BÖLÜM 3. GİRİŞİM SERMAYESİ FİNANSMAN MODELİ
3.8. Türkiye’de Girişim Sermayesi Kavramı ve Girişim Sermayesi Yatırım
Bu kısma kadar genel çerçevesi çizilmiş olan girişim sermayesi yatırımları, her ülkede farklı özellikler sergilemekte, farklı yasal düzenlemelere ve düzenleyicilere tabi bulunması, bu otoriteler arasında yapısal ve yetkisel farklılıklar nedeniyle farklı getiri potansiyeli taşımaktadır. Bu kısımda Türkiye’de “girişim sermayesi” kavramının tarihsel gelişimine ve bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin kısa bir tanıtımına yer verilecektir.
Türkiye’de KOBİ’lerin korunması, desteklenmesi ve teşviki planlı dönem ile başlamıştır. Özellikle İkinci Beş Yıllık Kalkına Planı döneminde özel teşebbüsün teşviki politikası benimsenmiş ve bu çerçevede çeşitli tedbirler alınması gerekli görülmüştür (DPT, 1968, 116-118).
Finansal bir çözüm olarak girişim sermayesi ise ilk kez 1980’li yılların ortalarında gündeme gelmiştir. 1984 yılında Ekonomik İşler Yüksek Koordinasyon Kuruluna bağlı, bütçe dışı bir fon olan “Geliştirme ve Destekleme Fonu”nun kurulması ile girişim sermayesine ilişkin ilk adım atılmıştır. Bu fon ile AR-GE projelerinin finansmanı Halk Bankası kanalıyla desteklenmiştir (Canbaş, 1992, 72).
Bu gelişmeyi takiben 1986’da girişim sermayesi ile ilgili çalışmalar yürütülmüş ve bu çalışmalar sonucunda 1988’de “İşsizlikle Mücadele ve İstihdam Geliştirme Yüksek
49
Koordinasyon Kurulu” kurulmuştur. Kurulun en önemli faaliyetlerinden biri girişim sermayesi sisteminin oluşturulmasını temin etmek üzere Teşebbüs Destekleme Ajansı (TDA)’nın kurulmasıdır (Zaimoğlu, 1995, 191’den akt. Tuncel, 1996, 120).
TDA’lar esasen Türkiye’ye özgü olmayan, dünyada çeşitli uygulama örnekleri bulunan, kişilerde girişimcilik arzularını uyandırma ve girişimcilik arzusu bulunan kişileri ve KOBİ’leri destekleme amacı güden kurumlardır (Titiz, 2001, 2).
Türkiye’deki uygulamada ise TDA’nın amacı özellikle yeni teknoloji alanlarında faaliyet gösteren girişimciye teknik, idari, yönetsel ve finansal konularda destek vermek olmuştur. TDA, istihdam geliştirmeye yönelik araçları araştıran ve pilot uygulamalar yapan bir vakıf olan İş Vakfı’na ait ticari bir şirket olarak kurulmuştur. Ancak incelendiğinde daha çok bir vakıf gibi faaliyet gösterdiği, yalnızca teknik ve idari konularda girişimcilere destek olduğu, girişim sermayesi şirketi fonksiyonlarını tam anlamı ile yürütemediği görülmektedir (Zaimoğlu, 1995, 191’den akt. Tuncel, 1996, 120).
1988-1989 döneminin siyasi ve ekonomik koşulları nedeniyle TDA’nın faaliyetleri durmuş ve girişim sermayesi sisteminin oluşturulmasına yönelik çalışmalar 1991 yılına kadar askıya alınmıştır. Bu yıl yeniden başlatılan çalışmalar, orta ve küçük ölçekli sanayinin geliştirilmesini ve yeni teknolojilerin uygulanmasını teminen girişim sermayesi kurumunun oluşturulmasına yönelik bir tedbir ile politika belgelerinde yerini almıştır (DPT, 1991, 117). Aynı yıl açıklanan “Ekonomi Paketi”nde de girişim sermayesi ilgili konulara yer verilmiştir (Zaimoğlu, 1995, 191’den akt. Tuncel, 1996, 122).
Bu pakette yer alan tedbirler doğrultusunda 1993 yılında Halk Bankası’na Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından tahsis edilecek 500 milyar TL’lik fonun girişim sermayesi için kullanılması öngörülmüştür ancak bu proje gerçekleştirilememiştir. Türkiye’de girişim sermayesi sektörünün gelişimi yolunda atılan en büyük adım 1993 yılında SPK tarafından hazırlanan Girişim Sermayesi Yatırım Ortakları’na (GSYO) İlişkin Esaslar Tebliğinin yürürlüğe girmesidir. Bu Tebliğ ile girişim sermayesi sektörüne yönelik ilk kez yasal bir düzenleme yapılmıştır. Fakat yayınlanan tebliğ istenen sonucu doğurmamıştır.
50
1998 yılına gelindiğinde tebliğ kapsamında kurulan yalnızca bir GSYO olması değişiklik ihtiyacının habercisi olmuştur. Bu kapsamda 1998 yılında Tebliğde değişikliğe gidilmiştir. Aynı şekilde Tebliğ, 2003 yılında geçirdiği köklü revizyondan sonra da değişikliklere uğramıştır (DPT, 1996, 71-76).
Girişim sermayesi, kalkınma planlarında özellikli olarak ilk kez Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planında (1996-2000) geniş yer verilen ‘‘Bilim ve Teknolojide Atılım Projesi’’ başlığı altında zikredilmiştir. Mevcut durum bölümünde o güne kadar girişim sermayesi sisteminin tesisi ve devamı için kurumsal yapılar geliştirilemediği tespit edilerek, girişim sermayesi uygulamasının destekleneceği belirtilmiştir (DPT, 1996, 71-76).
Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planında (2001-2005) “KOBİ’lerin Geliştirilmesi” ve “Bilim ve Teknoloji Yeteneğinin Geliştirilmesi” başlıkları altında sistemin gelişmesini sağlayacak düzenlemelerin yapılması öngörülmüştür (DPT, 2001, 153-156).
Dokuzuncu Kalkınma Planında (2007-2013) ise küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansman aracına erişiminin kolaylaştırılması amacıyla bölgede bulunan yatırım ortamının iyileştirilmesine hizmet edecek araç olarak kullanılabilmesi, öncelik verilen politikalar arasında yerini almaktadır. Bu sayede rekabet gücünün arttırılarak bölgesel gelişimin hızlanması planlanmaktadır (DPT, 2007, 66, 92). Bu yıllardan sonra aralıklarla girişim sermayesi gündeme gelmiş ancak bir site kurgusu tasarlanabilmesine olanak verecek yoğun çalışmalar yürütülememiştir.
Girişim sermayesi konusunda Türkiye’de yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri Zaimoğlu tarafından kaleme alınmıştır. Zaimoğlu (1995), konuyu farklı yönleri ile ele alarak girişim sermayesinin toplumun yaratıcılık gücünü ve sanayileşme olduğunu vurgulamıştır. Çalışmada dikkat çekilen bir diğer nokta, girişim sermayesi sisteminin Türkiye’ye uygun bir yapı ile adapte edilmesi gerekliliğidir (Zaimoğlu, 1995, 191’den akt. Tuncel, 1996, 122).
Masun’un (1995) Türkiye’de girişim sermayesi yönetiminin yaygınlaşması önündeki engelleri şu şekilde s kategorize etmiştir:
• İleri teknoloji ve patent içeren proje eksikliği,
51 • Yetersiz Ar-Ge yatırımları,
• Ekonomik konjonktür,
• Yeterli sayıda danışmanlık yapabilecek aracı firma bulunamaması, • Yatırım bankacılığın gelişmemiş olmaması.
Masun’un çözüm önerileri ise patent ve Ar-Ge gibi konularda ilgili yasaların çıkarılması ve çeşitli garanti destek ve yardım programlarının düzenlenmesi odaklıdır (Masun, 1995, 215).
Yukarıda bahsedilen gelişmelerden de görüleceği üzere girişim sermayesi kavramı Türkiye’de de gelişme şansı bulmuştur. SPK web sitesi incelendiğinde Kurul kaydı yapılmış 12 adet şirketin bilgilerine erişilebilmektedir. Tablo 5’te bu şirketlere ilişkin listeye yer verilmiştir.
Tablo 5
Türkiye’de Faaliyet Gösteren Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları
Ünvanı Web Adresi
Alesta Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.alestagirisim.com/?page_i d=125
Doğuş SK Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi
Egeli-Co Tarım Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.eglyo.com/
Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.gozdegirisim.com/Yatirim ciIliskileri.aspx
Hedef Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.hedefgirisim.com.tr HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.gedikgirisim.com/form/Su
rekliBilgilendirmeFormu.aspx İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.isgirisim.com.tr/docs/spk/
spk.html
Kobi Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.kobias.com.tr/ Öncü Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.oncugsyo.com.tr Rhea Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.rheagirisim.com.tr//files/r
hea/rg.html SNK Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi
Verusatürk Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi www.verusaturk.com/
52
Bu şirketlerden 7 tanesinin payları ise Borsa İstanbul’da işlem görmekte ve mali verileri ve finansal durum açıklamaları Kamu Aydınlanma Platformu (KAP)’nda açıklanmaktadır. Borsaya kote şirketler listesi aşağıda yer almakta olup bu şirketlerin kısa tanıtımlarına da izleyen alt bölümlerde değinilmiştir (www.kap.gov.tr).
• Egeli & Co. Tarım Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi • Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi
• Hedef Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi • HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi • İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi • Rhea Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi • Verusaturk Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi
3.8.1. Egeli & Co. Tarım Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
1994 yılında kurulmuş olan şirket Türkiye’deki ilk tarım konulu girişim sermayesi şirketidir. ‘‘EGCYO” veya “EGC’’ Tarım Girişim olarak da bilinen şirket 2004 yılında Egeli & Co. Finansal Hizmetler Grubu bünyesine katılmıştır.
Türkiye’de giderek yok olan doğal kaynaklar, gıdalar ve doğal çevreye dayalı ortaya çıkan hastalıklar ilerleyen yıllarda toplumun geleceğini ilgilendiren en önemli alan olan gıdaların temin edilmesi olacağını belirtmekte ve buna bağlı olarak tarım sektörünün önemini vurgulamaktadır.
Tablo 6
Egeli & Co. Tarım Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Portföyü
YATIRIM YAPILAN ŞİRKET YATIRIM ORANI
Batı Tarımsal Yatırımlar A.Ş. %100
Doğa Tarım Hayvancılık Gıda Pazarlama Sanayi Tic. A.Ş %100 Tolina Tarım Hayvancılık ve Gıda Ürünleri Tic. ve San. AŞ %43,61
Yaprak Süt ve Besi Çiftlikleri San. Ve Tic. A.Ş %5,63
53
Konum itibari ile ele alındığında Türkiye’de tarımsal avantajların yanı sıra, teşvikler, artmakta olan yatırım potansiyelleri ve yapısal dönüşümler sayesinde sektörü bu alana yönelik çalışmalara yönlendirmiştir.
Egeli Co Tarım Girişim, ekime uygun arazi alanına yatırım yaparak ülke ekonomisi adına önemli katkılar sağlamayı hedeflemektedir. Tablo 6’da Egeli & Co. Tarım Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin yatırım portföyüne ait veriler gösterilmektedir.
3.8.2. Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
22 Ocak 2010 tarihinde kurulan şirket, ilk olarak Gözde Finansal Hizmetler A.Ş. ticari unvanıyla daha sonra 2011 yılının Temmuz ayı itibariyle Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. adını alarak faaliyetlerine devam etmiştir.
Tablo 7
Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Portföyü
YATIRIM YAPILAN ŞİRKET YATIRIM ORANI
Şok Marketler Ticaret A.Ş. %22,94
Flo Mağazacılık ve Pazarlama A.Ş. %11,5
Kümaş Manyezit Sanayi A.Ş. %51
Makina Takım Endüstrisi A.Ş %87,03
Azmüsebat Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş. %97,61
Sebat Çakmak Sınai ve Tüketim Malları Sanayi ve Ticaret A.Ş. %100
Penta Teknoloji Ürünleri Dağıtım Ticaret A.Ş. %54,3
Türkiye Finans Katılım Bankası A.Ş. %10,57
AlBaraka Türk Katılım Bankası A.Ş. < %1
Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. < %1
İsmet Ambalaj Yatırımları A.Ş. %100
Kaynak: http://www.gozdegirisim.com.tr
Şirket; gelişme potansiyelinde olan ve kaynak ya da yapılandırma gereksinimi duyan gıda dışı şirket ve projelere, yatırım yapmak amacıyla kurulmuştur. Faaliyetlerini bu
54
hedef doğrultusunda yürütmektedir. Halka açık olan şirket, Borsa İstanbul A.Ş.’de GOZDE koduyla işlem görmektedir. Tablo 7’de Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin yatırım portföyüne ait verilere gösterilmektedir.
3.8.3. Hedef Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
Şirket, yüksek gelişim potansiyelini bünyesinde barındıran yeni pazarlar, yeni ürün ya da yeni teknoloji, yeni bir üretim süreci ya da yeni bir hizmet şekli tasarlayan vizyonu geniş girişimcilerin yenilikçi projelerine yatırım yapmaktadır. Bunun yanı sıra rakiplerine kıyaslı ürün ya da hizmet açısından daha avantajlı olan fakat finansman darlığı ve kapasite eksikliği bulunan KOBİ’lere destek sağlamaktadır.
Bu amaçla iş melekleri ve girişim sermayesi modellerinin geliştirilmesine yönelik gerekli altyapı çalışmalarının yürütülmesinde yer almaktadır.
Tablo 8’de Hedef Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin yatırım portföyüne ait veriler gösterilmektedir.
Tablo 8
Hedef Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Portföyü
YATIRIM YAPILAN ŞİRKET YATIRIM ORANI
Afyon Jeotermal Yatırımlar A.Ş. % 97,5
Seyitler Kimya Sanayi A.Ş. % 57,27
MCT Danışmanlık A.Ş. % 38,9
Ekohesap Bilgi Teknolojileri A.Ş. % 0
Kaynak: http://www.hedefgirisim.com.tr
3.8.4. HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş 25.09.2006 (Marbaş B Tipi Menkul Kıymet Yatırım Ortaklığı A.Ş. unvanı ile kurulmuştur.
30.04.2012 tarihinden itibaren Gedik Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı’na, 21.05.2012 tarihinden itibaren HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı’na dönüşmüştür.
55
Faaliyet konusu Türkiye’de kurulmuş veya kurulacak olan, gelişme potansiyeli taşıyan ve kaynak ihtiyacı olan girişim şirketlerine uzun vadeli yatırımlar yapmaktır.
HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı, Gedik Yatırım lider sermayedarlığında, payları Borsa İstanbul AŞ’de işlem gören bir Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı’dır. Tablo 9’da HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin yatırım portföyüne ait veriler gösterilmektedir.
Tablo 9
HUB Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Portföyü
YATIRIM YAPILAN ŞİRKET YATIRIM
ORANI
STRS Teknoloji Yatırım A.Ş %100
Yedi70 Sağlık ve Danışmanlık ve Ticaret AŞ %10
Segmentify Yazılım AŞ %12
Dinç Oyun ve Uygulama Yazılım Ticaret AŞ %12
Gerçeklik Teknoloji Sanayi Yazılım Reklam Prodüksiyon Tic. A.Ş. %8,85
Moderasyon Bilişim Sanayi ve Ticaret AŞ %15
BB Mekatronik Bilişim Sanayi ve Ticaret AŞ %17
Genz Biyo Teknoloji AŞ %17,79
Tim Akıllı Kıyafetleri ve Bilişim Teknolojisi AŞ %12,3
Kimola Veri Teknikleri A.Ş. %5,8
Kaynak: http:// www.gedikgirisim.com.tr
3.8.5. İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İş Girişim Sermayesi, büyüme potansiyeli barındıran iş sahalarında, büyüme göstermeye başlayan orta büyüklükteki şirketlere ortak olmaktadır. Bu finansman ve katma değer sağlayan şirketler akıllı sermayeyi temsil etmektedirler.
İş Bankası Grubu bünyesinde girişim sermayesi fonu kurmaya karar vererek bu kararın olgunluk kazanması ile Dünya Bankası’ndan da destek alarak 2000 yılında kurulmuştur.
56
Büyüme potansiyeline sahip KOBİ’leri, sermaye gereksinimlerini karşılayarak gelişimleri süresinde desteklemekte olup girişimcilere büyüme finansmanı sağlamaktadır. Bunun yansıra girişimcilere kurumsallık, strateji belirleme, etkinlik, verimlik ve iyi yönetim gibi ana alanlarda iyileştirmeler sunmaktadır. Girişimcileri ve sermaye unsurunu birbirleri ile ilişkilendirmektedir. Burada hedef ortak oldukları şirketlerin piyasa değerini arttırmaktır.
2004 yılından bu yana borsaya kote bir şirket olarak yatırımcılara şirket faaliyetlerine ortak olabilmeleri için imkan sağlamaktadır.
İş Girişim Sermayesi olarak yapılan yatırımlar ve yatırım oranları Tablo 10’da verilmiştir.
Tablo 10
İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Portföyü
YATIRIM YAPILAN ŞİRKET YATIRIM ORANI
Tatil Budur %20
Radore %25,50
İstanbul Yiyecek İçecek Grubu %83,57
Toksöz Spor %88,27 Ortopro %90,63 Nevotek %89,72 Aras Kargo %20 Havaş %6,7 Frik İlaç %20 Türkmed %25,78 ODE %17,24
Beyaz Filo Kiralama %15,68
Tüyap %29,75
STEP,Stepevi %33,33
Cinemars %66,28
ITD %34,98
57
3.8.6. RHEA Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
1996 yılında T. Vakıflar Bankası liderliğinde kurulmuş olan Vakıf Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi Türkiye’deki faaliyet alanlarından rekabet avantajına sahip şirketlere, büyüme potansiyeli olan sektörlerde, ekonomiye katkı sağlayacak projelerini ortaya koyup gerçekleştirebilmeleri için sermaye katkısı ve yönetim bilgisi sağlamak, sahip olduğu kaynakları devreye sokmak; girişimcilerin bilgi, deneyim ile tecrübelerinden faydalanmasını sağlamak, bununla birlikte etkin bir portföy yönetimi ve örnek kurumsal yapısı ile hisse sahiplerine fazlaca getiri sağlamayı hedeflemektedir. Vakıf GSYO A.S. “Vakıf Risk Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.” adı ile faaliyetine başlamıştır.
Şirket 250.000 TL başlangıç sermayesi ile kurmuştur.2000 yılının Mayıs ayında bu oran halka arz edilen hisseler ile birlikte 500.000 TL’na çıkmıştır.
Daha sonra 2001 yılının Ocak ayında ise 90.000 TL’na yükselmiştir. Sermaye Piyasası Kurulu Mevzuatında 05.07.2004 tarihinde yapılmış olan değişiklik ile şirketin adı Vakıf Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. olarak değişime uğramıştır.
Vakıf Girişim, Vakıfbank Katılımı ile gerçekleşen faaliyet zamanı içinde 600 civarında şirketin proje başvurusunu almış olup bu şirketler içerisinden seçilmiş olan 3 şirkete yatırım yapmıştır. Bu yatırımlarını ise 2007 ve 2008 yıllarında Vakıf Girişim tasfiye etmiştir
11.12.2009 tarihinde Sermaye Piyasası Kurulunun gerekli olan bütün onayları vermesi ile Vakıf Bankın 2009 yılında belirlediği strateji sayesinde satışa çıkarılan imtiyazlı hisse senetleri ile birlikte rekabet ortamında ihale sürecine girmiştir. 18.08.2009 yılında Rhea Grubu tarafından hisse satış anlaşması ile hisse senetleri devredilmiştir.
Vakıf Girişim, Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı adı ile kurulmuş olan Türkiye’de ilk olan sektörün kurulmasında çok önemli bir yere sahiptir.2010 yılının ilk zamanlarında ismini yani unvanını RHEA GSYO (Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı) olarak değiştirmiştir.
RHEA Girişim sermayesinin yatırım ortağı olarak yatırım yapılan şirketler ve RHEA girişim payları tabloda gösterilmiştir. Tablo 11’de RHEA Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin yatırım portföyüne ait veriler gösterilmektedir.
58 Tablo 11
RHEA Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Portföyü
YATIRIM YAPILAN ŞİRKET RHEAGİRİŞİM PAYI
Netaş Telekomünikasyon A.Ş. % 19,79
Netsafe Bilgi Teknolojileri A.Ş. % 100
RML Lojistik ve Denizcilik Hizmetleri A.Ş. % 100
Kaynak: http://www.rheagirisim.com.tr
3.8.7. Verusaturk Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
Verusaturk Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı, 9 Ocak 2012 tarihinde Verusa Holding tarafından kurulmuş bir girişim sermayesi şirketidir. Borsa İstanbul’da (BİST) şirket payları VERTU kodu ile işlem görmektedir.
Tablo 12’de Verusaturk Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin yatırım portföyüne ait veriler gösterilmektedir.
Tablo 12
Verusaturk Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Yatırım Portföyü
YATIRIM YAPILAN ŞİRKET YATIRIM ORANI
Kafein Yazılım Hizmetleri Ticaret A.Ş. %39
Pamukova Elektrik Üretim A.Ş. %49
Enda Enerji Holding A.Ş. %4,15
İklimya Elektrik Üretim A.Ş %51
59
BÖLÜM 4: TÜRKİYE’DE GİRİŞİM SERMAYESİ
ŞİRKETLERİNİN AKTİF KARLILIĞININ SANAYİ ÜRETİM
ENDEKSİYLE İLİŞKİLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN BİR
UYGULAMA
Çalışmanın ilk üç bölümünde oluşturulan kavramsal çerçeve kapsamında girişim sermayesi olgusunun potansiyel vadeden fikirlerin hayata geçirilmesinde etkili bir yöntem olduğu ve girişim sermayesi yatırım ortaklığı şeklinde kurulan söz konusu şirketlerin bu türde fikirleri uygun girişim ekosistemini oluşturarak desteklediği açıklanmıştır. Bu açıdan değerlendirildiğinde girişim sermayesi şirketleri hayata geçirdikleri her yeni iş fikri ile ülke üretim miktarının artmasına, diğer bir deyişle ülkenin makroekonomik büyümesine katkıda bulunmaktadır.
Bu nedenle girişim sermayesi yatırım ortaklıklarını baz alan çalışmalara yönelik bir inceleme yapıldığında, bu konudaki çalışmaların sayısının oldukça kısıtlı olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu yöndeki literatür taramasına önceki bölümlerde yer verilmiş olduğundan ilave bir açıklama yapılmasına gerek olmamakla birlikte bu çalışmanın önceki çalışmalardan ayrışan yönünün özellikle vurgulanmasında fayda görülmektedir. GSYO’lar ile ilgili kısıtlı literatür içerisinde, şirketlerin kârlılıkları ile ilgili finansal analizleri içeren çalışmalarda çeşitli oranlar hesaplanmıştır. Hesaplanan oranların şirketler arasındaki dağılımı kıyaslanarak bir finansal performans karşılaştırması yapılmıştır. Ayrıca bu oranlardan yola çıkılarak kârlılık nedenlerinin irdelendiği gözlemlenmiştir. Bu çalışmalarda girişim sermayesi fon kaynakları ve fon kullanımları incelenmiş, bu şirketlerin ülke ekonomisine yönelik katkıları incelenmemiştir.
Bu kapsamda çalışmada, girişim sermayesi şirketlerinin mali tabloları makro bir bakış açısıyla değerlendirilerek, söz konusu şirketlerin karlılığı ile ulusal sanayi üretimi arasındaki potansiyel ilişkilerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada Kamu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden ulaşılabilen Girişim Sermayesi Şirketlerinin aktif karlılıkları ortalaması ile Türkiye Sanayi Üretim Endeksi kullanılarak analizler yapılacaktır.
Bu bölümde Türkiye’de girişim sermayesi şirketlerinin aktif karlılığı ile Sanayi Üretim Endeksi arasında yukarıda ifade edilen ilişkinin var olup olmadığının inceleneceği bir
60
uygulama yapılması amaçlanmış olup ilk alt bölümde çalışmanın yöntemine, ikinci alt bölümde kullanılan programlara ilişkin genel bilgilere, üçüncü alt bölümde analiz için temin edilen veriler ve bunlarla ilgili çalışmalara yer verilmiş, son olarak analizlere ve sonuçlarına değinilmiştir.