Sosyal amaç Oryantasyon Ölçeği

Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeği Dr. Allison Ryan Tarafından geliştirilmiştir. Bu model Başarı Amaç Oryantasyonu temel alarak oluşturulmuş ve sosyal amaçları temsil etmektedir. Bu model üç amaç oryantasyonundan, mastır, performans yaklaşım ve performans kaçınım olmak üzere oluşturulmuştur. Orijinal formu 21 maddeden oluşan ölçek kendini tanımlama (self report) türünde bir araçtır. Alt ölçekleri şunlardır:

1. Sosyal mastır (social mastery )

2. Sosyal performans yaklaşım (social performance Approach )

3. Sosyal performans kaçınım (social performance avoidance )

Bu alt boyutlardan mastır 8, yaklaşım 7, kaçınım 7 maddeden oluşturulmaktadır. Ölçekteki maddeler için başta beşli likert tipi bir cevaplama anahtarı kullanılmış daha sonra ise Finney tarafından revizyona gidilerek yedili likert cevaplama anahtarına çevrilmiştir. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 21 en yüksek puan ise 147 dir. Alt ölçeklerde ise sosyal mastır alt ölçeğinden en yüksek 56 en düşük 8, sosyal performans yaklaşım ölçeğinden en yüksek 49 en düşük 7 ve sosyal performans kaçınım ölçeğinden en yüksek 49 en düşük 7 puan alınabilmektedir.

Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin Güvenirlik ve Geçerliliği

Nathaniel B. Hopkins (2003) tarafından yapılan cronbach alfa iç tutarlık katsayıları sosyal mastır için. 83, sosyal performans yaklaşım için. 84, sosyal performans kaçınım

için ise. 86 bulunmuştur. Yapı geçerliliği yapılmış benzer ölçekler geçerliliği uygulanmıştır. Benzer ölçek geçerliliğinde başarı amaç Oryantasyonu kullanılmış, mastır için. 15, yaklaşım için. 40, kaçınım için ise. 54 bulunmuştur.

Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeği’ nin Türkçe’ye Çeviri Çalışmaları

Ölçeğin Türkçe’ye çevirisi iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada ölçek araştırmacı ve psikolojik danışma alanında mastır yapan yedi kişi tarafından ayrı ayrı Türkçe’ye çevrilmiştir. Bu çeviriler karşılaştırılarak her bir madde için, o maddeyi en iyi temsil ettiği düşünülen Türkçe ifadeler benimsenmiştir. Türkçe ve İngilizce formlar karşılaştırılmış ve psikoloji alanında bir öğretim üyesi tarafından tekrar incelenerek tartışmalı maddeler tekrar ele alınmıştır. Elde edilen Türkçe form üç İngilizce öğretmenine verilerek tekrar İngilizce’ye çevrilmesi istenilmiş ve orijinal formuyla karşılaştırılmıştır. Türkçe çevirisinin orijinal metne eşdeğer kabul edilmiştir.

Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin Türkiye ‘de Yapılan Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışmaları

Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin güvenirlik ve geçerlilik çalışmaları için 2005-2006 öğretim döneminde Düzce Final Dershanesine giden 100 lise son sınıf öğrencisi ile İzzet Baysal Üniversitesi’nde farklı bölümlerde öğrenim gören 103 öğrenciye ölçek uygulanmıştır. Bu çalışmalarda içtutarlılık, testin tekrarı, test yarılama yöntemi ve benzer ölçek yöntemleri ayrı ayrı hesaplanmıştır.

Ayrıca dil geçerliliğinin ölçümü için ölçeğin Türkçe ve İngilizce formları, Düzce liselerinde ve ilköğretimlerinde görev yapan 80 İngilizce öğretmeni ile 120 Düzce Fen Lisesi ve Düzce Anadolu Öğretmen Lisesinde okuyan öğrencilere ayrı ayrı uygulanmıştır.

Faktör Analizi

Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin yapılan faktör analizinde orijinal formdaki gibi üç faktörden oluştuğu bulunmuştur. Faktörleri. 30 üzerende olan maddeler alınmıştır. Bunun üzerini orijinali 21 madde olan ölçek Türkçe’ye uyarlamasında 17 maddeye indirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda 1, 2, 8, 13 ve 14. maddeler mastır amaç; 3, 10, 15, 18 ve 20. maddeler performans yaklaşım; 4, 5, 9, 12, 16, 17, 21. maddeler

performans kaçınım olarak bulunmuştur. Faktör değerleri. 31 ile. 83 arasında değişmekte olup faktör değerleri Tablo 2 de verilmiştir.

Tablo 2: Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin Faktör Analiz Değerleri

Madde No Faktör 1 Sosyal Mastır Faktör 2 Sosyal Yaklaşım Faktör 3 Sosyal Kaçınım 1 .68 2 .58 8 .38 13 .31 14 .56 3 .39 10 .60 15 .34 18 .72 20 .34 4 .83 5 .74 9 .62 12 .76 16 .50 17 .69 21 .35

Sosyal Amaç Oryantasyon ölçeğinin faktör analizinde üç faktörden oluştuğu ve faktör yüklerinin. 31 ile. 83 arasında değişmektedir.

Cronbach Alfa Katsayısı Yöntemi İle İç Tutarlığın Hesaplanması

203 öğrenciye uygulanan Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin toplam puana ilişkin iç tutarlılık (cronbach alfa ) katsayısı. 84 olarak bulunmuştur. Alt ölçeklere ilişkin elde edilen iç tutarlılık katsayıları. 65 ile . 80arasında değişmektedir. Tablo 3 ‘te alfa katsayıları ile hesaplanan iç tutarlılık katsayıları verilmiştir.

Tablo 3: Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin İç Tutarlılık Yöntemiyle Hesaplanan Alfa Güvenirlik Katsayıları

Alt ölçekler İç tutarlılık katsayıları

Sosyal Mastır .65

Sosyal Yaklaşım .73

Sosyal Kaçınma .80

Ölçeğin Bütünü İçin .84

N=213 p*<. 01; p**<. 001

Test Yarılama Yöntemiyle Yapılan Güvenirlik Çalışmaları

203 öğrenciye uygulanan Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin test yarılama yöntemine göre yapılan geçerlilik çalışmasında, alt ölçeklerde güvenirlik katsayısı. 62 ile. 73 arasında değişmektedir. tablo 4’ te test yarılama yöntemiyle bulunan güvenirlik katsayıları bulunmuştur.

Tablo 4: Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin Test Yarılama Yöntemiyle Hesaplanan Güvenirlik Katsayıları

Alt ölçekler r

Sosyal Mastır .62

Sosyal Yaklaşım .68

Sosyal Kaçınma .73

N=213 p*<. 01; p**<. 001

Tabloda görüldüğü gibi sosyal amaç Oryantasyon ölçeğinin sosyal mastır için biraz düşük olmasına karşılık diğerleri için oldukça yüksek bulunmuştur.

Testin tekrarı yöntemi

Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeği araştırmacı tarafından 203 lise ve üniversite öğrencisine iki hafta ara ile iki kez verilmiş testin tekrarı yöntemi ile hesaplanan puanlarda sosyal mastır alt ölçeğinde. 69, sosyal performans yaklaşım da. 83, sosyal

performans kaçınım için ise. 89 bulunmuştur. Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin testin tekrarı yöntemiyle bulunan güvenirlik katsayıları Tablo 5’ te verilmiştir.

Tablo 5: Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin Testin Tekrarı Yöntemiyle Bulunan Güvenirlik Katsayıları Alt ölçekler r Sosyal Mastır .69 Sosyal Yaklaşım .83 Sosyal Kaçınma .89 N=213 p*<. 01; p**<. 001

Testin Dil Geçerliliği için İngilizce ve Türkçe Formları Arasındaki Korelasyon Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin dil geçerliliğini ölçmek amacı ile Düzce ‘nin farklı okullarında İngilizce öğretmeni olarak çalışan 80 tane İngilizce öğretmeni ile Düzce Anadolu Öğretmen lisesin de ve Fen Lisesinde öğrenim gören toplam 121 öğrenciye testin önce İngilizce Formu Daha sonra ise Türkçe formları verilerek uygulamaları yapılmıştır. Formların karşılaştırılmalarında. 98 ile. 99 arasında sonuçlar elde edilmiştir. Çıkan sonuçlar Tablo 6 da gösterilmiştir.

Tablo 6: Sosyal Amaç Oryantasyon Ölçeğinin İngilizce Türkçe Formları Arasındaki Korelasyon

Alt ölçekler ^{İngilizce-Türkçe Formu Arasındaki}

Korelasyon

Sosyal Mastır .98

Sosyal Yaklaşım .98

Sosyal Kaçınma .99