Sportif Rekreasyon

İnsanların, sağlıklı kalabilmek için zamanlarını yaşam gereksinimleri dışında değerlendirmeleri çok önemlidir. Teknolojik gelişmelerin bir sonucu olarak çalışma saatleri giderek azalmakta ve insanların onlara daha fazla zaman ayırmaları mümkündür. Bu noktada sporun harika bir işlevi var. Boş zamanın sportif faaliyetlerle değerlendirilmesi, teknoloji ve kentleşme arasındaki birey ve toplum üzerindeki gerilimi önlemek için önerilmektedir (Ramazanoğlu ve ark. 2004).

Bireyler, boş zamanları güçlendirmek, kendini savunmak, sağlığı korumak vb. Spor aktiviteleri gibi sebeplerin bir sonucu olarak yönlendirilir (Tel, Öcalan ve Yaman, 2000). Bireylerin yaşam kalitesi, toplumda sağlanan boş zaman hizmetleriyle artar. Rekreasyon, daha dolu ve anlamlı bir yaşam için bir araçtır (Tekin, Ramazanoğlu ve Tekin, 2004). Fiziksel egzersizlere veya çeşitli spor dallarının rekreasyonel uygulamalarına dayanan ve rekreasyon faaliyetlerinde rekreasyon faaliyetlerinin büyük bir bölümünü oluşturan sportif rekreasyon olarak adlandırılmaktadır. Sportif rekreasyonun temeli fiziksel egzersizdir (Zorba ve Bakır, 2004). Boş zaman ve fiziksel egzersiz anlamında rahatlama ve rahatlama sağlamak için, bu olumlu faydaların yapısını ve nedenlerini anlamak gerekir (Tinsley ve Tinsley, 1986). Boş zamanın fiziksel egzersiz ve sportif faaliyetlerle değerlendirilmesi, teknolojinin ve kentleşmenin birey ve toplum üzerinde yarattığı gerilimi önlemek veya stresi azaltmak için önemlidir (Tekin ve ark. 2004). Spor, rekreasyonun en kapsamlı, çeşitli ve ilginç alanlarından biridir. Spor ve rekreasyon birbirini karşılıklı olarak etkiler. Spor, rekreasyonun insani ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir eylem alanı sağlarken, rekreasyon, sporun sosyal olarak genişlemesinde ve spor başarısının sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Spor genel olarak bu rolü, herkes için spor veya sağlık gibi spor rollerini yerine getirerek yerine getirir (Şahin, 1997). Tüm sporlar bir rekreasyon özelliğine sahiptir. Spor oyunlardır ve günümüzde her tür oyun genellikle oyuncular ve seyirciler için boş zaman

39

etkinlikleridir. Oyuncular ve seyirciler oynadıkları oyunları oldukça ciddi olarak görüyorlar (Robers, York ve Brodie, 1988). Spor hobisi bilgi kazanma, geliştirme ve bilgi edinme koşullarına bağlıdır (örneğin rakip en iyi yaptığını düşünüyor). Böylece spor sadece lar için oyunlar olarak görülür. Sonuçlar daha geniş popülasyon için nadiren önemli bir noktadır. Bu özellikle spor, ticaret, politika, askeri ilişkiler ve hatta aile hayatından farklıdır (Lengkeek, 1993).

Rekreasyon ve rekreasyon dışı sporlar arasındaki fark elit sporlar, amatör kulüp sporları ve çok farklı bir öz spor anlayışıdır (Roberts ve Brodie, 1992). Spor amatörce olarak rekreasyonel bir aktivitedir.

Araştırmalar, rekreasyonel spor aktivitelerini tercih edenlerin sayısının, diğer aktivitelerdeki katılımcı sayısından daha fazla olduğunu göstermektedir. Bazı Avrupa ülkelerinde, 1950'lerden bu yana boş zaman etkinlikleri sırasında sporda bir artış olmuştur. 1960-1970'ler, sporların yükseliş yıllarıydı. Hükümetler, halklarını özellikle boş zaman etkinliklerinde spor yapmaya teşvik etti. Boş zamanlardaki artışla birlikte, kendi kendine yapılan spor aktivitelerinde de bir artış olmuştur. Boş zamanlarında spor faaliyetlerine aktif olarak katılmayı tercih etme oranının yüksek olması, sporun kişisel ve sosyal özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Yine spor faaliyetlerine katılımın kolaylığı, çalışmanın rahatlığı, her yaş, her cins ve herkesin dilek ve dileklerine cevap vermeyi seçme imkanı vardır.

Günümüz sporlarının fiziksel prensipleri, koşma çeşitleri, fırlatma, yüzme vb. Oyunun temelleri olmuştur. Endüstri toplumlarında oynanan en yeni sporların son zamanlarda biraz farklı olduğu bulunmuştur. Kurallarını düzenleyerek, spor ilk önce modern gönüllü birimleri tarafından organize edildi ve ilerletildi. Bu gelişmelerin çoğu, 19. yüzyılın sonunda ve 20. yüzyılın başlarında gerçekleştirilmiştir.

Çok sayıda başarılı takımın oluşturduğu amatör kulüplerden ve büyük izleyici kitlelerinin ödediği maddi katkılarla izleyiciyi çeken kişisel girişimcilerden seçkin, profesyonel veya yoğun sporlar gelişti. Baştan beri amatör ve profesyonel spor yöneticileri arasında gerginlik var. Bu problem çoğu spordaki yapısal farklılıklarla çözülür. Profesyoneller farklı takımlarda ve kulüplerde oynarlar ve profesyonel

40

yarışmalarda yarışırlar. Bu nedenle, elit sporlar modern eğlence endüstrisinin bir parçası haline gelmiştir.

Birçok spor dalı bireysel olarak ve kulüpler tarafından organize edilebiliyor. Ancak, kulüplerin oluşturduğu kulüplerin özellikleri farklıdır. Amatör kulüpler ve profesyonel sporlar her zaman sokaklarda, parklarda, halka açık havuzlarda, deniz tarafındadır. Amatör kulüp oyuncuları, kulüplerinin dışında oynadıkları oyunlarda seyircilerin manevi destekleriyle kişisel becerilerini her zaman geliştirmişlerdir. 1950'lerden bu yana dünyanın önde gelen ülkelerinde dünya sporunda büyük bir artış oldu. Jogging, yüzme, golf, tenis, squash, badminton, kayak, sörf, yelken vb. Spor yapan çok fazla insan herhangi bir kulübe üye olmadan yapılabilir. Takım sporları kulüp üyesi olmayı gerektirir ve bu sporlara göre Avrupa'daki bireysel sporlarda daha büyük bir gelişme olmuştur (Başaran, 1998).

Spor, boş zamanların çoğunda rekreasyon biçimlerinin artmasıyla yerini aldı. Ancak, çalışma saatlerinin yoğunluğu ve diğer boş zaman etkinlikleri nedeniyle, rekreasyon sporu bu kadar yaygınlaşmamıştır. Ve zamanla “doldurma zamanı” yerine “zaman bulma” bir sorun haline geldi. Bununla birlikte, boş zamanlardaki artışla birlikte, kendi kendine yapılan spor aktivitelerinin sayısında bir artış olmuştur. Kendi kendine yapılan spor, malzeme, konum, ulaşım ve kullanım ücretlerinin katılımı nedeniyle katılımların artmasına yardımcı oldu.

Kadınların rolündeki değişiklikler, spora katılımın yaygınlaşmasını arttırdı. Kadınlar daha fazla özgürlük kazandılar. Kadınlar ekonomik özgürlüklerini kazandıklarından sporla birlikte boş zaman etkinliklerine de ulaşmışlardır (Başaran, 1998).

Özel yapım favori sporlar kişiselleştirilmiştir. Bu tamamen yeni bir şey değil. İş dünyası, insanların spora katılımlarını yasal çerçevede her zaman desteklemiştir. Böylece kişisel sporlara katılım son yıllarda artmıştır (Apak, 1993). Coğrafi hareketlilik, ticaret endüstrisinde şekilli yoğunluğun dağılımı ve eğitim ve öğretim sistemlerinde ve kişisel spor faaliyetlerinde çok yönlülük son yıllarda artmıştır. Kişiselleşmenin nesnel ve öznel yönleri vardır. Spor becerileri dahil olmak üzere boş zaman becerileri bir yerden bir yere, bir gruptan diğerine taşınmış ve faydalı değerler

41

haline gelmiştir. Profesyonel seçkin sporcuların kulüp ve takımlara bağlılığı geçici hale gelmiştir (Başaran, 1998).

Güçlü büyüme veya düşüş nedeniyle, rekreasyon sporu yapanlar arasındaki yapısal farklılıklar diğer sporcularda olduğu gibi artmıştır. Bu farklılıklar normalde halkın boş zaman anlayışını benimsemesini sağlamıştır. Rekreasyon sporu ile sporu spor yapanlar arasındaki fark açıkça bilinmektedir. Özellikle ciddi olan oyunlar, onları sıradan katılımcılardan ayırma eğilimindedir.

Rekreasyonel bir aktivite olarak spora ilginin artması, çeşitli sosyal kurumların bu konuda organizasyon yapmasına neden olmaktadır. Böylece, sporun tanıtılması ve yaygınlaştırılması da sağlanmıştır (Ramazanoğlu ve ark. 2004).

Rekreasyon anlayışındaki artış, sportif hareketliliğin gelişmesine neden olmaktadır. Sporun sağladığı büyük sosyal başarı ve kitlelerin kitleleri üzerindeki etkisi boş zaman etkinliklerinde önemli değişikliklere neden olmuştur. Spor, rekreasyonun en kapsamlı, çeşitli ve ilginç alanlarından biridir. Spor ve rekreasyon karşılıklı olarak etkileşime girer. Spor, insanların rekreasyon ihtiyaçlarını karşılamak için önemli bir eylem alanı sağlarken, rekreasyon, spor, toplum, yaygınlaşma, tanınma ve sportif başarının sağlanmasında önemli rol oynamıştır. Spor bu rolü genel olarak herkes için spor, herhangi bir yer için spor veya sağlık rolünü yerine getirerek yerine getirmelidir (Karaküçük, 2008).