgher Educatıon In The Czech Republıc, Skyline Business Journal, Volume X-Issue 1-2014-2015, 1-8.
Kozak, N., Kozak, Akoğlan, M., Kozak, M.(2006). Genel Turizm İlkeler ve Kavramlar, Detay Yayıncılık, Ankara.
Meyer, D.F., Meyer, N.(2015).The Role And Impact Of Tourism On Local Economic Development: A Comparative Study, African Journal For Physical, Health Education, Recreation And Dance (Ajpherd), Volume 21(1:1), 197-214.
Mısırlı, İ.(2001). Konaklama İşletmelerinde Önbüro Teknikleri Ve Uygulamaları, Detay Yayıncılık, Ankara.
Mircevska, T.; Cuceleski.(2015). The Necessıty Of Applyıng Marketıng Strategıes In Tourısm – The Case Of Slovenıa And Tunısıa, Economic Development No.1-2, 25-36.
Mtapuri, O., Giampiccoli, A. & Spershott, C. (2015). Community-Based Tourism Research in Academic Journals: A Numerical Analysis, African Journal For Physical, Health Education, Recreation And Dance, 21(2), 688-705.
Olalı, H., Korzay, M. (1993). Otel İşletmeciliği, Beta Basım Yayım, İstanbul.
Oztaş, K.(2002).Turizm Ekonomisi Genel Turizm Bilgileri, Nobel Yayın, Ankara.
Paci, R., Marrocu, E. (2014). Tourism And Regional Growth in Europe, Papers İn Regional Science, Volume 93 Supplement, 25-50
Petrevska, B. (2015). Assessıng Tourısm Development: The Case Of Krushevo, Macedonıa, Economic Development, No.1-2, 261-275.
Petrevska, B.(2012). Economic Impacts Of Tourism: The Evidence Of Macedonia, The Young Economists Journal, 18, 174-181.
Pubic, J., Susak, T. (2015). Financial Potential Of Listed Tourism Companies İn Republic Of Croatia, Economy Transdisciplinarity Cognition, Vol 18, Issue 1, 28-34.
Roney, S., A.(2011).Turizm Bir Sistemin Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
Rukuižienė, R. (2014). Sustainable Tourism Development Implicatıons To Local Economy, Regional Formation And Development Studies, No. 3 (14), 170-177.
Ruzic, P., Demonja, D. (2015). Contrıbutıon To The Research Of Sustaınable Tourısm Development Concept In The Example Of Istrıa (Croatıa), Scientific Annals Of The "Alexandru Loan Cuza” University Of Iaşi Economic Sciences, 62 (2),191-206.
Sarı, Y.(2007).Türkiye Genelinde Turizm Sektörü, Sürdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Turizm Sektörü Sektörel Stratejiler ve Uygulamalar, Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu Derneği, Urak Yayınları.
Teodorescu, N., Stăncioiu, A.F., Răvar, A.S., Botoș, A. (2015). Creativity And İnnovation – Sources Of Competitive Advantage İn The Value Chain Of Tourism Enterprises, Theoretical And Applied Economics Volume, Xxıı, No. 1(602), 35-48.
Terzi, H.(2015). Is The Tourısm-Led Growth Hypothesıs (Tlgh) Valid For Turkey?, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 16 (2), 165-178.
Ting, Y.S.; Lin, Y.S., Hsu, Y.L. (2015). Measurıng Tourıst Cognıtıon And Preferences In Creatıve Tourısm Area, The International Journal Of Organizational Innovation, Vol 8, Num 1 July, 103-1116.
Tunç, A., Ve Saç, F. (1998).Genel Turizm, Detay Yayıncılık, Ankara.
Tuta, L., Mıcu, C. (2014). Analysıng Tourısm Flow Indıcators in Central And Eastern Europe, Agricultural Management , Vol. 16, Issue 4, 58-64.
Usta, Ö. (2012).Turizm Genel Ve Yapısal Yaklaşım, Detay Yayıncılık, Ankara.
Ürger,S. (1993).Genel Turizm Bilgisi. Akdeniz Üniversitesi Basımevi, Antalya.
Yağcı, O. (2003). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık, Ankara.
Yasothornsrıkul, P., Bowen, D. (2015). Tourism Demonstration And Value Change, International Journal Of Tourism Research, 17: 96–104.
Yurdaer, G.(1992).Turizm Sektöründe Konaklama İşletmeleri Yatırım Projesi Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Zorpas, A.A., Irene V. (2010). Hospitality And Tourism Management, Editors: Petter M. Berge And Sondre B. Eliassen, Nova Science Publishers Inc, United States.
İnternet Kaynakları
Web 1: http://issikkolu.tr.gg/Turizm-End.ue.strisi.htm (01.06.2014) Web 2: kgturizm.tr.gg/Turizm.htm (23.06.2014)
Web 3: http://www.dpt.gov.tr/ sektor/sektor.htm (03.01.2014)
Web4:http://yegitek.meb.gov.tr/aok/Aok_Kitaplar/AolKitaplar/Turizm_2/6.pdf (04.08.2014)
Web 5 : http://yigm.kulturturizm.gov.tr/(04.08.2014) Web 6 : www. tursab.org.tr,(09.05.2014)
Web7:http://pbk.tbmm.gov.tr/dokumanlar/kalkinma-plani-9-genel-kurul.pdf(06.08.201 4)
Web8: http://www.turizmdevergi.com/ (19.02.2016)
Web9:http://www.frmtr.com/halkla-iliskiler-turizm-ve-insan-kaynaklari-ulastirma/1024 594-turizmin-ekonomik-etkileri.html (19.02.2016)
Web10: http://www.tekirdagtso.org.tr/Formlar/Tekirdag_Rapor.pdf (19.02.2016)