40
41
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre yapılan ihaleli satışlarda taşınmazın yapılı olması ve yapının da üçüncü kişilere ait olması ihaleye girme talebini azaltmakta, ya da talebin olmamasına, belediye ve mücavir alan dışında olan yerlerde, sadece işgalcinin ihaleye girmesine ve rekabetin sağlanamamasına neden olmaktadır. Hazine taşınmazlarından beklenen toplumsal fayda bu nedenle sekteye uğramakta taşınmaz bir nevi kusurlu hale geldiği için talep azalmaktadır. Bu da taşınmazın hak ettiği değeri bulamamasına neden olmaktadır.
Hazine taşınmazlarından hisseli olanlarının, (daha çok imar uygulamaları nedeniyle hisseli hale gelmesi) talebinin fazla olmasının nedeni yapılaşmaya geçmek istenilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu taşınmazların satılamama sebepleri ise, üzerinde hissedar haricinde kişilere ait yapıların bulunması, bedelinin hisseli bir taşınmaz olmasına karşılık piyasa fiyatına göre değerlendirilmesi nedeniyle yüksek bulunması, hissedarların diğer hissedar ya da taşınmazın değerlendirilmesine ilişkin olumsuz görüşü dolayısıyla satın almak istememesi, çok hissedarlılarda tebligat yapılma sürecinin uzun sürmesi yurtdışı tebligatların uzun zaman alması, hissedar sayısının fazlalığı ve hissedarlara ulaşamama ya da hisseye düşen Hazine payının düşük olması gibi sebepler gösterilebilir.
Satış sürecinde taşınmazlar üzerindeki yapıların yapım tarihinin tam olarak tespit edilememesi sıkıntılar yaşanmasına sebep olmakta ve tasarrufu engellemektedir. Yine Hazine taşınmazlarının işgalli olması ve özellikle üzerinde üçüncü kişilere ait yapı bulunması durumu taşınmazın etkili ekonomik ve verimli kullanımını engellediği görülmektedir.
Mülkiyetinde ciddi bir taşınmaz stoku bulunduran Hazinenin taşınmazlarının etkili bir şekilde ekonomiye kazandırılması ve gelir artışının sağlanması için; öncelikle taşınmazların değerli ve toplumsal faydasının gerekli olduğu bölgelerde işgallerin engellenmesini sağlayacak mevzuatın geliştirilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Milli Emlak Genel Müdürlüğü taşra teşkilatında en küçük birimlerinde dahi taşınmazın satışı ve yönetimine ilişkin değerleme işlemi yapıldığı göz önünde bulundurulduğunda personelin, gayrimenkul geliştirme ve yönetimi alanında uzmanlık kazanılmasının zorunlu olduğu görülmektedir. Taşınmazların tespiti, cins analizi, etkin kullanım
42
biçimlerinin bulunması, taşınmazın hangi amaçla kullanımının toplam faydasını arttıracağına ilişkin analizlerinin yapılabilmesi, taşınmazın satış amaçlı değerlemesinde uluslararası değerleme standartlarına göre değerleme yapılabilmesi için uluslararası düzeyde akredite edilmiş lisans ve lisansüstü eğitim programı sunan Ankara Üniversitesi Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Anabilim Dalı ile ortak bir çalışmanın yürütülmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Yine Hazine taşınmazlarının imar uygulamalarında takibi yapılarak taşınmazının çok fazla hisselere ayrımının engellenmesi mümkünse tam mülkiyetli taşınmaz elde edilmesi amaçlanmalı, üzerinde izinsiz olarak yapılan yapılar nedeniyle satışının kolaylaştırılmasına yönelik mevzuatın geliştirilmesi sağlanmalıdır.
Hazine taşınmazlarından en yüksek gelir elde edilmesi amaçlanıyorsa özellikle gelir getirici bölgelerde olanlarının hem şehircilik ilkeleri açısından hem de ekonomiye katkısının arttırılması amacıyla taşınmazın etkili ekonomik ve verimli kullanımını engelleyen taşınmazları bir nevi kusurlu hale getiren durumların önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Etkili kullanımı için genel anlamda af kanunları gibi duran kanunların yeni ve art niyetli işgallere sebep olmayacak şekilde düzenlenmesi ve taşınmazların satışı durumunda piyasa değerine ulaşabilmesi açısından işgallerin ve izinsiz yapılan yapıların engellenmesine karşı caydırıcı önlemler alınması gereklidir.
43 KAYNAKLAR
Anonim. 2014. Web Sitesi: istatistiklerle Türkiye Turkey in Statitics 2014- www.tuik.gov.tr/ İçerik Getir do, Erişim Tarihi: 10.06.2014.
Anonim. 2015. 4706 Sayılı Kanun’un 5 inci maddesinin onbirinci (son) fıkrasının uygulanması 2015/1 sayılı Milli Emlak Genelgesi. Erişim Tarihi: 09.04.2015.
Anonim. 2015. Milli Emlak Genel Müdürlüğü 2015 Yılı Faaliyet Raporu. Web Sitesi:
http://kurumsal.milliemlak.gov.tr/Faaliyet%20Raporlar/2016_YILI_MILE_FA ALIYET_RAPORU.pdf, Erişim Tarihi: 02.03.2015.
Anonim. 2016. Milli Emlak Genel Müdürlüğü 2016 Yılı Faaliyet Raporu. Web Sitesi:
http://kurumsal.milliemlak.gov.tr/Faaliyet%20Raporlar/2016_YILI_MILE_FA ALIYET_RAPORU.pdf, Erişim Tarihi: 21.05.2016
Anonim. 2018a. Web Sitesi: http://kurumsal.milliemlak.gov.tr/, Erişim Tarihi: 5.5.2018 Anonim. 2018b. Milli Emlak Genel Müdürlüğü 2017 Yılı Faaliyet Raporu. Web Sitesi:
http://kurumsal.milliemlak.gov.tr/Faaliyet/Raporlar/2017_YILI_MILE_FAALI YET_RAPORU.pdf, Erişim Tarihi: 14.03.2018.
Anonim. 2018c. Web Sitesi: http: //kurumsal.milliemlak.gov.tr /Sayfalar/ islemlerimiz/
tasfiye/islemleri/Satis.aspx Erişim Tarihi: 11.04.2018.
Anonim. 2018ç. Web sitesi: http://www.bumko.gov.tr/TR,8082/2018.html Erişim Tarihi:16.04.2018.
Anonim. 2018d. Web Sitesi: http://dergipark.gov.tr/sduiibfd/issue/
20820/222832Kentleşme sorunlarının çözümü açısından Hazine taşınmazlarının etkin yönetimi, Uluç Çağatay, 2012 dergipark.gov.tr/download/article-file/194381, Erişim Tarihi: 06.06.2018.
Anonim.2018e. Web Sitesi: http://ankaradefterdarligi.gov.tr/dokuman-kategori/islem-yonergesi/,Erişim Tarihi: 27.05.2018.
Anonim.2018f.http://kurumsal.milliemlak.gov.tr/Sayfalar/islemlerimiz/tasfiyeislemleri/
Satis.aspx
Anonim 2018g. Web Sitesi: http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/f1b56850-eed7-4041-8df5-3832f20b18ba?excludeGerekce=False&words Only=False, Erişim Tarihi: 03.05.2018.
Aslan, A. 2012. Hazine Arazilerindeki İşgallerin Belirlenmesinde Ve Satışa Esas Hazine Arazilerinin Kıymetlendirilmesinde Bilgi Teknolojilerinin Kullanımı. Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı. Konya.
44
Çalışkan, N. 2012. Van İli Örneğinde Hazine Taşınmazlarının Yönetimi Ve Yatırımlara Tahsisi. Yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. Van.
Kara, D. 2017. Türkiye’de Hazine Taşınmazlarının Ekonomik Kalkınma Üzerindeki Rolü. Yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı İktisat Bilim Dalı. Adana.
Kardeş, S. 2010. Milli Emlak. Milli Emlak Kontrolörleri Derneği yayını, Ankara.
Oğuz, A. 2010. Hazine Taşınmazlarının Tasarrufuna İlişkin Bir Araştırma: Adıyaman Örneği. Yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. Bolu.
Tanrıvermiş, H. 2017. Gayrimenkul Değerleme Esasları, SPL Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu, Lisanslama Sınavları Çalışma Kitapları Ders Kodu: 1014 (Konut Değerleme Sınavı, Gayrimenkul Değerleme Sınavı), Ankara.
Tanrıvermiş, H., Akipek Öcal, Ş. ve Demir, E. 2017. Gayrimenkul Mevzuatı, SPL Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu, Lisanslama Sınavları Çalışma Kitapları Ders Kodu: 1019 (Gayrimenkul Değerleme Sınavı), Ankara.
Yılmaz, M. 2011. Milli Emlak ve Hazine Taşınmazlarının İdaresi. Yüksek lisans tezi.
Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı. Kütahya.
45 EKLER
EK 1 2015/ 1 sayılı Milli Emlak Genelgesi EK 2 Taşınmaz Tespit Tutanağı
EK 3 Tahmin Edilen Bedel Tespit Raporu
EK 4 Süreç Modelleme Çizelgesinde Şekillerin Anlamları
EK 5 2018 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu (İ) cetveli parasal ve diğer sınırlara ait cetvel
EK 6 Anket Formu
EK 7 Alanya İlçesinde 2886 Sayılı Kanuna Göre Gerçekleştirilen Satışlar Tablosu (2013 – 2017 Yılları Arası)
EK 8 Alanya İlçesinde 4706 Sayılı Kanuna (4/c Maddesine) Göre 2013 – 2017 Yılları Arası Gerçekleştirilen Satışlar Listesi
EK 9 Alanya İlçesinde İhale Süreci Olumsuz Sonuçlanan Taşınmazlar Listesi (2013 – 2017 Yılları Arası)
EK 10 Alanya İlçesinde 2886 Sayılı Kanuna Göre Dosya Hazırlık Aşamasında Olumsuz Sonuçlanan Taşınmazlar Listesi
EK 11 Alanya İlçesinde 4706 Sayılı Kanun (4/c maddesi) Kapsamında Olumsuz Sonuçlanan Taşınmazlar Listesi
46