Bu çalışmada, dört farklı su ısıtma sistemi TRNSYS programı yardımıyla modellenmiş ve analiz edilmiştir. Enerji ve maliyet analizi sonucunda modellenen dört sistemden, dikkate alınan koşullar altında en düşük yıllık işletme maliyetine HP_SDHW sisteminin sahip olduğu tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda SDHW sisteminde güneş fraksiyonu %60 olarak elde edilirken, HP_SDHW sisteminde ise bu değer %75 olarak elde edilmiştir. HP_SDHW sisteminde ısı pompası kullanılması nedeniyle, yardımcı tanktaki ısıtıcılar daha düşük sıcaklıklarda devreye girmiştir. Böylece, güneş kolektörüne daha soğuk akışkan gönderilerek, sistemin güneş döngüsü tarafındaki çalışma süreleri ve verimlilikleri arttırılarak daha fazla güneş enerjisi depolanması sağlamıştır. Daha fazla güneş enerjisi depolanması elektrikli ısıtıcıların daha az devreye girmesini sağlamış ve elektrik tüketimini azaltmıştır. HP_SDHW sisteminde yıllık toplam elektrik tüketiminin, SDHW sistemine göre yaklaşık %38 daha az olduğu tespit edilmiştir. Sterling (2011) Kanada (Ottowa) şartları için TRNSYS programı kullanarak yaptığı çift tanklı güneş ve ısı pompalı çalışmasında, HP_SDHW sisteminin geleneksel SDHW sistemine göre %25 daha az elektrik tükettiğini tespit etmiştir. Ülkemize göre daha az güneş enerjisine sahip Kanada şartlarında elde edilen bu değerin, bu çalışmada İzmir şartları için elde edilen sonucu destekler nitelikte olduğu görülmektedir.
Yapılan maliyet analizi sonucunda HP_SDHW sisteminin ilk yatırım maliyetinin, şu anki şartlarda evsel bir uygulama için yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ülkemizde, günümüzde sıcak su elde etmek için GDHW (doğalgazlı) sistemleri ve güneş ışınımının bol olduğu bölgelerde ise geleneksel SDHW sistemleri yaygın olarak kullanılmaktadır.
Fosil yakıt kullanılan GDHW sistemlerinin, küresel ısınmaya büyük ölçüde etki eden karbon dioksit salınımına sebep olduğu bilinmektedir. Fosil yakıtların çevreye verdiği bu zararların yanında, dışa bağımlı bir kaynak olması ve günün birinde tükeneceği göz önüne alındığında, yenilenebilir enerji kaynaklarına ve bu kaynakları kullanan sistemlere dönüş gerçekleşecektir. Analiz sonucunda, en düşük işletme maliyetine sahip HP_SDHW sisteminin ilk yatırım maliyetinin yüksek olması sebebiyle, günümüz şartlarında, GDHW sistemi gibi kullanımının yaygınlaşmadığı görülmektedir. Fakat ülkelerin enerji politikaları açısından, yenilenebilir enerji kaynaklarına ve ısı pompası gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanan cihazlara yönelmeleri, bu cihazların
maliyetlerinin ilerleyen yıllarda düşmesini sağlayacaktır. Böylece, sıcak su elde edilmesinin yanı sıra konutların ısıtılmasında da ısı pompası kullanımı yaygınlaşması öngörülmektedir.
Sistemlerin uygulanabilirliği incelenirken simülasyon programlarının yanında, prototip sistemler inşa edilmeli ve bu sistemlerden elde edilen deneysel veriler, simülasyon verileriyle karşılaştırılmalıdır. Bu çalışmada sadece simülasyon verilerinden elde edilen sonuçlar sunulmuştur. Daha sonraki çalışmalarda, elde edilen bu simülasyon verilerinin deneysel verilerle desteklenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca bu çalışmada elde edilen sonuçların sadece göz önüne alınan simülasyon koşulları için geçerli olduğunu ve bu sistemlerin performanslarının birçok değişkene bağlı olduğunu da belirtmek gerekmektedir. Üzerinde çalışılan HP_SDHW sisteminin performansına etki eden birçok faktör mevcuttur. Bunlar; sistemin bulunduğu iklim şartları, su çekim zamanı ve debisi, kolektör boyutu, tank boyutu vb. faktörlerdir. Bu parametrelerin etkilerinin incelenmesi ayrı bir çalışma konusudur. Bu kapsamda ülkemizin farklı iklim bölgeleri için HP_SDHW sisteminin performansının incelenmesi de planlanmaktadır.
KAYNAKLAR
Anonim, 2004, T.E.S.S. Component Libraries v.17.01 for TRNSYS v17.0 and the TRNSYS Simulation Studio, Parameter/Input/Output Reference Manual, Thermal Energy System Specialists, LLC.
Anonim, 2006, TRNSYS: A Transient Simulation Program, Madison.University of Wisconsin, Solar Energy Laboratory.
Anonim, 2010, TRNSYS 17, a Transient System Simulation program, Solar Energy Laboratory, University of Wisconsin-Madison.
Anonim, 2017a, http://www.r-e-a.net/renewable-technologies/heat-pumps.
Anonim, 2017b, http://www.eere.energy.gov.tr, Solar energy basics.
Anonim, 2017c, http://www.eie.gov.tr, Güneş enerjisi potansiyel atlası.
Anonim, 2017d, www.engineeringtoolbox.com, Heat exhangers.
Anonim, 2017e, www.trane.com, Model EXW060, Trane ürün kataloğu.
Anonim, 2017f, http://klima.mitsubishielectric.com.tr, Çevre vizyonu.
Anonim, 2017g, www.dosider.org/dosya/belgeler/18-ekim-2016-yakit-fiyatlari-konut.xls.
Nuntaphan, A., Chansena, C., Kiatsiriroat , T. 2009. Performance analysis of solar water heater combined with heat pump using refrigerant mixture. Applied Energy, 86, 748-756.
ASHRAE, 2003 - Standard 93-2003: Methods of testing to determine the performance of solar collectors, ASHRAE, Atlanta.
Bridgeman, A., Harrison, S. 2008. Preliminary Experimental evaluations of indirect solar assisted heat pump systems. 3rd Canadian Solar Building Conference,
Fredericton,NB, Canada
Bayram, A. 2001. Farklı Yapım Özelliklerine Sahip Doğal Dolaşımlı Güneşli Su Isıtma Sistemler inin Deneysel Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 25 – 49.
Cruickshank, C. A. 2009. Evaluation of a Stratified Multi-Tank Thermal Storage for Solar Heating Applications. Ph.D. Dissertation, Queen’s University, Kingston, ON, Canada,
Çengel, Y.A., Boles, M.A. 1996. Mühendislik Yaklaşımıyla Termodinamik Türkçe birinci basım. McGraw-Hill – Literatür ortak yayını, İstanbul.
De Wilde, P., Voorden, V. 2003. Computational Support For The Selection Of Energy Saving Building Components. Proceedings of Building Simulation’03 Conference, IBPSA 2003, Eindhoven, Netherlands, 1409-1416.
Duffie J.A., Beckman W.A. 1991. Solar Engineering of Thermal Processes – Second Edition, Wiley-Interscience, New York.
Ekmekçi, İ., Dizdar, H., Özçelebi, S. 2001. Kocaeli İli İçin Bir Güneş Enerjili Su Isıtma Sistemi ve Boyutlandırılması. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu ve Sergisi, Kayseri, 2001, Bildiriler Kitabı, 35 – 42.
Günerhan H., Hepbaşlı A. 2007. Exergetic Modeling and Performance Evaluation of Solar Water Heating Systems for Building Applications. Energy and Buildings, 39, 509-516.
Gürenli M., Atamtürk U. 2012. Türkiye’de Yaygın Olan Kullanım Sıcak Suyu Sistemlerine Genel Bir Bakış Hızlı Boyler ve Depo Şarj Sisteminin Karşılaştırmalı Analizi. Tesisat Mühendisliği, 129, 51-61
Hawlader, M.N.A., Chou S.K., and Ullah M.Z. 2001. The Performance of a Solar Assisted Heat Pump Water Heating System. Applied Thermal Engineering. 21 (10),1049-1065.
H. Hottel, B. Woertz, 1942, Performance of flat-plate solar-heat collectors, Trans.
ASME. 64.
H. Hottel, 1954, Performance of flat- plate energy collectors. Trans. Conf. Use of Solar Energy. 1955, Tucson,Arizona, U.S.A
Hottel, H., Whillier, A. 1955. Evaluation of flat-plate solar collector performance, Trans. Conf. Use of Solar Energy. 1955, Tucson,Arizona, U.S.A
Hottel, H., Erway, D. 1963. Collection of solar energy, Introduction to the Utilization of Solar Energy, Ed. Zarem AM, McGraw-Hill Book Company.
Duffie, J.A., Beckman, W.A. 1974. Solar energy thermal processes, in, University of Wisconsin- Madison, Solar Energy Laboratory, Madison, WI,
Chu, J. 2014. Evaluation of a Dual Tank Indirect Solar-Assisted Heat Pump System for a High Performance House. Msc. Thesis, Carleton University, Ottawa,
Perlin, J. 2012. California Solar Center - Solar Thermal History. [Online].
http://www.californiasolarcenter.org/history_solarthermal.html
Kaygusuz, K. 1992. Karadeniz’ deki Konutların Güneş Destekli Isı Pompaları Yardımıyla Isıtılabilirliğinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Klein, S.A. 1976. A Design Procedure for Solar Heating Systems. Ph.D. Thesis, Department of Chemical Engineering, University of Wisconsin-Madison.
Kuang, Y. H. 2003 Experiemental Study on Solar Assisted Heat Pump system For Heat Supply, Energy Conversation and Management. 44, 1089-1098
Lavan Z.,Thompson J. 1977. Experimental Study of Thermally Stratified Hot Water Storage Tanks, Solar Energy,19, 519–524.
Rosen, M.A. 2001. The exergy of stratified thermal energy storages. Solar Energy. 71 (3) 173-85,
Chandrashekar, M., Le, N.T., Sullivan, H.F., Hollands, K.G.T. 1982. A comparative study of solar assisted heat pump systems for Canadian locations. Solar Energy. 28 (3), 217-226.
Mazman, M., Cabeza, L.F., Mehling, H. 2009. Utilization of phase change materials in solar domestic hot water systems. Renewable Energy, 34, 1639-1643.
Terrel, R.E. 1979. Performance and analysis of a "series" heat pump-assisted solar heated residence in Madison, Wisconsin. Solar Energy, 23, 451-453.
Bliss, R.W. 1959. The derivations of several “plate-efficiency factors” useful in the design of flat-plate solar heat collectors, Solar Energy, 3 (4), 55-64.
Altuntop, N., Tekin, Y., İlbaş, M. 2001, “Güneş Enerjisi Tesisatı Kolektör ve Boru Bağlantılarında Yapılan Hataların Isıl Verime Etkisinin Deneysel İncelenmesi.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu ve Sergisi, Kayseri, 2001, Bildiriler Kitabı, 43 – 52.
Sterling, S.J. 2011. Feasibility Analysis of Two Indirect Heat Pump Assisted Solar Domestic Hot Water Systems," University of Waterloo, Waterloo, Ontario, Canada, MSc Thesis.
Solar Rating and Certification Corporation. 1995. SRCC Standard 100. Test Methods and Minimum Standards for ertifying Solar Collectors. Available on www.solar-ratings.org
Utlu, Z. 1999. İzmir Koşullarında Güneş Enerjisi Destekli Isı Pompası Tasarımı. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi. Bornova-İzmir.
Ülkü, S. 1986. Adsorption heat pumps. Journal of Heat Recovery Systems, 6(4), 277-284.
Yamankaradeniz, R., Horuz, I. 1998. The theoretical and experimental investigation of the characteristics of solar-assisted heat pump for clear days. International communications in heat and mass transfer, 25(6), 885-898.
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı : Gamze KANDİRMİŞ
Doğum Yeri ve Tarihi : Afşin, 22/07/1989
Yabancı Dili : İngilizce
Eğitim Durumu (Kurum ve Yıl)
Lise : Afşin Anadolu Lisesi, 2003-2007
Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Lisans : Makine Mühendisliği Bölümü, 2008-2012 Yüksek Lisans : Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, 2015-2017 Özgül Treyler A.Ş.,Konya, 2012-2013
Çalıştığı Kurum ve Yıl : Kayahan Hidrolik A.Ş. 2013-2014
İletişim(e-posta) : gamzepehlivn@gmail.com