DERS BİLGİ FORMU
Dersin Adı /
Dersin İngilizce Adı Rusya Türkleri / Turks in Russia
Kodu Dönemi Zorunlu / Seçmeli /
Serbest Seçmeli
Ders Türü
(T, U, T+ U) AKTS
GTT 511 Güz Seçmeli T 8
Ön Koşul Dersleri
-Dersin Dili Türkçe
Ders Uygulaması Saat/Hafta
DERS (Teori) UYGULAMA
3
-Dersi Veren(ler) Prof. Dr. İsmail Türkoğlu Dersin Yardımcısı(ları)
-Dersin Amacı Çarlık Rusyası ve günümüzde Rusya Federasyonu’nda yaşayan Türklerin öğretilmesi
Dersin Öğrenme Kazanımları (DÖK)
1. Türkiye dışında yaşayan Türkler hakkında bilgi öğrenilir
2. Çarlık idaresinde yaşayan Türklerin siyasi ve sosyal tarihleri öğrenilir 3. Türk dünyasına rol model olmuş İsmail Gaspıralı gibi şahıslar tanınır.
4. Türkiye ve Türk Dünyası ilişkileri öğrenilir
Dersin İçeriği
Çarlık Rusyasında yaşayan Türklerin XIX. yüzyılın ortalarından itibaren yenileşme ya da usul-i cedid hareketi olarak adlandırılan bir canlanma hareketi başlatmışlardır. Bu hareketin Türkiye’deki Tanzimat fermanı ve sonrasında meydana gelen reformlarla ilişkileri, adı geçen ülkede yaşayan Türklerin 1856-1917 yılları arasındaki kültür ve siyasi tarihleri, Rusya’daki 1905 İhtilali ve bu ihtilalde Türklerin rolü, 1905-1917 yılları arasında Rusya’da toplanan Türk/Müslüman kongreleri, yenileşme hareketinde rol oynayan aydınlar ve onların hayat hikâyeleri dersin muhtevasını teşkil eder.
Ders Öğretim Yöntemi ve
Teknikleri Dersin hocası dersi anlatır, öğrenciler sunum yapar ve birlikte değerlendirme yapılır.
DERS AKIŞI (Haftalara Göre Konu Başlıkları)
Hafta Konular Ön Hazırlık ve Notlar
1 Çarlık Rusyasında yaşayan Türkler hakkında genel bilgi İlgili kaynakları okuma 2 Tanzimat Fermanı’nın Rusya Türklerine etkisi İlgili kaynakları okuma
3 Usul-i Cedid hareketi ve temsilcileri İlgili kaynakları okuma
4 Usul-i Cedid hareketi ve temsilcileri İlgili kaynakları okuma
5 İsmail Gaspıralı ve Tercüman Gazetesi İlgili kaynakları okuma
6 Rusya’da 1905 İhtilali ve bu ihtilalin Türklere etkisi İlgili kaynakları okuma 7 Rusya'da 1905-1917 Yılları arasında toplanan Müslüman Kongreleri İlgili kaynakları okuma
8 ARA SINAV
9 Abdürreşid İbrahim ve Musa Carullah Bigi İlgili kaynakları okuma
10 Rusya Türklerinin 1905-1917 yılları arasındaki basın-yayın faaliyetleri İlgili kaynakları okuma
11 Rızaeddin Fahreddin ve Fatih Kerimi İlgili kaynakları okuma
12 Ayaz İshaki ve Sadri Maksudi İlgili kaynakları okuma
13 Mirza Fethali Ahundov, Hüseyinzade Ali Bey, Ahmet Ağaoğlu İlgili kaynakları okuma
14 Ahmet Hadi Maksudi ve Galiasker Kamal, İlgili kaynakları okuma
KAYNAKLAR
1-Nadir Devlet, Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi (1905-1917), Ankara 1985.
2-Nadir Devlet, İsmail Bey Gaspıralı, Kazan 1996.
3-Akdes Nimet Kurat, "Kazan Türklerinin Medeni Uyanış Devri", DTCFD, cilt XXIV, sy. 3-4, Temmuz-Aralık 1966, s.118,182-183;
4-İhsan Ilgar (haz.), Rusya'da Birinci Müslüman Kongresi, Ankara 1990.
5-Hakan Kırımlı, Kırım Tatarlarında Milli Kimlik ve Milli Hareketler, Ankara 1996.
6-Tamurbek Devletşin, (çev. Mehmet Emircan) Sovyet Tatarıstan'ı, Ankara 1981.
7-Abdullah Battal Taymas, Kazan Türkleri, 3. bsk., Ankara 1988.
8-İsmail Türkoğlu, “Türkiye dışındaki Türkler”, Türkiye Diyanet vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 41, 2012, s. 482-487.
DERSİN PROGRAM YETERLİLİKLERİNE KATKISI (Dersin katkısı olan alanı en az 1 en çok 5 olmak üzere değerlendiriniz)
No Program Yeterlilikleri Katkı Miktarı
1 2 3 4 5
1 Alana/disipline ilişkin temel ve genel bilgi sahibi olur, bunları kavrar X
2 Türk Tarihi araştırmalarının problemlerini tanımlar ve anlatır X
3 Çağdaş Türk dilleri bilgisine vakıf olarak ileride bunları geliştirme imkânı elde eder X
4 Öğrendiği bilgiyi kullanır ve uygular. Bilgiyi uyguladığı eş zamanlı (senkronik), art zamanlı
(tarihsel, diyakronik) veya karşılaştırmalı Türk Tarihi çalışmaları yapar X
5 Analiz ve sentez yapar X
6 Disiplin içi takım çalışması yapabilme becerisi kazanır X
7 Eleştirel düşünceyi yapıcı bir şekilde ifade etme ve inisiyatif kullanma becerisine sahip olur X
8 Sözlü ve yazılı iletişim becerileri kazanır X
9 Mesleki ve etik sorumluluk anlayışı kazanır X
10 Alanı iyi tanı ve bölgesel hassasiyetler hakkında bilgi sahibi olur X
11 Alanlarına ilişkin kaynakları tanır ve bu kaynakları eleştirel metotlarla inceler X
12 Araştırmaya dayalı bir çalışmayı sözlü ve yazılı bir şekilde sunma ve savunma becerisi
kazanır X
13 Tarihin yardımcı bilim dallarının metodolojilerine hâkim olur X
14 15 16 17
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlik Adedi Süresi
(Saat)
Toplam İş Yükü (Saat)
Ders (14 hafta: 14 x toplam ders saati) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, araştırma, alan çalışması, kütüphane,
görüşmeler, vb.) 14 11 154
Ara Sınav(lar) 1 8 8
Sunum / Seminer 1 8 8
Ödev / Rapor 2 10 20
Proje
Maket / Modelleme
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 8 8
Genel Toplam İş Yükü (Saat) 240
Genel Toplam İş Yükü / 30 saat ( 1 AKTS = 30 saat) 240/30
Dersin AKTS Kredisi 8
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
DÖNEM İÇİ Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Ara Sınav 1 20
Kısa Sınav
Uygulama / Ödev / Araştırma / Rapor 3 10
Sunum 3 30
Projelendirme Süreci Çalışmaları 1 10
Maket / Modelleme
Toplam 70
DÖNEM SONU Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Sınav 1 30
Ödev Proje
Toplam 30
BAŞARI DURUMU Katkı Yüzdesi (%)
Dönem İçi 70
Dönem Sonu 30
Toplam 100
(*)Bu Taslağın Başlığındaki tanımlar, ilgili Akademik birim, Program ve Öğretim Düzeyine göre değiştirilir.
(**)Bölümler/Programlar, bu taslağı inceleyip görüş ve önerilerini bildirerek, üniversiteye ortak bir Ders Bilgi Formunun bir an önce nihai halini almasına katkıda bulunabilir.
FORM 4
T.C.
MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ
TARİH ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS DERS BİLGİ FORMU
Dersin Adı / Dersin İngilizce Adı
Güney Kafkasya Cumhuriyetleri'nin Tarihi Problemleri / Historical Problems of South Caucasian Republics
Kodu Dönemi Zorunlu / Seçmeli /
Serbest Seçmeli
Ders Türü
(T, U, T+ U) AKTS
GTT 504 Bahar Seçmeli T 8
Ön Koşul Dersleri
-Dersin Dili Türkçe
Ders Uygulaması Saat/Hafta
DERS (Teori) UYGULAMA
3
Dersi Veren(ler) DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA ERAY BİBER Dersin Yardımcısı(ları)
-Dersin Amacı
Güney Kafkasya Cumhuriyetlerinin siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve etnik yapıları gerek tarihi gerekse çağdaş gelişimleri ile incelenmektedir. Bölgedeki milliyetçilik akımlarının XIX. yüzyıldan başlayarak günümüze ulaşan etkileri, Kafkasya’nın siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve etnik yapılarını tarihi ve çağdaş gelişimleri ile kavranarak yorumlanması amaçlanmaktadır.
Dersin Öğrenme Kazanımları (DÖK)
1.Öğrenci Güney Kafkasya’nın siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve etnik yapılarını tarihi ve çağdaş gelişimleri ile kavrayıp, analiz edebilir.
2. Öğrenci, Rusya’nın tarihten günümüze Kafkasya politikalarına ilişkin temel ve genel bilgi sahibi olur
3.Öğrenci saha ile ilgili konuşma, anlama ve yazma becerisi kazanır, eleştirel bir bakış açısı kazanır
Dersin İçeriği
Çarlık Rusyası hakimiyeti altında Kafkasya , XIX. ve XX. yüzyılda milli bilincin uyanışı, XIX. ve XX yüzyılda Güney Kafkasya’da kültür hareketleri, 1905-1907 ve 1920 olayları ve Güney Kafkasya’da kriz, I. Dünya Savaşı ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan tarihinde 1918 Mart olayları, Ermeni-Gürcü ilişkileri Azerbaycan Türkleri ve Ermeniler arasındaki siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik ilişkiler, SSCB döneminde Azerbaycan- Ermenistan-Gürcistan ilişkileri, Stalin devri, Dağlık Karabağ Savaşı, SSCB’nin çöküşünden sonra Güney Kafkasya Cumhuriyetleri ve kimlik tartışmaları, uluslararası teşkilatların Güney Kafkasya stratejileri konularını içermektedir.
Ders Öğretim Yöntemi ve
Teknikleri Anlatım, değerlendirme, 1 ara sınav, 1 dönem sonu sınavı
DERS AKIŞI (Haftalara Göre Konu Başlıkları)
Hafta Konular Ön Hazırlık ve Notlar
1 Kafkasya'nın siyasi, tarihi, etnik ve demografik özellikleri Önerilen kaynakların okunması 2 Türk-Rus ilişkileri tarihinde Güney Kafkasya'nın yeri ve önemi Önerilen kaynakların okunması
3 1905 İhtilali Sürecinde Azerbaycan ve Ermenistan Önerilen kaynakların okunması 4 Güney Kafkasya’da XIX. ve XX. yüzyılda milli bilincin uyanışı Önerilen kaynakların okunması 5 1905-1907 ve 1920 olayları ve Güney Kafksya’da kriz Önerilen kaynakların okunması 6 1. Dünya Savaşı, 1917 İhtilal ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Önerilen kaynakların okunması
7 Azerbaycan tarihinde 1918 Mart olayları Önerilen kaynakların okunması
8 ARA SINAV
9 Ermenistan-Gürcistan İlişkileri Önerilen kaynakların okunması
10 Azerbaycan Türkleri ve Ermeniler arasındaki siyasi, sosyal, kültürel ve
ekonomik ilişkiler Önerilen kaynakların okunması
11 Azerbaycan ve Ermenistan'ın Sovyetleştirilmesi Önerilen kaynakların okunması 12 Sovyetler Birliği döneminde Azerbaycan- Ermenistan-Gürcistan ilişkileri Önerilen kaynakların okunması 13 Kafkasya'daki jeopolitik gelişmeler ve uluslararası rekabet Önerilen kaynakların okunması 14 Güney Kafkasya'daki Cumhuriyetlerin değişen dünya düzenindeki yeri Önerilen kaynakların okunması
KAYNAKLAR
Ufuk Tavkul, Etnik Çatışmaların Gölgesinde Kafkasya, Ötüken Yayınları, İstanbul 2002.
Nadir Devlet, Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi, TTK Yayınları, Ankara 1995.
Nesrin Sarıahmetoğlu, Azeri-Ermeni İlişkileri 1905-1920, TTK Yayınları, Ankara 2006.
Mehmed Emin Resulzade, Azerbaycan Cumhuriyeti. Keyfiyet-i Teşekkülü ve Şimdiki Vaziyeti, İstanbul 1339-1341 Tadeusz Swietochowski, Müslüman Kimlikten Ulusal Kimliğe Rus Azerbaycanı, çev. Nuray Mert, Bağlam Yayınları, İstanbul 1988.
Ders süresince ayrıca okuma listesi verilecektir.
DERSİN PROGRAM YETERLİLİKLERİNE KATKISI (Dersin katkısı olan alanı en az 1 en çok 5 olmak üzere değerlendiriniz)
No Program Yeterlilikleri Katkı Miktarı
1 2 3 4 5
1 Alana/disipline ilişkin temel ve genel bilgi sahibi olur, bunları kavrar X
2 Türk Tarihi araştırmalarının problemlerini tanımlar ve anlatır X
3 Çağdaş Türk dilleri bilgisine vakıf olarak ileride bunları geliştirme imkânı elde eder
4 Öğrendiği bilgiyi kullanır ve uygular. Bilgiyi uyguladığı eş zamanlı (senkronik), art zamanlı (tarihsel, diyakronik) veya karşılaştırmalı Türk Tarihi çalışmaları yapar
5 Analiz ve sentez yapar X
6 Disiplin içi takım çalışması yapabilme becerisi kazanır
7 Eleştirel düşünceyi yapıcı bir şekilde ifade etme ve inisiyatif kullanma becerisine sahip olur X 8 Sözlü ve yazılı iletişim becerileri kazanır
9 Mesleki ve etik sorumluluk anlayışı kazanır
10 Alanı iyi tanı ve bölgesel hassasiyetler hakkında bilgi sahibi olur
11 Alanlarına ilişkin kaynakları tanır ve bu kaynakları eleştirel metotlarla inceler X 12 Araştırmaya dayalı bir çalışmayı sözlü ve yazılı bir şekilde sunma ve savunma becerisi
kazanır X
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlik Adedi Süresi
(Saat)
Toplam İş Yükü (Saat)
Ders (14 hafta: 14 x toplam ders saati) 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, araştırma, alan çalışması, kütüphane,
görüşmeler, vb.) 14 11 154
Ara Sınav(lar)
Sunum / Seminer 1 10 10
Ödev / Rapor 1 20 20
Proje
Maket / Modelleme
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 14 14
Genel Toplam İş Yükü (Saat) 240
Genel Toplam İş Yükü / 30 saat ( 1 AKTS = 30 saat) 240/30
Dersin AKTS Kredisi 8
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
DÖNEM İÇİ Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Ara Sınav Kısa Sınav
Uygulama / Ödev / Araştırma / Rapor 1 20%
Sunum 1 20%
Projelendirme Süreci Çalışmaları Maket / Modelleme
Toplam 40%
DÖNEM SONU Sayısı Katkı Yüzdesi (%)
Sınav
Ödev 1 60%
Proje
Toplam 60%
BAŞARI DURUMU Katkı Yüzdesi (%)
Dönem İçi 40%
Dönem Sonu 60%
Toplam 100%
(*)Bu Taslağın Başlığındaki tanımlar, ilgili Akademik birim, Program ve Öğretim Düzeyine göre değiştirilir.
(**)Bölümler/Programlar, bu taslağı inceleyip görüş ve önerilerini bildirerek, üniversiteye ortak bir Ders Bilgi Formunun bir an önce nihai halini almasına katkıda bulunabilir.