Türkiye Ziraî Donatım Kurumu

Türkiye Ziraî Donatım Kurumu, 1 Temmuz 1944 tarihinde kurulmuĢtur. KuruluĢun sermayesi 50.000.000 TL ve ödenmiĢ sermayesi ise 17.541.239 TL'dir.129 KuruluĢ gayesi; tarımda kullanılan her türlü alet, makine, araç ve gereçleri, ilâç ve ilâç maddeleri, kimyasal gübreler üretmek, damızlık iĢ ve irat hayvanları ile tohumluk temin ederek satmak, tamirhaneler kurmak ve bu iĢler için her türlü ticarî ve sınaî uğraĢa girmek olarak tarif edilmiĢtir130.

Kurumun 3460 Sayılı Kanunun 26. Maddesi hükmüne göre tesis edilmiĢ, tüzel kiĢiliğe sahip, "Adapazarı Ziraat Aletleri ve Makineleri Fabrikaları" kuruluĢu vardır.131 Tarımda lâzım olan donatımın gerçekleĢmesi bakımından bu kurum, yeri kolayca doldurulamayacak bir kuruluĢ olmuĢtur.

Bu alanda uzmanlar tarafından tespit edilen belli baĢlı iki problem Ģöyledir:

127

M, A, Demirer, a.g.e. ,s.43

128

Mehmet Arif Demirer, a.g.e. ,s.44

129

TBMM. T.D., IX. Dönem, 27 Haziran 1951, BirleĢim 95, Oturum 1, c, 8, s. 420.

130

50 Yılda Türk Sanayii, s. 33.

131

1- Tarım alanında çalıĢanların %95'i, donatımın önemini gereğince

değerlendirmek kabiliyetinden mahrumdur ya da geleneklerine, menfaatlerine aldırmayacak kadar bağlıdır.

2- Tarım alanında çalıĢanların büyük çoğunluğu, mali güçleri iyi olmadığı için

Zirai donatım tedarik edecek malî güçten mahrumdur. Çünkü geliri asgarî geçime ancak yetmektedir. Donatım için bir ödeme yapabilmesi, gelirinin yükselmesiyle; fakat aynı zamanda bir harcama yapmaması ile mümkündür.

Her iki ana problemin çözümü; geniĢ teĢkilatlı, çabuk kâr gayesi peĢinde olmayan, makul Ģartlarla kredi vermek gücü olan bir kuruluĢu zorunlu kılmaktadır. Türkiye Ziraî Donatım Kurumu, yukarıda açıklanan her iki Ģartı da yerine getirmek imkânına sahip olmuĢtur132

.

Türkiye Ziraî Donatım Kurumu, çiftçinin dostu devlet kuruluĢudur. Pek çok görevi vardır. Tarımda kullanılan her türlü traktör, tarım iĢ makineleri, araç ve gereçleri, malzeme ve bunların yedek parçalarını imal ve tedarik ederek satmak, her çeĢit kimyevi gübre, tarımsal mücadele ilacı ve bunların hammaddelerini ve yardımcı maddelerini imal, istihsal ve tedarik ederek satmak gibi birçok görev üstlenmiĢtir.

2.6.1. Ziraat Odaları ve Mesleki Örgütler

Çiftçilerin meslek kuruluĢu olan ziraat odaları, mesleki hizmetleri görmek, tarım sektörünün her alanda genel menfaatlerine uygun olarak geliĢmesine ve devletin tarımsal plan ve programlarının gerçekleĢtirilmesine yardımcı olmak, çiftçilerin müĢterek ihtiyaçlarını karĢılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaĢtırmak ve üreticiler arasında iĢbirliğini sağlamak amacı ile 1957 yılında çıkarılan, 6964 sayılı kanunla kurulan tüzel kiĢiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluĢudur.

Ziraat odalarının görevleri, Kanun’da ayrıntılı olarak belirtilmiĢtir. Bir yörede ziraat odası kurulması ve çiftçilerin ziraat odasına kayıt olmaları hâlinde, aĢağıdaki faaliyetleri gerçekleĢtirir:

 Tarım ve çiftçiyi ilgilendiren her türlü bilgi ve haberleri toplayacak; bu mevzuda her türlü inceleme, endeks, kendi çevrelerine ait istatistikleri yapacak ve yayımlayacak; bilgi ve kayıtları ilgililere verecektir.

 Mevzuat değiĢikliği yapılabilmesi ve yeni mevzuat çıkarılması maksadı ile Türkiye Ziraat Odaları Birliği’ne teklifte bulunacaktır.

132

 Köylerin sosyal ve ekonomik yönden kalkınmasına ait plân ve programların hazırlanmasında ilgili idare ve teĢekküllerle iĢbirliği yapacak ve yardımcı olacaktır.

 Çiftçilere pratik bilgiler vermek üzere eğitici ziraat kursları, kıĢ dershaneleri tesis ve konferanslar tertipleyecektir. Tarımsal eğitimi teĢvik edecek, tarımsal öğretim ve eğitim sistemi hakkında görüĢleri ve önerileri ilgililere bildirecektir.

 Ormanların korunması ve ağaçlıkların kurulması hususlarında halkı teĢvik edecek ve telkinlerde bulunacak, ağaç ve orman sevgisini yayacaktır.

 Çiftçi kütüklerini tutacak, çiftçilere açılacak kredilere ve verilecek tohumluklara esas olmak üzere gerekli bilgiyi, kredi ve tohumluğu verecek kuruluĢa bildirecek ve bunların yerlerinde sarf edilip edilmediğini yerinde inceleyecek ve takip edecek, sonuçlarını ilgili kuruluĢlara bildirecektir.  Modern tarım iĢletmesi kurmak isteyene yol gösterecek, bunların plân ve

hesaplarını yaptıracak, kredi imkânını hazırlayacak, çiftçilerin her türlü tarımsal ihtiyaçlarının giderilmesini ve odaca temin edilecek uzman ve ustalardan üreticilerin parasız faydalanmasını eldeki imkânlar nisbetinde sağlayacaktır.

 Sergi ve panayırlar açacak, yarıĢmalar düzenleyecek, ürünlerin standartlaĢmasına çalıĢacaktır.

 Ġlgililerin ve resmî makamların talebi üzerine meslek ihtilâflarında hakem olacak ve mahkemelere bilirkiĢi gönderecektir.

 Diğer meslek odaları ve kuruluĢlarla tarımsal konularda iĢbirliği yapacaktır. Ziraat odasının maddî imkânları yeterli olduğu takdirde:

 Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı ile iĢbirliği yaparak laboratuar, müze, kulüp, kitaplık, seyyar sinema, ilâçlama ve tohum satıĢ yeri, bitki ve hayvan hastalıkları ile mücadele tesisi, her çeĢit ziraî ve sınaî tesis, fidanlık ve ağaçlık, damızlık ve numune ahır ve ağılı, aĢım durağı, örnek ziraat iĢletmeleri açacak ve iĢletecek; sulama, kurutma, ağaçlandırma, toprak koruma ve verimliliğini muhafaza için tatbikat grupları kuracak ve iĢletecektir.

 Yetenekli ve muhtaç çiftçi çocuklarını, ülke içi ve dıĢında ziraat okullarında oda hesabına okutacak, ihtisas ve staj için gönderecektir.

 Çiftçiyi aydınlatmak için meslekî yayınlar yapacaktır.

Bu görevler yanında, ziraat odaları Ģu faaliyetleri de yürütmektedir:

- Desteklemelerden gerçek çiftçilerin yararlanmasını sağlamak üzere, üyelerle ilgili belgeler düzenlenmekte ve üyelerin faaliyetleri takip edilmektedir.

- BaĢta biçerdöver tescili olmak üzere, üreticinin alet makine varlığına ait kayıtlar tutulmaktadır.

- Üreticilerin ihtiyacı olan gübre, tohumluk, ziraî ilâç, tarım alet makineleri ihtiyacı, odalara ait olan satıĢ yerlerinde karĢılanmakta ve yörede bu girdilerde bir fiyat dengesi sağlanmaktadır133

.