Aşağıdaki şekilde örneği gösterilen çalışma planında; bazı süreler ve bazı kimyasalların miktarları biraz azaltılıp-artırılarak ve ayrıca baz yerine asitler de denenerek farklı türlerde reçine örnekleri elde edilmiştir. Elde edilen bu reçineler iyice kurutulup suyu giderildikten sonra öğütülerek toz haline getirilmiştir. Toz haline getirilen numunelerden belli miktarlar tartılıp alınarak, 1 Litresinde 10mg metal iyonu (10mg M+/L) olacak şekilde hazırlanmış olan standart metal çözeltileri ile 350 rpm’ de 45 dakika süresince muamele edilmiştir. Bu sayede adsorplanmış olan metal konsantrasyonları, Atomik Absorbsiyon Spektrofotometre’ de ölçülmüştür.
Belirlediğimiz kondanse ve hidrolize tanin türlerinin; formaldehit, asetaldehit ve benzaldehitlerle asidik ve bazik ortamdaki farklı şekilde ve sürede gerçekleştirilen reaksiyonlarıyla reçineler üretilmiştir. Taninlerin formaldehit ile lineer olmayan polikondenzasyonu sağlanarak, çözünmez hale gelmeleri sağlanmıştır. Ön adsorpsiyon deneyleri için hazırlanan farklı reçineleri hazırlamada kullanılan reçine tarifleri Tablo 4.1’ deki örnekle genel olarak ifade edilmiştir.
Tablo 4.1. Tanin reçinelerinin genel tarifi
1. Formaldehit ile
1-Kestane 8g tartıp al
2-Kebrako 65 mL formaldehit ekle
3-Gambier 5 dakika karıştır
4-Valeks 25 mL amonyak ekle
5-Mimoza 35 dakika karıştır
6-Tara süz
50 mL saf su ekle
70 oC’ de 3 saat beklet
süz 50 mL 0,1 N nitrik asit ekle 30 dakika karıştır
süz
80 oC’ de 2 saat beklet
2. Asetaldehit ile
1-Kestane 8g tartıp al
2-Kebrako 65 mL asetaldehit ekle
3-Gambier 5 dakika karıştır
4-Valeks 25 mL amonyak ekle
5-Mimoza 35 dakika karıştır
süz 50 mL saf su ekle
70 oC’ de 3 saat beklet
süz 50 mL 0,1 N nitrik asit ekle 30 dakika karıştır
süz
80 oC’ de 2 saat beklet
3. Benzaldehit ile
1-Kestane 8g tartıp al
2-Kebrako 65 mL benzaldehit ekle
3-Gambier 5 dakika karıştır
4-Valeks 25 mL amonyak ekle
5-Mimoza 35 dakika karıştır
süz 50 mL saf su ekle
70 oC’ de 3 saat beklet
süz 50 mL 0,1 N nitrik asit ekle 30 dakika karıştır
süz
80 oC’ de 2 saat beklet
Buradaki, Mimoza, Kebrako ve Gambir, Valeks, Kestane, Tara taninlerinin her biri, karşısında görülen aldehit çeşidi ile listedeki miktarlara göre karıştırılarak her biri ayrı kod ile kodlanmış olan yaklaşık 50’ den fazla reçine üretilmiştir. Üretilen reçinelerden ilk denemelerde en verimli görülen 16 tanesi tekrar üretilerek ön adsorpsiyon deneyleri yapılmıştır.
Ön adsorpsiyon deneylerinde kullanılan 16 adet reçine tarifi Tablo 4.2’ de sıralanmıştır.
Tablo 4.2. Tanin reçinelerin hazırlanması
1
KEB 1AS
8 gr kebroke tanin+65 ml formaldehit→5 dk karıştırma 25 ml sülfürik asit (10 N)→35 dk karıştırma→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 70 oC de 2 gün etüvde bekletme→dövüldü 50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma→süzüldü
80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
2
KEBNa1
50 gr tanin + 100 ml NaOH (0,25 mol/dm3) → karıştırıldı 12,5 ml formaldehit eklendi → karıştı → etüve kondu
Kuruyunca ezildi → 100 ml HNO3 (0,1 N) eklendi. Karıştırıldı, çökmeye bırakıldı Süzüldü → saf su ile yıkama yapıldı → süzüldü
105 oC’ de etüvde kurutuldu→ezildi → tane boyutlarına ayrıldı
3
KEBNa2
20 gr tanin+40 ml formaldehit → karıştırıldı
10 ml NaOH (0,25 mol/dm3) eklendi → karıştı → etüve kondu
Kuruyunca ezildi → 50 ml HNO3 (0,1 mol/dm3) eklendi. Karıştırıldı çökmeye bırakıldı Süzüldü → saf su ile yıkandı → süzüldü
105 oC’ de etüvde kurutuldu→ezildi → tane boyutlarına ayrıldı
4
KEB 3A
8 gr kebroke tanin+65 ml formaldehit→5 dk karıştırma 25 ml amonyak→35 dk karıştırma
oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 80 oC de 3 sa etüvde bekletme→süzüldü 50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma
1 gün oda sıcaklığında bekletildi→süzüldü 80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
5
VAL 1C
8 gr valeks tanin+50 ml formaldehit→30 dk karıştırma 25 ml amonyak→30 dk karıştırma
oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 70 oC de 3 sa etüvde bekletme oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü 80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
6
VAL 1E
8 gr valeks tanin+50 ml formaldehit→30 dk karıştırma 25 ml amonyak→30 dk karıştırma
oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 70 oC de 3 sa etüvde bekletme oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü 80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
7
VAL2D
50 gr tanin + 125 ml amonyak → karıştırıldı 62,5 ml formaldehit → karıştı → etüve kondu
Kuruyunca ezildi → 100 ml HNO3 (0,1 N) eklendi. Karıştırıldı, çökmeye bırakıldı Süzüldü → saf su ile yıkama yapıldı → süzüldü
105 oC’ de etüvde kurutuldu→ezildi → tane boyutlarına ayrıldı.
8
VAL NA1
20 gr valeks tanin+40 ml NaOH (0,25 mol/dm3) → çözülene kadar karıştırma 5 ml formaldehit eklendi → karıştı → etüve kondu
Kuruyunca ezildi → 50 ml HNO3 (0,1N) eklendi. Karıştırıldı çökmeye bırakıldı Süzüldü → 100 ml saf su ile yıkandı → süzüldü
Tablo 4.2. Devam
9
KES 1E
8 gr kestane tanin+50 ml formaldehit→30 dk karıştırma 25 ml amonyak→30 dk karıştırma
oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 70 oC de 3 sa etüvde bekletme oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü 80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
10
KES 1C
8 gr kestane tanin+50 ml formaldehit→30 dk karıştırma 25 ml amonyak→30 dk karıştırma
oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 70 oC de 3 sa etüvde bekletme oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü
50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü 80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
11
KES 2D
8 gr kestane tanin+65 ml formaldehit→15 dk karıştırma 25 ml amonyak→60 dk karıştırma
oda sıcaklığında 2 gün bekletildi→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 80 oC de 3 sa etüvde bekletme→süzüldü 50 ml 0,1 N nitrik asit→60 dk karıştırma
oda sıcaklığında 1 gün bekletildi→süzüldü 80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
12
MİM 2A
8 gr mimoza tanin+65 ml asetaldehit→5 dk karıştırma 25 ml amonyak→35 dk karıştırma
oda sıcaklığında 2 gün bekletildi→süzülemedi 50 ml saf su eklenerek 70 oC de etüvde bekletme kuruduktan sonra da ezildi
13
GAM NA1
20 gr gambier tanin+40 ml NaOH (0,25 mol/dm3) → çözülene kadar karıştırma 5 ml formaldehit eklendi → karıştı → etüve kondu
Kuruyunca ezildi → 50 ml HNO3 (0,1N) eklendi. Karıştırıldı çökmeye bırakıldı Süzüldü → 100 ml saf su ile yıkandı → süzüldü
80 oC deki etüvde kurutuldu→ezildi
14
TARA1
20 gr tanin+50 ml formaldehit → çözülene kadar karıştırma 25 ml amonyak→ karıştı → etüve kondu
Kuruyunca ezildi → 50 ml HNO3 (0,1N) eklendi. Karıştırıldı çökmeye bırakıldı Süzüldü → 100 ml saf su ile yıkandı → süzüldü
90 oC deki etüvde kurutuldu→ezildi
15
VAL 1B
8 gr valeks tanin+65 ml benzaldehit→5 dk karıştırma 25 ml amonyak→35 dk karıştırma→süzüldü
50 ml saf su eklenerek 70 oC de 3 sa etüvde bekletme→süzüldü 50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma→süzüldü
80 oC deki etüvde 2 saat kurutuldu→ezildi
16
MİM 2AS
8 gr mimoza tanin+65 ml formaldehit→5 dk karıştırma 25 ml sülfürik asit (10 N)→35 dk karıştırma
1 gün oda sıcaklığında çökmeye bırakıldı→süzüldü 50 ml saf su eklenerek 70 oC de 2 sa bekletme→süzüldü 50 ml 0,1 N nitrik asit→30 dk karıştırma
1 gün oda sıcaklığında çökmeye bırakıldı→süzüldü 70 oC deki etüvde 3 saat kurutuldu→ezildi
Çalışmalarda Mimoza, Kebrako, Gambir, Valeks, Kestane ve Tara taninlerinden farklı reçineler hazırlanmasına karşın, ön adsorpsiyon deneylerinin sonuçlarına göre en iyi adsorplama kapasitesi gösteren reçinelerin, Valeks ve Kebrako taninleriyle hazırlanan reçineler olduğu görülmüştür. Bu sebeple yapılan adsorpsiyon çalışmaları; VAL2D, KEBNa1 ve KEBNa2 reçineleriyle gerçekleştirilmiştir.
Bundan sonra, VAL2D, KEBNa1 ve KEBNa2 şeklinde kodlanmış reçineler için sırasıyla; “valeks reçinesi”, “kebrako1 reçinesi” ve “kebrako2 reçinesi” isimleri kullanılacaktır.