Su bütçesi eĢitliği, FAO 56 Penman-Monteith ve kap buharlaĢması yöntemleriyle ikinci ürün karnabahar bitkisinin su tüketiminin belirlenmesi amacıyla yürütülen çalıĢmada toprak iĢleme uygulamasının bitki su tüketimi ve verim ve kalite parametrelerinin değiĢimleri üzerine nasıl bir etkiye sahip olduğu incelenmiĢtir.
Ġkinci ürün karnabaharda iĢlenmiĢ toprak koĢullarında mevsimlik ETc 195,54 mm ve iĢlenmemiĢ toprak koĢullarında mevsimlik ETc 201,77 mm olarak belirlenmiĢtir. Toprak
iĢlemesiz uygulamada ETc toprak iĢlemeli uygulamaya göre % 3 daha fazla
bulunmuĢtur.
Meteorolojik verilerden yararlanılarak FAO 56 Penman-Monteith yöntemiyle mevsimlik ET0 258,88 mm hesaplanmıĢ olup A sınıfı buharlaĢma kabından yararlanarak mevsimlik Ep 295,40 mm olarak ölçülmüĢtür.
ĠĢlenmiĢ ve iĢlenmemiĢ toprak koĢullarında su bütçesi eĢitliği yöntemi ile elde edilen gerçek karnabahar su tüketimi ile FAO 56 Penman-Monteith yöntemi kullanarak belirlenen karnabahar su tüketim değerleri arasında sırasıyla R2
= 0,83 ve R2= 0,81 olan doğrusal bir iliĢki bulunmuĢtur.
ĠĢlenmiĢ ve iĢlenmemiĢ toprak koĢullarında su bütçesi eĢitliği yöntemi ile elde edilen gerçek karnabahar su tüketimi ile kap buharlaĢması yöntemi ile elde edilen buharlaĢma değerleri arasında sırasıyla R2
= 0,86 ve R2= 0,88 olan doğrusal bir iliĢki bulunmuĢtur.
Kap buharlaĢması yöntemi ile elde edilen buharlaĢma ile FAO 56 Penman-Monteith yöntemi kullanarak belirlenen karnabahar su tüketim değeri arasında R2
= 0,95 olan doğrusal bir iliĢki bulunmuĢtur.
Tokat koĢullarında karnabahar için mevsimlik bitki katsayısı değeri iĢlenmemiĢ toprak uygulamasında 0,78 ve iĢlenmiĢ toprak uygulamasında 0,76 olarak belirlenmiĢtir. Mevsimlik kap katsayısı değeri ise 0,88 olarak elde edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre iĢlenmiĢ toprak koĢullarında karnabaharın gerçek bitki su tüketimi A sınıfı buharlaĢma kabından olan buharlaĢmanın % 66’sı ve iĢlenmemiĢ toprak koĢullarında % 68’i olduğu tespit edilmiĢtir.
AraĢtırmada taç çapı, yaprak sayısı, bitki boyu, pazarlanabilir taç ağırlığı ve pazarlanabilir verim özellikleri toprak iĢlemeye göre toprak iĢlemesiz uygulamada daha yüksek bulunmuĢtur.
Ġkinci ürün karnabaharda dikimden hasada kadar geçen süre 107 gün olarak belirlenmiĢtir. Tokat için bu süre uygundur. Hasadın geç olması verimi düĢürmüĢ fakat karnabahar fiyatının normalden yüksek olması sebebiyle karlılık azalmamıĢtır.
Bitki su tüketim çalıĢmaları uzun zamana yayılan, zahmetli, uzman teknik personelle yürütülmesi gereken ve ciddi bütçeler isteyen çalıĢmalardır. Yerel bitki katsayıları ve kap katsayıları hesaplanarak referans bitki su tüketimi veya kap buharlaĢması yöntemleri kullanılarak bitki su tüketiminin güvenli bir Ģekilde belirlenebileceği söylenebilir.
Tarımsal üretimin bir yolu olan ve toprak suyu muhafazası, toprağa organik malzeme eklenmesi ve toprak erozyonunun azalmasında önemli rol oynayan toprak iĢlemesiz bitkisel üretimin ve ikinci ürün yetiĢtiriciliğinin Tokat’ta ve çevresinde yaygınlaĢtırılması önerilebilir.
2011 yılı sıcaklıklarının mevsim normallerinin altında olması ve fide dikiminin 15 Ağustosta gerçekleĢtirilmesinden dolayı verim beklenenden düĢük olmuĢtur. Optimum verim için Tokat koĢullarında ikinci ürün karnabahar fide dikim tarihinin 10 ile 30 Temmuz arasında yapılmasının daha uygun olduğu düĢünülmektedir.
KAYNAKLAR
Akkal-Corfini, N., Morvan, T., Menasseri-Aubry, S., Bissuel Belaygue, C., Poulain, D., Orsini, F. ve Leterme, P., 2010. Nitrogen Mineralization, Plant Uptake and Nitrate Leaching Following the Incorporation of (15N) - Labeled Cauliflower Crop Residues (Brassica oleracea) Into the Soil: a 3-year lysimeter Study. Plant and Soil, 328: 17-26.
Anonim. 1960. Section 15: Irrigation, Chapter 7: Trickle Irrigation In: USDA-SCS National Engineering Handbook, USA.
Anonim. 2013. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Tokat Meteoroloji Müdürlüğü. Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. ve Smith, M., 1998. Crop Evapotranspiration:
Guidelines for Computing Crop Water Requirements. Irrigation and Drainage Paper 56, FAO, Rome, Italy.
Antapa, P.L. ve Angen T.V. 1990. Tillage Practices and Residue Management in Tanzania. In: Organic -matter Management and Tillage in Humid and Sub- humid Africa. P. 49-57. IBSRAM Proceedings No. 10. Bangkok: IBSRAM. Aykas E., Yalçın H. ve Çakır E. 2005. Koruyucu Toprak ĠĢleme Yöntemleri ve
Doğrudan Ekim. Ege Üniv. Ziraat. Fak. Derg., 42(3):195-205.
Bratsch A.D., 1993. Effects of Irrigation and Nitrogen on Cauliflower Development. Yield and Quality. (PhD Thesis), Oregon State University, Department of Horticulture, Corvallis.
Cemek, B., Demir, Y., Güler, M. ve Karaman S. 2007. The evaluation of different arid conditions using geographic information systems in Yesilirmak basin. In:
Proceedings of the International Congress on River Basin Management, Vol. II, 68-77. Antalya, Turkey.
Chapman, H. D. 1965. Cation-exchange capacity. In: C.A. Black (ed.). Methods of soil analysis - Chemical and microbiological properties. Agronomy 9:891-901. Clarke J. D., Dashwood R. H. ve Ho, E. 2008 Multi-Targeted Prevention of Cancer by
Sulforaphane. Cancer Lett. May 24. Source Cdc.gov
Çetin, M., Özgöz E. ve Gürhan R. 2005. Ġkinci ürün yetiĢtiriciliğinde farklı toprak iĢleme sistemlerinin toprağın bazı fiziko-mekanik özelliklerine etkisi. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 31-36
Dalmago, G.A., Bergamaschi, H., Bergonci, J.I., Comiran F. ve Heckler, B.M.M., 2004. Evapotranspiration In Maize Crops As Function Of Soil Tillage Systems. 13. International Soil Conversation Organization Conference, Brisbane.
Damato, G. ve Bıanco, V.,V. 1990. Sowing Date and Plant Density on Two Early Cultivars of Broccoli raab (Brassica rapa L.). 23. International Horticultural Congress, 1990. Italy.
Default, R. J. ve Waters, L. Jr. 1985. Interaction of Nitrojen Fertility and Plant Populations on Transplanted Broccoli and Cauliflower Yields. Hort Science 20, 127 - 128
Ergül, F. 2011. Farklı Toprak ĠĢleme ve Ekim Nöbeti Sistemleri Altında Su Bütçesi, Bazı Toprak Fiziksel Özellikleri ve Buğday Verimindeki DeğiĢimlerin Saptanması. (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Ankara.
EĢiyok, D. 1990. Karnabahar Tohum Ekim Zamanları ile Bitki Büyüme Özellikleri Arasında ĠliĢkiler. E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt:27(1): 181 – 192. Bornova – Ġzmir.
EĢiyok, D. ve Eser, B. 1990. Ege Bölgesi KoĢullarında Yeni Karnabahar ÇeĢitlerinin Bitki ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 27(1),111-118. Bornova – Ġzmir.
EĢiyok, D., Bozokalfa M. K., Uğur A. ve Kavak S. 2003. Bazı Karnabahar ÇeĢitlerinin (Brassica oleracea var. Botrytis) Verim, Kalite ve Bitki Özelliklerinin Belirlenmesi. E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 40(1),9-16. Bornova-Ġzmir.
Fabrizzi K. P., Garcia F. O., Costa J.L. ve Picone L. I. 2005. Soil water dynamics, physical properties and corn and wheat responses to minimum and no-tillage systems in the southern Pampas of Argentina. Soil Tillage Res., 8: 57-69 FAO, 2011. http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx EriĢim tarihi:14.02.2013. FAO, 2013. http://www.fao.org/fileadmin/templates/agphome/images/ iclsd/
documents/ wk1 _ c2_Peiretti.pdf EriĢim tarihi:18.02.2013.
Guzha A.C. 2004. Effects of tillage on soil microrelief, surface depression storage and soil water storage. Soil & Tillage Research 76 :105–114
Güngör, Y. ve Yıldırım, O., 1989. Tarla Sulama Sistemleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:325, 371 s, Ankara.
IĢık, E., 2011. Farklı Toprak ĠĢleme Yöntemleri ve Bitki Sıklığının Sonbahar Dönemi Brokoli YetiĢtiriciliğinde Bitki GeliĢimi, Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi. (Y.Lisans Tezi), GaziosmanpaĢa Üniversitesi. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat.
Jasa, P. 2011. No-till Soil and Water Issues. Agronomy Conference, South Dakota Agri- Business Association, 14-15 December 2011, Sioux Falls
http://www.sdaba.org/agronomyconference/pdfs/Jasa%20No-till%20S&W%20 Issues% 20 wet.pdf
KayıĢoğlu, B., L. TaĢeri ve Bayhan, Y. 1996. Ġkinci sınıf toprak iĢleme aletlerinin toprağın bazı fiziksel özellikleri ve agregat stabilitesine etkisi. 6. Uluslararası Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, s: 594-603, Ankara.
Koike S. T., Cahn M., Cantwell M., Fennimore S., Lestrange M., Natwick E., Smith R. F. ve Takele E. 2009. Cauliflower Production in California. ISBN-13 : 978-1- 60107-011-1, Available from: http://anrcatalog.ucdavis.edu/pdf/7219.pdf
Lancaster, R. ve Burt, J. 2001. Cauliflower Production in Western Australia. Bulletin 4521
Malek E. ve Bingham G E. 1993. Comparison of the Bowen ratioenergy balance and the water balance methods for the measurement of evapotranspiration. Journal of Hydrology,146, 209-220.
Mutaf, E. 1984. Tarım Alet ve Makinaları. Cilt 1, E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 218, Ġzmir.
Mujdeci, M., Kara B. ve IĢildar A. A. 2010. The effects of different soil tillage methods on soil water dynamic. Scientific Research and Essays Vol. 5(21), pp. 3345- 3350.
Olsen, S.R.ve Sommers L.E., 1982.Phosphorus. p 403-430. In: A.L. Page et al. (eds.) Methods of soil analysis, part 2. Agron. Mongr.
9. 2nd ed. ASA and SSSA, Madison, WI.
Shu-Hua, Q., Zi-Zhong, L. ve Yuan-Shi G. 2002. Evaluating crop water requirements and crop coefficients for three vegetables based on field water budget principle. Journal of China Agricultural University, 7(1), 71-76
Rana G, Katerji N. 2000. Measurement and estimation of actual evapotranspiration in the field under Mediterranean climate: a review. European Journal of Agronomy, 13, 125-153.
Sahin, U., Kuslu, Y., Tunc, T. ve Kiziloglu, M.F., 2009. Determining Crop and Pan Coefficients for Cauliflower and Red Cabbege Crops Under Cool Season Semiarid Climatic Conditions. Agricultural Sciences in China, 8 (2), 167-171 Sarkar, S., Biswas, M., Goswami, S.B. ve Bandyopadhyay, P.K., 2010. Yield and Water
Use Efficiency of Cauliflower Under Varying Irrigation Frequencies and Water Application Methods in Lower Gangetic Plain of Ġndia. Agric. Water Manage. 97, 1655-1662.
Scalzo, R., Iannoccarı, T., Genna, A., Cesare, L. F., Vıscardı, D., Ferrarı, V. ve Campanellı, G. 2008. Organic and Conventional Field Trials: The Effect on Cauliflower Quality. National Council for Agricultural Research, CRA,
Research Unit for Agri-Food Processes, Via G. Vennezian, 26, 20133 Milano, Italy.
Talalay, P. ve Fahey, J. W. 2001. Phytochemicals from Cruciferous Plants Protect
against Cancer by Modulating Carcinogen Metabolism. The American
Society for Nutritional Sciences J. Nutr. 131:3027S-3033S.
Triplett, G. B. Jr. ve Warren A. Dick. 2008. No-tillage crop production: A revolution in agriculture. Agron. J. 100:S-153-S-165.
Türkiye Ġstatistik Kurumu, 2011. Web sitesi.
http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul EriĢim tarihi:18.02.2013
Türkiye Ġstatistik Kurumu, 2012. Web sitesi.
http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=45 EriĢim tarihi:18.02.2013.
Tüzüner, A. 1990. Toprak ve Su Analiz Labaratuarları El Kitabı. Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara.
Ünal, S., 2011. Farklı Toprak ĠĢleme Yöntemleri ve Bitki Sıklığının Sonbahar Dönemi Karnabahar YetiĢtiriciliğinde Bitki GeliĢimi, Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi. (Y.Lisans Tezi), GaziosmanpaĢa Üniversitesi. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tokat.
Vural, H., Esiyok, D. ve Duman, I., 2000. Vegetable Crops . ISBN:975-97190-0-2. 440P.
Wurr, D.C.E., Fellows, J.R. ve Hambidge, A.J., 1995. The Potential Impact of Global Warming on Summer/Autumn Cauliflower Growth in the U.K. Agriculture and Forest Meteorology 72, 181,193.
YaĢasın, A. S. 2010. Cabernet Sauvıgnon Üzüm ÇeĢidinde Farklı Toprak ĠĢleme ve Salkım Seyreltme Uygulamalarının Su Stresi, Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. (Y.Lisans Tezi), Namık Kemal Üniversitesi. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Tekirdağ.
Zavadil, J., 2006. Optimisation of Irrigation Regime for Early Potatoes, Late Cauliflower, Early Cabbage and Celery. Soil and Water Res., 1 (4), 139-152. Zeleke K. T. ve Wade L. J. 2012. Evapotranspiration Estimation Using Soil Water
Balance,Weather and Crop Data, Evapotranspiration - Remote Sensing and Modeling, Dr. Ayse Irmak (Ed.), ISBN: 978-953-307-808-3, InTech, Available from: http://www.intechopen.com/books/evapotranspirationremote-sensing-and- modeling/ evapotranspiration-estimation-using-soil-water-balance-weather-and- crop-data
ÖZGEÇMĠġ
KiĢisel Bilgiler
1. Adı Soyadı : Mehmet Murat CÖMERT 2. Doğum Tarihi ve Yeri : 03/01/1982 - TOKAT 3. Medeni Hali : Bekar
4.Yabancı Dili : Ġngilizce
5. Telefon : 05426678749
6. e-mail : mmuratcomert@gmail.com
Eğitim
Derece Eğitim Birimi Mezuniyet Tarihi
Y. Lisans Ankara Üniversitesi 2008
Lisans Ankara Üniversitesi 2005
Lise GaziosmanpaĢa Lisesi 1999
ĠĢ Deneyimi
Yıl Yer Görev
2006-2007 Pegasu Sulama Sistemleri ve Çevre
Düzenleme LTD.ġTĠ
Proje Mühendisi
2008 ĠTU-MAP Tarımsal Mühendislik Ziraat Mühendisi