Markanın kimliğini eksiksiz ve tutarlı bir şekilde yansıtabilmesi yolundaki en önemli adım hem müşterilerinin kullanımı için tasarlanan mekanlarının hem çalışanlarının kullanımına sunulan alanlarının hem de ortak alan olarak tasarlanan alanlarının, marka kimliğini tamamlayıcı ve güçlendirici unsurlar taşımasıdır. Yapılan işlerde daha çözüm odaklı fikirlerin doğabilmesi, ortaya çıkan işlerin daha verimli olabilmesi, daha yaratıcı tasarımların gerçekleşmesi için öncelikle o işte çalışanların emek verdikleri markaya saygı ve güven duygusu beslemeleri gereklidir. Çalışanların marka kimliğine uygun tasarlanmış bir ortamda çalışması kurum kimliğini sürekli olarak hissedebilmeleri böylelikle de markanın çizgisine uygun yönde çalışmalar yapmasına yardımcı olur. Aynı şekilde müşterilerin marka kimliğini daha iyi hissedebilmelerinde mekan tasarımının payı büyüktür. Markayla uyumlu olarak tasarlanan mekanlarda müşteriler markanın kimliğini yakından keşfetme fırsatı bularak markaya dair daha kalıcı ve uzun vadeli fikirler edinirler. Mekan tasarımında kullanılan renk, malzeme, aydınlatma, biçim gibi tasarım unsurları tesadüfi olarak belirlenmemelidir. Markanın kimliğine uygun olarak seçilmeli ve marka kimliğini doğru ifade ederek markayla özdeşleştirilebilmelidir. Her bir tasarım öğesinin markaya uygun özellikler barındırması gerekliliği yanında tüm öğelerin birleşimine bakıldığında ortaya çıkan ifadenin de marka kimliğini yansıtması ile başarılı bir kimlikten söz edilebilir. Aksi halde her ne kadar marka için doğru renk, doku, malzeme gibi unsurlar kullanılmış da olsa birbirleriyle ilişkilendirildikleri noktada eksiklikler varsa ve uyumlu bir bütün oluşturamıyorlarsa, marka kimliğinin yansıtılması noktasında bazı boşluklar ve eksiklikler görülür. Bu sebeple markanın vermek istediği mesaj tam olarak doğru algılanamaz. Ancak tasarımın her bir detayı ile markayı en iyi yansıtacak şekilde eksiksiz bir bütün oluşturduğu noktada sağlam marka kimliği oluşturulduğundan bahsedilebilir (Çatak Oylum, 2011).
24
3.4.1 Yeme İçme Mekanlarında Marka Kimliği Oluşturma ve İç Mekan Tasarımı
Yeme içme sektörünün var oluşu ve gelişimi oldukça eskiye dayanmaktadır. Bunun sebebiyse insanoğlunun zaman ve mekan fark etmeksizin her daim temel gereksinimleri olan yeme ve içmeye ihtiyaç duymasıdır. Geçmişte, daha çok insanların açlıklarını gidermek hedefli mekanların oluşturulmasına dayalı olan bu sektör zamanla gelişmiş ve insanların farklı ihtiyaçlarına cevap verebilecek kapasiteye ulaşmıştır.
Günümüzde yeme içme hizmeti veren mekanlar kişilerin sosyalleşmeleri ve daha keyifli vakit geçirebilmeleri adına çalışmalar yapmaktadır. İnsanların yaşam kaygılarının ve iş yüklerinin geçmişe oranla katlanarak artması, özellikle büyük şehirlerde yaşayan bireylerin vakitlerinin çoğunu ofis ortamında bilgisayar başında geçirmek zorunda olmaları, günlerinin önemli bir kısmını bir yerden başka bir yere gitme çabasıyla trafikte harcamak durumunda olmaları gibi sebepler insanların boş kalan her anlarını iyi değerlendirebilme arzusu taşımalarına neden olmaktadır. Bu sebeple de, kişiler yemek yedikleri anları daha eğlenceli hale getiren mekanları tercih etmeye yönelmektedirler. Artık bir mekanın tercih edilme sebebi sadece iyi yemek ve içecekleri olması veya hizmet kalitesi olmamaktadır.
Bunların yanında artı değerler aranmakta tasarım özelliklerin de güçlü olması beklenmektedir. Günbegün yeni bir mekan açılmasıyla orantılı olarak hizmet sektöründeki rekabetin de hızla arttığı yadsınamaz bir gerçektir. Mekanlar ise hem talepleri karşılamak hem de artan rekabet koşullarına ayak uydurabilmek adına daha yenilikçi, daha yaratıcı ve daha özgün mekanlar oluşturma yoluna gitmektedir. Bu noktada mekanın tasarımına verilen önem geçmişe göre giderek artmaktadır.
Yeme içme hizmeti veren mekanlardan restoran ve kafe tasarımlarında marka kimliğini iyi yansıtabilmek, rakiplerden sıyrılma ve orijinal olabilme adına atılabilecek en önemli adımdır. Tasarım aşamasında, hedeflenen müşteri profili, mekanın nerede konumlanacağı, hangi gün ve saatlerde hizmet vereceği, fiyatlarının nasıl olacağı, mekanın boyutsal özellikleri, sunulacak yiyecek-içecek tür ve çeşitlerinin ne olacağı, müşterilerin mekanda kalması istenen sürenin uzunluğu gibi
25
düşünülmesi gereken pek çok farklı unsur mevcuttur. Ancak sözü edilen unsurları markanın kimliğini sarsacak herhangi bir özelliğe sahip olmayacak şekilde düşünüp uygulamak gerekmektedir.
Mekanın içinde bulunduğu yapının dış cephesi henüz mekana giriş yapmadan oluşan ilk izlenim üzerinde etkili olan alandır. Bu alanın dikkat çekici unsurlar taşıması, davet edici nitelikte olması ve iç tasarımıyla uyumlu olması önemlidir. Özellikle o mekana henüz gelmemiş, sadece önünden geçerken dış cephe tasarımından aldığı davetkar izlenim ile mekanı deneyimlemek isteyen kişilerin var olduğu gerçeği göz ardı edilmemelidir. Mekanın kimliği henüz içine girmeden dışarıdan bakıldığında dahi hissedilebilir olmalıdır.
Dış cephe ve dış mekan tasarıma yansıtılan etki içeride de sürdürülebilir olmalıdır. Giriş alanı, mekanın iç tasarımı hakkında ilk fikirlerin edinildiği bölüm olması sebebiyle genel olarak mekanın kimliğini en iyi yansıtan öğelerin birleşiminden oluşan, potansiyel müşteriyi etki alanına alma yetisine sahip bir tasarıma sahip olmalıdır (Petek, 2007). Bu çalışmada, ilk izlenimi belirleyen cephe, dış mekan ve giriş alanı ardından marka kimliği üzerinde önemli role sahip iç mekan tasarımı ayrı olarak ele alınacaktır.
26
4. MEKANSAL ALGIYI ETKİLEYEN TASARIM PARAMETRELERİ