Bu çalıúmanın temel amacı olan sayısal görüntülerin bir araya getirilerek uygun ortamlarda saklanması ve bu verilere ait bilgilerin bir veri tabanı içerisine girilerek kullanıma sunulması yönünden benzer yazılımlar ve mevcut sistemler ile bir karúılaútırma yapılmıútır.
Genel olarak benzer yazılımlar incelendi÷inde genellikle bu yazılımların belirli bir amaca yönelik olarak hazırlandı÷ı görülmüútür. Örne÷in sayısal kamera üretimi yapan bir firmaya ait yazılım sadece kendi ürünlerinin bilgisini tutmakta, dıúarıdan baúka veri kabul etmemektedir.
Benzer sistemlerin incelemesinde ise, bu sistemlerin genellikle lisans ücreti çok fazla olan özel yazılımları altlık olarak kullandı÷ı görülmüútür. Özellikle co÷rafi bilgi sistemleri yazılımlarının bu amaç için tercih edildi÷i görülmüútür.
Benzer sistem olarak incelenen yazılımlarda, ERDAS ve ESRI firmalarının yazılımları bu konuda ön plana çıkmaktadır. Bu yüzden öncelikle bu yazılımlar incelenmiútir. Bu yazılımlar temel olarak görüntü iúleme ve co÷rafi bilgi sistemleri üzerine yo÷unlaúmıú yazılımlardır.
ERDAS yazılımları daha çok görüntü iúleme ve uzaktan algılama konularında kendini kanıtlamıú yaygın bir yazılım olarak ön plana çıkmıútır. Temel olarak her türlü sayısal veriyi kullanmaktadır. Bu nedenle yo÷un olarak kullandı÷ı verilerin belirli bir düzende arúivlenmesi ve kullanıcıları tarafından kolayca eriúimin sa÷lamak maksadıyla ana programına arúiv sistemini de eklemiútir. Sistem sayısal verileri ancak koordinatlı olması halinde kabul etmekte ve bunlara ait bilgileri kendi bünyesinde bir veri tabanında tutmaktadır. Veri giriúinde bir esneklik bulunmamaktadır. Sayısal görüntü verilerinde en çok yeri tutan hava foto÷raflarının, arúive eklenmesinde en kolay yöntemler olan uçuú kolonlarının sayısallaútırılması, uçuú sonuç raporunun do÷rudan sisteme aktarılması veya dengeleme sonuçlarının toplu olarak sisteme otomatik girilmesi, bu yazılım ile mümkün olamamaktadır. Veriler hakkında tutulan bilgiler sadece verilerin teknik özelliklerine ait bilgilerdir. Sorgulama ise listeden seçilerek veya ekrandan alan belirleyerek olmaktadır. Detaylı
bir sorgulama için her kullanıcının kolaylıkla yapamayaca÷ı sorgulama teknikleri kullanmaktadır. Sorgulamadan elde edilen sonuçlar ise belirli sınırlar içerisinde gösterilmekte ve kullanıcıya esneklik sa÷lamamaktadır. Programın lisans bedelinin ve iúletim maliyetinin yüksek olması ise en büyük dezavantajıdır. Geliútirilen yazılım ile karúılaútırıldı÷ında yazılımın ERDAS yazılımına göre bu amaç için oldukça üstünlük sa÷ladı÷ı görülmektedir. Özellikle veri giriúinde sa÷ladı÷ı esneklik, veri çeúitlili÷i sorgulamada ortaya koydu÷u geliúmiú özellikler yönünden büyük bir avantaj sa÷lamaktadır. En büyük avantaj ise, yazılım maliyetinin yok denecek kadar az olmasıdır. Bu sayede maliyet kaygısı yüzünden kısıtlı sayıda kullanılan ERDAS yazılımı yerine, maliyet ve kullanıcı kısıtlaması olmayan yazılımın ihtiyaç sahibi tüm kullanıcılar tarafından rahatlıkla kullanılabilecektir. Ayrıca geliútirilen yazılım tüm fonksiyonları mümkün olan en basit ve kısa yoldan sonuca ulaúabilecek úekilde tasarlanmıútır. ERDAS yazılımını etkili bir úekilde kullanabilmek için iyi bir e÷itim alınmasıúarttır.
ESRI yazılımı genel olarak co÷rafi bilgi sistemleri için geliútirilmiú bir yazılımdır. Temel verisi ise çizgisel verilerdir. Raster verileri genelde altlık olarak kullanmaktadır. Bu yazılım da ERDAS yazılımı gibi kullandı÷ı verileri arúivlemek için ek bir modül çıkarmıútır. Veriler burada da koordinatlı veriler olmak zorundadır. Veri özellikleri ve veriler ile ilgili ek bilgileri tutmak, baúka bir veri tabanına ba÷lantı yapmak mümkündür. Veri sorgulama iúlemi ise gene basit anlamda sorgulama úeklinde yapılmaktadır. Detaylı sorgulama için ise kullanıcılar ek yazılıma ihtiyaç duymaktadır. Arúiv sistemin etkin bir úekilde kullanabilmek için gene iyi bir e÷itim alınması úarttır. Programın lisans ücreti ve kullanıcı sayısı burada da en büyük dezavantajdır. Her bir kullanıcı için ayrı bir maliyeti vardır. Bu da belirli sayıda ve belirli bir yerde kullanıcıya hizmet vermesi anlamına gelmektedir. Yazılımın en büyük avantajı ise Visual Basic Editörü ile kullanıcıların kendi arayüzlerini yaratmaları ve arúiv sorgulamasını istedi÷i úekilde yapabilmesine olanak sa÷lamasıdır. Ancak bu özellik sadece programın kurulu oldu÷u yerde geçerlidir. Bu yazılımda da veri giriúinde kullanıcıların istekleri tam olarak karúılanamamaktadır. Verilerin haricinde ek bilgi tutulması için mutlaka bir veri tabanı ile ba÷lantılı olması gerekmektedir.
Kurumlarda mevcut olan arúiv sistemlerinin incelenmesinde, bu çalıúmada geliútirilen yazılıma en uygun sistemin Harita Genel Komutanlı÷ında ve Orman Genel Müdürlü÷ünde oldu÷u görülmüútür. Tapu Kadastro Genel Müdürlü÷ünde ise sistem henüz kurulum aúamasındadır. Di÷er kurumların sistemi incelendi÷inde en önemli ortak özellik olarak kurumların ellerindeki verilerin kendi ihtiyaçları do÷rultusunda arúivlendi÷i ve genellikle kendi yapılarını bozmayacak úekilde tasarlandıkları görülmüútür. Bu konuda en ileride olan kurum Harita Genel Komutanlı÷ıdır. Burada da en büyük eksik sayısal verilerin bir bütün olarak de÷il de parça parça arúivlenmesidir. Bu sistemin di÷er kurumlara göre üstünlü÷ü sistem, kendi çalıúanları tarafından geliútirilmiútir. Di÷er kurumlarda ise sistem mevcut ticari yazılımları altlık olarak kullanmaktadır. Bu da kurumlara lisans yönünden ek bir maliyet ve bir firmanın ba÷lılı÷ı altında kalma zorunlulu÷u getirmektedir.
Sonuç olarak; Ticari olarak üretilen bir yazılım sadece CBS mantı÷ı ile verileri saklamakta, bu veriler de genellikle çizgisel veriler olmaktadır. Sayısal veriler genellikle sunumda görsel amaçlı saklanmaktadır.
Sayısal görüntüleri arúivleyen ticari yazılımların ise ilk kurulum maliyetleri oldukça yüksek olmakta bu sebepten dolayı kullanımı genele yayılamadan kısıtlı sayıda kalmaktadır.
Genel olarak bakıldı÷ında burada yapılan çalıúmaya benzer yazılımlar, ço÷unlukla üst düzey kullanım için tasarlanan ve kurulum ve iúletim maliyeti oldukça yüksek olan yazılımlardır.
Daha alt düzeye inildi÷inde ortay çıkan yazılımlar ise genellikle kısıtlı imkanlar sunmakta veya iúletimi oldukça zor, veri giriúi uzun zaman alan, hatta baúka ara yazılımlara ihtiyaç duyan yazılımlar olarak görülmektedir.
Bu çalıúma sonucunda elde edilen yazılım, do÷rudan kullanıcıların isteklerine yönelik, ilk kurulum maliyeti yok denecek kadar az, veri giriúi ve iúletmesi oldukça basit ve hızlı bir yazılım olarak karúımıza çıkmaktadır. Bu da bu yazılımı en azından bu özellikleri yönünden di÷er yazılımlardan üstün kılmaktadır.