5.1.1. Araştırmanın Birinci Alt Problemine İlişkin Sonuçlar
Araştırmanın birinci alt problemi olan “Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlikleri hangi düzeydedir?” sorusuna ilişkin öğretmen adaylarının “Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği” nin “Vatandaşlık Değeri” ve “Vatandaşlık Bilgi ve Becerileri” alt boyutları ile ölçeğin tamamına verdikleri yanıtlardan aldıkları puanların ortalamaları incelendiğinde her üç ortalamanın da paralellik gösterdiği ve “Tamamen Katılıyorum” düzeyinde olduğu görülmüştür. Bu bağlamda eğitim sisteminin amaçlarından biri olan etkili vatandaş yetiştirmek anlamında istenilen düzeye yakın sonuçlar elde edildiği görülmüştür.
5.1.2. Araştırmanın İkinci Alt Problemine İlişkin Sonuçlar
Araştırmanın ikinci alt problemi olan “Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri öğretmen adaylarının cinsiyetine göre anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?” sorusuna ilişkin olarak öğretmen adaylarının “Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği” nin tamamından ve alt boyutların her birinden aldığı puanlara bakıldığında etkili vatandaşlık yeterliklerine ilişkin görüşleri vatandaşlık değerleri alt boyutu ve ölçeğin tamamında anlamlı bir şekilde (p>.05) farklılık göstermemiştir. Vatandaşlık bilgi ve becerileri alt boyutundaki görüşleri ise anlamlı şekilde (p<.05) erkekler lehine farklılaşmaktadır. Dolayısıyla erkek öğretmen adaylarının vatandaşlık bilgi ve becerilerinin kadın öğretmen adaylarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür.
5.1.3. Araştırmanın Üçüncü Alt Problemine İlişkin Sonuçlar
Araştırmanın üçüncü alt problemi olan “Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri öğretmen adaylarının son sınıf ya da mezun durumda olmalarına göre anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?” sorusuna ilişkin öğretmen adaylarının “Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği” nin tamamından ve her bir alt boyuttan aldıkları
puanlar incelendiğinde etkili vatandaşlık yeterliklerine ilişkin görüşleri vatandaşlık değerleri alt boyutu ve ölçeğin tamamında anlamlı bir şekilde (p>.05) farklılaşmamaktadır. Vatandaşlık bilgi ve becerileri alt boyutundaki görüşleri ise anlamlı şekilde (p<.05) mezun durumdaki öğretmen adayları lehine farklılık göstermektedir. Bu durumdan hareketle mezun durumdaki öğretmen adaylarının vatandaşlık bilgi ve becerilerinin son sınıfta okuyan öğretmen adaylarına göre istenilen düzeye daha yakın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
5.1.4. Araştırmanın Dördüncü Alt Problemine İlişkin Sonuçlar
Araştırmanın dördüncü alt problemi olan “Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri öğretmen adaylarının ailelerinin yaşadığı yerleşim birimine göre anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?” sorusuna ilişkin öğretmen adaylarının “Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği” nin tamamından ve her bir alt boyuttan aldıkları puanlar incelendiğinde etkili vatandaşlık yeterliklerine ilişkin görüşleri vatandaşlık değerleri ve vatandaşlık bilgi ve becerileri alt boyutu ile ölçeğin tamamında anlamlı şekilde (p>.05) farklılık göstermemiştir.
Öğretmen adaylarının ölçekte yer alan her iki alt boyuttan ve ölçeğin tamamından aldıkları puanların ortalaması incelendiğinde ise, aradaki farklar her ne kadar anlamlı düzeyde olmasa da ailesi il merkezinde yaşayanların her iki alt boyut ve ölçeğinden tamamındaki puan ortalamalarının ailesi köyde yaşayanların puan ortalamalarından ve ailesi ilçede yaşayanların puan ortalamalarından daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
5.1.5. Araştırmanın Beşinci Alt Problemine İlişkin Sonuçlar
Araştırmanın beşinci alt problemi olan “Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri öğretmen adaylarının ailelerinin ekonomik düzeyine göre anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?” sorusuna ilişkin öğretmen adaylarının “Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği” nin tamamından ve her bir alt boyuttan aldıkları puanlar incelendiğinde etkili vatandaşlık yeterliklerine ilişkin görüşleri vatandaşlık değerleri ve vatandaşlık bilgi ve becerileri alt boyutları ile ölçeğin tamamında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Bulgular incelendiğinde her iki alt boyut için ve ayrıca ölçeğin tamamı için en düşük puan ortalaması ailesinin aylık geliri 2000 TL altı olan öğretmen adaylarında, en yüksek puan ortalaması ise ailesinin aylık geliri 4000 TL üstü olan öğretmen adaylarında görülmüştür. Ailenin aylık geliri ile ölçeğin tamamı ile her bir alt
61
boyuttan alınan puanların ortalamaları arasında doğrusal bir ilişki olduğu görülse de oluşan bu farklar anlamlı düzeyde (p<.05) değildir.
5.1.6. Araştırmanın Altıncı Alt Problemine İlişkin Sonuçlar
Araştırmanın altıncı alt problemi olan “Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri öğretmen adaylarının kardeş sayısına göre anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?” sorusuna ilişkin öğretmen adaylarının “Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği” nin tamamından ve her bir alt boyuttan aldıkları puanlar incelendiğinde etkili vatandaşlık yeterliklerine ilişkin görüşleri vatandaşlık değerleri ve vatandaşlık bilgi ve becerileri alt boyutları ile ölçeğin tamamında anlamlı bir farklılık oluşturmamıştır. Vatandaşlık değerleri alt boyutu incelendiğinde, en yüksek puan ortalamasına sahip grubun 4 kardeş olan öğretmen adaylarının olduğu, en düşük puan ortalamasına sahip grubun ise 3 kardeş olan öğretmen adaylarının olduğu görülmüştür.
Vatandaşlık bilgi ve becerileri alt boyutunda en yüksek puan ortalamasına sahip olan grubun 2 kardeş olan öğretmen adayları olduğu, en düşük puan ortalamasına sahip grubun ise 6 kardeş olan öğretmen adayları olduğu görülmüştür. Ölçekten tamamından alınan puan ortalamaları incelendiğinde, en yüksek puan ortalamasına sahip grubun 2 kardeş olan öğretmen adayları olduğu, en düşük puan ortalamasına sahip grubun ise 6 kardeş olan öğretmen adayları olduğu görülmüştür.
5.1.7. Araştırmanın Yedinci Alt Problemine İlişkin Sonuçlar
Araştırmanın yedinci alt problemi olan “Öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlik düzeyleri öğretmen adaylarının eğitim fakültesi öğrencisi veya pedagojik formasyon öğrencisi olmalarına göre anlamlı şekilde farklılaşmakta mıdır?” sorusuna ilişkin öğretmen adaylarının “Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği” nin tamamından ve her bir alt boyuttan aldıkları puanlar incelendiğinde etkili vatandaşlık yeterliklerine ilişkin görüşleri vatandaşlık değerleri ve vatandaşlık bilgi ve becerileri alt boyutları ile ölçeğin tamamında anlamlı bir farklılık oluşturmamıştır. Fakat farklılık anlamlı düzeyde (p>.05) olmasa da pedagojik formasyon grubundaki öğretmen adaylarının her iki alt boyuttan ve ölçeğin tamamından aldıkları puanların ortalamalarının eğitim fakültesinde okuyan öğretmen adaylarının puan ortalamalarından daha yüksek olduğu görülmüştür.