95
96
%44 daha yüksek ölüm oranı gözlenmiş, ağırlık kazancını %17, toplam biyoması %13 oranında artırmış da elde edilen bulgular ile benzer olmuştur.
Bu sonuçlar Staykov (2005)’nin Mannan oligosakkaritlerle içeren ve ticari ismi Bio-Mos Aqua Grade olan ürünle 60 gün beslenen Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) ve Sazan balıklarında (Cyprinus carpio) büyüme performansı ile elde ettiği sonuçlar ile uyum göstermektedir.
Histoloji ile ilgili elde edilen sonuçlar; Bu inceleme sonucu Sazan (Cyprinus carpio) balıklarının ince bağırsak kesitlerine bakıldığında bağırsak epitel dokusunda tüm örneklerde normal bir yapı gözlenmiştir (Şekil 4.27 – 4.30). Ancak A ve C grubu sazanlarda (Şekil 4.28 ve Şekil 4.30) villüslerin uzunluk ve kalınlıklarında bariz bir artış gözlenmiştir. Şabut (Tor grypus) balıkları ise sazan balıkları ile benzer bulgulara rastlanmıştır. Balıkların ince bağırsak kesitlerine bakıldığında bağırsak epitel dokusunda tüm örneklerde normal bir yapı gözlenmiştir (Şekil 4.31 – 4.34). Ancak A ve C grubu sazanlarda (Şekil 4.32 ve Şekil 4.34) villüslerin uzunluk ve kalınlıklarında bariz bir artış gözlenmiştir. Deneme balıklarının farklı gruplarındaki karaciğer hücrelerinde herhangi bir patolojik bozukluk göstermediği dikkati çekmiştir. Bu incelemelere ilişkin farklı grupları temsil eden fotoğraflar Şekil 4.15 – 4.26’de verilmiştir.
Bu çalışma sonucu değerleri Norveç’te Salmon balığı (Salmo salar L.) besleme çalışması sonucunda, barsak mikrovillisi üzerinde önemli ölçüde etki gösterdiği ve mikrovili yoğunluğunu artırdığı bağırsak mikrovili yüksekliğinde de önemli derecede olması, mikrovilinin yapısında bir hasar görürülmemesi, Salmon balığı (Salmo salar L.) Dimitroglou et al. (2007), Alabalık (Oncorhynchus mykiss) Dimitroglou (2007), Staykov et al. (2005a), Zegarra et al. (2005), Dil balığı (Solea solea) Dimitroglou et al.
(2006), Kanal Yayın Balığı (Ictalurus punctatus) Peterson et al. (2007), Sazan (Cyprinus carpio) Culjak et al. (2006), Avrupa Yayın Balığı (Silirus glanis) Bogut et al.
(2006), Deniz Levreği (Dicentrachus labrax) Torecillas et al. (2006b), Mercan (Diplodus sargus) Dimitroglou et al. (2005), Körfez Mersin Balığı (Acipenser oxyrinchus desotoi) Pryor et al. (2003) çalışmaları ile önemli derecede benzer bulunmuştur.
97
Bu çalışmada kan parametreleri açısından MOS ve Vitamin B12’nin etkileri arasında tür bazında önemli bir fark olmadığı görülmüştür (p>0,05). Ancak, söz konusu türlerin uygulama grupları arasında bazı kan parametreleri arasında farklı önem derecelerinde korelâsyonlar tespit edilmiştir.
Sazan ve şabut balık grupları arasında hematokrit yüzdesi üzerine MOS ve Vitamin B12’nin önemli (p<0,05) etkisi olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, sazan (% 37,00±1,30) ve şabutlarda (% 30,00±1,48) elde ettiğimiz hemotokrit değerleri, Aydın vd. (1998)’nın S. glanis (% 24,00) ve C. lazera (% 27,00)’da, Yavuzcan vd. (1997) N. tilapia (%
25,27)’da bildirdiği değerlerden yüksek, Şahan ve Cengizler (2002)’in C. barroisi (%
45,20) ve R. rutilus (% 43.75)’da bildirdiği değerlerden düşük bulunmuştur. Bu farklılık, tür faklılığı veya önceki çalışmalarda bildirilen balıkların bulundukları çevresel faktörlerden kaynaklanmış olabilir.
Hemotokrit fizyolojik koşullar ve sağlık durumuna bağlı olarak değişebilmektedir.
Hemotokrit aynı zamanda aneminin oluştuğu hastalıklarda bir indikatör olarak da kullanılabilmektedir (Vngvar and Knutalk 1992). MOS ve Vitamin B12 ile beslenen balıklarda hemotokrit değerinin yüksek çıkması, bu maddeler ve düzelerinin sazan ve şabut balıkları için yeterli olduğu söylenebilir. Nitekim Tacon (1992), besin maddeleri yönünden yetersiz yemlerle beslenen balıklarda hemotokrit konsantrasyonun düştüğünü bildirmişlerdir.
Araştırmamızda hemoglobin değerleri açısından, sazanlarda ve şabut balıklarında gerek tür bazında gerekse uygulama grupları arasında önemli bir fark olmadığı belirlendi (p>0,05). Sazan (7,43±0,55 g/100ml) ve Şabut (7,29±0,26 g/100ml) balıklarının kontrol gruplarının hemoglobin değerlerine bakıldığında, Örün and Erdemli (2003)’nin C. c. umbla’da (5,20±0,22 g/100ml), Atamanalp ve Yanık (2003)’in gökkuşağı alabalıklarında (O. mykis) (6,86 g/100ml), Gbore et al. (2006)’nın T. zilli (6,60 g/100ml)’de bildirdikleri değerlerden yüksek, Kocabatmaz ve Ekingen (1977)’in S. tr.
abanticus (8,00 g/100ml) ve S. gairdneri balıklarında (9,8 g/100ml ) bildirdikleri değerlerden düşük bulunmuştur.
98
Araştırmamızda incelenen sazan (20,50±0,84 x106) ve şabut (17,60±0,75 x106) balıklarının kontrol gruplarının lökosit değerleri, Aydın vd. (1998)’nın S. glanis (10,00 x106) ve Gbore et al.(2006)’nın T. zilli (12,90±0,12x106)’de rapor ettikleri değerlerden yüksek olmakla birlikte Aydın vd. (1998)’nın C. lazera (21,00 x106)’da elde ettikleri değerlere benzer nitelikte bulunmuştur.
Sazanlarda MOS (35,20±2,10, P<0.01), şabutlarda ise Vitamin B12 (35,00±1,30;
P<0.001), değerleri diğer gruplardan önemli derecede yüksek bulundu. Lökosit değerlerindeki yükselme strese bağlı bağışıklık sistemindeki değişimin bir göstergesidir (Osuigwe et al. 2005). Buna göre, sazanlarda uygulanan MOS, şabutlarda ise Vitamin B12 miktarlarının immunostimulator etkiye sahip olduğunu düşündürmektedir. Bazı araştırıcılar Vitamin C ve/veya Vitamin E’nin balıklardaki stresin azalmasında pozitif etkiye sahip olduğunu bildirmektedirler. (Montero et al. 2001, Ortuño et al. 2003).
Araştırmamızda incelenen Sazan (1,71±0,09 x103) ve Şabut (1,57±0,11 x103) balıklarının kontrol gruplarının eritrosit değerleri, Aydın vd. (1998)’nın S. glanis (0,85 x103)‘de rapor ettikleri değerlerden yüksek olmakla birlikte Aydın vd. (1998)’nın C.
lazera (1,22 x103) ’da ve Yavuzcan vd. (1997) N. tilapia (1,13 x103), Gbore et al. T.
zilli (1,10±0,14x103)’de elde ettikleri değerlere benzer nitelikte bulunmuştur.
Sazanlarda MOS (35,20±2,10, P<0.01), şabutlarda ise Vitamin B12 (35,00±1,30;
P<0.001), değerleri diğer gruplardan önemli derecede yüksek bulundu. Lökosit değerlerindeki yükselme strese bağlı bağışıklık sistemindeki değişimin bir göstergesidir (Osuigwe et al. 2005). Buna göre, sazanlarda uygulanan MOS, şabutlarda ise Vitamin B12 miktarlarının immunostimulator etkiye sahip olduğunu düşündürmektedir. Bazı araştırıcılar Vitamin C ve/veya Vitamin E’nin balıklardaki stresin azalmasında pozitif etkiye sahip olduğunu bildirmektedirler (Montero et al. 2001, Ortuno et al. 2003).
Ortalama Eritrosit Hacmi (MCV) açısından sazanlardaki (219,37±0,92µ3) ve şabutlardaki (191,08±4,75) kontrol grupları, Örün and Erdemli (2003)’nin C. c.
umbla’da (165,30±0,66µ3) rapor ettikleri değerlerden yüksek olmakla birlikte, Gbore et
99
al.(2006)’nın T. zilli (181,78±0,06µ3)’de, Aydın vd. (1998)’nın S. glanis (231,5 µ3) ve C. lazera (188,3 µ3)’da bildirdikleri değerlere yakın bulunmuştur.
Sazanlarda Vitamin B12 ve MOS+Vitamin B12 (p<0.001), şabutlarda ise MOS, Vitamin B12 ve MOS+Vitamin B12 (P<0.01) verilen gruplarda MCV değerleri diğer gruplara göre önemli düzeyde yüksek bulunmuştur. Vitamin B12 ve Vitamin B12+MOS verilen her iki balıkta MCV’nin yüksek çıkması bunlarda demir yetersizliğine bağlı olabilmektedir. Jeney et al. (1997) mersin balıklarında yaptıkları çalışmada demir yetersizliği bağlı MCV’nin arttığını bildirmişlerdir.
Araştırmamızda, Ortalama Hemoglobin Düzeyi (MCH) sazan (43,45±1,69 pg) ve şabut (46,43±2,30 pg) kontrol gruplarında elde edilen değerler, Gbore et al.(2006)’nın T. zilli (46,48±2,49 pg) ve C. gariepinus’da (51,39±0,04 pg), Örün and Erdemli (2003)’nin C.
c. umbla’da (46,90±1,64 pg) elde ettiği sonuçlarla benzerlik göstermiştir.
Çalışmamızda, Ortalama Hemoglobin Düzeyi (MCH) açısından katkı maddesi uygulanan sazan ve şabut gruplarında önemli bir fark tespit edilmemiştir (p>0,05).
Uygulamada kullanılan sazan (% 20,08±1,08) ve şabut (% 28,30±3,73) balıkları kontrol gruplarının Hemoglobin Konsantrasyonu (MCHC) yüzdesine bakıldığında ise Aydın vd.
(1998)’nın S. glanis (% 30,00) ve C. lazera (% 28,00)’da, Yavuzcan vd. (1997) N.
tilapia (% 31,00)’da, Gbore et al.(2006)’nın T. zilli (%33,14±1,88), Örün and Erdemli (2003)’nin C. c. umbla’da (28,40±0,25) bildirdikleri değerlere yakın sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmamızda, Hemoglobin Konsantrasyonu (MCHC) açısından katkı maddesi uygulanan sazan ve şabut gruplarında önemli bir fark tespit edilmemiştir (p>0,05).
Sonuç olarak; Sazan (Cyprinus carpio) ile GAP bölgesi için önemli olan ve sazan ve alabalığa alternatif bir balık olabilecek Şabut (Tor grypus) balıkları 90 günlük besleme çalışmasında mannan oligosakkarit (MOS) ve vitamin B12 kullanılmasında balıkların durumuna olumsuz bir etkide olmadığı gibi canlı ağırlık, toplam boy, kondisyon faktörü, yem değerlendirme, ve kan parametreleri üzerinde olumlu etki sağlamıştır.
Karaciğer ve bağırsak içeriğinde herhangi bir patolojik bozukluğa neden olmamıştır.
100
Karaciğer de gözlenen yağlanmalar normal seviyededir. Bağırsaklardaki villüslerde görülen uzama ve kalınlaşmalar da bu çalışmanın amacına başarı ile ulaştığını göstermektedir. Su ürünleri yetiştiriciliğinde yem katkı maddelerinin sağladığı faydalar uzun süreden beri araştırılmakla birlikte, tamamen doğal olan Mannan oligosakkarit (MOS) gibi ürünler vitaminler ile birlikte ülkemizde özellikle su ürünleri alanında kullanımı ile ilgili çalışmalar çok sınırlıdır. Hem balık sağlığında hem de verim artırmaya yönelik uygulamalarda bu tür ürünlerin kullanımı ile ilgili olarak daha çok araştırma yapılarak, etkilerinin belirlenmesi ve doğal ürünlerin kullanım alanlarının yaygınlaşması halinde yetiştiricilik sektörüne büyük yarar sağlayacağı düşünülmektedir.
101
KAYNAKLAR
Amlacher E. 1970. Text Book of Fish Diseases. T.F.H. Publications. Jersey City, s. 302 U.S.A
Anonim. 2005. Aqua-Myces, http://www.eryas.com.tr/urun2/default.asp?cid=16 Erişim Tarihi: 10.05.2006
Anonymous. 1987. Vitamin Tolerance of Animals. National Research Council Staff.
National Academy Pres. Washington, DC, USA. 74-79 pp
Anonymous. 1993. Nutrient Requirements of Fish. National research Council, Notional Academy Press, Washington, DC, USA. 114 pp.
Anonymous. 1998. Ergosan, Schering-Plough Animal Health Corporation. 24-26 Gold Street, Saffron Walden, Essex CB10 1EJ, UK.
Anonymous. 2008. Web Sitesi: http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/misc/B12.html, Erişim Tarihi: 23.12.2008
Aria, S., Nose T. and Hashimoto Y. 1972. Qualitative requirements of young eels (Anguilla japonica) for water-soluble vitamins and their deficiency symptoms.
Bull. Freshwater Res. Lab. Tokyo 22: 69-83
Atamanalp, M. and Yanık, T. 2003. Alterations in hematological parameters of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) exposed to mancozeb. ). Turk. J. Vet. Anim. Sci.
27, 1213–1217.
Atay, D. 1989. Populasyon Dinamiği. Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi.
Yayınları:1154, Ders Kitabı :324-306s.
Atay, D. 1990. Balık Üretimi, Tarım ve Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü yayın no:2
Aydın, F., Yavuzcan, H.Y. and Pulatsü, S. 1998. A study on some hematological characteristics of healty European catfish (Silurus glanis) and African catfish (Clarias lazera). Vet. Bil. Derg. 14, 1:51-53.
Azizoğlu, A. ve Cengizler, I. 1996. Sağlıklı Oreochromis niloticus(L.) Bireylerinde Bazı Hematolojik Parametrelerin Saptanması Üzerine Bir Arastırma. Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi. 20, 425–431.
Baysu, N. 1979. Temel Biyokimya. Fırat Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Yayını No:18. Ankara
102
Bilgüven, M. 2002. Yemler Bilgisi, Yem Teknolojisi ve Balık Besleme. Akademisyen Yyınları No:1 ISBN-975-8534-03-3. Mersin.
Bricknell, I. and Dalmo, R. A. 2005. The use of immunostimulants in fish larval aquaculture. Fish & Shellfish Immunology. FRS Marine Laboratory, PO Box 101, 375 Victoria Road, Torry, Aberdeen AB11 9DB, UK. VL 19, IS 5, PS 457-472
Bogut, I., Milakovic, Z. Pavlicevic, J. and Petrovic, D. 2006. Effect of Bio-Mos on performance and health of European catfish (Silirus glanis). Poster presented at Alltech’s 22nd Annual Symposium, April 24-26, 2006; Lexington, KY, USA.
Bullock, A.M. 1989. 12. Bölüm: Laboratory methods. Fish Pathology (kitap adı),R.J.Roberts (editör), ISBN 0-7020-1314-5, pp 374-385 . London.
Culling F.A. 1963. Handbook of Histopathological Techniques, second edition,London, 553 pp.
Culjak, V., Bogut, I., Has-Schön, E., Milakovic, Z. and Canecki, K. 2006. Effect of Bio-Mos on performance and health of juvenile carp. Poster presented at Alltech’s 22nd Annual Symposium, April 24-26, 2006; Lexington, KY, USA.
Çağıltay, F. 2007. İçsu Balıkları Yetiştiriciliği, Nobel Yayınları No: 1217. ISBN 978-395-011-0 Ankara
Çelikkale, M.S. 1994. İçsu Balıkları ve Yetiştiriciliği. Cilt, I. K.T.Ü. Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi. Yayın No:2. 419 s. TRABZON.
Çiltaş, A. 1998. Hematokrit Metodlar, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü, Ders notları, (Basılmamıştır) . Erzurum.
Daniels, C., Boothroyd, D., Davies, S., Pryor, R., Taylor, D. and Wells, C. 2006. Effect of Bio-Mos on the growth and survival of cultured European lobster (Homarus gammarus). Poster presented at Alltech’s 22nd Annual Symposium, April 24-26, 2006; Lexington, KY, USA.
Daniels, C. 2007. Novel techniques for investigating uptake of Bio-Mos in Homarid lobster culture. Poster presented at Alltech’s 23rd Annual Symposium, May 20-23, 2007; Lexington, KY, USA
103
Denker, L. 1983. Placental accumulation of Co-vitamin B12 in mice studied by light and electron-microscopic autoradiography. Placenta 4:207.
De sılva, S.S., Gunasekera, R.M. and Shım, K.F. 1991. Interaction of Varying Dietary Protein and Lipid Levels in Young Red Tilapia : Evidence of Protein Sparing Aquaculture, 95, 305-318 pp.
Dimitroglou, A., Davies, S., Divanach, P. and Chatzifotis, S. 2005. The role of Bio-Mos on the gut development of white sea bream (Diplodus sargus). Poster presented at Alltech’s 21st Annual Symposium, May 22-25, 2005; Lexington, KY, USA.
Dimitroglou, A., Janssens, T. and Davies, S. 2006. Effect of Bio-Mos on sole (Solea solea) gut integrity (histological perspectives). Poster presented at Alltech’s 22nd Annual Symposium, April 24-26, 2006; Lexington, KY, USA.
Dimitroglou, A. 2007. Influence of Bio-Mos on rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) gut integrity in commercial rearing conditions. Poster presented at Alltech’s 23rd Annual Symposium, May 20-23, 2007; Lexington, KY, USA.
Dimitroglou, A., Sweetman, J. and Morkore, T. 2007. Influence of Bio-Mos on salmon (Salmo salar, L) gut morphology, in commercial rearing conditions, using electron microscopy. Poster presented at Alltech’s 23rd Annual Symposium, May 20-23, 2007; Lexington, KY, USA.
Dupree, H.K. 1966. Vitamins essential for growth of channel catfish (Ictalurus punctatus) Technical Paper No. 7. Washington D.C. Bureau of Sport Fisheries and Wildlife.
Düzgüneş, O., Kesici T. ve Gürbüz, F. 1983. İstatistik Metodları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. 861, Ders Kitabı : 229. Ankara
El Sayed, A.M. 1990. Long- Term Evaluation Cotton Seed Meal as a Protein Source for Nile Tilapia, (O. niloticus), Aquaculture, 84, 315-320 pp.
El Sayed, A.M. 1994. Evaluation of soybean meal, Spirulina meal and chicken offal meal as protein sources for silver seabream (Rhabdosargus sarba) fingerlings.
Aquaculture Vol. 127(2-3)pp. 169-176
104
Epler, R. Sokolowska-Mikolajczk, M., Popek, W., Bieniarz, K., Bartel, R. and Szczerbowski, J.A. 2001. Reproductive biology pf selected fish species from Lakes Thaerthar and Habbaniya in iraq. Arch. Fish. Pol., 9:199-209.
Fairchild, A.S., Grimes, J.L., Jones, F.T., Wineland, M.J., Edens, F.W. and Sefton, A.E.
2001. Effects of hen age, Bio-Mos, and Flavomycin on poult susceptibility to oral Escherichia coli challenge. Poult. Sci. 80, 562-571.
Ferket P.R., Parks, C.W. and Grimes, J.L. 2002. Benefirs of dietary antibiotic and mannanoligosaccharide supplementation for poultry. In: Proc. Multi-State Poult. Feeding and Nutr. Conf. May 14-16 indianapolis, indiana, USA.
Fonseca, A.P., Falcao, L., Kocher, A. and Spring, P. 2004. Effects of dietary manan oligosaccharide in comparison to exytetracyclin of performance of growing rabbits. In J. 8th World Rabbit Congress. pp. 829-833. Puebla. Mexico.
Gbore, F.A., Oginni, O., Adewole, A.M. and Aledeton, J.O. 2006. The effect of transportation and handling stres on hematology and plazma biochemistry in fingerlings of Clarias gariepinus and Tilapia zilli. World Journal of Agricultural Science 2 (2): 208–212.
Geldiay, R. and Balık, S. 1996. Freshwater Fishes of Turkey, 3rd. Faculty of Fisheries, Egean University. pp. 48-52.
Genç. M.A., Yılmaz, E., Genç, E, and Aktaş, M. 2007a. Effects of Dietary Mannan Oligosaccharides (MOS) on Growth, Body Composition, and Intestine and Liver Histology of the Hybrid Tilapia (Oreochromis niloticus X O. Aureus) The Isreali Journal of Aquaculture – Bamidgeh 59(1), 10-16.
Genç. M.A., Aktaş, M., Genç, E. and Yılmaz, E. 2007b. Effects of Dietary Mannan Oligosaccharides (MOS) on Growth, Body Composition, and Hepatopancreas Histology of Penaeus semisulcatus(de Haan 1844) Aquaculture Nutrition:13;
156-161
Goel, K.A., Awasthı, A.K. and Tyagı, J.K. 1981. Comparative Haematological Studies in Some Freshwater Indian Fishes. 2.Tierphysiol., Tierernahrgu.
Futtermittelkde. 46, Muzaffarnagar. 46, 202–206.
Halver, J.E. 1957. Nutrition of salmonids fishes. 4. Water-soluble vitamin requirements of chinook salmon. J. Nutr. 62: 225-243.
105
Halver, J. E. 2001. My 50 years in fish nutrition, 1949-99. Aquaculture Research, Volume 32 issue 8, Pages 615-622. USA.
Henrique, M.F., Gomes, E.F., Gouillou-Coustans, M.f., Oliva-Teles, A. and Davies, S.J.
1998. Influence of supplementation of practical diets with vitamin C on growth and response to hypoxic stress of seabream, Sparus aurata.
Aquaculture 161:415-516.
Hooge, D.M. 2004. Meta-analysis of broiler chicken pen trials evaluating dietary mannan oligosaccharide, 1993-2003. Int. J. Poult. Sci. 3(3): 163-174.
Hoşsu, B. ve Korkut, A.Y. 1996. Balık Besleme ve Yem Teknolojisi I. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:50. Ders Kitabı Dizini No:19. Sh: 92.
Bornova. İzmir.
İmren, H. ve Turan, O. 1985. Klinik Tanıda Laboratuvar. Beta Yayım Dağıtım A.Ş, Sh.
845 İstanbul.
Jacques, K. and Newman, K.E. 1994. Effect of oligosaccharide supplementation on performance and health of Holstein calves pre-and post weaning. J. Anim. Sci.
72. 295.
Jeney, G., Galeotti, M. Volpatti, D. Jeney, Z. and Anderson., D.P. 1997. Prevention of stress in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) fed diets containing different doses of glucan. Aquaculture 154:1-15.
John, M.J. and Mahajan, C.L. 1979. The physiological response of fishes to deficiency of cyanocobalamin and folic asid. J. Fish Biol. 14: 127-133.
Kashiwada, K., Teshima, S. and Kanazawa, A. 1970. Studies on the production of B vitamins by intestinal bacteria of fish. 5. Evidence of the production of vitamin B12 by microorganisms in the intestinal canal of carp (Cyprinus carpio). Bull.
Jpn. Soc. Sci. Fish. 36: 421-424
Kocabatmaz, M. ve Ekingen, G. 1977. Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, No: 4(1-2) : 28. Elazığ.
Kocabatmaz, M. ve Ekingen, G. 1984. Değişik Tür Balıklarda Kan Örneğinin Alınması ve Hematolojik Metotların Standardizasyonu. Doğa Bilim Dergisi, D1, 8(2), 149–158.
Konuk, T. 1981. Pratik fizyoloji, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları, 378, Ankara. 250 s.
106
Li, P., Burr, G.S., Goff, J., Whiteman, K.W., Davis, K.B., Vega, R.R., Neill, W.H. and Gatlin, D.M. III. 2005. A preliminary study on the effects of dietary supplementation of brewers yeast and nucleotides, singularly or in combination, on juvenile red drum (Sciaenops ocellatus). Aquaculture Research 36:1120-1127.
Li, P. and Gatlin, D.M. 2004. Dietary brewers yeast and the prebiotic Grobiotic™ AE influence growth performance, immune responses and resistance of hybrid striped bass (Morone chrysops x M. saxatilis) to streptococcus iniae infection.
Aquaculture, 231:445-456.
Loddi, M.M., Nagaghi, L.S.O., Edens, F., Tucci, F., Hannas M.I., Moraes V.M.B. and Ariki, J. 2002. Mannoligosaccharide and organic acids on intestinal morphology integrity of broilers evaluated by scanning electron microscopy.
p. 121. In: Proc. 11th Eur. Poult. Sci. Conf. Sept. 6-10, Bremen, Germany.
Lovell, R., and Limsuwan, T. 1982. Intestinal synthesis and dietary nonessentiality of vitamin B12 for Tilapia. Trans. Am. Fish. Soc. 111: 485-490.
Miguel, J.C., Rodrigues-Zas, S.L. and Pettigrew, J.E. 2002. Practical response to Bio-Mos in nursery pigs. A meta-analysis. In: Nutritional Biotechnology in the Feed and Food Industries. Pp. 425-433. Nottingham Pres, Lexington, KY.
Montero, D., Robaina, L., Vergara, J.M. and Izquierdo, M.S. 2001. Low vitamin E in diet reduces stress resistance of gilthead seabream (Sparus aurata) juveniles.
Fish & Shellfish Immunology, v11, n6, p. 473-490.
Newman, K.A., Jacques, K. and Buede, R.P. 1993. Effects of mannan oligosaccharide supplementation of milk replacer on gain. Performance and fecal bacteria of Holstein calves. J. Anim. Sci. 71., 271.
Newman, K.A. 1994. Mannan-oligosaccharides: natural polymers with significant impact on the gastroin testinal microflora and immune system. pp. 167-174.
In: T.P. Lyons K.A. Jacques (eds.). Biotechnology in the Feed Industry. Proc.
Altech’s 10th Annu. Symp. Nottingham Univ. Press, Nottingham, UK.
Osuigwe, D.I., Obiekezie,A.I. and Onuoha, G.C. 2005. Some haematological changes in hybrid catfish (Heterobranchus longifilis x Clarias gariepinus) fed different dietary levels of raw and boiled jackbean (Canavalia ensiformis) seed meal.
African Journal of Biotechnology Vol. 4 (9), pp. 1017-1021.
107
Ortuño, J., Esteban, M. and Meseguer, A. 2003. The effect od dietary intake of vitamins C and E on the stress response of gilthead seabream (Sparus aurata L.). Fish
& Shellfish Immunology, v14, p.145-156.
Örün, İ. and Erdemli, A.Ü. 2003. A Study on Blood Parameters of Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) Captured From Karakaya Dam Lake. F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(2), 163–171.
Patterson, J.A. and Burkholder, K.M. 2003. Application of prebiotics and probiotics in poultry production. Poult. Sci., 82:627-631.
Peterson, B.C., Quiniou, S., Manning, B.B. and Bramble, T.C. 2007. Effects of Bio-Mos on Growth and survival of Channel Catfish challenged with Edwardsiella ictaluri. Poster presented at Alltech’s 23rd Annual Symposium, May 20-23, 2007; Lexington, KY, USA.
Phillips, A.M., Podoliak, J., Poston, H.A., Livingston, D. L., Booke, H.E., Pyle, E.A.
and Hammer, C.L. 1964. The production of anemia in brown trout. Pp.66-70 in Fisheries Research Bulletin No. 27. Albany, N.Y. State of New York Conservation Department.
Pryor G.S., Royes, J.B., Chapman, F.A. and Miles, R.D. 2003. Mannanoligosaccharides in fish nutrition: effects of dietary supplementation on growth and gastrointestinal villi sstructure in Gulf of Mexico sturgeon. North Am. J.
Aquac., 65(2):106-111.
Raa, J. 2000. The use of immune-stimulants in fish and shellfish feeds. Pages 47-56 in L. E. Cruz-Suàrez, D. Ricque-Marine, M. Tapia-Salazar, M. A. Olvera-Novoa, R. y Civera-Cerecedoi editors. Avances en Nutrición Acuícola V. Memorias del V Sisposium Internacional de Nutrición Aquícola, 19-22 Noviembre, 2000.Mérida, Yucatán, Mexico.
Rawles, S.D., Kocabas, A., Gatlin, D.M., Du, W.X. and Wei, C.I. 1997. Dietary supplementation of Terramycin and Romet-30 does not enhance growth of channel catfish but does influence tissue residues. J. World Aquac. Soc., 28:392-401.
Rosen, G.D. 1996. The nutritional effects of tetracyclines in broiler feeds. In: XX World’s Poult. Congress, pp. 141-146, New Delhi, India.
108
Sakai, M. 1999. Curent research status of fish immunostimulants. Aquaculture 172:63-92.
Savage, T.F., Zakrzewska, E.I. and Andreasen, J.R. 1997. The effect of feeding mannan oligosaccharide supplemented diets to poult on performance and the morphology of the small intestine. Poult. Sci., 76:139.
Sealey, W.M. and Gatlin, D.M. III. 1999. Overview of nutritional strategies affecting health of marine fish. Journal of Applied Aquaculture. Department of Wildlife and Fisheries Sciences and Faculty of Nutrition, Texas A & M University System, College Station, TX 77843-2258, USA. VL 9, IS 2, PS 11-26
Siwicki, A.K. and Anderson, D.P. 1993. Immunostimulation in fish: Measuring the effects of stimulants by serological and immunological methods. Symposium on Fish Immunology Lysekil, Sweden. 24 p.
Spring, P., Wenk, C., Dawson, K.A. and Newman, K.E. 2000. The effects of dietary mannanoligosaccharides on cecal parameters and the concentration of enteric bacteria in the ceca of Salmonella challenged broiler chicks. Poult. Sci. 79.
205-211.
Staykov, Y., Spring, P. and Denev, S. 2005a. Effects of dietary Bio-Mos on growth rate and immunity of rainbow trout (Salmo gairdneri irideus G.) grown in raceways. Poster presented at Alltech’s 21st Annual Symposium, May 22-25, 2005; Lexington, KY, USA.
Staykov, Y., Spring, P. and Denev, S. 2005b. Influence of dietary Bio-Mos on the growth rate and immune function of rainbow trout (Salmo gairdneri irideus G.) Poster presented at Alltech’s 21st Annual Symposium, May 22-25, 2005;
Lexington, KY, USA.
Staykov, Y.,P. Spring , and S. Denev. 2005c. Influence of dietary Bio-Mos® on growth, survival and immune status of rainbow trout (Salmo gairdnei irideus G.) and common carp (Cyprinus carpio L.). Pages 333-343 in T. P. Lyons and K. A.
Jacques, editors. Proceedings of Alltech’s 21st annual symposium: nutritional biotechnology in the feed and food industries. Nottingham University Press, Nottingham, UK.
109
Steinhagen, D., Kruse, P. and Körting W. 1990. Some Heamatological Observations on Carp, Cyprinus carpio L. Experimental Infected with Trypano Plasma Borreli Laveron. J. of Fish Diseases, 13, 157–162.
Steffens, W., 1989. Principces of Fish Nutrition. Berlin. Germany.
Şahan, A. ve İ. Cengizler, 2002. Determination of some heamatological parameters in spotted barb (Capoeta barroisi, 1894) and roach (Rutilus rutilus, 1758) Living in Seyhan River (Adana City Region), (in Turkish). Turk. J. Vet. Anim. Sci., 26: 849-858.
Sugita, H.C., Miyajima, and Y. Deguchi. 1990. The vitamin B12 producing ability of intestinal bacteria isolated from tilapia and channal catfish. Nippon Suisan Gakkaishi 56-701.
Sugita, H., Miyajima, C. and Deguchi, Y. 1991a. The vitamin B12 producing ability of the intestinal microflora of freshwater fish. Aquaculture 92: 267-276.
Sugita, H., Miyajima, C. and Deguchi, Y. 1991b. Vitamin B12 producing ability of the intestinal microflora of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Agrie. Biol.
Chem. 55: 893-894.
Sweetman, J. and Davies, S. 2006. Improving growth performance and health status of aquaculture stocks in Europe through the use of Bio-Mos. Web sitesi http://www.aquafeed.com/article.php. Erişim tarihi : 12.12.2007.
Tacon, G.J.A. 1992. Nutritional fish pathology. Morphological signs of nutrient deficiency and toxicity in farmed fish. FAO Fish technical paper No. 330 edn, 75 Rome: FAO. 5–103267-X.
Torrecillas, A., Caballero, M.J., Sweetman, J., Makol, A. and Izguierdo, M.S. 2006a.
The effect of Bio-Mos on European sea bass (Dicentrarchus labrax) juveniles on immune status and under pathogen challenge tests. Poster presented at Alltech’s 22nd Annual Symposium, April 24-26, 2006; Lexington, KY, USA.
Torrecillas, A., Caballero, M.J., Sweetman, J., Makol, A. and Izguierdo, M.S. 2006b.
Effect of Bio-Mos on European sea bass (Dicentrarchus labrax) juveniles : growth performance and feed utilization. Poster presented at Alltech’s 22nd Annual Symposium, April 24-26, 2006; Lexington, KY, USA.
110
Uluköy, G. Ozdemir, E. ve Kubilay, A. 2007. Balık yetiştiriciliğinde immunostimulant olarak bitki eksraktı kullanımı ve önemi. Muğla Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi. Muğla.
Ünlü, E. 2006. Tigris River Ichtyological Studies in Turkey a review with regard to the Ilisu Hydroelectric Project. Dicle University, Faculty of Science and Art, Department of Biology. - Dıyarbakır.
Vadstein, O. 1997. The use of immunostimulation in marine larviculture: Possibilities and challenges. Aquaculture. 1997; 155: 401-417.
Varsamos, S., Flik, G., Pepin, J.F., Wendelaar-Bonga S.E. and Breuil, G. 2006.
Husbandry stres during early life stages affects the stres response and health status of juvenile sea bass (Dicentrarchus labrax) Fish Shellfish Immun. 20:
83-96.
Vngvar, A.O. and Knutalk, O.B. 1992. Cortisol and lactate levels in Atlantic salmon Salmo salar developing infectious anaemia (ISA). Dis. Aquat. Org. 14, pp: 99–
104.
Yano. T., Mangindan. E.P. and Matsuyama, H. 1989. Enhacement of resistance of carp Cyprinus carpio to experimental Edwardsiella tarda infection. By some β-1,3 glucans. Nippon Suisan Gakkaishi, 1989; 55: 1815-1819
Yavuzcan H.Y., Pulatsü, S. and Kurtoğlu, F. 1997. Baseline haematological and serological Parameters of healty Nile tilapia (Oreochromis niloticus L.).
Animal science Papers and reports. 15: 4, 213–218.
Yoshida T., Kruger, R. and Inglis, V. 1995. Augmentation of non-spesific protection in African catfish, Clarias gariepinus (Burchell), by the long-term oral administration of immunostimulants. Journal of Fish Diseases 18:195-198.
Zegarra, O., Galecio, F. and Vergara, V. 2005. Evaluation of Bio-Mos in diets for rainbow trout fry (Salmo gairdneri irideus G.) : Performance response. Poster presented at Alltech’s 21st Annual Symposium, May 22-25, 2005; Lexington, KY, USA.
111
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı : Mehmet ATEŞ
Doğum Yeri : Malazgirt Doğum Tarihi : 20–08–1978 Medeni Hali : Evli
Yabancı Dil : İngilizce
Eğitim Durumu :
Lise : Sincan Lisesi – Ankara (1994)
Lisan : Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü, (1999) Yüksek lisans : Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Anabilim Dalı, (2001)
Doktora : Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Anabilim Dalı, (2009)
Çalıştığı Kurum/Kurumlar ve Yıl :
• Seheraqua Su Ürünleri İthalat, İhracat Ltd. Şti. Müdürü - Ankara (2008 -...)
• Akua-Mak Ltd. Şti. Balık Yemi Hazırlama, AR-GE Departmanı, Ankara (1998 - 2008)
Ulusal Hakemli Dergilerde Yayınlanan Makaleler
1. ATEŞ, M. 2002. Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Doğal Ortamda Artemia Üretimi. Tarım ve Mühendislik Dergisi, Sayı:64-65, Sh:85-88, Ankara.
2. ATEŞ, M. 2002. Su Ürünleri Üretiminde Rasyonun Önemi. Ziraat Mühendisliği Dergisi, Temmuz-Aralık 2002, Sayı:338-339, Sh:12-15, Ankara.
3. ATEŞ, M. 2007. Balık Sağlığı İçin Ergosan. Ziraat Mühendisliği Dergisi, Ocak-Haziran 2007, Sayı:348, Sh:54-56, Ankara.