TÜD101 Türk Dili I - TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ ZİLE DİNÇERLER TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OT

28

Öğretim Üyesi Öğr. Gör. Dr. Erdal BARAN

Oda Numarası MA-K1-17

E-posta erdal.baran@gop.edu.tr

Ders Zamanı Uzaktan Eğitim

Derslik Uzaktan Eğitim

Dersin Amacı

Türk Dili dersleri; yükseköğretim seviyesindeki öğrencilere kendilerini doğru ve etkili biçimde ifade etmelerinde, dil kurallarının farkında olarak Türkçeyi bilinçli ve güzel kullanmalarında katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Dersin Kazanımları Okul Program Ders Konu Kazanım Kodu

Konu ve ilgili kazanım

27 3

TÜD101

¹ 0 27.3.TÜD101.1.0 Oryantasyon Haftası

27 3

TÜD101

² 0 27.3.TÜD101.2.0 Dersin amacı ve kaynakları. Dil kavramı ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri

27 3

TÜD101

₂ ₁ 27.3.TÜD101.2.1 Türk Dili I dersinde okutulacak kaynakları ve bu derse yardımcı olarak faydalanabileceği kitapları bilir.

27 3

TÜD101

₂ ₂ 27.3.TÜD101.2.2 Dil kavramı hakkında farklı tanımlar üzerinden bilgi sahibi olur.

27 3

TÜD101

₂ ₃ 27.3.TÜD101.2.3 Dil tanımların arasındaki benzer ve farklı yönler üzerinde değerlendirmeler yapar.

27 3

TÜD101

² 4 27.3.TÜD101.2.3 Dilin özelliklerini öğrenir.

27 3

TÜD101

² 5 27.3.TÜD101.2.5 İletişimde dilin önemini fark eder.

27 3

TÜD101

₂ ₆ 27.3.TÜD101.2.6 Dille iletişimin diğer iletişim şekillerinden farklı yönlerini bilir.

27 3

TÜD101

² 7 27.3.TÜD101.2.7 Dünyadaki mevcut diller hakkında genel bilgiler öğrenir.

27 3

TÜD101

₂ ₈ 27.3.TÜD101.2.8 Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri hakkında bilgi sahibi olur.

27 3

TÜD101

³ 0 27.3.TÜD101.3.0 Yapı ve Köken Bakımından Diller

27 3

TÜD101

³ 9 27.3.TÜD101.3.9 Dünyadaki dil grupları hakkında bilgi sahibi olur.

27 3

TÜD101

_{3 10}27.3.TÜD101.3.10 Köken bakımından dillerin nasıl sınıflandırıldığını ve dil ailelerinin oluşumunu öğrenir.

27 3

TÜD101

3 11 27.3.TÜD101.3.11 Türkçenin hangi dil ailesine mensup olduğunu açıklayabilir.

27 3

TÜD101

3 12 27.3.TÜD101.3.12 Dillerin yapı bakımından özellikleri bilir.

27 3

TÜD101

_{3 13}27.3.TÜD101.3.13 Türkçenin yapı bakımında hangi özelliklere sahip olduğunu kavrar.

27 3

TÜD101

⁴ 0 27.3.TÜD101.4.0 Dil-Kültür İlişkisi, Dilin Toplum Hayatındaki Yeri 27 3

TÜD101

4 14 27.3.TÜD101.4.14 Dil ve aile ilişkisini fark eder.

27 3

TÜD101

4 15 27.3.TÜD101.4.15 Dil ve toplum ilişkisini fark eder.

27 3

TÜD101

4 16 27.3.TÜD101.4.16 Kültür kavramı hakkında bilgi sahibi olur.

27 3

TÜD101

4 17 27.3.TÜD101.4.17 Dilin kültürle olan ilişkisini öğrenir.

27 3

TÜD101

4 18 27.3.TÜD101.4.18 Dilin toplum hayatı açısından önemini fark eder.

27 3

TÜD101

⁵ 0 27.3.TÜD101.5.0 Noktalama İşaretleri

27 3

TÜD101

5 19 27.3.TÜD101.5.19 Noktalama İşaretlerinin doğru kullanımına dikkat ve özen gösterir.

27 3

TÜD101

_{5 20}27.3.TÜD101.5.20 Metinler üzerinde var olan noktalama işareti hatalarını fark eder.

27 3

TÜD101

5 21 27.3.TÜD101.5.21 Noktalama işaretlerini doğru kullanmanın yazılı iletişimdeki önemini kavrar.

27 3

TÜD101

⁶ 0 27.3.TÜD101.6.0 Yazım Kuralları

27 3

TÜD101

6 22 27.3.TÜD101.6.22 Yazım kurallarına ilişkin bilgilerini pekiştirir.

29

27 3

TÜD101

6 23 27.3.TÜD101.6.23 Ek ve bağlaçların yazımına dikkat eder.

27 3

TÜD101

_{6 24}27.3.TÜD101.6.24 Metin yazımında büyük küçük harf kullanımına ve sayıların yazılışına dikkat eder.

27 3

TÜD101

6 25 27.3.TÜD101.6.25 Kelimelerdeki ünlü ve ünsüz uyumu kurallarına uyar.

27 3

TÜD101

6 26 27.3.TÜD101.6.26 Kelimelerin birleşik veya ayrı yazılış özelliklerini bilir.

27 3

TÜD101

⁷ 0 27.3.TÜD101.7.0 Sözcükte ve Cümlede Anlam 27 3

TÜD101

7 27 27.3.TÜD101.7.27 Kelime ve anlam ilişkisini bilir.

27 3

TÜD101

₇ 28 27.3.TÜD101.7.28 Kelimelerin gerçek anlam, yan anlam ve mecaz anlam özelliklerini bilir.

27 3

TÜD101

_{7 29}27.3.TÜD101.7.29 Kelimeler arasındaki anlam farkları ve benzerliklerine dikkat eder.

27 3

TÜD101

_{7 30}27.3.TÜD101.7.30 Kelimelerin metin içerisinde başka anlamlar kazanabileceğinin farkında olur.

27 3

TÜD101

7 31 27.3.TÜD101.7.31 Cümleleri anlamlarına göre sınıflandırabilir.

27 3

TÜD101

_{7 32}27.3.TÜD101.7.32 Birbiriyle yakın anlamlı olan cümleleri veya çelişen cümleleri metin içerisinde fark edebilir.

27 3

TÜD101

7 33 27.3.TÜD101.7.33 Açık ve anlaşılır cümleler kurmanın yazılı anlatımdaki önemini kavrar.

27 3

TÜD101

⁸ 0 27.3.TÜD101.8.0 Anlatım Teknikleri 27 3

TÜD101

8 34 27.3.TÜD101.8.34 Anlatım tekniklerini bilir.

27 3

TÜD101

8 35 27.3.TÜD101.8.35 Doğru anlatım tekniklerini kullanmanın önemini kavrar.

27 3

TÜD101

8 36 27.3.TÜD101.8.36 Yazılı anlatımda uygun anlatım yollarını kullanarak daha etkili bir iletişim sağlayacağının farkında olur.

27 3

TÜD101

⁹ 0 27.3.TÜD101.9.0 Resmi Yazışmalar

27 3

TÜD101

_{9 37}27.3.TÜD101.9.37 Dilekçe, tutanak, kara ve rapor gibi resmi nitelikli yazışma türleri hakkında bilgiler edinir.

27 3

TÜD101

⁹ ₃₈27.3.TÜD101.9.38 Dilekçe, tutanak, karar ve rapor gibi yazışma türlerini yazmasını öğrenir.

27 3

TÜD101

9 39 27.3.TÜD101.9.39 Dilekçe yazımında dikkat edilecek hususları bilir.

27 3

TÜD101

⁹ ₄₀27.3.TÜD101.9.40 Dilekçe, tutanak ve rapor gibi yazışma türleri arasındaki farkları bilir.

27 3

TÜD101

¹⁰ 0 27.3.TÜD101.10.0 Resmi Yazışmalar

27 3

TÜD101

¹⁰ ₄₁27.3.TÜD101.10.41 İş mektupları ve öz geçmiş gibi yazışma türleri hakkında bilgiler edinir.

27 3

TÜD101

¹⁰ ₄₂27.3.TÜD101.10.42 İş mektupları ve öz geçmiş yazımında dikkat edilecek kuralları öğrenir.

27 3

TÜD101

¹⁰ ₄₃27.3.TÜD101.10.43 Resmi kurumlarla yapılacak yazışmaları nasıl hazırlaması gerektiğini kavrar.

27 3

TÜD101

¹¹ 0 27.3.TÜD101.11.0 Cümlede Yardımcı Ögeler

27 3

TÜD101

¹¹ 44 27.3.TÜD101.11.44 Cümlenin ögeleri hakkında bilgi sahibi olur.

27 3

TÜD101

¹¹ ₄₅27.3.TÜD101.11.45 Belirtili nesne, belirtisiz nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci gibi cümlenin yardımcı ögelerini cümle içerisinde fark eder.

27 3

TÜD101

¹¹ ₄₆27.3.TÜD101.11.46 Nesnelerin cümle içerisindeki türünü ve kullanılış biçimlerini açıklar.

27 3

TÜD101

¹¹ 47

27.3.TÜD101.11.47 Cümle çözümlemelerinde dolaylı tümleç ve zarf tümleçleri gibi yardımcı ögeleri bulur. Bu ögelerin cümledeki işlevlerini bilir.

27 3

TÜD101

¹² 0 27.3.TÜD101.12.0 Cümlede Temel Ögeler

27 3

TÜD101

¹² 48 27.3.TÜD101.12.48 Cümlenin yapısı ve temel ögeleri hakkında bilgi sahibi olur.

27 3

TÜD101

¹² 49 27.3.TÜD101.12.49 Cümlenin hangi unsurlardan oluştuğunu açıklayabilir.

27 3

TÜD101

¹² 50 27.3.TÜD101.12.50 Yüklemin özelliklerini bilir. Cümle içerisinde hangi kelime ve kelime gruplarının yüklem olabileceğini fark eder.

27 3

TÜD101

¹² 51 27.3.TÜD101.12.51 Cümledeki özneyi ve öznenin özelliklerini bilir. Hangi kelime ve kelime gruplarının özne olabileceğini kavrar.

27 3

TÜD101

¹² 52 27.3.TÜD101.12.52 Cümleyi oluşturan unsurların ve bunların birbirleriyle olan ilişkilerinin farkında olur.

30

27 3

TÜD101

¹³ 0 27.3.TÜD101.13.0 Dil Yanlışlıkları, Sözcük Düzeyinde Dil Yanlışları 27 3

TÜD101

¹³

27.3.TÜD101.13.53 Gereksiz kelimelerin ve eş anlamlı sözcüklerin

kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluklarını fark eder.

27 3

TÜD101

¹³ ₅₄27.3.TÜD101.13.54 Yanlış anlamda veya yanlış yerde kullanılan kelimelerin sebep oldukları anlatım bozukluklarını kavrar.

27 3

TÜD101

¹³ 55 27.3.TÜD101.13.55 Sıklıkla karıştırılan kelimelerin kullanımına dikkat eder.

27 3

TÜD101

¹³ ₅₆27.3.TÜD101.13.56 Yapıları bozuk olan ve dil kurallarına uymayan kelimeleri kullanmamaya özen gösterir.

27 3

TÜD101

¹⁴ 0 27.3.TÜD101.14.0 Dil Yanlışlıkları, Cümle Düzeyinde Dil Yanlışları

27 3

TÜD101

¹⁴ 57 27.3.TÜD101.14.57 Yapısında özne ve yüklem eksikliği bulunan cümlelerin sebep oldukları anlatım bozukluklarını fark eder.

27 3

TÜD101

¹⁴ 58 27.3.TÜD101.14.58 Tümleç ve nesne eksikliği olan cümlelerdeki anlatım bozukluklarını kavrar.

27 3

TÜD101

¹⁴ 59 27.3.TÜD101.14.59 Özne ve yüklem uyumsuzluğuna dayalı anlatım kusurlarını tespit edip bunların sebeplerini açıklayabilir.

27 3

TÜD101

¹⁴ 60 27.3.TÜD101.14.60 Yazılı anlatımda dil yanlışlarını fark etmenin önemini kavrar ve bu yanlışlara düşmemek için özenli olmak gerektiğini bilir.

Hafta-Tarih Ders Konuları İlgili Program

Yeterliği 1 4-8 Ekim 2021 Oryantasyon Haftası

2 11-15Ekim 2021 Dersin amacı ve kaynakları. Dil kavramı ve Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri

PY10, PY16

3 18-22 ekim 2021 Yapı ve Köken Bakımından Diller PY10, PY16

4 25-29 Ekim 2021 Dil-Kültür İlişkisi, Dilin Toplum Hayatındaki Yeri PY10, PY16

5 1-5 Kasım 2021 Noktalama İşaretleri PY10, PY16

6 8-12 Kasım 2021 Yazım Kuralları PY10, PY16

7 15-19 Kasım 2021 Sözcükte ve Cümlede Anlam PY10, PY16

8 22-26 Kasım 2021

27 Kasım - 5 Aralık 2021 Ara sınav

9 6-10 Aralık 2021 Resmi Yazışmalar PY10, PY16

10 13-17 Aralık 2021 Resmi Yazışmalar PY10, PY16

11 20-24 Aralık 2021 Cümlede Yardımcı Ögeler PY10, PY16

12 27-31 aralık 2021 Cümlede Temel Ögeler PY10, PY16

13 3-7 Ocak 2022 Dil Yanlışlıkları, Sözcük Düzeyinde Dil Yanlışları PY10, PY16 14 10-14 Ocak 2022 Dil Yanlışlıkları, Cümle Düzeyinde Dil Yanlışları PY10, PY16

17-28 Ocak 2022 Dönem sonu sınavı 1-11 Şubat 2022 Bütünleme sınavı

Değerlendirme

Bu dersin değerlendirmesi, kaynak kitap temel alınarak hazırlanacak olan çoktan seçmeli bir ara sınav ve bir dönem sonu sınavı aracılığıyla yapılacaktır. Ara sınavın ortalamaya katkısı % 40 dönem sonu sınavının ise % 60’tır. Geçme notu 100 üzerinden 60’tır.

Örnek Sorular

1. Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin özelliklerinden biri değildir?

A) Ünlü uyumları vardır.

B) Soru eki vardır.

C) Sıfatlar isimlerden önce gelir.

D) Kelimeler bükümlenerek türetilir.

E) Çokluk eki vardır.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgülün kullanım amacı diğerlerinden farklıdır?

A) Kimsenin arzusu, kaprisi beni bağlamaz.

B) Romanları, öyküleri, üslubu açısından çekiciydi.

C) Gazeteleri, dergileri buraya istiyorum.

D) Dost, kötü günde belli olur.

E) Fotokopilerimiz, ders notlarımız nerede?

31

3. Hayatta güç olan üç şey vardır ( ) Bir sırrı saklamak ( ) bir yarayı unutmak ( ) boş zamanı kullanmak ( )

Yukarıda parantezlerle belirtilen yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilen noktalama işaretleri getirilmelidir?

A) (:) (,) (,) (.) B) (:) (;) (,) (…) C) (;) (,) (,) (.) D) (.) (,) (,) (.) E) (.) (;) (;) (…) 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Ben de bir şey diyeceksin sanmıştım.

B) Buradan ayrılmayı hiç te düşünmedim doğrusu.

C) Gitme de akşam yemek yiyelim.

D) Bu kalabalığın işi bitecek de ben de göreceğim!

E) Yazının karalamalarında da böyle bir şey yok.

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır?

A) TDK'nin, Türk Dilini Geliştirme Toplantısı dün yapıldı.

B) İkinci günün sonunda 10O'zer lira kazanmıştık.

C) Son romanını da 19851e yayımlamıştı.

D) THY'de yeni uçak alımı tartışmaları da sona erdi.

E) O krizde 2'nci kattaki dairemizi de satmak durumunda kaldık.

Cevap Anahtarı

1.D 2.D 3. A 4.B 5.B

Kaynak Kitap

Prof. Dr. Hanifi Vural, Türk Dili, Taşhan Kitap, Tokat, 2012.

Yardımcı Kaynaklar ve Okuma Listesi

1.Prof. Dr. Muharrem Ergin, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul, 1999.

2.Prof. Dr. Tahsin Banguoğlu, Türkçenin Grameri, TDK Yayınları, Ankara, 1998.

3. Prof. Dr. Mustafa Özkan vd.; Yükseköğretimde Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2006.

4. Prof. Dr. Mehmet Kaplan, Dil ve Kültür, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2011.

5. Ertem, Rekin - İsa Kocakaplan, Üniversitelerde Türk Dili ve Kompozisyon 6. Serdar Odacı vd., Üniversiteler için Dil ve Anlatım, Palet Yay., Konya, 2009.

7.“Türkçe Sözlük”, TDK Yayınları, Ankara, 2013.

8.“Yazım Kılavuzu”, TDK Yayınları, Ankara, 2012.

Belgede TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ ZİLE DİNÇERLER TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK YÜKSEKOKULU REKREASYON YÖNETİMİ LİSANS PROGRAMI (sayfa 28-32)