Sosyal Medya Ağları

Instagram, 2010’da Mike Krieger ve Kevin Systrom tarafından başlatılan fotoğraf ve video paylaşım olanağı sunan, kişileri takip edebildiğiniz bir sosyal ağ sitesidir. 2012 yılında Facebook tarafından alınan Instagram’da ilk dönemlerde sadece fotoğraf ve video paylaşılabilirken günümüzde mesajlaşma, canlı yayın, günlük hikaye paylaşımı, alışveriş yapma gibi birçok olanak da sağlanmaya başlanmıştır.

2010’da piyasaya sürüldüğünde bir günde 25.000 kullanıcıya ulaşan uygulamanın 2021’de 1,22 milyara ulaştığı bildirilmiştir. 2021 Dünya Sosyal Medya Kullanım İstatistiklerine göre kadın kullanıcı sayısının daha yüksek olduğu ve kullanıcıların %62’sinin 18-34 yaş arasında dağıldığı görülmüştür (www.wearesocial.com, 2021).

1.2.2.Facebook

Facebook, 2004’te Mark Zuckerberg ve arkadaşları tarafından kurulan, şu anda da en çok kullanılan sosyal medya platformu olmayı başarmış bir sosyal ağdır.

Digital 2021 raporuna göre en sık kullanılan sosyal medya siteleri arasında Facebook ilk sırayı almıştır. Aynı zamanda sosyal medya uygulamaları arasında harcanan zaman

7

bakımından kullanıcıların aylık 19,5 saat zaman geçirdikleri Facebook’un yine ilk sırada olduğu görülmüştür. En çok indirilen mobil uygulamalar arasında ikinci sırada olan Facebook’un 2.18 milyar kullanıcısı ve erkek kullanıcıların daha fazla olduğu bildirilmiştir.

Facebook kullanıcılarının yaş dağılımı karşılaştırıldığında 25 - 34 yaş aralığının daha yoğun olduğu görülmüştür. Ayrıca Digital 2021 raporunda 65 yaş üstü kullanıcı sayısının geçen yıla kıyasla yaklaşık %25 oranında arttığı belirtilmiştir (www.wearesocial.com, 2021).

1.2.3.Twitter

2006’da Amerika’da Jack Dorsey ve arkadaşları tarafından kurulan bir mikroblog ve sosyal ağ sitesi Twitter kullanıcılarına 140 karakterlik “tweet” denen kısa mesaj yayınlama olanağı sunuyor. 2017 yılında 140 karakter sınırlaması genişletilmiş olup video, fotoğraf, hikaye paylaşma ve direkt mesaj gönderme özellikleri de bulunmaktadır.

25 Nisan 2011 tarihi itibari ile Türkçe kullanıma da açılan site günümüzde istatistik portalı olan Statista’nın Nisan 2021 verilerine göre 15.1 milyon kullanıcı sayısıyla Türkiye dünyada 7. sıradadır (www.statista.com, 2021).

Digital 2021 raporunda Twitter’ın toplam kullanıcı sayısının 353.1 milyona ulaştığı bildirilmiş ve erkek kullanıcıların daha fazla olduğu görülmüştür. Twitter kullanıcılarının yaş dağılımına baktığımızda %28,4 oranında 35 - 49 yaş grubunun daha fazla kullandığı anlaşılmaktadır (www.wearesocial.com, 2021).

1.2.4.YouTube

YouTube, 2005’te Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed Karim tarafından Amerika’da kurulan bir video paylaşım sitesidir. 2006’da Google tarafından alınan site Alexa verilerine göre dünyada ve ülkemizde Google’dan sonra en çok ziyaret edilen 2. site durumundadır (www.alexa.com, 2021).

Dijital 2021 raporuna göre YouTube’da geçirilen aylık ortalama zaman 23.2 saat olarak paylaşılmış olup video uygulamaları arasında zaman açısından ilk sıradadır. 2021 verilerine göre YouTube’un toplam 2 milyar kullanıcısı olduğu ve erkeklerin uygulamayı daha fazla kullandığı görülmüştür. Ayrıca sitede 1 saatte günlük 1 milyar video izlendiği, bunların da

%70’inin de mobil cihaz aracılığıyla izlendiği belirtilmiştir. Kullanıcıların yaş dağılımına bakıldığında 25 - 34 yaş aralığının YouTube’u daha yoğun kullandığı görülmüştür (www.wearesocial.com, 2021).

8 1.2.5.LinkedIn

Diğer sosyal medya platformlarından farklı olarak LinkedIn iş dünyasındaki bireylerin iletişim kurmasını sağlayan profesyonel iş ağı platformudur. Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya merkezli olan LinkedIn 2002’de kurulmuş olup 2011’de Türkçe kullanıma açılmıştır.

Burada kişiler birbirleriyle “bağlantı” kurabilir, iş arayabilir, iş verenler iş ilanı verebilmektedirler. LinkedIn bilgi verme ve edinme, ağ oluşturma amacıyla kullanılmaktadır (Utz ve Breuer, 2019).

Dünya çapında 727.6 milyon kullanıcısının %43.1’nin kadın, %56.9’unun ise erkek olduğu, kullanıcıların da %60.1’inin 25 – 34 yaş aralığında yoğunlaştığı görülmüştür (www.wearesocial.com, 2021).

1.2.6.Pinterest

Pinterest 2010’da Amerika Birleşik Devletlerinde Ben Silbermann, Evan Sharp ve Paul Sciarra tarafından kurulan görüntü paylaşılabilen, pano sistemi ile çalışan sosyal ağ platformudur. Kelime olarak İngilizce’de iğnelemek anlamına gelen ‘pin’ ve ilgi anlamına gelen ‘interest’ sözcüklerinin birleşimiyle ortaya çıkan Pinterest, ilgi alanlarınızı iğneleyerek panoda toplama imkanı verir (Özdinç, 2014).

Nisan 2021’de 478 milyon kullanıcıya ulaştığı açıklanmıştır (www.socialmediatoday.com, 2021).

1.2.7.Blogspot

Bloglar, Web 2.0 olarak isimlendirilen ve çift yönlü iletişim kanallarının gelişmesiyle beraber doğmuş olup kullanıcılarının kolay ve ücret ödenmeyecek şekilde düzenledikleri web siteleriyle yayın yapmalarına imkan verir. Kullanıcılar ilgi duydukları ve merak ettikleri alanlarda çevrimiçi şekilde yazılar yayınlayıp internet ortamında seslerini daha geniş topluluklara duyurabiliyorlar (Kahraman, 2013).

1.2.8.Snapchat

2011 yılında kurulan Snapchat, Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya merkezli bir sosyal ağ platformudur. Snapchat’te kullanıcılar fotoğraf ve videolar paylaşabilmekte,

9

içeriklerine metin veya filtreler, efektler ekleyebilmektedir. Paylaşımlar 24 saat sonra kendiliğinden silinmektedir.

Digital 2021 raporuna göre Snapchat kullanıcı sayısı 498.2 milyona ulaşmış olup bunların %57.4’ü kadın, %40.9’u erkek kullanıcıdan oluşmaktadır. Türkiye’deki Snapchat kullanıcı sayısı ise 11.1 milyona ulaşmış olup dünya sıralamasında 11. sırada yer almaktadır (www.wearesocial.com, 2021).

1.2.9.WhatsApp

Akıllı telefonlar için geliştirilen anlık mesajlaşma ve arama özelliği olan, ücretsiz indirilebilen WhatsApp, Yahoo’nun eski çalışanlarından olan Brian Acton ve Jan Koum tarafından 2009’da Amerika Birleşik Devletleri’nin Kaliforniya eyaletinde kurulmuştur.

(www.wikipedia.com, 2021)

WhatsApp’ta internet aracılığıyla alıcıya mesaj, ses dosyası, fotoğraf, video gönderilebiliyor, duyguları ifade edebilmek için emoji denen görseller paylaşılabiliyor.

WhatsApp yoluyla iletişimde kişilerin emojileri tercih etme nedenleri “düşüncelerini destekleme”, “duygularını daha iyi ifade edebilme” ve “kısa zamanda daha çok şey ifade edebilme” olarak gösterilmiştir (Batar ve Kavuran, 2019).

Mesajlaşma platformları arasında WhatApp’ın ilk sırada olduğu görülüyor (www.dijilopedi.com, 2021). Digital 2021 Ocak raporuna baktığımızda dünya çapında aylık aktif WhatsApp kullanıcı sayısının 2 milyar olduğu, bunların %45,5’inin kadın, %54,5’inin erkek olduğu görülmüştür (www.wearesocial.com, 2021).

1.2.10.Skype

2003 yılında kurulan uygulama kullanıcılarına sesli ve görüntülü görüşme olanağı sunan, bunun yanı sıra mesajlaşma ve dosya gönderme özellikleri de bulunan bir iletişim aracıdır (Deakin ve Wakefield, 2014).

Bu uygulama ile görüşme yapmak için Skype adı denen hesap adı oluşturmak gerekir. Bir kullanıcı adıyla farklı cihazlardan görüşme yapılabilir.

10