• Sonuç bulunamadı

Planlanan aktivite ve izolasyon çalışmaları için, S. rosifolia (1500 g) ve S. huberi (1280 g) bitkilerinin gölgede kurutulmuş, toz edilmiş kısımları 37 °C’ de MeOH ile (2.5 L x 5) ekstre edilmiştir. MeOH ekstreleri süzülerek birleştirilmiş ve 37 °C’ de rotary evaporatörde yoğunlaştırılmıştır [SRME (126 g, % 8.5 ); SHME (176 g, %11.7)]. Ham metanol ekstreleri su (350 mL) ile süspande edildikten sonra bir ayırma hunisine alınmış ve ilk olarak petrol eteri (250 mL x 8) ile partisyona tabi tutulmuştur. Petrol eteri fazı ayrıldıktan sonra kalan sulu kısım n-butanol (250 mL x 8) ile çalkalanmış ve ayrılmıştır. Kalan su fazı ve ayrılan iki faz da birleştirilerek rotary evaporatörde alçak basınç altında 37 °C’ de kuruluğa kadar uçurulmuş;

su ve n-butanol fazları çalışmanın başlamasına kadar liyofilize edilmiştir (SRNBU, 24 g, SRPE, 43 g, SRS, 30 g; SHNBU, 65 g, SHPE, 25 g, SHS, 66 g)*. Hazırlanan bu ekstreler öncelikle Baki et al. (Baki vd. , 2007) yöntemi esas alınarak modifiye edilmiş GSK-3β aktivite tayin yöntemiyle ölçülmüştür. Ekstrelere ait sonuçlar Şekil 6ve 8’ de verilmiştir.

Grafiklerden anlaşılacağı üzere her iki bitkiden hazırlanan n-BuOH alt ekstresinin GSK-3β’ yı inhibe edici özelliği doza bağımlı olarak artmakta ve kullanılan en yüksek konsantrasyonda enzimin %100’ e yakın inhibe olduğu görülmektedir. Bunun üzerine bitkilerin n-BuOH ekstreleri suyla çözülerek ayrı ayrı PA kolona tatbik edilmiştir. Elüsyonda çözücü sistemi olarak H2O:MeOH’ ın 100:0, 75:25, 50:50, 25:75, 0:100 oranlarda karışımı kullanılmıştır.

Kolondan 250’er mL toplanan fraksiyonlar İTK ile kontrol edilerek 5 ana fraksiyonda (Fr. 1-5) toplanmış ve yoğunlaştırılmışlardır. Elde edilen fraksiyonların miktarları tablo 3.3’ te özetlenmiştir.

Elde edilen fraksiyonlar tekrar in-vitro GSK-3β aktivite testlerine tabi tutulmuştur.

Fraksiyonlara ait sonuçlar Şekil 7 ve 9’ da verilmiştir.

Şekil 9 incelendiğinde PA kolondan %100 MeOH ile elüe edilen FR5 kullanılan en yüksek dozda enzimi tamamen inhibe etmiştir. FR5’ in denenen en düşük dozda bile açıkça diğer fraksiyonlara göre daha yüksek oranda GSK-3β’ yı inhibe ettiği gözlenmiştir.

Şekil 7’ ye bakıldığında ise PA kolondan %75 MeOH ile elüe edilen SHNBU-FR4’ ün diğer fraksiyonlara oranla daha yüksek inhibitör etki gösterdiği saptanmıştır. Bu sebeple S.

rosifolia’ nın n-BuOH ana fraksiyonlarından SRNBU-FR5, S. huberi n-BuOH ana fraksiyonlarından SSNBU-FR4’ ün hücre kültür deneylerinde SHSY-5Y nöroblastoma hücrelerini Aβ (1-42) toksisitesinden koruyucu etkilerinin incelenmesine karar verilmiştir. En yüksek etkinlik gözlenen bu iki fraksiyonun içerdikleri maddeler, çeşitli kromatografik yöntemler (HPLC, LC-MS/MS) kullanılarak aydınlatılmıştır ve her iki fraksiyonun taşıdığı ana bileşiğin rozmarinik olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca rozmarinik asit bu fraksiyonlardan izole edilerek yapısı tayin edilmiştir. Buna göre Rozmarinik Asit (SRNBU-1) Krem renkli, amorf bir toz olarak elde edilmiştir ve bileşiğinin İTK analizinde, vanilin/H2SO4 reaktifi kullanılarak ısıtılması sonucunda, zamanla solan pembe bir renk gözlenmiştir. Bileşiğin UV

37

spektrumunda (λmaks. 215 nm, 296 nm, 321 nm) görülen absorpsiyon pikleri ve IR spektrumunda gözlenen hidroksil (OH), ester karbonili, asidik karbonil gruplarına (C=O) ve aromatik halkalara ait absorpsiyon bantları iki aromatik halkalı ester yapısında bir fenolik asit varlığını göstermiştir.

EI Kütle Spektrumunda m/z 360 [M]- moleküler iyon piki, 1H NMR spektrumu ve 13C NMR spektrumu yardımıyla bileşiğin kapalı formülü C18H16O8 olarak bulunmuştur.

Bileşiğin tüm proton ve karbon değerleri, 1D ve 2D NMR (DQF-COSY, HMQC ve HMBC) spektrumları birlikte yorumlanarak belirlenmiştir.

SRNBU-1 bileşiğinin 1H NMR spektrumu, fenil laktik asit bileşiğinin 1H NMR spektrumuna benzemekle birlikte SRNBU-1 bileşiğinde ikinci bir aromatik yapının varlığı görülmüştür. 3-(3',4'-dihidroksifenil)-laktik asitteki 2', 5', 6' numaralı konumlardaki aromatik halkaya ait proton rezonansları, rozmarinik asitte δH 6,47 (dd, J = 8/1,5 Hz, H-6'), 6,58 (d, J = 8 Hz, H-5') ve 6,65 (d, J = 1,5 Hz, H-2')’ de gözlenmiştir. δH 2,74 (dd, J = 13,9/10,6 Hz, H-7a') ve δH 3,07 (d, J = 13,9 Hz, H-7b') de iki proton değerindeki dublet-dublet sinyaller ve δH 4,85 (d, J = 10,6 Hz, H-8') düşünülen dihidroksi fenil laktik asit yapısını doğrulamıştır. Bu sinyallere ilave olarak 6,16 ppm (d, J = 15,7 Hz, H-8), 6,72 ppm (d, J = 8 Hz, H-5), 6,90 ppm (d, J = 8 Hz, H-6), 7,02 ppm (s, H-2), 7,35 ppm (d, J = 15,7 Hz, H-7)’ da kafeik asite ait karakteristik piklerin de varlığı doğrulanmıştır.

13C NMR spektrumunda gözlenen altı tane aromatik karbon sinyali δC 116,6 (d, C-5'), 117,3 (d, C-2'), 120,3 (d, C-6'), 130,5 (s, C-1'), 145 (s, C-3') ve 145, 6 (s, C-4')], bir karbinol sinyali C 76,5 (d, C-8')] ve bir karboksil sinyali [δC 173,6 (s, C-9')] ile DEPT 90 spektrumundaki δC 37,8 [t, C-7'] sinyali bir CH2 grubunun varlığı düşünülen dihidroksi fenil laktik asit yapısını doğrulamıştır. Bununla birlikte spektrumda görülen: δC 115,4 (d, C-8), 115,7 (d, C-2), 116 (d, C-5), 121,5 (d, C-6), 126,2 (s, C-1), 144,2 (d, C-7), 146,6 (s, C-3), 149,3 (s, C-4) ve 166,9 (s, C-9).sinyalleri, yapıda esterleşmiş bir kafeik asit bulunduğuna işaret etmiştir.

SRNBU-1’nin proton DQF-COSY spektrumunda 2,74 ppm ve 3,07 ppm’ de gözlenen H2-7' protonları ile 4,85 ppm’ de gözlenen H-8' protonu arasında ve δH 6,47 (H-6') ile δH 6,58 (H-5') arasında yakın mesafe etkileşimleri görülmüştür. DQF-COSY yardımıyla ayrıca diğer spin sistemleri: H-7/H-8 ve H-5/H-6 protonları olarak saptanmıştır. Bileşiğin HMBC spektrumunda 8' protonunun, C-9, C-1' ve C-9' konumlarındaki karbon atomlarıyla uzak mesafe etkileşmeleri saptanmış ve bu da bileşiğin kafeik asit kısmıyla 8' konumundan bağlanmış olduğunu doğrulamıştır.

Bileşiğin yapısında yer alan proton ve karbon sinyallerinin çözümlemelerinde kullanılan 1D ve 2D NMR analizlerine dayanarak bileşiğin kafeik asit içeren disübstitüe bir fenolik asit olduğu saptanmıştır.

38

SRNBU-1 bileşiğinin yapısı, elde edilen bulgular ve literatürde kayıtlı bulguların birlikte değerlendirilmesi sonucunda rozmarinik asit (α-O-kafeoil-3′,4′-dihidroksifenilaktik asit) olarak aydınlatılmıştır (Kelley vd. , 1976, Mehrabani vd. , 2005). Bu bulgu, Salvia cinsinini kemotaksonomisi açısından önem taşımaktadır; çünkü literatürde şu ana kadar Salvia türlerinden fenil etanoit glikoziti maddelerin izole edildiğine dair bir veri bulunmamaktadır.

Elde edilen Rozmarinik asitin yapısı doğrulandıktan sonra tek başına gösterdiği GSK-3β inhibitör aktivite ölçülmüştür. Buna göre rozmarinik asitin GSK-3 β’ yı inhibe ettiği konsantrasyonlar ve inhibisyon dereceleri Şekil 10’ da verilmiştir.

RA’ nın 100 μg/mL (~277,7 μM) konsantrasyonda dahi aktivitesinin % 50’ lere ulaşamaması maddeye ait IC50 değerinin hesaplanmasına imkan tanımamıştır. Bu dozda ekstrelerdeki gibi yüksek etki görülmemesi, RA’ nın tek başına değil fraksiyonlarda birlikte bulundukları maddelerle daha yüksek etki gösterdiğini göstermiştir.

Hücre kültür deneylerinde çalışılacak dozların belirlenmesi amacıyla SRB yöntemiyle ana ekstre, fraksiyonların ve Salvia türlerinde varlığı daha önce saptanmış olan çeşitli standartların hücre canlılığına etkileri ölçülmüştür ve bu sonuçlara göre hücre kültür deneylerinde kullanılacak olan toksik olmayan dozlar belirlenmiştir. Bu denemelere göre 100 μg/mL doz toksisitenin görülmediği maksimum doz olarak belirlenmiştir.

Gerçek zamanlı hücre analizi yardımıyla, her iki bitkiye ait n-BuOH ekstrelerinin, SRNBU-FR5, SHNBU-FR4 ve RA’ nın SHSY-5Y nöroblastoma hücreleri üzerinde koruyucu etkileri ölçülmüştür (Şekil 16, 17, 18, 19). Bu deneyler 45 saat boyunca izlenmiştir. Ancak 30.

saatten sonra kuyucuklardaki konfluensin de artmasıyla eğride görülen değişiklikler dikkate alınmamıştır.

Şekil 16’ ya bakıldığında ana ekstrelerin doza bağımlı etkilerinin olduğunu 100 ug/mL’ de daha etkin olduklarını söyleyebiliriz. SHNBU-FR4 ve SRNBU-FR5’ in koruyucu etkileri incelendiğinde ise (Şekil 17, 18) 10 μg/ mL dozlarda koruyucu daha yüksek olduğu görülmektedir. Fraksiyonların dozunun artmasıyla koruyucu etkinliğin de azaldığı görülmektedir. Bunun sebebinin dozun artmasıyla oluşan toksisite olduğu düşünülebilir.

Yüksek konsantrasyonlarda ise toksik olduğu görülmüştür. SRNBU-FR5 ve SHNBU-FR4’ ün ana maddesi olan RA’ nın etkisi tek başına etkinliği incelendiğinde ise (Şekil 19) Aβ (1-42) toksisitesi üzerine anlamlı bir etkinliğini olmadığını görülmektedir. Bu sonuçlara göre GSK-3β aktivite deneyleriyle paralellik göstermekte ve ekstrelerde görülen aktivite fraksiyonlama ve saflaştırma ile azalmaktadır. Bu sonuçlar bize ayrıca hücre kültür denemelerinde GSK-3β inhibisyonu dışında diğer koruyucu mekanizmaların da rol oynayabileceğini göstermiştir.

Ekstre ve fraksiyonlarda gözlenen koruyucu etkinliğin mekanizmasını araştırmak amacıyla, SHNBU, SRNBU ve SHNBU-FR4 ve SRNBU-FR5’ in hücreler üzerinde mitokondriyal membran potansiyeline etkileri ölçülmüş ve sonuçlar Şekil 20’ de verilmiştir.

39

Mitokondriyal membran potansiyeli mitokondrial fonksiyonun önemli bir göstergesi olup, mitokondriyal hiperpolarizasyon yeterince ATP üretilememesi ve ATP ilişkili hücre içi mekanizmaların yerine getirilememesi nedeni ile hücre ölümüne yol açan önemli faktörlerden birisidir. Nörodejeneratif hastalıklarda mitokondriyal disfonksiyon geliştiğine dair birçok çalışma mevcuttur (Canevari vd. , 1999, Parks vd. , 2001, Abramov vd. , 2004, Shi vd. , 2014). Bu çalışmalarda amiloid beta toksisitesinin mitokondrial membran potansiyelini azalttığı özellikle Complex 4 aktivitesini azalttığı gösterilmiştir. Bu durum hücre içi kalsiyum dengesinin bozulması ve NF-kappaB yolağı gibi birçok mekanizma ile ilişkilendirilmiştir.

Bizim çalışmamızda ise GSK-3beta ile ilişkili olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre SHNBU Fr4 ve rozmarinik asit kullanılan her üç dozda da mitokondriyal membran potansiyelini artırmıştır. SRNBU ise yine doza bağımlı bir artış gösterirken SRNBU Fr5 mitokondriyal membran potansiyelini değiştirmemiştir. Gerçekleştirilen in vitro GSK-3β aktivite deneyleri sonucunda hem SHNBU Fr 4 ve hem de SRNBU Fr5 enzimi güçlü bir şekilde inhibe etmesi nedeni ile amiloid beta toksisitesi deneylerinde hücre kültüründe mitokondriyal fonksiyonla ve hücre canlılığı ile ilişkisi aydınlatılmaya çalışılmıştır. SHNBU Fr4 gerçekleştirilen western blotlama deneylerinde de GSK-3beta enzimi %50 oranında inhibe ederken SRNBU Fr5 %13 oranında inhibisyon yapabilmiştir. Bu sonuçlar mitokondriyal membran potansiyeli deneyleri ile paralellik göstermektedir. Rozmarinik asit ise in vitro enzim aktivitesi deneylerinde tek başına yeterli inhibisyon yapamazken mitokondriyal membran potansiyelini hücre kültürü ortamında artırmıştır. Hücre canlılığı deneyleri ile mitokondriyal fonksiyon ve GSK-3 beta aktivitesi arasındaki ilişki incelendiğinde SHNBU ve SRNBU ana ekstrelerde hücre indeksinin özellikle 100ug/mL dozunda arttığı, SHNBU-FR4 ve SRNBU-FR5’ in koruyucu etkileri incelendiğinde ise (Şekil 17, 18) 10 μg/ mL dozlarda koruyucu daha yüksek olduğu görülmektedir.

Bu proje çalışması kapsamında Farmakognozik açıdan incelenen S. huberi ve S. rosifolia bitkilerinin GSK-3β inhibitör etkisi araştırılmış ve bitkinin özellikle bu etkiden sorumlu bileşikleriyle diğer sekonder metabolitlerinin yapıları tayin edilmiştir. Fraksiyonlarda bileşiklerin önemli kısmını oluşturan rozmarinik asit etkiden sorumlu bileşik olarak saptanmıştır. Bu çalışmayla izole edilen iki fenetil glikoziti bileşik, Salvia türlerinden ilk defa izole edilmiştir ve bu iki bileşik Salvia kemotaksonomisi açısından önem arz etmektedir.

Bütün deney sonuçları incelendiğinde SHNBU Fr4 ‘ün hem in vitro ortamda tama yakın güçlü bir şekilde GSK-3beta inhibisyonu yaptığı, hem hücre kültürü ortamında western blot deneyleri sonucunda %50 civarında GSK-3beta protein ekspresyonunu azalttığı, mitokondriyal membran potansiyelini artırdığı ve bütün bu mekanizmalar sonucunda da hücre canlılığı deneylerinde amiloid beta toksisitesinde gerçek zamanlı hücre analizi yapıldığında en güçlü protektif etkinin yine SHNBU Fr4’e ait olduğu sonucuna varılmıştır.

40

Fraksiyonların ise rozmarinik asit açısından zengin olduğu ancak rozmarinik asitin tek başına değil Fraksiyon içerisindeki diğer maddelerle birlikte olması durumunda daha etkili koruyucu etkiye sahip olduğu kanaatine varılmıştır.

HPLC ve LC-MS/MS ile tespit edilen kimyasal içeriğe bakılırsa fenolik yapıda bileşiklerin büyük bir kısmının aynı fraksiyonda toplanmış olması, S. huberi, S. rosifolia ekstre ve fraksiyonlarının uygun formülasyonları halinde Alzheimer tedavisinde yardımcı rol oynayabileceğini düşündürmüştür.

Doğu Anadolu bölgesi’ nde geniş yayılım gösteren bu iki endemik bitkinin zengin fenolik içeriği sebebiyle ilaç adayı moleküllerin elde edilmesinde potansiyel bir kaynak olarak düşünülebilir.

41 Referanslar

Abramov, A. Y., L. Canevari ve M. R. Duchen (2004). "β-amyloid peptides induce mitochondrial dysfunction and oxidative stress in astrocytes and death of neurons through activation of NADPH oxidase", The Journal of neuroscience 24(2), 565-575.

Akhondzadeh, S., M. Noroozian, M. Mohammadi, S. Ohadinia, A. H. Jamshidi ve M. Khani (2003). "Melissa officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer’s disease: a double blind, randomised, placebo controlled trial", Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry 74(7), 863-866.

Akhondzadeh, S., M. Noroozian, M. Mohammadi, S. Ohadinia, A. H. Jamshidi ve M. Khani (2003). "Salvia officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer's disease: a double blind, randomized and placebo-controlled trial", Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics 28(1), 53-59.

Baki, A., A. Bielik, L. Molnár, G. Szendrei ve G. M. Keserü (2007). "A high throughput luminescent assay for glycogen synthase kinase-3 β inhibitors", Assay and drug development technologies 5(1), 75-84.

Baytop, T. (1999). Türkiye' de Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün). İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri.

Brühlmann Corinne, M. A., Hostettmann Kurt, Carrupt Pierre-Alain, Testa Bernard (2004).

"Screening of Non-Alkaloidal Natural Compounds as Acetylcholinesterase Inhibitors", Chemistry & Biodiversity 1, 819-829.

Canevari, L., J. B. Clark ve T. E. Bates (1999). "β-Amyloid fragment 25–35 selectively decreases complex IV activity in isolated mitochondria", FEBS letters 457(1), 131-134.

Durairajan, S. S. K., Q. Yuan, L. Xie, W.-S. Chan, W.-F. Kum, I. Koo, C. Liu, Y. Song, J.-D.

Huang, W. L. Klein ve M. Li (2008). "Salvianolic acid B inhibits Aβ fibril formation and disaggregates preformed fibrils and protects against Aβ-induced cytotoxicty", Neurochemistry International 52(4–5), 741-750.

Eckert, G. P. (2010). "Traditional used Plants against Cognitive Decline and Alzheimer Disease", Frontiers in Pharmacology 1.

Eldar-Finkelman, H. ve A. Martinez (2011). "GSK-3 inhibitors: preclinical and clinical focus on CNS", Frontiers in Molecular Neuroscience 4.

42

Eser, P. (2007). Salvia trichoclada Benth. Üzerinde Farmakognozik Araştırmalar. Master M.Sc., Hacettepe University.

Hamann, M., D. Alonso, E. Martín-Aparicio, A. Fuertes, M. J. Pérez-Puerto, A. Castro, S.

Morales, M. L. Navarro, M. del Monte-Millán, M. Medina, H. Pennaka, A. Balaiah, J. Peng, J.

Cook, S. Wahyuono ve A. Martínez (2007). "Glycogen Synthase Kinase-3 (GSK-3) Inhibitory Activity and Structure–Activity Relationship (SAR) Studies of the Manzamine Alkaloids.

Potential for Alzheimer’s Disease", Journal of Natural Products 70(9), 1397-1405.

Houghton, P. J. ve M. J. Howes (2005). "Natural Products and Derivatives Affecting Neurotransmission Relevant to Alzheimer’s and Parkinson’s Disease", Neurosignals 14(1-2), 6-22.

Howes, M.-J. R. ve P. J. Houghton (2003). "Plants used in Chinese and Indian traditional medicine for improvement of memory and cognitive function", Pharmacology Biochemistry and Behavior 75(3), 513-527.

Howes, M.-J. R., N. S. L. Perry ve P. J. Houghton (2003). "Plants with traditional uses and activities, relevant to the management of Alzheimer's disease and other cognitive disorders", Phytotherapy Research 17(1), 1-18.

Huang, S.-H., C.-M. Lin ve B.-H. Chiang (2008). "Protective effects of Angelica sinensis extract on amyloid β-peptide-induced neurotoxicity", Phytomedicine 15(9), 710-721.

Iuvone, T., D. De Filippis, G. Esposito, A. D'Amico ve A. A. Izzo (2006). "The Spice Sage and Its Active Ingredient Rosmarinic Acid Protect PC12 Cells from Amyloid-β Peptide-Induced Neurotoxicity", Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 317(3), 1143-1149.

Kahraman Ahmet , B. S., Karabacak Ersin , Doğan Musa ,Doğan Hakan Mete ,Uysal İsmet , Celep Ferhat (2012). "Reassessment of conservation status of the genus Salvia (Lamiaceae) in Turkey II", Turkish journal of Botany 36(1-22).

Kelley, C. J., R. C. Harruff ve M. Carmack (1976). "Polyphenolic acids of Lithospermum ruderale. II. Carbon-13 nuclear magnetic resonance of lithospermic and rosmarinic acids", The Journal of Organic Chemistry 41(3), 449-455.

Kennedy, D. O., F. L. Dodd, B. C. Robertson, E. J. Okello, J. L. Reay, A. B. Scholey ve C. F.

Haskell (2011). "Monoterpenoid extract of sage (Salvia lavandulaefolia) with cholinesterase

43

inhibiting properties improves cognitive performance and mood in healthy adults", Journal of Psychopharmacology 25(8), 1088-1100.

Kimura, T., H. Hayashida, M. Murata ve J. Takamatsu (2011). "Effect of ferulic acid and Angelica archangelica extract on behavioral and psychological symptoms of dementia in frontotemporal lobar degeneration and dementia with Lewy bodies", Geriatrics & gerontology international 11(3), 309-314.

Kiyoshi, K. (2010). "Effects of ferulic acid and Angelica archangelica extract (Feruguard) in patients with Alzheimer's disease", Alzheimer's and Dementia 6(4, Supplement), S548.

Koh, S.-H., M. Y. Noh ve S. H. Kim (2008). "Amyloid-beta-induced neurotoxicity is reduced by inhibition of glycogen synthase kinase-3", Brain Research 1188(0), 254-262.

Koistinaho, J., T. Malm ve G. Goldsteins (2011). "Glycogen Synthase Kinase-3beta: A Mediator of Inflammation in Alzheimer's Disease?", International Journal of Alzheimer's Disease 2011.

Koistinaho, J., T. Malm ve G. Goldsteins (2011). "Glycogen synthase kinase-3β: a mediator of inflammation in Alzheimer's disease?", International Journal of Alzheimer’s Disease 2011.

Kolak Ufuk, H. I., Öztürk Mehmet, Özgökçe Fevzi, Topçu Gülaçtı, Ulubelen Ayhan (2009).

"Antioxidant and anticholinesterase constituents of Salvia poculata", Turkish journal of Chemistry 33, 813-823.

Lei, P., S. Ayton, A. I. Bush ve P. A. Adlard (2011). "GSK-3 in Neurodegenerative Diseases", International Journal of Alzheimer's Disease 2011.

Lin, H. Q., M. T. Ho, L. S. Lau, K. K. Wong, P. C. Shaw ve D. C. C. Wan (2008). "Anti-acetylcholinesterase activities of traditional Chinese medicine for treating Alzheimer's disease", Chemico-Biological Interactions 175(1–3), 352-354.

Liu, P., Y. Hu, D.-H. Guo, B.-R. Lu, K. Rahman, L.-H. Mu ve D.-X. Wang (2010). "Antioxidant activity of oligosaccharide ester extracted from Polygala tenuifolia roots in senescence-accelerated mice", Pharmaceutical Biology 48(7), 828-833.

Liu, T., H. Jin, Q.-R. Sun, J.-H. Xu ve H.-T. Hu (2010). "The neuroprotective effects of tanshinone IIA on β-amyloid-induced toxicity in rat cortical neurons", Neuropharmacology 59(7–8), 595-604.

44

Liu, X., K. Xu, M. Yan, Y. Wang ve X. Zheng (2010). "Protective effects of galantamine against Aβ-induced PC12 cell apoptosis by preventing mitochondrial dysfunction and endoplasmic reticulum stress", Neurochemistry International 57(5), 588-599.

Martinez, A. ve D. I. Perez (2008). "GSK-3 Inhibitors: A Ray of Hope for the Treatment of Alzheimer's Disease?", Journal of Alzheimer's Disease 15(2), 181-191.

Mehrabani, M., N. Ghassemi, E. S. A. Ghannadi ve M. Shams-Ardakani (2005). "Main phenolic compound of petals of Echium amoenum Fisch. and CA Mey., a famous medicinal plant of Iran", DARU Journal of Pharmaceutical Sciences 13(2), 65-69.

Ming-Ke Tang, J.-T. Z. (2001). "Salvianolic acid B inhibits fibril formation and neurotoxicity of amyloid beta-protein in vitro", Acta Pharmacologica Sinica 22(4), 380-384.

Ono, K., K. Hasegawa, H. Naiki ve M. Yamada (2004). "Curcumin has potent anti-amyloidogenic effects for Alzheimer's β-amyloid fibrils in vitro", Journal of Neuroscience Research 75(6), 742-750.

Ono, K., M. Hirohata ve M. Yamada (2005). "Ferulic acid destabilizes preformed β-amyloid fibrils in vitro", Biochemical and Biophysical Research Communications 336(2), 444-449.

Orhan, I., M. Kartal, Q. Naz, A. Ejaz, G. Yilmaz, Y. Kan, B. Konuklugil, B. Şener ve M. Iqbal Choudhary (2007). "Antioxidant and anticholinesterase evaluation of selected Turkish Salvia species", Food Chemistry 103(4), 1247-1254.

Orhan, I. E., F. S. Senol, N. Ozturk, G. Akaydin ve B. Sener (2012). "Profiling of in vitro neurobiological effects and phenolic acids of selected endemic Salvia species", Food Chemistry 132(3), 1360-1367.

Parks, J. K., T. S. Smith, P. A. Trimmer, J. P. Bennett ve W. D. Parker (2001). "Neurotoxic Aβ peptides increase oxidative stress in vivo through NMDA‐receptor and nitric‐oxide‐synthase mechanisms, and inhibit complex IV activity and induce a mitochondrial permeability transition in vitro", Journal of neurochemistry 76(4), 1050-1056.

Perez, D. I., V. Palomo, C. n. Pérez, C. Gil, P. D. Dans, F. J. Luque, S. Conde ve A.

Martínez (2011). "Switching Reversibility to Irreversibility in Glycogen Synthase Kinase 3 Inhibitors: Clues for Specific Design of New Compounds", Journal of Medicinal Chemistry 54(12), 4042-4056.

45

Perry, N. S. L., C. Bollen, E. K. Perry ve C. Ballard (2003). "Salvia for dementia therapy:

review of pharmacological activity and pilot tolerability clinical trial", Pharmacology Biochemistry and Behavior 75(3), 651-659.

Rao, K. V., M. S. Donia, J. Peng, E. Garcia-Palomero, D. Alonso, A. Martinez, M. Medina, S.

G. Franzblau, B. L. Tekwani, S. I. Khan, S. Wahyuono, K. L. Willett ve M. T. Hamann (2006).

"Manzamine B and E and Ircinal A Related Alkaloids from an Indonesian Acanthostrongylophora Sponge and Their Activity against Infectious, Tropical Parasitic, and Alzheimer's Diseases", Journal of Natural Products 69(7), 1034-1040.

Rhein, V., M. Giese, G. Baysang, F. Meier, S. Rao, K. L. Schulz, M. Hamburger ve A. Eckert (2010). "Ginkgo Biloba Extract Ameliorates Oxidative Phosphorylation Performance and Rescues Aβ-Induced Failure", PLoS ONE 5(8), e12359.

Robinson, S. R. ve G. M. Bishop (2002). "Aβ as a bioflocculant: implications for the amyloid hypothesis of Alzheimer’s disease", Neurobiology of Aging 23(6), 1051-1072.

Selkoe, D. J. (2003). "Aging, amyloid, and Alzheimer's disease: a perspective in honor of Carl Cotman", Neurochemical research 28(11), 1705-1713.

Senol, F. S., K. Skalicka Woźniak, M. T. H. Khan, I. Erdogan Orhan, B. Sener ve K.

Głowniak (2011). "An in vitro and in silico approach to cholinesterase inhibitory and antioxidant effects of the methanol extract, furanocoumarin fraction, and major coumarins of Angelica officinalis L. fruits", Phytochemistry Letters 4(4), 462-467.

Senol, F. S., K. S. Woźniak, M. T. H. Khan, I. E. Orhan, B. Sener ve K. Głowniak (2011). "An in vitro and in silico approach to cholinesterase inhibitory and antioxidant effects of the methanol extract, furanocoumarin fraction, and major coumarins of Angelica officinalis L.

fruits", Phytochemistry Letters 4(4), 462-467.

Serenó, L., M. Coma, M. Rodríguez, P. Sánchez-Ferrer, M. B. Sánchez, I. Gich, J. M. Agulló, M. Pérez, J. Avila, C. Guardia-Laguarta, J. Clarimón, A. Lleó ve T. Gómez-Isla (2009). "A novel GSK-3β inhibitor reduces Alzheimer's pathology and rescues neuronal loss in vivo", Neurobiology of Disease 35(3), 359-367.

Shi, C., X. Zhu, J. Wang ve D. Long (2014). "Intromitochondrial IκB/NF-κB signaling pathway is involved in amyloid β peptide-induced mitochondrial dysfunction", Journal of bioenergetics and biomembranes 46(5), 371-376.

46

Şenol, F. S., I. Orhan, F. Celep, A. Kahraman, M. Doğan, G. Yilmaz ve B. Şener (2010).

"Survey of 55 Turkish Salvia taxa for their acetylcholinesterase inhibitory and antioxidant activities", Food Chemistry 120(1), 34-43.

Takashima, A., K. Noguchi, G. Michel, M. Mercken, M. Hoshi, K. Ishiguro ve K. Imahori (1996). "Exposure of rat hippocampal neurons to amyloid β peptide (25–35) induces the inactivation of phosphatidyl inositol-3 kinase and the activation of tau protein kinase I/glycogen synthase kinase-3β", Neuroscience letters 203(1), 33-36.

Tildesley, N. T. J., D. O. Kennedy, E. K. Perry, C. G. Ballard, S. Savelev, K. A. Wesnes ve A. B. Scholey (2003). "Salvia lavandulaefolia (Spanish Sage) enhances memory in healthy young volunteers", Pharmacology Biochemistry and Behavior 75(3), 669-674.

Verdile, G., S. Fuller, C. S. Atwood, S. M. Laws, S. E. Gandy ve R. N. Martins (2004). "The role of beta amyloid in Alzheimer’s disease: still a cause of everything or the only one who got caught?", Pharmacological Research 50(4), 397-409.

Zeng, K.-W., H. Ko, H. O. Yang ve X.-M. Wang (2010). "Icariin attenuates β-amyloid-induced neurotoxicity by inhibition of tau protein hyperphosphorylation in PC12 cells", Neuropharmacology 59(6), 542-550.

Zhang, Z., R. Zhao, J. Qi, S. Wen, Y. Tang ve D. Wang (2011). "Inhibition of glycogen synthase kinase-3β by Angelica sinensis extract decreases β-amyloid-induced neurotoxicity and tau phosphorylation in cultured cortical neurons", Journal of Neuroscience Research 89(3), 437-447.

Zhang, Z., R. Zhao, J. Qi, S. Wen, Y. Tang ve D. Wang (2011). "Inhibition of glycogen synthase kinase‐3β by Angelica sinensis extract decreases β‐amyloid‐induced neurotoxicity and tau phosphorylation in cultured cortical neurons", Journal of neuroscience research 89(3), 437-447.

Zhou, Y., W. Li, L. Xu ve L. Chen (2011). "In Salvia miltiorrhiza, phenolic acids possess protective properties against amyloid β-induced cytotoxicity, and tanshinones act as acetylcholinesterase inhibitors", Environmental Toxicology and Pharmacology 31(3), 443-452.

Benzer Belgeler