Bu çalıĢmada, tek silindirli, dört zamanlı, su soğutmalı bir dizel motorda aspir yağından transesterifikasyon yöntemi ile üretilmiĢ biyodizel, hacimce % 2 (B2), % 20 (B20) biyodizel - motorin karıĢımları, %100 (B100) biyodizel ve motorin yakıtları kullanılmıĢtır. Bu yakıtların motor yağlama yağına etkileri ve motor performansları ile emisyonları da araĢtırılmıĢtır.
Motor deneylerinde ilk olarak motorin yakıtı kısmi yük altında 100 saat çalıĢtırılmıĢ ve her 20 saatte bir motor yağlama yağından numuneler alınmıĢtır. Motor yağlama yağından alınan numuneler özel vidalı kapaklı kaplara konularak ıĢık almayan serin bir yerde muhafaza edilmiĢtir. Motor performans ve emisyon deneyleri ise 100 saatlik çalıĢma sonunda yapılmıĢtır. Her yakıt için bu iĢlemler tekrarlanmıĢtır. Ayrıca 100 saatlik çalıĢma sonrasında motor yağlama yağı değiĢtirilirken yağ filtresi de değiĢtirilmiĢtir.
Biyodizel kullanıldığında, motor momenti ve gücünde bir miktar düĢük çıktığı görülmüĢtür. Bunun baĢlıca sebebi olarak yakıtın ısıl değerinin motorine göre düĢük olmasıdır. Kısmi yük Ģartlarında biyodizelin bünyesindeki oksijenin yakıtın oksidasyonunu iyileĢtirmesi sonucu termik verim yükselmesinde dolayı motor gücünde de artıĢ olmuĢtur. Motor gücündeki artıĢa rağmen biyodizelin özgül yakıt sarfiyatındaki fazlalığın sebebi olarak, aynı miktar yük ile yüklenen motorun benzer güç üretebilmesi için ısıl değeri düĢük olan yakıttan daha fazla tüketmesi gösterilebilir.
Emisyon değiĢimleri alternatif yakıtların üretmiĢ olduğu emisyonlar bakımından motorin ile uyum içerisinde yer alırken artma ve azalma oranlarında kısmı farklılıklar oluĢturmaktadır. Biyodizel kullanımında, yakıt içeriğinde oksijen bulunması ve yanmanın motorin yakıtına oranla daha yüksek sıcaklıklarda gerçekleĢmesi neticesinde, emme havası içerisindeki azot bileĢenleri ile daha kolay reaksiyona girmesi sebebi ile egzoz gazlarındaki NOx miktarında artıĢ olmuĢtur. Yapılan bu çalıĢmada da egzoz gazları içindeki NOx miktarının en fazla B100 yakıtında olduğu görülmüĢtür. Yine yakıtın yapısındaki O2 miktarının fazlalığı nedeniyle egzozdan açığa çıkan zehirli gazlarda özellikle yüksek devirlerde düĢüĢ görülmektedir. Egzoz emisyonlarına bakıldığında B100 yakıtının egzoz emisyonları açısından oldukça çevreci bir yakıt olduğu görülmüĢtür.
Ġçten yanmalı motorlarda sürtünme sonucu ortaya çıkan aĢınma, motor kullanım ömrünü belirlemede önemli bir rol oynar. Yanma sürecinde motor yağlama yağı, silindir
ve pistonun aĢınmasını önleyerek sistem için koruyucu bir tabaka oluĢturur. Ancak belli bir kullanım periyodu sonrası yağın oksidasyon neticesinde fiziksel ve kimyasal değiĢikliğe uğraması, ayrıca toz, kir, yakıt, su, metalik parça gibi metal partiküllerin motor yağlama yağına karıĢmasıyla oluĢan dıĢ etkenler motor yağlarının eskiyerek koruyucu etkilerini yitirmelerine sebep olur. Motor yağlama yağı analizi, motor ve alt sistemlerine ait kısımların Ģimdiki ve gelecekteki durumları hakkında fikir sahibi olmamızı sağlar. Ayrıca, yağın içindeki çeĢitli madde oranlarının değiĢimini incelemek, motorun ömrünün tespiti, optimum çalıĢmasının devamının sağlanması, doğabilecek arızalar için maliyetin düĢürülmesi ve böylece zamandan tasarruf edilmesi açısından önemlidir.
Bu çalıĢmada kullanılan yakıtların motor yağlama yağı için önem kazandığı görülmektedir. Bu çerçevede; bitkisel yağ metil esterlerinin viskozite ve yoğunlukları motorin yakıtına göre yüksek, uçuculuk ve ısıl değerleri ise düĢük olduğu bilinmektedir. Bundan dolayı, metil esterlerin dizel motorlarda tamamen veya kısmen kullanımına; akıĢ problemleri, kötü atomizasyon, enjektör tıkanması, viskozitedeki düĢüĢ veya artıĢa paralel olarak yağlama yağının incelmesi veya kalınlaĢması, eksik yanma ve güç düĢüĢü gibi sorunlar sınırlama getirmektedir (Kara, 2007).
Motor yağlama yağının incelmesine paralel olarak, çalıĢmada kullanılan bu numuneler için aĢınma ürünlerinde de artıĢlar gözlenmiĢtir. ICP yağ analizleri sonuçları incelendiğinde motordaki aĢınmaların en önemli göstergelerinden olan yağlama yağı içerisindeki aĢınma ürünlerinden demir, kurĢun, alüminyum, krom ve bakır miktarları, biyodizel ve karıĢımlarının kullanımında motorin yakıta nazaran biraz daha fazla arttığı, ancak yine de kabul edilebilir limit değerler içerisinde kaldığı görülmüĢtür. Özellikle aĢınma elementlerinden demir miktarı incelendiğinde en yüksek değerin, B100 kullanımı sonucu elde edildiği görülmüĢtür. Bu sebeple B100, B20 ve B2 yakıtlarının kullanımının motorin yakıtına göre motor yağlama yağını biraz daha fazla bozduğu tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara, deneysel çalıĢmada kullanılan söz konusu motor yağlama yağı ve yakıt numuneleri için, Süper Star Dizel motorda, tüm etkenlerin eĢgüdümünde, anılan çalıĢma koĢulları sonrasında ulaĢılmıĢtır.
Literatürde yapılan çalıĢmalar incelendiğinde, biyodizel ve motorin karıĢımları, motor performans, egzoz emisyonları ve motor aĢınması yönünden elde edilen tüm sonuçlar toplu olarak değerlendirildiğinde, kullanılabilir en yüksek karıĢımın B20 olduğu önerilmektedir.
Aspir yağından biyodizel üretilmesi ve üretilen biyodizelin dizel motorlarda alternatif bir yakıt olarak kullanılması enerjide dıĢa bağımlılığın azaltılmasında olumlu bir etki oluĢturacaktır. AB‟de yıllara göre biyodizelin petrol kökenli dizel yakıtına karıĢtırılma oranları incelendiğinde, 2005 yılında %2, 2006 yılında %2.75, 2007 yılında %3.5, 2009 yılında %5, 2020 yılında %15‟in hedeflendiği görülmektedir. Ayrıca Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), piyasaya akaryakıt olarak arz edilen benzin türlerine, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren yüzde 2, 1 Ocak 2014 tarihi itibariyle de en az yüzde 3 oranında yerli tarım ürünlerinden üretilmiĢ etanol ilave edilmesini zorunlu kıldı. Piyasaya akaryakıt olarak arz edilen motorin türlerinin, yerli tarım ürünlerinden üretilmiĢ yağ asidi metil esteri (YAME) içeriğinin 1 Ocak 2014 tarihi itibariyle en az yüzde 1, 1 Ocak 2015 tarihi itibariyle en az yüzde 2, 1 Ocak 2016 tarihi itibariyle en az yüzde 3 olması zorunluluğu getirildi (Anonim, 2011). Bu bağlamda bitkisel yağlardan üretilen biyodizel yakıtının önemi daha da artmaktadır.
Sonuç olarak, atık yağlardan ve bitkisel yağlardan üretilen biyodizel yakıtının dizel motorlarda bir alternatif yakıt olarak kullanılması motor performansı bakımından olumlu bir etkiye sahiptir. Özellikle biyodizelin egzoz emisyonlarını azaltması ve bu sebeple; biyodizel kullanımının küresel ısınmaya neden olan sera gazlarının ve ozon tabakasını incelten gazların atmosfer içinde azaltılmasını da sağlayacak önemli bir unsur olduğu anlaĢılmıĢtır. Remzibey çeĢidi aspir biyodizelinin, motorin yakıtı kullanımına göre motorlarda yağlama yağını biraz daha inceltmesine ve içindeki aĢınma elementlerinin miktarını artırmasına rağmen kabul edilebilir sınırlar içinde olması, motor yağlama yağına zararlı bir etkisinin olmadığı anlaĢılmıĢtır.
KAYNAKLAR
AbuĢoğlu, A. ve Kanoğlu, M., 2009, Dizel Motorlu Kojenerasyon Sistemlerinin Emisyon Özelliklerinin Ġncelenmesi, Isı Bilimi ve Tekniği Dergisi, Cilt:29 No:1, 45-53
Acaroğlu, M., 2003, Alternatif Enerji Kaynakları, Atlas Yayın Dağıtım, Ġstanbul, 229- 256
Acaroğlu, M., Oğuz, H. and Öğüt, H., 2001, “An Investigation On The Use Of Rape Seed Oil In Agricultural Tractors As In Engine Oil”. Energy Sources, Volume 23, pp. 823-830 Number 9, Taylor&Francis. USA.
Acaroğlu, M., 2007, Alternatif Enerji Kaynakları, GeniĢletilmiĢ 2. Baskı, Nobel Yayın
Dağıtım, Ankara, 339-474
Acaroğlu, M., Ünaldı, M. ve Aydoğan, H., 2010, Yakıtlar ve Yanma, Nobel Yayın
Dağıtım, Ankara, 8-10
Agarwal, A.K., 2005, Experimental Investigations Of The Effect Of Biodiesel Utilization On Lubricating Oil Tribology Ġn Dizel Engines, Automobile
Engineering, Vol:219, 703-713
Agarwal, A.K. and Rajamanoharan, K., 2009, Experimental Investigations Of Performance And Emissions Of Karanja Oil And Its Blends In A Single Cylinder Agricultural Dizel Engine, Applied Energy, 86, 106-112
Alpgiray, B., Gürhan R., 2007, Kanola Yağının Dizel Motorunun Performansına ve Emisyon Karakteristiklerine Etkilerinin Belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 13 (3), 231-239
Anne M.A., 2010, Renewable Energy: Sources And Methods, Facts On File, New York, 57-70
Anonim 2011, Hidrolik Dinamometre [Online], http://netfren.com/, Ziyaret Tarihi: [26.07.2011]
Anonim 2011, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Petrol Piyasası Daire BaĢkanlığı,
EPDK www.epdk.org.tr., Ziyaret Tarihi: [21,09,2011]
Ar, F.F., 2010, Biyoyakıtlar, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Ankara, 49-99 Atabey, E., 2009, Farklı Ekim Zamanlarının Aspir ÇeĢitlerinde Bazı Tarımsal
Özellikleri Ve Biyodizel Kalitesi Üzerine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 2-16
Atadashi, I.M., Aroua, M.K. and Aziz, A.A., 2010, High Quality Biodiesel And Its Dizel Engine Application: A Review, Renewable and Sustainable Energy
Avcı, A., 2009, Bir Kargo Firmasına Ait 6 Adet Dizel Aracın Optimum Yağ DeğiĢim Süreçlerinin Ekonomik Etüdü, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 1-32
Aydın, H., 2007, Pamuk Yağı Biyodizelinin Bir Dizel Motorunda Motor Performansı ve Egzoz Emisyonlarına Etkilerinin AraĢtırılması, Yüksek Lisans Tezi, Dicle
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyabakır, 6-8
Aydoğan, H., 2011, Biyoetanol - Dizel Yakıtı KarıĢımlarının (E-Dizel) Motor Performans Ve Emisyonlarına Etkisinin AraĢtırılması, Doktora Tezi, Selçuk
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 35-37
Babaoğlu,M. ve Nazlıcan, A.N., 2007, Aspir, Soya YetiĢtiriciliği, Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, Ankara, 35-36
Bannister, C.D., Hawley, J.G Ali, H.M., Chuck, C.J., Price, P., Chrysafi, S.S., Brown, A. and Pickford, W., 2009, The Ġmpact Of Biodiesel Blend Ratio On Vehicle Performance And Emissions, Automobile Engineering, Vol:224, 405-421
BaĢer, E. ve Aybek, A., 2009, Tarım Traktörlerinde Biyodizel Kullanımının Çeki Gücü Performansına Etkisinin Belirlenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt:12 No:2, 37-43
Benjumea, P., Agudelo, J.R., and Agudelo, A.F., 2011, Effect of the Degree of Unsaturation of Biodiesel Fuels on Engine Performance, Combustion Characteristics, and Emissions, Energy Fuels, 25, 77–85
Budak, N., Bayındır, H. ve Yücel, H.L., 2009, Dizel Motorlarda Biyodizel Kullanımının Performans ve Egzoz Emisyonları Açısından Değerlendirilmesi, V. Yenilenebilir
Enerji Kaynakları Sempozyumu, Diyarbakır, 123-130
Ceviz, M.A., Koncuk F., Yüksel, F., Küçük, Ö. ve Gören, A.C., 2009, BeĢ Farklı Bitkisel Yağdan Üretilen Biyodizeller Ġle Dizel Yakıtının Motor Performansı ve Emisyon Karakteristiklerinin KarĢılaĢtırmalı Analizi, Mühendis ve Makine
Dergisi, Cilt:50 No:588, 20-26
Cunningham, G., 1996, An Investigation Into the Lubrication of Crankcase Scavenged Two-stroke Cycle Engines, Engineering Mechanical Science, pp 117.
Deniz, H. ve Çakallı, H., 2010, TRC2 Bölgesi Enerji Raporu, Karacadağ Kalkınma
Ajansı, Planlama Programlama ve Koordinasyon Birimi, Ankara, 3-5
DinçbaĢ, A., 2007, Biyodizel Kullanımının Dizel Motoru Üzerindeki Etkilerinin Uzun Süreli Testlerle Ve Motorinle KarĢılaĢtırmalı Olarak Ġncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir, 20-40
Dong, J., Chen, G., Luo, F., 1992, Study of Antiwear Action Mechanism of Alkoxy Aluminium in Lubrication Oil, Lubrication Science, Vol: 4 (2), pp: 62- 255.
Eevera, T., Rajendran, K., Saradha, S., 2009, Biodiesel Production Process Optimization and Characterization to Assess the Suitability of the Product for Varied Environmental Conditions, Renewable Energy, 34:762-765
Eliçin,A.K. ve Erdoğan, D., 2007, Fındık Yağı Metil ve Etil Esteri ile Dizel Yakıtı KarıĢımlarının Küçük Güçlü Bir Dizel Motorda Yakıt Olarak Kullanım Olanaklarının Belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri
Dergisi, 13 (2) 137-146
Eryılmaz, T., 2009, Hardal Yağı Biyodizelin Farklı KarıĢım Oranlarının Dizel Motorlarda Performansa Etkisi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Konya, 7-85
Eryılmaz, T., Öğüt, H., Oğuz, H. ve Bacak, S., 2010, Investigation Of The Performance and Emission Values Of Non-Standard Fuels At Diesel Engines, Journal of
Agricultural Machinery Science, 6 (1), 45-53
Eryılmaz, T. and Öğüt, H., 2011, The Effect Of The Different Mustard Oil Biodiesel Blending Ratios On Dizel Engines Performance, Energy Education Science and
Technology Part A: Energy Science and Research, Volume (issues) 28(1): 169-
180
Fazal, M.A., Haseeb, A.S.M.A. and Masjuki, H.H., 2011, Biodiesel Feasibility Study: An Evaluation Of Material Compatibility; Performance; Emission And Engine Durability, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15:1314–1324,
Gateau, P., 2006, Twelve Years Of Using 50% Rme Fuel Mixture Ġn Heavy Trucks And Light Vehicles, 3rd European Conference Alternative Energy Sources For
Automobiles, 5-6 April 2006 – Poitiers, Futuroscope, France
Ghobadian, B., Rahimi, H., Nikbakht, A., M., Najafi, G., Yusaf, T., F., 2009, Diesel Engine Performance and Exhaust Emission Analysis Using Waste Cooking Biodiesel Fuel with an Artificial Neural Network, Renewable Energy, 34:976-982, Gül, K.E., 2006, Hidrojenin Ġçten Yanmalı Motorlarda Yakıt Olarak Kullanılması Ve Performansa Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 1-2
GümüĢ, M. and Atmaca, M., 2008, Use of Hazelnut Kernel Oil Methyl Ester and Its Blends asAlternative Fuels in Diesel Engines, Turkısh Journal Of Engıneerıng
and Envıronmental Scıences, Sayı:32, 133-141
GümüĢ, M., KaĢifoğlu, S., 2010, Performance and Emission Evaluation of a Compression Ignition Engine Using a Biodiesel (Apricot Seed Kernel Oil Methyl Ester) and Its Blends with Diesel Fuel, Biomass and Bioenergy, 34:134-139 Hatunoğlu, E.E., 2010, Biyoyakıt Politikalarının Tarım Sektörüne Etkileri, DPT-
Uzmanlık Tezleri Ġktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara,
Hazar, H., ve Öztürk, U., 2009, Fındık Yağı ve D2 Yakıtı KarıĢımının Performans Ve Emisyonuna Seramik Kaplamanın Etkileri, 5. Uluslararası Ġleri Teknolojiler
Sempozyumu (IATS’09), Karabük, 72
Hazar, H., Temizer, Ġ. ve Gür, F., 2011, Bir Dizel Motorunun Motor Performansı ve Motor Parçaları Üzerinde Katkı Maddelerinin Etkisinin Ġncelenmesi, 6th
International Advanced Technologies Symposium (IATS’11), Elazığ, 77-83
Hull, A., Golubkov, I., Kronberg, B. and Stam, J., 2006, Alternative Fuel For A Standard Diesel Engine, International Journal of Engine Research, Vol:7, 51-63
Hussain, A., Biswas, S. and Athme, K., 1992, A New Viscosity – Temperature Relationship for Liquid Lubricant, Wear, Vol: 156, pp: 1-18.
ISO-International Organization for Standardization 1978, Animal and vegetable fats and oils – Preparation of methyl esters of fatty acids. ISO. Geneve, Method ISO 5509. pp. 1-6.
Ġlkılıç, C., Aydın, S., Behçet, R. and Aydın, H., 2011, Biodiesel From Safflower Oil And Its Application In A Diesel Engine, Fuel Processing Technology, 92, 356– 362
Jitputti, J., Kitiyanan, B., Rangsunvigit, P., Bunyakiat, K., Attanatho, L. ve P., Jenvanitpanjakul, 2006, Transesterification Of Crude Palm Kernel Oil And Crude Coconut Oil By Different Solid Catalysts, Chemical Engineering Journal, Volume 116, Issue 1, Pages 61-66
Kalaycı, A., 1999, Dizel Motor Yağlama Teknolojisinde Son BeĢ Yıldaki GeliĢmeler Üzerinde AraĢtırma, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Ġstanbul, 1-3
Kaleli, H., Eyre, T. and Ghasripoor, F., 1997, Effect Of Lubricant Additives On The Transition Pressure From Mild To Severe Wear For Grey Cast Ġron Sliding Pairs,
Wear, 208, 1-10
Kaleli, H. and Berthier, Y., 2002, The Mechanism Of Layer Formation And The Function Of Additives Used In Fully Formulated Engine Crankcase Oils,
Tribology Series, Volume 40, Pages 189-197
Kara, F., 2007, Hatz E-673 Marka Yükleme Düzenekli Dizel Motorunda (Megapower Mp-3 System) Biyodizel‟in Kullanılması, Performans Testleri Ve Motorine Göre Kıyaslayarak Yağlama Yağına Etkilerinin Deneysel Olarak AraĢtırılması, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 1-65 Kaya, A., 2007, Kızartma Atığı Yağlarından Süperkritik Alkol Transesterifikasyon
Yöntemi Ġle Biyodizel Elde Edilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi
Kaya, M., 2008, Motor Yağı Filtreleri, Testleri ve DeğiĢim Süreçlerinin AraĢtırılması, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 1-46
Kemon, S., Yan, Z. and Zhu, Z., 1993, Analysis of Calcium Petroleum Sulphanates Used as Detergant – Dispersant Additive for Lubrcating Oil, Journal of East
China University of Science and Technology, Vol: 19 (6), pp:753-759.
Kılıç, E., 1998, Bazı Motor Yağlarının Tarım Traktörlerinde Optimum Kullanım Süreleri Üzerine Bir AraĢtırma, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Tekirdağ, 2-8
Kubo, K., Kagaya, M., Sunami, M., Wakabayashi, T. and Watanabe, S.,1999, The Environmental Aspects of Lubricants, Proc Instn Mech Engrs, Vol 213 Part J, Japan.
KüçükĢahin, F., 1990, Dizel Motorları, Beta Yayınevi, ISBN 975-486-139-0, Ġstanbul Licht, F.O., 2010, World Ethanol and Biofuels Report, vol. 7, no. 14, (26 March 2009),
p. 288.
Lee, Y., Oh, S., Chang, J. and Kim, I., 2004, Chemical Composition And Oxidative Stability Of Safflower Oil Prepared From Safflower Seed Roasted With Different Temperatures, Food Chemistry, 84, 1-6
Mollenhauer, K. and Tschoeke, H., 2010, Handbook of Diesel Engines, Verlag Berlin
Heidelberg, 359-376
Müjdeci, S., 2009, Ġçten Yanmalı Motorda Ticari Yağ Katkı Maddelerinin Sürtünme, AĢınma Ve Motor Performansına Etkilerinin Deneysel Olarak AraĢtırılması, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 1-41 Niyet, M., 2009, Dizel Motorlarda Biyodizel Kullanımının Motor AĢınmasına Olan
Etkilerinin Ġncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, Kütahya, 1-26
Oğuz, H. ve Öğüt, H., 2001, Tarım Traktörlerinde Bitkisel Kökenli Yağ ve Yakıt Kullanımı. Selçuk-Teknik Online Dergisi, ISSN 1302- 6178, Sayı:2. Konya. Oğuz, H., Eryılmaz, T., Öğüt, H., Demir, F. and Ciniviz, M., 2009, A Research On The
Direct Utilization Of Standart Vegetable Oils As A Fuel In The Dizel Engine,
Journal of Agricultural Machinery Science, 5 (1), 15-20
Öğüt, H., Eryılmaz, T., Akınerdem, F. ve Oğuz, H., 2005, Tarımsal Kaynaklı Biyoyakıtlar (Biyoetanol ve Biyodizel), Konya Ticaret Borsası Dergisi, Konya, 8(19):26-29
Öğüt, H ve Oğuz, H, 2006, Biyodizel Üçüncü Milenyumun Yakıtı, Nobel Yayın
Öğüt, H., Oğuz, H., MengeĢ, H.O. ve Eryılmaz, T. 2006, Türkiye‟de Biyodizel Ġçin Yerel Üretim Modelinin Uygulama Ġmkanları, Enerji Bitkileri ve Yeşil Yakıtlar
Sempozyum, Ġzmir, ISBN: 975-483-712-0. s 33-40.
Öğüt, H., 2007, Türkiye‟de Bazı Yağ Bitkilerinden Biyodizel üretim Prosesleri ve Dizel Motorlarda Kulanımının Tarım, Çevre, Gıda, Kimya ve Teknolojik Boyutlarıyla Değerlendirilmesi, Devlet Planlama Teşkilatı, Konya, s 18-19
Öğüt, H, Ark., 2007, Standartlara Uygun Bitkisel Yağların Tarım Traktörlerinde Doğrudan Yakıt Olarak Kullanımının AraĢtırılması, Biyoyakıtlar ve Biyoyakıt
Teknolojileri Sempozyumu, Ankara
Öğüt, H., Eryılmaz, T. ve Oğuz, H. 2007, Bazı Aspir (Carthamus tinctorius L.) ÇeĢitlerinden Üretilen Biyodizelin Yakıt Özelliklerinin KarĢılaĢtırmalı Olarak Ġncelenmesi, 1.Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31 Mayıs. Samsun, s13-19.
Özçelik, A.E, 2004, Konya Bölgesinde Otomotiv TaĢıtlarında Motor Yağ-Yakıt Seçimi Ve Bakım AlıĢkanlıklarının Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, S.Ü. Fen Bilimleri
Enstitüsü, Konya, 5-26
Öğüt, H., Oğuz H., Bacak S., MengeĢ H. O., Köse A., Eryılmaz T., 2011, Balcı ÇeĢit Aspirin Biyodizel Özelliklerinin Ġncelenmesi, Enerji tarımı ve Biyoyakıtlar
Çalıştayı, Konya
Özsezen, A.N., ve Çanakçı, M., 2008, Atık Kızartma Yağından Elde Edilen Metil Esterin Ön Yanma Odalı Bir Dizel Motorda Kullanımının Performans Ve Emisyonlara Etkisinin Ġncelenmesi, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık
Fakültesi Dergisi, Cilt:23 No:2, 395-404
Pehan, S., Jerman, M.S., Kegl, M. and Kegl, B., 2009, Biodiesel Influence On Tribology Characteristics Of A Diesel Engine, Fuel, 88, 970–979
Pétrole, D., 2009, Oil Information, International Energy Agency (IEA), Paris, France, I3-26
Pieprzyk, B., Kortlüke, N. and Hilje, P.R., 2009, The Ġmpact Of Fossil Fuels, Greenhouse Gas Emissions, Environmental Consequences And Socio-Economic Effects, ERA – Energy Research Architecture, Final Report, 225-232
ReĢitoğlu, Ġ.A., 2010, Atık Yağlardan ÜretilmiĢ Biyodizelin Dizel Motor Performans ve Emisyonuna Etkisinin Deneysel Olarak AraĢtırılması, Yüksek Lisans Tezi, Mersin
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mersin, 1-35
Schulz, J.E. and Evridge, B.L., 1989, Diesel Mechanics, Third Edition McGraw Hill Book Company, Automotive Technology Series, New York.
Schumacher, L. G. ve Ark., 2001, Engine Oil Analysis of Diesel Engines Fueled with Biodiesel Blends, Annual International Meeting, Sacramento, CA, USA
Sekmen, Y., 1997, Ġçten Yanmalı Motorlarda Yağlama Yağlarının Performansa Etkileri Üzerine Bir AraĢtırma, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Ankara, 2-9
Sekmen, Y., 2007, Karpuz Çekirdeği ve Keten Tohumu Yağı Metil Esterlerinin Dizel Motorda Yakıt Olarak Kullanılması, Teknoloji, Cilt 10, Sayı 4, 295-302
Sinha, S. and Agarwal, A.K., 2007, Experimental Ġnvestigation Of The Combustion Characteristics Of A Biodiesel (Rice-Bran Oil Methyl Ester)-Fuelled Direct- Ġnjection Transportation Diesel Engine, Automobile Engineering, Vol:221, 921- 932
Sinha, S. and Agarwal, A.K., 2010, Experimental Investigation Of The Effect Of Biodiesel Utilization On Lubricating Oil Degradation And Wear Of A Transportation Cıdı Engine, Journal of Engineering for Gas Turbines and Power, Vol. 132, 042801,1-9
Sugözü, Ġ., Aksoy, F. ve Baydır ġ.A., 2009, Atık Motor Yağının Alternatif Yakıt Olarak Bir Dizel Motorunda Kullanılması, Taşıt Teknolojileri Dergisi, Cilt:1, No:1, 9-16 TaĢyürek, M., 2005, Palm ve Aspir Biyomotorininde Depolama Süresi ve ġartlarının
Yakıt Özellikleri Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 14-22
Totten, G.E., Westbrook, S.R. and Rajesh, J., 2003, Fuels and Lubricants Handbook: Technology, Properties, Performance, and Testing, ASTM International, U.S.A., 115-249
Tziourtzioumis, D., Demetriades, L., Zogou, O. and Stamatelos, A.M., 2009, Experimental Ġnvestigation Of The Effect Of A B70 Biodiesel Blend On A Common-Rail Passenger Car Diesel Engine, Automobile Engineering, Vol:223, 685-701
Uysal, N., 2006, Isparta, Populasyonundan GeliĢtirilen Aspir (Carthamus tinctorius L.) Hatlarının Tarımsal Ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi, Süleyman Demirel
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 3-21
Yıldırım, B., Tunçtürk, M., Özbay Dede, Ö. ve Okut, N., 2005, Aspir (Carthamustinctorius L.)‟de Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri
Dergisi, 15(2): 113-117
Yücel, H.L., 2008, Pamuk Yağının Alternatif Dizel Yakıtı Olarak Kullanılması, Fırat
Üniversitesi Fen ve Müh. Bil. Dergisi, 20 (1), 185-192
Yüksek, L., Kaleli, H., Özener , O. and Özoğuz, B., 2009, The Effect And Comparison Of Biodiesel-Diesel Fuel On Crankcase Oil, Dizel Engine Performance And Emissions, 11th International Conference on Tribology, Belgrade, Serbia
Weiss, E.A., 2000, Safflower, In: Oilseed Crops, Blackwell Sci. Ltd., Victoria, Australia, pp 93-129.
EKLER
EK-1 Motor performans ve egzoz emisyonları değerleri
Deney Yöntemi Motor performans
deneyi
Deney Yağı Aspir Yağı Metil Esteri
Deney Tipi Motorin
Tekrar Sayısı DüzeltilmiĢ ortalama
Devir Sayısı 1/min 2400 2300 2200 2100 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 Motor momenti Nm 10,82 13,76 19,11 51,71 51,45 51,52 55,65 55,59 55,42 57,23 57,88 54,87 54,84 55,02 54,09 Efektif Güç kW 2,21 4,14 6,73 10,48 12,21 11,72 11,56 10,91 9,16 8,54 8,12 7,52 7,03 6,45 5,78 Özgül Yakıt Sarfiyatı gr/BGh 449 360 349,7 339,2 313,5 285,5 256,8 278,2 297,6 297,9 306,8 307,2 284,8 293,7 324,5 Egzoz Emisyonları CO %vol 0,06 0,39 0,43 0,44 0,46 0,45 0,45 0,46 0,46 0,51 0,7 0,77 1,25 1,77 1,93 CO2 %vol 2,4 2,7 2,7 2,8 2,8 2,8 2,5 2,5 2,5 2,4 2,1 2,9 4,9 6,1 9,6 HC ppm 2 1 4 3 4 3 3 4 2 3 4 4 5 22 31 O2 %vol 17,49 16,21 16 15,81 16 16,2 16,72 16,63 16,97 16,85 17,25 16,05 12,23 9,36 4,19 SO2 ppm 0 29 26 26 25 25 22 25 34 30 10 15 25 52 88 NOx %vol 13 14 19 32 40 43 54 55 61 85 84 123 249 302 342
Deney Yöntemi Motor performans deneyi
Deney Yağı Aspir Yağı Metil Esteri
Deney Tipi B100 (%100 Aspir biyodizeli)
Tekrar Sayısı DüzeltilmiĢ ortalama
Devir Sayısı 1/min 2400 2300 2200 2100 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 Motor momenti Nm 12,88 18,52 31,91 49,45 46,98 50,25 51,51 52,21 53,02 53,74 54,62 55,76 55,81 55,62 54,96 54,99 Efektif Güç kW 3,19 4,41 6,99 9,05 10,41 10,31 9,89 9,42 9,16 8,66 8,03 7,71 7,28 6,59 5,89 5,31 Özgül Yakıt Sarfiyatı gr/BGh 464,4 392,9 369,2 352,9 349 345 315,1 320,1 313,1 324,7 321,3 312,4 369,5 347,9 346,1 414,2 Egzoz Emisyonları CO %vol 0,01 0,02 0,02 0,18 0,18 0,16 0,12 0,11 0,13 0,15 0,14 0,2 0,41 1,17 1,44 CO2 %vol 1,63 1,49 1,71 3,95 3,74 4 3,63 3,52 3,51 3,53 4,01 5,24 7,45 11,03 12,21 12,22 HC ppm 7 5 5 6 6 5 6 6 5 6 5 6 6 9 14 21