Sosyal ve Çevresel Zorluklar

Araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşlerine göre, Roman öğrencilerin eğitimlerine yansıyan boyutuyla, sosyal ve çevresel anlamda yaşadığı zorluklara ilişkin bulgular bu bölümde verilmiştir. Sosyal ve çevresel zorluklar teması altında öğretmenlerden toplanan görüşlerden çıkartılan kodların frekans ve yüzde değerleri Tablo 11’de verilmiştir.

58 Tablo 11

Roman Öğrencilerin Eğitime Yansıyan Boyutuyla, Sosyal ve Çevresel Anlamda Yaşadığı Zorluklar

Araştırma Sorusu Tema Kod f %

Roman öğrenciler, eğitime yansıyan boyutuyla, sosyal ve çevresel anlamda zorluklar yaşamakta mıdır? Açıklayınız Sosyal ve Çevresel Zorluklar Kültürel adaptasyon 5 41,7 Sosyal dışlanma 4 33,3 Sosyal damgalama 3 25,0 Ulaşım 4 33,3

Yetersiz okul olanakları 3 25,0 Tablo 11’de görüleceği üzere, öğretmenlerin %41,7’si sosyal ve çevresel zorluk olarak ‘kültürel adaptasyon’ görüşünü destekleyecek şekilde açıklamada bulunmuştur. Öğretmen grubun %33,3’ü ise ‘Sosyal dışlanma’ ve ‘Ulaşım’ zorluklarına işaret etmiştir. ‘Sosyal dışlanma’ ve ‘Yetersiz okul olanakları’ görüşlerine işaret eden öğretmenlerin oranı ise %25 olarak saptanmıştır.

Roman Öğrencilerin Kültürel Adaptasyon Zorluğuna İlişkin Öğretmen Görüşleri

Tablo 11 incelendiğinde araştırma grubunun %41,7’si Roman öğrencilerin yaşadığı sosyal çevre nedeniyle okula kültürel boyutta adaptasyonda zorlandıklarını belirtmiştir. Bazı öğretmen görüşleri ise şöyledir;

Öğretmen_5: “…Romanların yaşam biçimini kapalı bir kültür olarak

tanımlayabiliriz. Onların kültürel yaşamlarını aslında eğlenceli ve renkli olarak ifade edebiliriz. Onların kültürlerinde müzik, eğlence eğitimin önünde görünüyor maalesef. Bu değerlerle büyüyen Roman çocuklar da eğitime gereken özeni göstermiyorlar…”

Öğretmen _11: “…onların kültürlerinde eğitim çok da olmazsa olmaz bir durum

değil. Velilerle yaptığımız görüşmelerde bunu anlıyoruz. Kültürel anlamda bu şekilde yaşamayı tercih ediyorlar. Okuma yazma bilmesi yeterli. Erken yaşta evlilik gibi bir adetleri de var. Tüm bunlar onların eğitime olan ilgilerini, isteklerini ve eğitimden beklentilerini olumsuz etkiliyor…”

Öğretmen _12: “…kulaklarımıza inanamadık, bu yaz ortaokuldan mezun

ettiğimiz bir kız öğrencimiz nişanlanmış. Bu çocuk 15 yaşında. Tabi yasal olarak gerekenler yapıldı ama anlayamıyorum, bu kadar küçük yaşta bir çocuğun

59

nişanlanmasına aile nasıl onay verir, eğitim hayatını sonlandırmasına nasıl göz yumar?”

Roman Öğrencilerin Sosyal Dışlanma Bağlamında Yaşadığı Zorluğa İlişkin Öğretmen Görüşleri

Araştırma grubunda yer alan öğretmenlerin yine %33,3’ü Roman öğrencilerin okul içerisinde sosyal anlamda diğer öğrencilerin dışladığını ifade etmiştir. Bu duruma ilişkin bazı öğretmen görüşleri şöyledir;

Öğretmen _5: “…sosyal dışlanma özellikle kız öğrencilerde görüyoruz. Roman

öğrenciler diğer arkadaş gruplarına öyle hemen kabul edilmeyebiliyorlar. …”

Öğretmen _9: “…Bazen Roman kız öğrencilerin diğer kızların arasına kabul

edilmediği gözlemleyebiliyoruz. Bu durum her ne kadar Roman kız öğrenciler için ciddi anlamda sorun teşkil etmese de zira kendi içinde arkadaşlıklar kuruyorlar, sosyal dışlanmanın odağında olabiliyorlar.

Roman Öğrencilerin Sosyal Damgalama Bağlamında Yaşadığı Zorluğa İlişkin Öğretmen Görüşleri

Yine Tablo 11’de görüleceği üzere, araştırmaya katılan öğretmenlerin yine %25’i, Roman öğrencilerin kendilerini olumsuz olarak etiketlediğini ifade etmiştir. Başka bir ifadeyle, öğretmenlerin bir kısmı, bu olumsuz sosyal etiketlemenin, Roman öğrencilerin eğitimlerine olumsuz olarak yansıdığı görüşündedir. Bazı öğretmen görüşleri ise şu şekildedir;

Öğretmen_9: “…çok ilginç bir şekilde bazı Roman öğrencilerde, özellikle

kızlarda, kimse sen Romansın, çingenesin demediği halde kendilerini sırf sosyal kimliğinden dolayı olumsuz değerlendirdiklerini gördüm. Bu durum onları eğitim anlamında daha içine kapanık hale getirmektedir…”

Öğretmen _8: “…bazı öğrenciler kendilerini diğer gruplardan soyutladıklarını

gördüm. Buna benzer bir durum Suriyeli öğrencilerde de var. Hani daha açık nasıl ifade etsem, kendi kendilerini sanki hor görüyorlar. Bu yüzden de okul içinde bu öğrencileri diğer öğrencilerle ortak olarak çalıştırmakta zorlanıyoruz…”

60

Öğretmen_10: “… Gerek derslerde gerek teneffüslerde diğer kesimden olan

öğrencilerden Romanlara yönelik hiçbir aşağılayıcı ya da saldırgan bir davranış ya da ne bileyim bir söylem mesela işitmedim. Teneffüslerde oyunlarına onları da davet ettiklerini gözlemliyoruz hepimiz. Ama tuhaf bir şekilde Roman öğrenciler eğer biz onları oyuna ya da etkinliğe dahil etmezsek, kendiliğinden katılmakta isteksiz davranıyorlar. Garip bir şey…”

Roman Öğrencilerin Ulaşım Bağlamında Yaşadığı Zorluğa İlişkin Öğretmen Görüşleri Araştırmaya katılan öğretmenlerin %33,3’ü ise, Roman öğrencilerin okula ulaşımlarının zor olduğu ve bu durumun eğitimlerine olumsuz yansıdığını ifade etmiştir. Bazı öğretmen görüşleri ise şu şekildedir;

Öğretmen_1: “…Bazı Romanların yaşadıkları bölge yamaç ve okula uzak,

özellikle kış aylarında okula uzak bölgelerden gelen Roman çocukları derse zamanında gelemiyorlar. Derse geç kalmaları onların dersleri kaçırmalarına da neden oluyor…”

Öğretmen _11: “…bu çocuklar okula yürüyerek geliyorlar. Servis veya otobüs

gibi imkânları yok. Bu bölge zaten rampalarla, yokuşlarla dolu. Adı üstünde Terzibayırı. Bayırda bir mahalle. Uzaktan gelen öğrencilerin yürüyerek gelmeleri nedeniyle okula geç kaldıkları oluyor…”

Roman Öğrencilerin Okul Olanaklarının Yetersizliği Nedeniyle Yaşadığı Eğitimsel Zorluğa İlişkin Öğretmen Görüşleri

Son olarak öğretmen grubunun %25’i, Roman öğrencilerin eğitiminde bazı okul olanaklarının yetersiz oluşunu eğitimsel bir zorluk olarak değerlendirmiştir. Bu duruma ilişkin bazı öğretmen görüşleri ise şöyledir;

Öğretmen_1: “…Roman öğrenciler bizden birkaç defa kendileri için müzik

sınıfının kurulmasını talep ettiler. Ancak okulun bütçesi böyle bir sınıf kurmaya el vermedi…”

Öğretmen _11: “…bu çocuklar okula yürüyerek geliyorlar. Servis veya otobüs

61

Terzibayırı. Bayırda bir mahalle. Uzaktan gelen öğrencilerin yürüyerek gelmeleri nedeniyle okula geç kaldıkları oluyor…”

4.2 Roman Öğrencilerin Görüşlerine Göre Roman Öğrencilerin Türk Eğitim Sistemi