Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Bilgisayar Kontrollü Araştırma Serasında yürütülen bu çalışmada, K eksikliğine dayanıklı tescilli bodur kuru fasulye çeşitlerini belirlemek amacıyla çok sayıda bodur kuru fasulye çeşidi (Akman-98, Arslan, Battallı, Berrak, Cihan, Doruk, Elkoca-05, Güngör, Göksun, Göynük, Kantar-05, Noyanbey, Önceler-98, Özmen, Özdemir, Sururbey, Yunus-90, Zirve, Zülbiye) yeterli ve yetersiz K koşullarında test edilmiştir. K etkinliği hem vejetatif hem de generatif gelişme dönemi için ayrı ayrı belirlenmiştir. Elde edilen veriler bodur kuru fasulye çeşitlerinin K etkinliği bakımından çok geniş bir varyasyona sahip olduğunu göstermektedir.
Her iki gelişme dönemine göre ayrı ayrı belirlenen K etkinliği düşük ve yüksek bulunan çeşitler arasındaki en önemli farkın düşük K uygulamasındaki verim değerleri ve K içerikleri olduğu saptanmıştır. Sonuçlar hem vejetatif dönemde hem de generatif dönemde yetersiz K koşullarında K-etkin olan çeşitlerin yetişme ortamındaki K’dan daha fazla yararlanabildiğini ve buna bağlı olarak daha iyi kuru madde ve tane verimi oluşturabileceğini göstermektedir.
Her iki gelişme dönemi K etkinlik değerlerine göre Zirve, Göynük, Zülbiye, Sururbey, Göksun, Özmen çeşitleri ortalamanın üzerinde, Cihan ve Berrak çeşitleri ise ortalamanın altında değerlere sahip olmuştur. Düşük K uygulamasındaki verim değerlerinin K etkinlik değerleri ile önemli düzeyde korelasyon göstermesi, K etkinliği çalışmalarında bu parametrenin güvenilir bir şekilde kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca K eksikliğine duyarlı ve dayanıklı çeşitlerin yeşil aksam ve tane K konsantrasyonlarının birbirine oldukça yakın olduğu görülmektedir. Bu nedenle yeşil aksam ve tane K konsantrasyonu ile K etkinlikleri arasında önemli ilişki bulunamamıştır. Bu sonuç doku K konsantrasyonunun K etkinliğini açıklayamayacağını göstermektedir.
Bütün bu sonuçlar, daha önce yürütülen çalışmalarla uyumlu biçimde K etkinliği yüksek çeşitlerin belirlemesi için yetersiz K koşullarındaki vejetatif veya generatif dönemdeki verim değerlerinin seçici kriter olabileceği göstermiştir.
Çalışmanın sonuçlarına göre K içeriği yetersiz olan alanlarda, K etkinliği yüksek olan Zirve, Göynük, Zülbiye, Sururbey, Göksun, ve Özmen çeşitlerinin yetiştirilmesi, K gübrelemesi yapılmadığı durumlarda verim kayıplarını azaltarak
birim alandan daha fazla verim elde edilmesini sağlayabilir. Çalışmanın tarla koşullarında da tekrarı yararlı olacaktır.
KAYNAKLAR
Abbadi, J., 2017, Phosphorous use efficiency of safflower and sunflower grown in different soils, World Journal of Agricultural Research, 5 (4), 212-220. Adams, P. ve Grimmett, M., 1985, Some responses of tomatoes to the concentration
of potassium in recirculating nutrient solutions, Symposium on Nutrition,
Growing Techniques and Plant Substrates 178, 29-36.
Akçin, A., 1988, Yemeklik Tane Baklagiller, Selçuk Üniversitesi Yayınları, 43, 307- 367.
Akdağ, C., 2001, Tokat'ta Yüksek Verim Sağlayacak Nohut Çeşitleri ile Ekim Zamanlarının Belirlenmesi, GaziosmanpaĢa Üniversitesi Yayınları (59). Aktaş, M., 1995, Bitki besleme ve toprak verimliliği, Ankara Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Toprak Bölümü, Yayın (142).
Altınbaş, M. ve Sepetoğlu, H., 2002, Kışlık ekime uygun nohut geliştirmede bazı tarımsal özellikler için genotipik ve çevresel etki değerlendirmesi, Ege
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39 (3), 33-40.
Anlarsal, A. E., Yücel, C. ve Özveren, D., 2000, Çukurova koşullarında bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinde tane verimi ve verimle ilgili özellikler ile bu özellikler arası ilişkilerin saptanması, Turk J Agric For, 24, 19-29.
Araştırması, A. Y., 2016, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), Erişim http://www. tuik.
gov. tr/PreHaberBultenleri. do.
Ashley, M., Grant, M. ve Grabov, A., 2005, Plant responses to potassium deficiencies: a role for potassium transport proteins, Journal of Experimental
Botany, 57 (2), 425-436.
Ashraf, M., Zafar, Z. ve Ansari, T., 1997, Accumulation of some essential nutrients by lentil (Lens culinaris) plants at low potassium regimes, Arid Land
Research and Management, 11 (1), 95-103.
Baghour, M., Sánchez, E., Ruiz, J. M. ve Romero, L., 2001, Metabolism and efficiency of phosphorus utilization during senescence in pepper plants: Response to nitrogenous and potassium fertilization, Journal of plant
nutrition, 24 (11), 1731-1743.
Bayraklı, F., 1987, Toprak ve bitki analizleri. 19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 17, Samsun.
Blair, M. W., Díaz, L. M., Buendía, H. F. ve Duque, M. C., 2009, Genetic diversity, seed size associations and population structure of a core collection of common beans (Phaseolus vulgaris L.), Theoretical and Applied Genetics, 119 (6), 955-972.
Bouyoucos, G. J., 1951, A recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of soils, Agronomy Journal, 43 (9), 434-438.
Brohi, A., Aydeniz, A., Karaman, M. ve Ersahin, S., 1994, Bitki besleme,
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 4.
Burhan, K., 2008, Potassium-use efficiency of some bread wheat cultivars.
Cakmak, I., Hengeler, C. ve Marschner, H., 1994, Partitioning of shoot and root dry matter and carbohydrates in bean plants suffering from phosphorus, potassium and magnesium deficiency, Journal of Experimental Botany, 45 (9), 1245-1250.
Cakmak, I., Yilmaz, A., Kalayci, M., Ekiz, H., Torun, B., Ereno, B. ve Braun, H., 1996, Zinc deficiency as a critical problem in wheat production in Central Anatolia, Plant and Soil, 180 (2), 165-172.
Cakmak, I., 2005, The role of potassium in alleviating detrimental effects of abiotic stresses in plants, Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 168 (4), 521- 530.
Carson, E. W., 1971, The plant root and its environment, Proc. of meeting at Virginia
Polytech. Charlottesville.: Inst. & State Univ., July.
Cartwright, B., Tiller, K., Zarcinas, B. ve Spouncer, L., 1983, The chemical assessment of the boron status of soils, Soil Research, 21 (3), 321-332.
Cassman, K., Kerby, T., Roberts, B., Bryant, D. ve Brouder, S., 1989, Differential response of two cotton cultivars to fertilizer and soil potassium, Agronomy
Journal, 81 (6), 870-876.
Cassman, K., Kerby, T., Roberts, B., Bryant, D. ve Higashi, S., 1990, Potassium nutrition effects on lint yield and fiber quality of Acala cotton, Crop Science, 30 (3), 672-677.
Chaudhry, A. U. ve Mushtaq, M., 1999a, Optimization of potassium in sunflower,
Pakistan J. Biol. Sci., 2, 887-888.
Chaudhry, A. U. ve Mushtaq, M., 1999b, Optimization of potassium in sunflower,
Pakistan J. Biol. Sci, 2, 887-888.
Chérel, I., 2004, Regulation of K+ channel activities in plants: from physiological to molecular aspects, Journal of Experimental Botany, 55 (396), 337-351. Ciobanu, G., Vușcan, A. ve Cosma, C., 2008, The influence of potassium fertilizers
applied on different np background on sunflower yield in preluvosoil conditions from north-west of Romania, Analele Universității din Oradea,
Fascicula: Protecția Mediului, 13, 44-49.
Coltman, R., Gabelman, W., Gerloff, G. ve Barta, S., 1987, Genetics and physiology of low-phosphorus tolerance in a family derived from two differentially adapted strains of tomato (Lycopersicon esculentum Mill.), In: Genetic aspects of plant mineral nutrition, Eds: Springer, p. 309-315.
Çelik, F. Ö. H. ve Katkat, A. V., Bursa Ovası Topraklarının Potasyum Durumu ve Bu Topraklarda Alınabilir Potasyum Miktarlarının Tayininde Kullanılacak Yöntemler, Tarımda Potasyumun Yeri ve Önemi, 139.
Çiftçi, C. Y., 2004, Dünyada ve Türkiye’de yemeklik tane baklagiller tarımı,
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Teknik Yayınlar Dizisi, 5, 200.
Çolpan, E., 2011, Potasyum uygulamalarının sera koşullarında yetiştirilen sırık domatesin (Lycopersicon esculentum L. var. Şimşek) verim ve verim unsurlarına etkileri, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Dai, H., Shan, W., Zhao, J., Zhang, G., Li, C. ve Wu, F., 2011, Difference in response to aluminum stress among Tibetan wild barley genotypes, Journal
of Plant Nutrition and Soil Science, 174 (6), 952-960.
Eroğlu, H. ve Usta, S., Alüviyal Bir Toprakta Amonyum–Potasyum Fiksasyon İlişkileri1, Tarımda Potasyumun Yeri ve Önemi, 31.
Fageria, N. ve Baligar, V., 1997, Upland rice genotypes evaluation for phosphorus use efficiency, Journal of Plant nutrition, 20 (4-5), 499-509.
Fageria, N. ve Baligar, V., 1999a, Growth and nutrient concentrations of common bean, lowland rice, corn, soybean, and wheat at different soil pH on an Inceptisol, Journal of Plant nutrition, 22 (9), 1495-1507.
Fageria, N. ve Baligar, V., 1999b, Phosphorus‐use efficiency in wheat genotypes,
Fageria, N., Barbosa Filho, M. ve Da Costa, J., 2001, Potassium-use efficiency in common bean genotypes, Journal of Plant nutrition, 24 (12), 1937-1945. Fageria, N., Filho, M. B., Moreira, A. ve Guimarães, C., 2009, Foliar fertilization of
crop plants, Journal of plant nutrition, 32 (6), 1044-1064.
Gierth, M. ve Mäser, P., 2007, Potassium transporters in plants–involvement in K+ acquisition, redistribution and homeostasis, FEBS letters, 581 (12), 2348- 2356.
Graham, R. D., Welch, R. M., Saunders, D. A., Ortiz‐Monasterio, I., Bouis, H. E., Bonierbale, M., De Haan, S., Burgos, G., Thiele, G. ve Liria, R., 2007, Nutritious subsistence food systems, Advances in agronomy, 92, 1-74.
Guoping, Z., Jingxing, C. ve Tirore, E. A., 1999, Genotypic variation for potassium uptake and utilization efficiency in wheat, Nutrient Cycling in
Agroecosystems, 54 (1), 41-48.
Gülümser, A., 2016, Dünyada ve Türkiye’de Yemeklik Dane Baklagillerin Durumu. Güvenç, İ. ve Güngör, F., 1996, TÜRKİYE'DE TESCİLLİ FASULYE
ÇEŞİTLERİNE AİT TOHUMLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ VE BESİN BİLEŞİMLERİ, Journal of the Faculty of Agriculture, 27 (4).
Güzel, N., Gülüt, K. ve Büyük, G., 2002, Toprak verimliliği ve gübreler, Bitki Besin
Elementleri Yönetimine Giriş. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Genel Yayın (246).
Hacisalihoglu, G., Ozturk, L., Cakmak, I., Welch, R. M. ve Kochian, L., 2004, Genotypic variation in common bean in response to zinc deficiency in calcareous soil, Plant and Soil, 259 (1-2), 71-83.
Isik, M., 2001, Yemeklik Dane Bitkiler Yetistirme Teknigi, Anadolu Tarimsal
Arastirma Enstitüsü, Eskisehir.
Jackson, M. L., 1958, Soil chemical analysis, Prentice-Hall, Inc.; Englewood Cliffs, 498 .
Jones Jr, J. B., Wolf, B. ve Mills, H. A., 1991, Plant analysis handbook. A practical sampling, preparation, analysis, and interpretation guide, Micro-Macro Publishing, Inc.,
Kacar, B., 1972, Bitki ve topragin kimyasal analizleri II, Bitki analizleri. Ankara
Univ. Ziraat Fak., Ankara, Turkey.
Kacar, B., 1994a, Bitki ve Topragın Kimyasal Analizleri. III. Toprak Analizleri, Egitim Arastirma Gelistirme Vakfi Yayinlari.
Kacar, B., 1994b, Bitki ve toprağın kimyasal analizleri, Ankara Ünİversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı,.
Kacar, B. ve Katkat, A. V., 1998a, Bitki besleme, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı,.
Kacar, B. ve Katkat, V., 1998b, Bitki Besleme (Ders Kitabı), Uludağ Üniv,
Güçlendirme Vakfı Yayın (127), 1-595.
Kara, K., Çaldar, Ö., Doru, Ü., Öztürk, E. ve Polat, T., 2005, Sulu Şartlarda Buğday İçin Uygun Olan Ön Bitkilerin Belirlenmesi, Türkiye VI. Tarla Bitkileri
Kongresi, 5-9.
Kuzmanova, L., Kostadinova, S. ve Ganusheva, N., 2014, Efficiency of potassium in Barley Genotypes, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1 (Özel Sayı-1), 584-589.
Lauchli, A. ve Pfluger, R., 1980, Potassium transport through plant cell membranes and metabolic role of potassium in plants, Potassium transport through plant
cell membranes and metabolic role of potassium in plants. (6), 5-57.
Lindsay, W. ve Norvell, W., 1969, Development of a DTPA micronutrient soil test,
Macgillivray, J. H. ve Bosley, J. B., 1962, Amino acid production per acre by plants and animals, Economic Botany, 16 (1), 25-30.
Makhdum, M., Pervez, H. ve Ashraf, M., 2007, Dry matter accumulation and partitioning in cotton (Gossypium hirsutum L.) as influenced by potassium fertilization, Biology and Fertility of Soils, 43 (3), 295-301.
Marschner, H., 1995, Mineral nutrition of higher plants. London, Orlando, San Diego, New York, Austin, Boston, Sydney, Tokyo, Toronto, Academic Press. McDowell, L. R., 1992, Minerals in animal and human nutrition, Academic Press
Inc.,
Melton, R. R. ve Dufault, R. J., 1991, Nitrogen, phosphorus, and potassium fertility regimes affect tomato transplant growth, HortScience, 26 (2), 141-142. Osborne, L. ve Rengel, Z., 2002, Screening cereals for genotypic variation in
efficiency of phosphorus uptake and utilisation, Australian journal of
agricultural research, 53 (3), 295-303.
Osman, O. A. ve George, R., 1983, The effect of mineral nutrition and fruit position on seed yield and quality in sweet pepper (Capsicum annuum L.), VIII
African Symposium on Horticultural Crops 143, 133-142.
Önder, M., 2009, Kuru fasulye tarımında üretici sorunları ve çözüm önerileri (Sunulu Bildiri), Tarladan Sofraya Kuru Fasulye Çalıştayı, 30-31.
Pennington, J. ve Young, B., 1990, Iron, zinc, copper, manganese, selenium, and iodine in foods from the United States total diet study, Journal of Food
Composition and Analysis, 3 (2), 166-184.
Pennington, J. ve Youngt, B., 1990, Sodium, potassium, calcium, phosphorus, and magnesium in foods from the United States total diet study, Journal of Food
Composition and Analysis, 3 (2), 145-165.
Rich, C. I., 1968, Mineralogy of soil potassium, The role of potassium in agriculture (theroleofpotass), 79-108.
Richards, L., 1954, Diagnosis and improving of saline and alkaline soils. US, Salinity Laboratory Staff, Agric. Handbook (60).
Robinson, D. S., 1987, Food-biochemistry and nutritional value, Longman Scientific & Technical,.
Sepetoğlu, H., 1994, Yemeklik dane baklagiller, EÜ Zir. Fak. Yayınları (24).
Singh, R., Chung, G. ve Nelson, R., 2007, Landmark research in legumes, Genome, 50 (6), 525-537.
Singh, S. P., 1999, Integrated genetic improvement, In: Common bean improvement in the twenty-first century, Eds: Springer, p. 133-165.
Soltanpour, P. N. ve Workman, S. M., 1981, Soil-testing methods used at Colorado State University Soil-Testing Laboratory for the evaluation of fertility, salinity, sodicity, and trace-element toxicity. Technical Bulletin 142,
Colorado State Univ., Fort Collins (USA). Colorado State Univ. Experiment
Stein, A. J., 2010, Global impacts of human mineral malnutrition, Plant and soil, 335 (1-2), 133-154.
Summerfield, R. ve Roberts, E. H., 1985, Grain legume crops.
Şehirali, S., 1988, Yemeklik Dane Baklagiller, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi,. Tester, M. ve Blatt, M. R., 1989, Direct measurement of K+ channels in thylakoid
membranes by incorporation of vesicles into planar lipid bilayers, Plant
Physiology, 91 (1), 249-252.
Türüdü, Ö. A., 1977, Toprakların potasyum sorunları, Journal of the Faculty of
Forestry Istanbul University| İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi,
Uchôa, S. C. P., Ivanoff, M. E. d. A., Alves, J. M. A., Sediyama, T. ve Martins, S. A., 2011, Potassium fertilization in sidedressing in the yield components of sunflower cultivars, Revista Ciência Agronômica, 42 (1), 8-15.
Vural, H., Eşiyok, D. ve Duman, İ., 2000, Kültür sebzeleri: Sebze yetiştirme, Ege Üniversitesi, .
Wery, J. ve Grinac, P., 1983, Uses of legumes and their economic importance,
Technical Handbook on Symbiotic Nitrogen Fixation. Rome, Italy: Food and Agriculture Organization of the United Nations, 1-3.
Woodend, J. ve Glass, A., 1993, Genotype-environment interaction and correlation between vegetative and grain production measures of potassium use- efficiency in wheat (T. aestivum L.) grown under potassium stress, Plant and
Soil, 151 (1), 39-44.
Wu, J.-T., Zhang, X.-Z., Li, T.-X., Yu, H.-Y. ve Huang, P., 2011, Differences in the efficiency of potassium (K) uptake and use in barley varieties, Agricultural
Sciences in china, 10 (1), 101-108.
Yagmur, B., Kavak, S., Ugur, A., Bozokalfa, M. ve Esiyok, D., 2003, The Effects of Potassium Application on Yield and Quality Characteristics in Savoy Cabbage (Brassica oleracea L. var. sabauda), ZIRAAT FAKULTESI
DERGISI, 40 (2), 113-120.
YAĞMUR, B., BOZOKALFA, M. K. ve EŞİYOK, D., 2005, Fosfor ve Potasyum Uygulamalarının Sap Kerevizinde (Apium graveolens L. var. dulce) Verim Mineral Madde Nitrat ve Nitrit Miktarı Üzerine Etkisi, Ege Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Dergisi, 42 (2).
Yang, X., Liu, J., Wang, W., Li, H., Luo, A., Ye, Z. ve Yang, Y., 2003, Genotypic differences and some associated plant traits in potassium internal use efficiency of lowland rice (Oryza sativa L.), Nutrient Cycling in
Agroecosystems, 67 (3), 273-282.
Yıldız, E., 2008, Kronik böbrek yetmezliği ve beslenme, Ankara: Klasmat Matbaacılık.
ÖZGEÇMİŞ
KİŞİSEL BİLGİLER
Adı Soyadı : Ümmügülsüm ESER
Uyruğu : T.C.
Doğum Yeri ve Tarihi : Ereğli / 24.06.1993
Telefon : 05546885272
Faks :
e-mail : eser.ummugulsum@gmail.com
EĞİTİM
Derece Adı, İlçe, İl Bitirme Yılı
Lise : Karapınar İbrahim Gündüz Anadolu Lisesi,
Karapınar, Konya 2011
Üniversite : Selçuk Üniversitesi, Selçuklu, Konya 2015 Yüksek Lisans : Selçuk Üniversitesi, Selçuklu, Konya
Doktora : İŞ DENEYİMLERİ
Yıl Kurum Görevi
UZMANLIK ALANI YABANCI DİLLER
BELİRTMEK İSTEĞİNİZ DİĞER ÖZELLİKLER