Standard And Poor’s Global Ratings (S&P)

S&P, 1860 yılında Henry Varnum Poor tarafından kurulmuştur. 1913 yılında Luther Lee Blake Edward Shattuck’dan Bond Card System ve Bobson Stock’u Edward Shattuck’dan satın almıştır. Finansal piyasalarda hızlı bir büyüme kaydeden Standard Statistics 1914 yılında Standard Statistics anonim şirketi adını almıştır. 1941 yılında “Standard Statistics Company” ve “Poor’s Publishing Company” adlı şirketler birleşerek Standard and Poor’s derecelendirme kuruluşunu kurmuşlardır. S&P, 1946 yılında bilgileri depolamak ve toplamak için elektronik hesaplama sistemine geçmiştir. S&P’nin hisseleri 1962’de New York borsasında alınıp satılabilen bir resmi şirket haline gelmiştir (Karagöl ve Mıhçıokur, 2012:12).

S&P derecelendirme kuruluşu yaklaşık 150 yıldır faaliyet gösteren ABD’nin en büyük kredi derecelendirme kuruluşlarından biridir. Kamu, kurumsal, finansal sektör ve yapılandırılmış finans şirketleri ve menkul değerler üzerinde bir milyondan fazla kredi notu işlemleri bulunan bir şirkettir. Dünyadaki 28 ülkede, analist, yönetici ve ekonomistler bulunan S&P, kredi değerliliğini etkileyen faktörleri ve eğilimleri değerlendirmektedir (www.spratings.com, 2018).

S&P'nin ülke kredi derecelendirmelerine dair kriterleri, bir ülkedeki devlet borçlarının vaktinde ve tamamıyla ödenmesi ile ilgili isteklilik ve kapasiteyi etkileyen unsurları kapsar. Yükümlülüklerinin kalitesi ölçülürken sadece mevcut verilerden yola çıkılmaz. Kredi derecelendirmesini incelemeye aldığı ülkenin

32

ekonomik ve siyasi döngülerdeki performansına ve aynı zamanda gelecekteki ekonomik döngüler boyunca artıp azalabilecek finansal ve parasal esnekliğine işaret eden faktörleri de göz önünde bulundurarak analiz dâhilinde incelemeye tabi tutar. Bu kapsamda S&P analizlerine bakıldığında kuruluşun ülke kredi derecelendirmelerinin temelini oluşturan beş faktör göze çarpar. Söz konusu unsurlar şunlardır (http://www.hurriyet.com.tr ,2017):

✓ Politik skorda yansıtılan kurumsal etkinlik ve politik riskler,

✓ Ekonomik skorda yansıtılan ekonomik yapı ve büyüme beklentileri, ✓ Harici skorda yansıtılan harici likidite ve uluslararası yatırım pozisyonu,

✓ Mali skorda yansıtılan mali performans ve esneklik ile devlet borç yükü,

✓ Parasal skorda yansıtılan parasal esneklikten oluşan kriterler, Standard And Poor’s derecelendirme kuruluşunun ülke analizi yaparken üzerinde durduğu temel yapıları oluşturur.

Tablo 6: S&P Not Sembolleri ve Anlamları

AAA 'AAA' olarak derecelendirilen bir yükümlülük, S & P Global

Ratings tarafından verilen en yüksek nota sahiptir demektir. Bunun için Yüklenicinin, yükümlülüğü altına girdiği mali taahhütlerini yerine getirme kapasitesi son derece güçlüdür. Aynı zamanda semboller arasında en yüksek not derecesini ifade eder.

AA 'AA' olarak derecelendirilen bir yükümlülük, mali taahhütlerini

yerine getirmek açısından çok güçlü bir kapasiteye sahiptir demektir. ‘AAA’ derecelendirmesinden çok az farklılık arz eder.

A 'A' olarak derecelenen bir yükümlülük, koşulların ve ekonomik

koşulların üst düzey kategorilerdeki yükümlülüklerden daha olumsuz etkilenmesine biraz daha duyarlıdır. Bununla birlikte, borçlunun mali taahhütlerini yerine getirme kapasitesi hala güçlüdür.

BBB 'BBB' olarak derecelenen bir yükümlülük, yeterli koruma

parametrelerini sergilemektedir. Bununla birlikte, olumsuz ekonomik koşullar ya da koşulların değişmesi, yükümlülüğün yükümlülüğüyle ilgili mali taahhütlerini yerine getirme kapasitesini zayıflatır. Bu yönden olası değişiklikler karşısında bir kırılganlık mevcuttur.

BB 'BB' olarak derecelendirilen bir yükümlülük, diğer spekülatif

33

yükümlülüğe ilişkin finansal taahhütlerini yerine getirmek için yükümlülüğün yetersiz kalmasına yol açabilecek belirsizlikler veya olumsuz iş, mali veya ekonomik koşullara maruz kalma ile karşı karşıyadır.

B 'B' olarak derecelenen bir yükümlülük, 'BB' olarak

derecelendirilen yükümlülüklerden borçların geri ödenme konusunda daha savunmasız bir yapıya sahiptir. Ancak yükümlü hala üzerindeki mali taahhütlerini yerine getirme kapasitesine sahiptir. Buna rağmen olumsuz ticari, mali veya ekonomik koşullar, yükümlülüğün yükümlülüğüyle ilgili mali taahhütlerini yerine getirme kapasitesini veya istekliliğini muhtemelen zayıflatacaktır.

CCC 'CCC' olarak derecelendirilen bir yükümlülük hâlihazırda

borçlarını ödeyememeye açıktır ve finansal taahhütlerini yerine getirebilmesi için olumlu manada seyreden iş, mali ve ekonomik gibi koşulların mevcudiyeti gerekir. Olumsuz ticari, mali veya ekonomik koşullar durumunda, borçlu, yükümlülüğü altına girdiği mali taahhütlerini yerine getirme kapasitesine sahip olmayacaktır.

CC 'CC' olarak derecelendirilen bir yükümlülük, borçlarını yerine getirmeye karşı savunmasızdır. Bunun için taahhütlerin yerine getirilememesi riskini barındırır. Diğer bir ifade ile yükümlülüklerinin yerine getirmede zorlanmalarla karşı karşıya kalınma durumunu ifade eder.

C 'C' olarak derecelendirilen bir yükümlülük şu anda ödememeye

açıktır ve yükümlülüğün daha yüksek derecelendirilmiş yükümlülüklerle karşılaştırıldığında daha düşük iyileşme beklenmektedir.

D Böyle bir derecelendirme notu yükümlülüklerin yerine

getirilememesi anlamını taşır. Mali taahhütlerin yerine getirilmesi imkanı yoktur

NR Bu, herhangi bir derecelendirmenin talep edilmediğini veya

derecelendirmeye ilişkin yeterli bilgi bulunmadığını veya S & P Global Ratings'in belirli bir yükümlülüğü politika konusu olarak değerlendirmediğini gösterir.

Kaynak: S&P Global Ratings, 2017.

S&P’nin kullanmış olduğu derecelendirme sembolleri Moody’s ile büyük oranda benzerlik göstermektedir. Tablo 5 ve Tablo 6’ya bakıldığında aradaki farkın S&P’de mevcut olan D ve NR sembolünün Moody’s’in derecelendirme sembolleri içinde bulunmadığı görülür. S&P’nin vermiş olduğu notlardan “AAA” notu en yüksek kaliteyi gösterirken, “D” notu en düşük derecelendirmeyi ifade eder. “D” notu alan bir yükümlülük taahhütlerini yerine getiremez durumdadır.

34

S&P tarafından verilen notlardan AAA’dan BBB’ye kadar olan aralık, yatırım yapılabilir düzey olarak kabul edilir. S&P, notları kendi içinde ayrıca + ve – olarak kategorize etmektedir. BB ya da 60 üzeri derecelendirme yatırım yapılabilir düzeyi ifade eder (Çalışkan, 2002: 61).