Sonuç Olarak;
Bu araştırma 2016 yılında Konya ekolojik şartlarında kültürü yapılan çörekotu türlerinin (N. sativa ve N. damascena), farklı ekim zamanlarının ve sulu- kuru şartlarda yetiştirilmesi verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tarla denemeleri Konya merkeze Küçükmuhsine Köyü tarım alanlarında çiftçi şartlarında yürütülmüştür.
Bu araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; tohum verimleri değerlendirildiğinde;
Nigella sativa (Çöreotu) da en yüksek tohum verimi, sulu şartlarda ve 3. ekim zamanında yetiştirilen bitkilerden elde edilmiştir (83.32 kg/da). N. sativa da en düşük tohum verimi ise, kuru şartlarda 1. ekim zamanında (31.51) kg/da elde edilmiştir.
Nigella damascena (Şam Çörekotu) da ise N. sativa türünde de olduğu gibi en yüksek tohum verimi (84.15 kg/da) sulu şartlardan elde edilirken, en düşük tohum verimi (50.32 kg/da) kuru şartlardan ve 1. ekim zamanında yetiştirilen bitkilerden elde edilmiştir.
Sabit yağ verimleri değerlendirildiğinde;
N. sativa da en yüksek yağ verimi (% 32.11) kuru şartlarda ve 3 ekim zamanında yetiştirilen bitkilerden elde edilirken, en düşük sabit yağ verimi (% 29.45) yine 3. ekim zamanında ve sulu şartlarda yetiştirilen bitkilerden elde edilmiştir.
N. damascena de en yüksek yağ verimi (% 28.10) ise sulu şartlarda ve 3 ekim zamanında yetiştirilen bitkilerden elde edilirken, en düşük sabit yağ verimi (% 24.58) yine 1. ekim zamanında ve kuru şartlarda yetiştirilen bitkilerden elde edilmiştir.
Çörekotu(N.sativa) tohumlarının uçucu yağının önemli bileşenlerinde timokinon miktarı N. sativa da sulu şartlarda yetiştirilen bitkilerde % 16.54-17.98 arasında değişirken, kuru şartlarda ise 14.33-16.75 arasında değişim göstermiştir.
Yapılan analizlerde Şam çörek otu (N. damascena) tohumları uçucu yağlarında timokinon miktarına rastlanılmamıştır.
Öneri Olarak;
Bu araştırma sonuçlarına göre; Konya ve benzer ekolojilerde kültürü yapılan çörekotu türlerinin verim ve önemli bazı kalite parametreleri üzerine ekim zamanının ve sulamanın yada vejetasyon süresince düşen yağış miktarının verimi ve bazı kalite özelliklerini çok etkilediği söylenebilir.
Kuru şartlarda; Konya benzer ekolojik şartlarda Çörekotu yetiştiriciliğinde kurak şartlarda tarımı yapılacaksa yağışın, sulu tarım yapılacak ise sulamanın çok önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Şubat-Mart aylarında yapılacak ekimlerde yeterli yağış olmadığı durumlarda sulama yapılma zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Kuru tarım alanlarında mümkün olduğunca erken ekim yapılması vejetasyon süresince yağışlardan daha etkin faydalanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Kuru şartlarda son yıllarda iklimdeki değişiklerde dikkate alınması ve verimli ve kaliteli çörekotu üretimde yeterli yağışın olmadığı aylarda sulama imkanı olan şartlarda çörekotu tarımını yapmanın daha uygun olacağı önerilebilinir.
KAYNAK LAR
Ahmed, N.U. and Haque K.R., 1986, Effect of Row Spacing and Time of Showing on The Yield of Black Cumin (Nigella sativa), Bangladesh of Agriculture, 11 (1), 21-24.
Akınerdem,F.,Sade, B., Tamkoç, A.,Topal,A.,Acar,R.,Soylu,S.,1994. Farklı Bitki Sıklıklarının Çörekotunda (Nigella sativa L.)Verim ve Bazı Morfolojik Özellikler Üzerinde Etkileri. S.Ü. Ziraat FakültesiDergisi,5 (7):72-79.
Akgören, G., 2011, Bazı Çörek Otu (Nigella sativa L.) Popülasyonlarının Tarımsal Özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Akgül, A., 1993, Baharat Bilimi ve Teknolojisi, Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, No:15, Ankara, 72-74.
Al-Kayssi, A.W., Shihab, R.M., Mustafa, S.H., 2011, Impact of Soil Water Stress on Nigellone Oil Content of Black Cumin Seeds Grown in Calcareous-gypsifereous Soils. Agric. Water Manage., 100, 46–57.
Anonim 2019, Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri.
Anonim 2017. DOKAP Bölgesi Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Envanterinin Çıkarılması, Ticari Kullanımının Araştırılması ve Ürecilerin Eğitimi Projesi Sonuç Raporu (Basılmamış).
Arslan, N., 1994, Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Çörek Otunun (Nigella sativa L.) Verimine Etkisi, Uluslararası Katılımlı Bitkisel İlaç Hammaddeleri Bildiri Toplantısı, 73-80.
Arslan, Y., Katar, D., Subaşı, İ., 2011, Çörek Otu (Nigella sativa L)'nda Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Bazı Bitkisel Özelikler Üzerine Etkileri, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, 13-15 Eylül 2012, Bildiri Kitabı, Tokat, 132-139.
Ashraf M., Ali, Q., Iqbal, Z., 2006, Effect of Nitrogen Application Rate on The Content and Composition of Oil, Essential Oil and Minerals in Black Cumin (Nigella sativa L.) Seeds. Journal of the Science of Food and Agriculture, 86(6),871-876.
Baytop, T., 1984, Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi (Geçmişte ve Bugün), İstanbul Üniversitesi Yayınları,No:3255, İstanbul.
Baser, K. H. C. 1992, Essential oils of Anatolian Labiatae: a profile, WOCMAP I- Medicinal and Aromatic Plants Conference: part 1 of 4 333, 217-238.
Baytöre, F. 2011, Bazı Çörek Otu (Nigella sativa L.) Popülasyonlarının Verim ve Verim Kriterlerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, F.B.E., Tekirdağ.
Boyraz, N., Özcan, M., 1997, Bitki Patojeni Funguslara Bazı Yerli Baharat Ekstrakt ve Uçucu Yağlarının Antifungal Etkileri, Gıda, 22 (6): 457-462.
D'Antuono, L.F., Moretti, A., Lovato, A.F.S., 2002, Seed Yield, Yield Components, Oil Content and Essential Oil Content and Composition of Nigella sativa L., Nigella damescena L., Ind. Crops Prod., 15: 59-69.
Dinçoğlu, M., 2014, Buhârî İle Ebû Dâvud’un Hocasi Müsedded B. Müserhed Ve Hadis İlmindeki Yeri, Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 41,Erzurum, 347-372.
Ertuğrul, Y., 1986, Çörek otunda (N. damascena L.) Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Kaliteye Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Farooqui, Z., Shahid, F., Khan, A.A., and Khan, F. 2017, Oral Administration of Nigella sativa Oil and Thymoquinone Attenuates Long Term Cisplatin Treatment
Induced Toxicity And Oxidative Damage In Rat Kidney, Biomed Pharmacother, 96: 912-923.
Ghamarnia, H. and Jalili, Z., 2013, Water Stress Effects on Different Black Cumin (Nigella sativa L.) Components in a Semi-arid Region. International Journal of Agronomy and Plant Production, 4(4): 753-762.
Güzelsoy, P., Aydın, S., Başaran, N., 2018, Çörek Otunun (Nigella Sativa L.) Aktif Bileşeni Timokinonun İnsan Sağlığı Üzerine Olası Etkileri, Journal of Literature Pharmacy Sciences, 7(2): 118-135.
Hussain, D.A.S. and Hussain, M.M., 2016, Nigella sativa (black seed) is an Effective Herbal Remedy For Every Disease Except Death-A Prophetic Statement Which Modern Scientists Confirm Unanimously: A Review, Advancement in Medicinal Plant Research, ISSN: 2354-2152 4(2): 27-57.
İlisulu, K., 1992, İlaç ve Baharat Bitkileri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 1256, Ankara.
Kalçın, F.T. 2003, İki Çörek Otu Türünde (Nigella sativa L., Nigella damascena L.) Ekim Sıklıklarının Verim ve Verim Öğelerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Kalus, U., Pruss, A., Bystron, J., Jurecka, M., 2003, Effect of Nigella sativa (black seed) on Subjective Feeling In Patients With Allergic Diseases, Phytotherapy Research, 17(10): 1209-1214.
Kan, Y., Arslan, N., Altun, L., Kartal, M. 2004. Türkiye’de Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kültürünün Ekonomik Önemi. XIV. BİHAT Toplantısı (7–9 Ekim Belek/Antalya), Bildiriler Kitabı, 28–32.
Kara, N, Katar, D., Baydar, H., 2015, Yield and Quality of Black Cumin (Nigella sativa L.) Populations: The Effect of Ecological Conditions, Turkish Journal of Field Crops, 20(1): 9-14.
Kılıç, C. ve Arabacı, O. 2016, Çörek Otu (Nigella sativa L.)'nda Farkli Ekim Zamani ve Tohumluk Miktarinin Verim ve Kaliteye Etkisi, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2): 49-56.
Kulan, E.G., Turan, Y.S., Gülmezoğlu, N., Kara, İ., Aytaç, Z., 2012, Kuru Koşullarda Yetiştirilen Çörek Otunun (Nigella sativa L.) Bazı Agronomik ve Kalite Özellikleri, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu, 13-15 Eylül 2012, Tokat, 177- 181.
Mahmood, M.S., Gilani, A.H., Khwaja, A., Rashid, A., Ashfaq, M.K., 2002, The In Vitro Effect of Aqueous Extract of Nigella sativa Seeds on Nitric Oxide Production, Phytother. Res., 17, 921-924.
Moretti, A., D'Antuono, L.F., Elementi, S., 2004, Essential oils of Nigella sativa L. and Nigella damascena L. seed, Journal of Essential Oil Research, 16(3): 182-183.
Morsi, N. M., 2000, Antimicrobial Effect Of Crude Extracts of Nigella sativa on Multiple Antibiotics-Resistant Bacteria, Acta microbiologica Polonica, 49(1): 63-74.
Nickavara, B., Mojaba, F., Javidniab, K., Amolia, M.A.R., 2003, Chemical Composition of The Fixed and Volatile Oils of Nigella sativa L. from Iran, Naturforsch, 58(9-10): 629-631.
Özel, A., Demirbilek, T., Güler, İ., 2002, Harran Ovası Kuru Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Çörek Otu Türleri (Nigella spp.)’nin Verim ve Bazı Tarımsal Karakterlerine Etkisi, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(3-4), 81-84.
Özel, A., Demirel, U., Güler İ., Erden, K., 2009, Farklı Sıra Aralığı ve Tohumluk Miktarlarının Çörek Otunda (Nigella sativa L.) Verim ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi, Harran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi; 13(1), 17-25.
Özgüven, M., Tansı, S., 1989, Çukurova Koşullarında Nigella türlerinde Optimum Ekim Zamanının Saptanması Üzerinde Bir Araştırma, VIII. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, İ. Ü. Yayınları No: 3733, 285-289, İstanbul.
Orchid, H., Nmila, R., Bessière, J.M.R., Sauvaire, Y., 2004, Volatile components of Nigella damascena L. and Nigella sativa L. seeds, Journal of Essential Oil Research, 16(6): 585-587.
Safaei, Z., Azizi, M., Maryam, Y., Aroiee, H., Davarynejad, G., 2014, The Effect of Different Irrigation Intervals and Anti-transpiration Compounds on Yield and Yield Components of Black Cumin (Nigella sativa L.), International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 4(2): 326-335.
Salem, M. L. and Shamim, H.M., 2000, Protective effect of black seed oil from Nigella sativa against murine cytomegalovirus infection, International Journal of Immunopharmacology, 22(9): 729-740.
Silahtaroglu, S. et al. (2014). "Fatty acid, tocopherol, mineral composition, total phenolic, flavonoid and thymoquinone content, and antioxidant potential of Nigella stellaris." 5(2): 263-266.
Taqi, H., 2013, Samsun Koşullarında Bazı Çörek Otu (Nigella sativa L.) Populasyonlarında Önemli Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Tavas, N., Katar, N. and Aytaç, Z., 2014, Eskişehir Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Çörekotu (Nigella sativa L.)’nda Verim, Verim Özellikleri ve Sabit Yağ Bileşenleri, II. Tıbbi Aromatik Bitkiler Sempozyumu, 623-629, Yalova.
Telci, İ., 1995, Tokat Şartlarında Farklı Ekim Sıklığının Çörek otu (Nigella sativa L.)'unda Verim, Verim Unsurları ve Bazı Bitkisel Özelliklerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Telci, İ., Sahin-Yağlıoğlu, A., Eser, F., Aksit, A., Demirtas, İ., Tekin, S., 2014, Comparison of Seed Oil Composition of Nigella sativa L. and Nigella damascena L. During Seed Maturation Stages. Journal Of The American Oil Chemists Socıety, 91(10)- 1723-1729.
Toma, C.C., Simu, G.M., Hanganu, M., Olah, N., Vata, F.M.G., Hammami, C., Hammami, M., 2010, Chemical Composition of The Tunisian Nigella sativa. Note I. Profile On Essential Oil, Farmacia, V(58): 458–464.
Worthen, D. R.. 1998. The in vitro anti-tumor activity of some crude and purified components of blackseed, Nigella sativa L., Anticancer Res., 18(3A): 1527-1532.
ÖZGEÇMİŞ
KİŞİSEL BİLGİLER
Adı Soyadı : Hasan Hüseyin YİĞİTBAŞI
Uyruğu : T.C.
Doğum Yeri ve Tarihi : Konya-1983
Telefon : 05386872000
Faks : -
e-mail : h.h.yigitbasi@hotmail.com
EĞİTİM
Derece Adı, İlçe, İl Bitirme Yılı
Lise : Konya Lisesi,Meram,Konya 2003
Üniversite : S.Ü.Ziraat Fakültesi,Selçuklu,Konya 2009
Yüksek Lisans : S.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü,Selçuklu,Konya 2019
İŞ DENEYİMLERİ
Yıl Kurum Görevi
(2011-Halen) Sarayönü İlçe Tarım ve Orman