TAKİPTE GELİŞEN KOMPLİKASYONLAR

Çalışmamızda takip süresinde gelişen komplikasyonlar MAKO ve herhangi bir damara revaskülarizasyon olarak tanımlanmıştır. MAKO; ölüm, non fatal Mİ, non fatal inme veya kardiyovasküler nedenli hastaneye yatış şeklinde tanımlanmıştır.

Ortalama 24,6 ± 11 aylık takip süresince 53 (% 23,9) adet MAKO saptanmıştır. Bunlardan 5’i ölüm, 48 tanesi ise kardiyovasküler nedenli hastaneye yatış olarak gerçekleşmiştir. Kardiyovasküler nedenli hastaneye yatış içerisinde 2 tane non fatal Mİ mevcuttur.

Takip süresince toplam 23 adet (% 10,4) herhangi bir damara revaskülarizasyon saptanmıştır. Bunlardan 6 tanesi KABG kalan 17 tanesi ise PKG olarak gerçekleşmiştir.

Takipte gelişen komplikasyonlar ile diğer parametrelerin ilişkisi incelendiğinde hipertansiyon, diyabet ve hiperlipidemi ile MAKO arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (p değerleri sırasıyla 0,03; <0,001 ve 0,04). Bu durum literatürdeki bilgiler ile örtüşmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) istatistiklerine göre dünyadaki 1 numaralı ölüm sebebi kardiyovasküler hastalıklardır (tüm ölümlerin %30.5’i). En sık görülen kardiyovasküler hastalık iskemik kalp hastalığıdır. İkinci sırada ise serebrovasküler hastalıklar yer almaktadır. Bu iki hastalık grubu için altta yatan en önemli sebep hipertansiyondur (85). Tip 2 DM ve hiperlipidemi ise majör aterosklerotik risk faktörleri arasında yer alır.

Benzer şekilde risk faktörü sayısı ile MAKO arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Özellikle hastalar görece düşük riskli (< 3 risk faktörü) ve görece yüksek riskli (≥ 3 risk faktörü9 olarak gruplandırıldığında, yüksek risk grubunda anlamlı olarak daha fazla MAKO saptanmıştır (p <0.001). bu bulgu literatür verileri ile benzerdir. Appleby ve ark. tarafından yayımlanan koroner revaskülarizasyon yapılan hastaların alındığı bir prospektif kayıt çalışmasında diyabet, hipertansiyon, periferik arter hastalığı öyküsü bulunması ve çok damar hastalığı varlığı kötü prognozla anlamlı olarak ilişkili saptanmıştır. (86)

İşlem yapılan lezyon özellikleri ve kullanılan stent ölçüleri ile MAKO ilişkisi incelendiğinde işlem yapılan lezyon uzunluğu ile MAKO arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. PKG’lerde işlem yapılan lezyon ne kadar uzunsa takipte komplikasyon gelişme riski o kadar

43 fazladır. Kullanılan stent uzunluğu ile MAKO arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Çalışmamızda takip anjiyografi yapılmamış ve bu nedenle HLR, HDR, stent trombozu değerlendirilmemiş olması nedeniyle işlem yapılan lezyon özellikleri ve kullanılan stent ölçüleri ile bu parametrelerin ilişkisi araştırılamamıştır. Bu durum çalışmanın kısıtlılığı olarak değerlendirilmiştir.

Kullanılan stent tipleri ile MAKO arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Literatürde İSS’lerin birbirleri ile karşılaştırıldığı randomize çalışmalarda benzer sonuçlar göze çarpmaktadır. ZSS’nin SSS ve PSS ile karşılaştırıldığı ZEST çalışmasında (87) ölüm, Mİ ve iskemi nedenli HDR’den oluşan birleşik son noktada ZSS ile SSS benzer saptanmışken, ZSS grubu PSS grubundan anlamlı olarak daha iyi bulunmuştur. ZSS ile ESS’nin karşılaştırıldığı The Resolute All Comers çalışmasında (88) 2292 hasta ZSS ve ESS gruplarına randomize edilmiş, hedef damar yetersizliği şeklinde tanımlanan ve herhangi bir nedene bağlı ölüm, herhangi bir Mİ veya klinik olarak endike HLR’den oluşan birleşik son noktada iki grup arasında anlamlı fark saptanmamıştır. ZSS grubu ile ESS grubu arasında in stent restenoz ve geç lümen kaybı açısından da anlamlı fark bulunmamıştır.

Çalışmamızda işlem endikasyonu ile MAKO arasında anlamlı ilişki saptanmış, UAP tanısı ile işleme alınan hasta grubunda takipte anlamlı olarak daha fazla MAKO saptanmıştır. Literatürde ST elevasyonlu Mİ tanısında İSS kullanımı ile ilgili birçok randomize çalışma ve kayıt çalışması verileri bulunmaktayken non ST elevasyonlu akut koroner sendrom (UAP ve NSTEMİ) tanı spektrumu için veriler azdır. Li ve ark. tarafından yapılan İSS implante edilmiş. SAP ve non ST elevasyonlu akut koroner sendrom (NSTEAKS) hasta gruplarının karşılaştırıldıuğı 3771 hastalık bir kayıt çalışmasında (89), tüm nedenlere bağlı mortalite, Q dalgalı Mİ ve HDR’den oluşan birleşik son nokta SAP grubunda anlamlı olarak daha az görülmüştür. Bu farkın özellikle HDR’de meydana gelen anlamlı azalmadan dolayı ortaya çıktığı saptanmıştır. Bu etki NSTEAKS grubunda gözlemlenmemiştir. ZSS kullanılan hastaların değerlendirildiği E5 kayıt çalışmasında da (66) AKS tanısı olan hastalarda non AKS tanısı olanlara göre anlamlı olarak daha fazla ST saptanmıştır.

Off label endikasyonlar olan in stent restenoz, kronik total okluzyon ve bifurkasyon lezyonlarına işlem yapılmış olması ile MAKO arasındaki ilişki incelendiğinde, in stent restenoza işlem yapılması ile anlamlı ilişki saptanmıştır. Çalışmamızda İSS implantasyonu yapılmış tüm in stent restenozlar çıplak metal stentlere aittir. Günümüzde ÇMS’ye ait in stent restenozun tedavisinde İSS’lerin faydalı olduğunu gösteren birçok çalışma mevcuttur.

44 RIBS-II (Restenosis Intra-stent: Balloon Angioplasty Versus Elective Sirolimus-Eluting Stenting) çalışmasında ÇMS’e ait in stent restenoz tedavisinde balon anjiyoplasti ile SSS implantasyonu karşılaştırılmış ve SSS implantasyonu ile takipte anlamlı olarak daha az MAKO saptanmıştır (90)

Takipte herhangi bir damara revaskülarizasyon ile diğer parametreler incelendiğinde benzer bulgular saptanmıştır. Kardiyovasküler risk faktörleri ile herhangi bir damara revaskülarizasyon karşılaştırıldığında sadece aile öyküsü ile anlamlı ilişki bulunmuştur. KAH öyküsü ile herhangi bir damara revaskülarizasyon arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Bu bulgu da literatür bilgileri ile benzerdir. Koroner arter hastalığı olan bireylerin tekrar kardiyovasküler olay yaşama sıklığı belirgin olarak artmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan REACH kayıt çalışmasında 45,227 yüksek riskli hastanın ( KAH, serebrovasküler hastalık, periferik arter hastalığı olan veya ateroskleroz için çoklu risk faktörleri bulunan) 4 yıllık takip verileri incelenmiştir. Takip başlangıcında iskemik olay öyküsü olan hastaların tekrar iskemik olay yaşama sıklığı diğer hastalara göre belirgin olarak fazla bulunmuştur (91).

İşlem yapılan lezyon özellikleri ve stent ölçüleri ile herhangi bir damara revaskülarizasyon arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır.

Stent tipleri ile herhangi bir damara revaskülarizasyon arasında daha önce değinilen literatür bilgilerine benzer şekilde anlamlı bir fark saptanmamıştır.

45

6. SONUÇ

Kasım 2007-Aralık 2010 tarihleri arasında İSS implante edilmiş hasta verilerinin retrospektif olarak incelendiği çalışmamızda demografik ve klinik veriler, lezyon özellikleri ve işlem özellikleri açısından literatürdekine benzer sonuçlar saptanmıştır.

Takipte gelişen komplikasyonlar açısından klasik kardiyovasküler risk faktörleri olan hipertansiyon, diyabet ve hiperlipidemi ile MAKO arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Bu bulgu özellikle PKG uygulanan ve İSS implante edilen hastalarda risk faktörlerinin etkin tedavisinin en kadar önemli olduğunu göstermesi açısından değerlidir.

Kullanılan stent tipleri ile MAKO ve herhangi bir damara revaskülarizasyon arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Ülkemizden ve yurtdışından yayımlanan diğer kayıt çalışmalarında özellikle ikinci jenerasyon İSS’ler ile ilgili veriler henüz yeterli değildir. Bu açıdan çalışmamız, kullanılan stent tipleri ile takipte gelişen komplikasyonlar açısından veri sağlaması yönüyle önemlidir.

Çalışmamızda off label endikasyonlardan in stent restenoza İSS implantasyonu ile takipte gelişen MAKO ve herhangi bir damara revaskülarizasyon arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (p: 0,033). Kompleks koroner anatomilere işlem yapılan hastaların takibi açısından bu veri değerlidir.

İşlem endikasyonu ile MAKO ve herhangi bir damara revaskülarizasyon arasında çalışmamızda anlamlı ilişki görülmüş, UAP tanısı ile işleme alınan hastalarda anlamlı olarak daha fazla MAKO ve herhangi bir damara revaskülarizasyon saptanmıştır (p: 0,017). Tartışma kısmında da belirtildiği gibi literatürde NSTEAKS tanısı ile İSS implante edilmiş hastalara ait veri azdır. Bu nedenle çalışmamızda UAP tanısı ile MAKO arasında saptanan ilişkiye ait bu veri yine önemli olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca çoklu regresyon analizi ile DM varlığı ve UAP tanısı ile işlem yapılmış olması MAKO için bağımsız öngördürücü olarak saptanmıştır. Bu bilgi İSS implantasyonu uygulanan hastalarda MAKO gelişimi açısından hasta özelliklerinin iyi belirlenmesi ve risk faktörlerinin iyi yönetilmesi gerektiğini göstermektedir.

46

7. KAYNAKLAR

1- Stary HC, Chandler AB, Dinsmore RE, et al. A definition of advanced types of atherosclerotic lesions and a histological classification of atherosclerosis: a report from the Committee on Vascular Lesions of the Council on Arteriosclerosis, American Heart Association. Circulation 1995;92:1355-74

2- Stary HC, Chandler B, Glagov S, et al. A definition of initial, fatty streak, and intermediate lesions of atherosclerosis: a report from the Committee on Vascular Lesions of the Council on Arteriosclerosis, American Heart Association. Circulation 1994;89:2462-78.

3- Jonasson L, Holm J, Skalli O, Bondjers G, Hansson GK. Regional accumulations of T cells, macrophages, and smooth muscle cells in the human atherosclerotic plaque. Arteriosclerosis 1986;6:131-8.

4- Skålén K, Gustafsson M, Rydberg EK, et al. Subendothelial retention of atherogenic lipoproteins in early atherosclerosis. Nature 2002;417:750-4.

5- Xu Q. Role of heat shock proteins in atherosclerosis. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2002;22:1547-59.

6- Stemme S, Faber B, Holm J, Wiklund O, Witztum JL, Hansson GK. T lymphocytes from human atherosclerotic plaques recognize oxidized low density lipoprotein. Proc Natl Acad Sci U S A 1995;92:3893-7.

7- de Boer OJ, van der Wal AC, Houtkamp MA, Ossewaarde JM, Teeling P, Becker AE. Unstable atherosclerotic plaques contain T-cells that respond to Chlamydia pneumoniae. Cardiovasc Res 2000;48:402-8.

8- Hansson GK, Inflammation, Atherosclerosis and Coronary Artery Disease, NEJM 2005, 352;16

9- Kunjathoor VV, Febbraio M, Podrez EA, Moore KJ, Andersson L, Koehn S, Rhee JS, Silverstein R, Hoff HF, Freeman MW. Scavenger receptors class AI/II and CD36 are the principal receptors responsible for the uptake of modified low density lipoprotein leading to lipid loading in macrophages. J Biol Chem. 2002;277:49982-8.

10- van der Wal AC, Becker AE, van der Loos CM, Das PK. Site of intimal rupture or erosion of thrombosed coronary atherosclerotic plaques is characterized by an inflammatory process irrespective of the dominant plaque morphology. Circulation 1994;89:36-44.

11- Heart disease and stroke statistics--2008 update: a report from the American Heart Association Statistics Committee and Stroke Statistics Subcommittee, Circulation. 2008 Jan 29;117(4):e25-146

47 12- Executive summary: heart disease and stroke statistics--2010 update: a report from the American Heart Association. Lloyd-Jones D, Adams RJ, Brown TM, Carnethon M, Dai S, De Simone G, Ferguson TB, Ford E, Furie K, Gillespie C, Go A, Greenlund K, Haase N, Hailpern S, Ho PM, Howard V, Kissela B, Kittner S, Lackland D, Lisabeth L, Marelli A, McDermott MM, Meigs J, Mozaffarian D, Mussolino M, Nichol G, Roger VL, Rosamond W, Sacco R, Sorlie P, Stafford R, Thom T, Wasserthiel-Smoller S, Wong ND, Wylie-Rosett J, American Heart Association Statistics Committee and Stroke Statistics Subcommitte Circulation. 2010;121(7):948

13- Onat ve ark., TEKHARF çalışması 18 yıllık takip verileri 2009, www.tekharf.org

14- Yusuf S, Reddy S, Ounpuu S, Anand S, Global burden of cardiovascular diseases: part I: general considerations, the epidemiologic transition, risk factors, and impact of urbanization Circulation. 2001;104(22):2746

15- Khot UN, Khot MB, Bajzer CT, Sapp SK, Ohman EM, Brener SJ, Ellis SG, Lincoff AM, Topol EJ. Prevalence of conventional risk factors in patients with coronary heart disease. JAMA. 2003;290(7):898

16- Dent TH, Predicting the risk of coronary heart disease. II: the role of novel molecular biomarkers and genetics in estimating risk, and the future of risk prediction, Atherosclerosis 2010 Dec;213(2):352-62

17- Sobel BE, A perspective on development of coronary revascularization, Coronary Artery Disease 2010, 21: 199-203

18- Haller JD, Olearchyk AS. Cardiology’s 10 greatest discoveries. Tex Heart Inst J 2002; 29:342–344.

19- Nirav J, Mehta MD, Khan IA. Cardiology’s 10 greatest discoveries of the 20th century. Tex Heart Inst J 2002; 29:164–171.

20- Favaloro RG. Direct myocardial revascularization: a 10 year journey. Myths and realities. Am J Cardiol 1979; 43:109–129

21- Coronary artery surgery study (CASS). A randomized trial of coronary artery bypass surgery. Survival data. Circulation 1983; 68:939–950.

22- European Coronary Surgery Study Group. Coronary-artery bypass surgery in stable angina pectoris: survival at two years. Lancet 1979; 1:889–893.

23- Guidelines on Myocardial Revascularization, European Society of Cardiology 2010

24- Gogo P, Dauerman HL, Sobel BE. Prompt reperfusion: the linchpin of treatment for ST elevation myocardial infarction (STEMI). In: Brown D, Jeremias A, editors. Cardiac intensive care. 2nd ed. Elsevier: Philadelphia; 2009

48 25- Huynh et.al, Comparison of Primary Percutaneous Coronary Intervention and Fibrinolytic

Therapy in ST-Segment–Elevation Myocardial Infarction, Circulation. 2009;119:3101-3109 26- Breeman A. et.al, Coronary revascularization for non-ST elevation acute coronary syndrome:

state of the art, J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2006 Feb;7(2):108-13 27- GRACE risk score, www.outcomes-umassmed.org/grace/

28- Sutton JM, Ellis SG, Roubin GS, et al. Major clinical events after coronary stenting. The multicenter registry of acute and elective Gianturco-Roubin stent placement. The Gianturco- Roubin Intracoronary Stent Investigator Group. Circulation 1994; 89:1126.

29- Anderson HV, Shaw RE, Brindis RG, et al. A contemporary overview of percutaneous coronary interventions. The American College of Cardiology-National Cardiovascular Data Registry (ACC-NCDR). J Am Coll Cardiol 2002; 39:1096.

30- Dangas GD, Claessen BE, Caixeta A, et al. In-stent restenosis in the drug-eluting stent era. J Am Coll Cardiol 2010; 56:1897.

31- Kibos A, Campeanu A, Tintoiu I, ve ark. Pathophysiology of coronary artery in stent restenosis. Acute Cardiac Care 2007;9:111-119.

32- Weintraub WS. The Pathophysiology and Burden of Restenosis. Am J Cardiol 2007;100(supp)3K-9K.

33- Bermejo J, Botas J, Garcı´a E, Elı´zaga J, Osende J ve ark. Mechanisms of Residual Lumen Stenosis After High-Pressure Stent Implantation: A Quantitative Coronary Angiography and Intravascular Ultrasound Study. Circulation 1998;98:112-118.

34- Chen MS, John JM, Chew DP, et al. Bare metal stent restenosis is not a benign clinical entity. Am Heart J 2006; 151:1260.

35- Sousa JE, Costa MA, Abizaid A, et al. Lack of neointimal proliferation after implantation of sirolimus-coated stents in human coronary arteries: a quantitative coronary angiography and three-dimensional intravascular ultrasound study. Circulation 2001;103:192–5

36- Ako J, Bonneau HN, Honda Y, Fitzgerald P, ve ark. Design criteria for the Ideal Drug Eluting Stent. Am J Cardiol 2007;100(supp); 3M-9M.

37- Poon M, Marx SO, Gallo R, Badimon JJ, Taubman MB, Marks AR. Rapamycin inhibits vascular smooth muscle cell migration. J ClinInvest 1996;98:2277– 83

38- Marx SO, Marks AR. Bench to bedside: the development of rapamycin and its application to stent restenosis. Circulation 2001;104:852–5

39- Sousa JE, Costa MA, Abizaid AC, et al. Sustained suppression of neointimal proliferation by sirolimus-eluting stents: one-year angiographic and intravascular ultrasound follow-up. Circulation 2001;104:2007–11

49 40- Morice MC, Serruys PW, Sousa JE, et al. A randomized comparison of a sirolimus-eluting

stent with a standard stent for coronaryrevascularization. N Engl J Med 2002;346:1773– 80.

41- Moses JW, Leon MB, Popma JJ, et al. Sirolimus-eluting stents versus standard stents in patients with stenosis in a native coronary artery.N Engl J Med 2003;349:1315–23

42- Weisz G, Leon MB, Holmes DR Jr., et al. Two-year outcomes after sirolimus-eluting stent implantation: results from the Sirolimus- Eluting Stent in de Novo Native Coronary Lesions (SIRIUS) trial.J Am Coll Cardiol 2006;47:1350 –5.

43- Weisz G, Leon MB, Holmes DR Jr., et al. Five-year follow-up after sirolimus-eluting stent implantation: results of the SIRIUS (Sirolimus-Eluting Stent in De-Novo Native Coronary Lesions)trial. J Am Coll Cardiol 2009;53:1488 –97.

44- Schofer J, Schluter M, Gershlick AH, et al. Sirolimus-eluting stents for treatment of patients with long atherosclerotic lesions in small coronary arteries: double-blind, randomised controlled trial (E-SIRIUS).Lancet 2003;362:1093–9.

45- Schampaert E, Cohen EA, Schluter M, et al. The Canadian study of the sirolimus-eluting stent in the treatment of patients with long de novo lesions in small native coronary arteries (C- SIRIUS). J Am Coll Cardiol 2004;43:1110 –5.

46- Ardissino D, Cavallini C, Bramucci E. Sirolimus eluting stent vs Uncoated stents for prevention of restenosis in small coronary arteries: A randomized trial. JAMA 2004;292:2727- 2734.

47- Sabate M, Jimenez-Quevedo P, Angiolillo DJ, et al. Randomized comparison of sirolimus- eluting stent versus standard stent for percutaneous coronary revascularization in diabetic patients: the Diabetes and Sirolimus-Eluting Stent (DIABETES) trial. Circulation 2005;112:2175– 83

48- Lemos PA, Serruys PW, van Domburg RT, et al. Unrestricted utilization of sirolimus-eluting stents compared with conventional bare stent implantation in the “real world”: the Rapamycin-Eluting Stent Evaluated At Rotterdam Cardiology Hospital (RESEARCH) registry. Circulation 2004;109:190 –5.

49- Serruys PW, Ong ATL, Morice M-C, et al. Arterial Revascularisation Therapies Study Part II: Sirolimus-eluting stents for the treatment of patients with multivessel de novo coronary artery lesions. EuroIntervention 2005;1:147–56.

50- Stettler C, Wandel S, Allemann S, et al. Outcomes associated with drug-eluting and bare- metal stents: a collaborative network metaanalysis. Lancet 2007;370:937– 48.

51- Kastrati A, Mehilli J, Pache J, et al. Analysis of 14 trials comparing sirolimus-eluting stents with bare-metal stents. N Engl J Med2007;356:1030 –9.

50 52- Grube E, Silber S, Hauptmann KE, et al. TAXUS I: six- and twelve-month results from a randomized, double-blind trial on a slow-release paclitaxel-eluting stent for de novo coronary lesions. Circulation 2003;107:38–42.

53- Colombo A, Drzewiecki J, Banning A, Grube E, Hauptmann K, Silber S. Taxus II Trial.

Circulation 2003;108:788-794.

54- Tanabe K, Serruys PW, Grube E, Smits PC, Selbach G. TAXUS III Trial In-Stent Restenosis Treated With Stent-Based Delivery of Paclitaxel Incorporated in a Slow-Release Polymer Formulation. Circulation 2003;107:559-564

55- Stone GW, Ellis SG, Cox DA, Hermiller J, O’Shaughnessy C for the TAXUS-IV Investigators. A Polymer-Based, Paclitaxel-Eluting Stent in Patients with Coronary Artery Disease. N Engl J Med 2004;350:221-31.

56- Stone GW, Ellis SG, Cannon L, Mann JT, Greenberg JD, Spriggs D For the TAXUS V Investigators. Comparison of a polymer-based paclitaxel-eluting stent with a bare metal stent in patients with complex coronary artery disease: a randomized controlled trial. JAMA 200514;294(10)1215-1223.

57- Dawkins K, Grube E. The TAXUS VI Trial. EuroPCR, Paris, Mayıs 2004.

58- Schomig A, Dibra A, Windecker S, et al. A meta-analysis of 16 randomized trials of sirolimus-eluting stents versus paclitaxel-eluting stents in patients with coronary artery disease. J Am Coll Cardiol2007;50:1373– 80

59- Kim J-S, Jang I-K, Fan C, et al. Evaluation in 3 months duration of neointimal coverage after zotarolimus-eluting stent implantation by optical coherence tomography: the ENDEAVOR OCT trial. J Am Coll Cardiol Intv 2009;2:1240 –7

60- Kim JW, Seo HS, Park JH, et al. A prospective, randomized, 6-month comparison of the coronary vasomotor response associated with a zotarolimus- versus a sirolimus-eluting stent: differential recovery of coronary endothelial dysfunction. J Am Coll Cardiol 2009;53:1653–9 61- Meredith IT, Ormiston J, Whitbourn R, et al. First-in-human studyof the Endeavor ABT-578-

eluting phosphorylcholine-encapsulated stent system in de novo native coronary artery lesions: Endeavor Itrial. EuroIntervention 2005;1:157– 64.

62- Fajadet J, Wijns W, Laarman GJ, et al. Randomized, double-blind, multicenter study of the Endeavor zotarolimus-eluting phosphorylcholine-encapsulated stent for treatment of native coronary artery lesions: clinical and angiographic results of the ENDEAVOR II trial. Circulation 2006;114:798–806.

63- van Leeuwen F. Randomised trial comparing the ENDEAVOR zotarolimus-eluting stent and the Driver bare metal stent in single de novo native coronary artery lesions: five-year clinical

51 follow-up of ENDEAVOR II. Paper presented at: EuroPCR; May 19–22, 2009; Barcelona, Spain.

64- Kandzari DE, Leon MB, Popma JJ, et al. Comparison of zotarolimus-eluting and sirolimus- eluting stents in patients with native coronary artery disease: a randomized controlled trial. J Am Coll Cardiol 2006;48:2440 –7.

65- Leon MB, Mauri L, Popma JJ, et al. A randomised comparison of the Endeavor zotarolimus- eluting stent versus the TAXUS paclitaxeleluting stent in de novo native coronary lesions: 12- month outcomes from the ENDEAVOR IV trial. J Am Coll Cardiol 2010;55:543–54

66- Jain AK, Meredith IT, Lotan C, Rothman MT, Pateraki S. Real-World Safety and Efficacy of the Endeavor Zotarolimus- Eluting Stent: Early Data From the E-Five Registry. Am J Cardiol 2007;100[suppl]:77M–83M.

67- Serruys PW, Ong ATL, Piek JJ, et al. A randomised comparison of a durable polymer everolimus-eluting stent with a bare metal coronary stent: the SPIRIT FIRST trial. EuroIntervention 2005; 1:58 – 65.

68- Serruys PW, Ruygrok P, Neuzner J, et al. A randomised comparison of an everolimus-eluting coronary stent with a paclitaxeleluting coronary stent: the SPIRIT II trial. EuroIntervention 2006; 2:286 –94.

69- Stone GW, Midei M, Newman W, et al. Comparison of an everolimus-eluting stent and a paclitaxel-eluting stent in patients with coronary artery disease: a randomized trial. JAMA 2008;299:1903–13.

70- Stone GW, Rizvi A, Newman W, et al. Everolimus-eluting versus paclitaxel-eluting stents in coronary artery disease. N Engl J Med 2010;362:1663–74.

71- Chevalier B. SPIRIT V single arm study: 2 year follow-up. Paper presented at: EuroPCR; May 25–28, 2010; Paris, France.

72- Kedhi E, Joesoef KS, McFadden E, et al. Second-generation everolimus-eluting and paclitaxel-eluting stents in real-life practice (COMPARE): a randomised trial. Lancet 2010;375:201–9.

73- Byrne RA et.al., Two-Year Outcomes After Everolimus- or Sirolimus-Eluting Stents in Patients With Coronary Artery Disease In ISAR-TEST 4 Trial. TCT 2010

74- Jensen et.al., a Prospective Randomized Trial of Everolimus Eluting and Sirolimus Eluting