Theileria parva, Theileria cinsinin ekonomik olarak önemli olan iki türünden birisi olup, kene kaynaklı Şark Sahili Humması (East Coast Fever, ECF) adı verilen hastalık etmenidir. Parazitin neden olduğu hastalık, dünyadaki evcil ve yabani hayvanların geniş bir kısmını etkilemektedir. Bu parazit omurgalı konak sığır için ileri derecede patojen olup, ciddi ekonomik kayıplara yol açmaktadır.
Hastalık kene kaynaklı olduğu için konak-Theileria-kene üçlüsü arasındaki herhangi bir zincir halkasının kırılmasının ECF’nin engellenmesini sağlayacağı düşünülmektedir. Kene kontrolü için kullanılan akarisitlerin yüksek maliyeti ve geniş bir kısmına direncin hızlı bir şekilde gelişmesi ve buna bağlı olarak akarisit direnci ile mücadele için daha yeni ve daha pahalı olanlarına ihtiyaç duyulması önemli bir problemdir [49, 55, 56]. Bununla birlikte T. parva’ya karşı güvenli ve etkili bir aşı da bulunmamaktadır [49, 38]. Hastalığın tedavisinde kullanılan antitheileriallar mevcut olup, bu ilaçların bazılarının parazitin belirli formları üzerinde etkili olmaması, ilaç temininin zorluğu ve maliyeti önemli problemler arasındadır [32]. Günümüzde kullanılan en önemli kemoterapötik ajan olan buparvaquone’un sığırlar için etkili bir antitheilerial olduğu in vitro ve in vivo olarak geniş bir şekilde gösterilmiştir [50, 52, 53]. Ancak yakın zamanda bu antitheileriala karşı da direnç geliştiği rapor edilmiştir [54]. Dolayısıyla etkili, ucuz ve güvenle kullanılabilecek yeni bir antitheileriala acil ihtiyaç duyulmaktadır [42].
T. parva’nın hayati fonksiyonu için önemli olabilecek enerji metabolizmasının potansiyel zayıf noktaları yeni bir antitheilerial tasarımı için kemoterapötik hedef olabilir [87]. Ancak T. parva şizontlarının uzun bir süre infekte edilmiş hücrelerden kontamine olmadan kültüre alınmasının imkansız olması, maliyet, izolasyon prosedürlerinin uzunluğu gibi problemler, şizontlardaki enerji metabolizmasının enzimleri üzerinde çalışmalar yapılmasını geciktirmiştir [87, 88]. Dolayısıyla T. parva şizontlarında glikolitik enzimlerin varlığı sadece elektroforetik çalışmalarla gösterilebilmiştir. Bununla birlikte yapılan çalışmalarda T. parva şizontlarında glikolitik enzimlerin yüksek aktiviteye sahip oldukları ve en yüksek aktiviteyi laktat dehidrogenaz enziminin gösterdiği belirlenmiştir [88]. Bu durum, T. parva şizontlarının enerji üretimi için temel yol olarak glikolize bağlı olması açısından diğer bir Apicompleksan olan Plasmodium’lardaki [91] eritrositik aşamaya benzediğini göstermiştir [88].
46
Bununla birlikte, T. parva’nın izolasyon problemlerinin aşılması [90] ve sonrasında genom projesinin tamamlanması [35] ile parazitin metabolizması ile ilgili önemli veriler elde edilmiştir. Buna göre parazit, glikoliz ve trikarboksilik asit (TCA) döngüsü için gerekli enzimlerin tamamını kodlamaktadır [35]. Elde edilen veriler T. parva’nın, Plasmodium ve diğer Apikompleksanlar gibi [102-104] geleneksek bir TCA döngüsüne sahip olmadığını göstermektedir [25]. Bu yüzden T. parva’nın TCA döngüsünün fonksiyonel olup olmadığı bilinmemektedir [35]. Dolayısıyla parazit, ihtiyaç duyduğu bütün enerjiyi glikoliz ile sağlamaktadır. Bunun için glikoliz, T. parva’nın yaşam döngüsü için gerekli olup, glikoliz enzimleri antitheilerial tasarım çalışmaları için cazip bir hedef olabilir. Bu tez çalışmasında T. parva'nın glikoliz reaksiyonunun son basamağında görevli olan laktat dehidrogenaz enzimi hedef enzim seçilmiştir.
Bu tez çalışmasında ECF'ye karşı etkin olacak yeni ilaç tasarımlarına katkıda bulunmak amacıyla T. parva’nın laktat dehidrogenaz enzimi kodlayan gen ilk defa izole edilmiş olup, klonlanmıştır. Bu durum, T.parva'nın genom projesi tamamlanmış olmakla birlikte, bu güne kadar karakterizasyonu ile ilgili ilave çalışmaların bulunmadığı laktat dehidrogenaz enzimi hedef alınarak yapılacak olan ilaç tasarım çalışmaları için ilk olması açısından son derece önemlidir.
T. parva için yapıya dayalı ilaç tasarım çalışmalarında, parazitin metabolik enzimlerinin araştırılması önem arzeder. Bunun için gen izolasyonu, klonlanması ve daha sonrasında ekspresyonunun yapılması ileri araştırmaların temelini oluşturmaktadır. Bu yüksek lisans tez çalışmasında hedef seçilen TpLDH geninin izolasynu ve pGEM-T vektörüne klonlanması standart metodlarla gerçekleştirilmiştir. Buna göre TpLDH geni 1353 bp uzunluğundadır. NCBI'dan (NCBI Reference Sequence: NC_007344) elde edilen verilerden yola çıkarak [106], genin sırasıyla 121 bp, 128 bp, 717 bp uzunluğunda 3 eksondan ve 116 bp ile 271 bp uzunluğunda 2 introna sahip olduğu belirlenmiştir. TpLDH geni, ATG başlama kodonu ile başlayan ve TAA sonlanma kodonuyla biten, 321 amino asitlik proteini kodlayan, 966 baz çiftlik açık okuma çerçevesi içermektedir [35]. Ayrıca TpLDH geni, konak organizma Bos taurus'un LDH geni ile karşılaştırılmıştır. Buna göre TpLDH geni Bos taurus'un LDH genine göre aynı pozisyonda amino asit insersiyonları veya delesyonları içermektedir. İnsersiyonlardan en dikkat çekeni Ser-91 ve Arg-92 arasında Asn-91A, Glu-91B, Glu-91C, Trp-91D, Asn-91E'ten oluşan ilave beş amino asit dizisidir [Şekil 4.1.]. Apikompleksanlardan olan Toxoplasma, Babesia, Eimeria ve
47
Plasmodium türlerine ait LDH'ların aktif bölge halkasında da 5 ilave amino asitin yer aldığı ortaya çıkmıştır [97-100]. Ancak bu dizi Apikompleksan türleri arasında farklılık göstermektedir. Bu bölge enzim inhibitörleri için tutunma bölgesi oluşturmakta ve enzim inhibitörleri için cazip bir hedef oluşturmaktadır [97-100]. Bu veriler doğrultusunda, TpLDH enzimininde aynı özelliklere sahip olması, TpLDH ve omurgalı konak LDH'ı arasında yüksek seçicilik gösteren inhibitörler bulunabileceği ve omurgalı konağa zarar vermeden parazitin yok edilebileceği düşünülmektedir.
Şekil 4.1. T. parva (TpLDH), T. annulata (TaLDH, TaLDH, NCBI Reference Sequence: XM_948495.1) ve Bos taurus (BtaurusLDH, NCBI Reference Sequence: NM_174099.2) laktat dehidrogenaz enzimlerinin karşılaştırılması
Klonlanan TpLDH geninin intronlarını çıkarmak için yönlendirilmiş mutagenez metodu kullanılmıştır. Genel olarak genlerde baz değişikliği, insersiyon, delesyon gibi değişiklikler için kullanılan yönlendirilmiş mutagenez, bu tez çalışmasında intronların çıkarılması için kullanılmıştır. İntronların çıkarılmasının ardından eksonlar birleştirilmiştir. Sonuçta TpLDH geni 966 bp uzunluğunda intronsuz olarak elde edilmiştir. Dolayısıyla izolasyon ve klonlamadan sonraki aşama olan ekspresyon için intronların çıkarılması gerçekleştirilmiştir. Ancak intronsuz TpLDH geninin ekspresyon vektörüne aktarılması aşamasında problemler yaşanmış ve ekspresyon aşamasına geçilememiştir. TpLDH geninin ekspresyon vektörüne aktarılarak proteinin ifadesinin yapılabilmesi için optimizasyon çalışmaları devam etmektedir.
Sonuç olarak, bu tez çalışmasında TpLDH geninin izolasyonunun ve klonlamasının gerçekleştirilmiş olması, proteinin karakterizasyonu ile ilgili ilave çalışmaların yürütülmesini sağlaması açısından son derece önemlidir. Bu sayede ilaç tasarımı için kemoterapötik hedef olarak gösterilen TpLDH enziminin moleküler yapısı ve fonksiyonu
48
hakkında geniş bilgiler elde edilmiş olacaktır. Elde edilecek bu verilerin, parazitin enerji metabolizmasında önemli bir yere sahip olan bu enzime karşı, seçici inhibitörlerin tasarımına olanak sağlayacağı düşünülmektedir.
49
KAYNAKLAR
[1] Cavalier-Smith, T., 1993. Kingdom protozoa and its 18 phyla. Microbiol. Microbiol Mol Biol Rev; 57, 953-994.
[2] Levıne, N. D., Corlıss, J. O., Cox, F. E. G., Deroux, G., Graın, J., Honıgberg, B. M., Leedale, G. F., Loeblıch, A. R., Lom, I. J., Lynn, D., Merınfeld, E. G., Page, F. C., Poljansky, G., Sprague, V., Vavra, J., Wallace, F. G., 1980. A newly revised classification of protozoa, J. protozool, 27, 37-58.
[3] Shaw, M.K., 1997. The same but different: the sporozoite entry into bovine cells, International Journal for Parasitology, 27, 457-474.
[4] Charleston WA.,1994. Toxoplasma and other protozoan infections of economic importance in New Zealand, New Zealand journal of zoology, 21, 67-81.
[5] Hommel, M., Gilles, H.M., 2005. Malaria, Topley and Wilston's Microbiology and Microbial Infections, 10th Edition. Parasitology (Eds) FEG Cx, Derek Wakelin, Stephen H. Gillespie and DD Despommier, ASM Press.
[6] Kaya G., 2001. An Overview of Classification of the Phylum Apicomplexa, Kafkas Unv. Vet. Fak. Derg., 7, 223-8.
[7] Schmunis GA and Lopez-Antunano FJ., 2005. World-wide importance of parazites, Topley Wilston's Microbiology and Microbial Infections 10 Edition. Parasitology (Eds) FEG Cox, Derek Wakelin, Stephen H. Gillespie and DD Despommier. ASM Press.
[8] Levine, N.D., 1985. Veterinary Protozoology. Iowa State Universty press, Ames, pp. 35-45.
[9] Soulsby, J.L., 1986. Helmints, arthropods and protozoa of domesticated animals ,
Seventh Edition, Bailliere Tindal, London.
[10] Altay, K. , Aktaş, M., 2004. Sığır theileriosisi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 182, 79-86.
[11] www.theileria.org/pictures/largemap.gif
[12] Uilenberg, G., 1995. International collaborative research:significance of tick-borne hemoparasitic diseases to world animal health., Vet. Parasitol., 57, 19-41. [13] Heussler, V.T., 2002. Theileria survival strategies and host cell transformation, pp.
69-84, In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria., Kluwer Academic Publishers, Boston., Dordrecht, London.
50
[14] Norval, R. A. I., Perry, B. D., Young, A. S., 1992. The Epidemiology of Theileriosis in Africa, pp. 481, Academic Press, London.
[15] Shah-Fischer, M. and Say, R.,1989. Manuel of tropical veterinary parazitology, , pp. 407-408, English Edition, Published by C.A.B. International.
[16] Sugimoto, C., Kawazu, S., Sato, M., Kamio, T., Fujisaki, K., 1992. Preliminary biochemical characterization of “veil” structure purified from Theileria sergenti-, T. buffeli- and T. orientalis infected bovine erithrocytes, Parasitol, 104, 207-213.
[17] Sugimoto, C., Fujisak, K., 2002. Non-transforming Theileria parasites of ruminants, pp. 93-106, In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston, Dordrecht, London. Kluwer Academic Publishers.
[18] Mehlhorn, H., 2001. Encyclopedic reference of parasitology: Biyology, Structure, Function, Second Edition, Berlin, Heidelberg, Springer.
[19] Mimioğlu, M., Göksu, K., Sayın, F., 1969. Veteriner ve Tıbbi protozooloji. Cilt 2. Ank. Üniv. Vet. Fak. Yay. No: 248. Ankara. Ank. Üniv. Basımevi.
[20] Göksu K., 1985. Theileriosisin klinik sendromlarıyla ilgili gelişmeler. “Theileriosis” F. Sayın (Ed.), Türk. Parasitol. Dern. Yay. No: 5. İzmir, Bilgehan Basımevi, sayfa :97-109.
[21] Young, A.S., Purnell, R.E., Payne, R.C., Brown, C.G.D., Kanhai, G.K., 1978.
Studies on the transmission and course of infection of a Kenyan strain of Theileria mutans, Parasitol, 76, 99-115.
[22] Uilenberg, G., 1981. Theileria species of domesticated livestock.“Advences in the control of theileriosis” İrvin AD, Cunnigham MP ve Young AS (Eds.). London. Hague Martinus Nijhoff Publishers,.
[23] Collins, N.E., Allsopp, M.T. E. P., Allsopp, B.A., 2002, Molecular diagnosis of theileriosis and heartwater in bovines in Africa, Transactions of The Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene, 96, 217-224.
[24] Mckeever, D.J., Morrison, W.I., 2002. Epidemiological significance of strain- specific immunity to Theileria parva, pp. 41-54, In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston. Dordrecht. London. Kluwer Academic Publishers.
[25] Bishop, R., Geysen, D., Skilton, R., Odongo, D., Nene, V., Allsopp, B., Mbogo, S.,
Spooner, P., Morzaria, S., 2002. Genomic polimorphism, sexual
recombination and molecular epidemiology of Theileria parva, , pp. 23-40, In: Dirk A.E. Dobbelaere and Declan J. McKeever (Edit.). Word Class Parasites Volume: 3 Theileria. Boston. Dordrecht. London. Kluwer Academic Publishers.
51
[26] Stagg, D.A., Young, A.S., Leitch, B.L., Grootenhuis, J.G; Dolan, TT., 1983. Infection of mammalian cells with Theileria species. Parasitol.; 86, 243– 254.
[27] Karaer , Z., 1985. Theileriosisin bulaşması ile ilgili gelişmeler. “Theileriosis” F. Sayın (Ed.). Türk. Parasitol. Dern. Yay. No: 5. İzmir. Bilgehan Basımevi, 47-76.
[28] Saruhan, B., 2007. Theileriosisli sığırlarda buparvaquone (Buparvon)'un teröpatik etkinliği, Yüksek Lisans Tezi , Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
[29] Samad, M.A., Dhar, S., Gautam, O.P., Kaura, Y.K., 1983. T- and B-lymphodi cell population in calves immunized against Theileria annulata, Veterinary Parasitology, 13: 109-114.
[30] Mehlhorn, H., Schein, E., 1984. The piroplasms: life cycle and sexual stages, Adv. Parasitol. 23, 37–103.
[31] D. A. Dobbelaere et al ., 2004. The strategies of the Theileria parasite: a new twist in host–pathogen interactions., Curr Opin Immunol., 16, 524-533.
[32] Gardner, M.J., Bishop, R., Shah, T., De Villiers, E.P., Carlton, J.M., Hall, N.,
Ren, Q., Paulsen, I.T., Pain, A., Berriman, M., Wilson, R.J.M., Sato, S., Ralph, S.A., Mann, D.J., Xiong, Z., Shallom, S.J., Weidman, J., Jiang, L., Lynn, J., Weaver, B., Shoaibi, A., Domingo, A.R., Wasawo, D., Crabtree, J., Wortman, J.R., Haas, B., Angiuoli, S.V., Creasy, T.H., Lu, C., Suh, B., Silva, J.C., Utterback, T.R., Feldblyum, T.V., Pertea, M., Allen, J., Nierman, W.C., Taracha, E.L.N., Salzberg, S.L., White, O.R., Fitzhugh, H.A., Morzaria, S., Venter, J. C., Fraser, C.M., Nene, V.,
2005. Genome sequence of Theileria parva, a bovine pathogen that transforms lymphocytes, Science, 309, 134-137.
[33] Olwach J. M., Reyers, B., Engelbrecht, F.A., Erasmus B.F.N., 2007. Climate
cahange and tick-born disease, Theileriosis (East Coast Fever) in sub-Africa, Journal of Arid Environments 72, 108-120.
[34] Simuunzaa, M., Weira, W., Courcierc, E., Tait, A., Shielsa, B., 2010.
Epidemiological analysis of tick-borne diseases in Zambia, Veterinary Parasitology 175, 331–342.
[35] Osman, S.A., Al-Gaabary, M.H., 2007. Clinical, haematological and therapeutic
studies on tropical theileriosis in water buffaloes (Bubalus bubalis) in Egypt, Veterinary Parasitology, 146, 337-340.
[36] Mara S.L. Rocchi, K.T., Ballingall, N.D. MacHugh, Declan J., McKeever., 2006. The kinetics of Theileria parva infection and lymphocyte transformation in vitro Int J Parasitol; 36(7): 771–778.
52
[37] Conrad, P. A., Denham D., Brown D., 1986. Intraerythrocytic multiplication of Theileria parva in vitro: an ultrastructural study. Int. J. Parasitol. 16, 223– 229.
[38] Martim A.C., Kariuki D.P., Young A.S., Mutugi J.J., 1988. The importance of the carrier state of Theileria parva in the epidemiology of theileriosis and its control, by immunization. National Veterinary Research Centre, Kenya Agricultural Research Institute.
[39] Pain, A., Renauld, H., Berriman, M., Murphy, L., Yeats, C.A., Weir, W.,
Kerhornou, A., Aslett, M., Bishop, R., Bouchier, C., Cochet, M., Coulson, R.M.R., Cronin, A., De Villiers, E.P., Fraser, A., Fosker, N., Gardner, M., Goble, A., Griffiths-Jones, S., Harris, D.E., Katzer, F., Larke, N., Lord, A., Maser, P., McKellar, S., Mooney, P., Morton, F., Nene, V., O’Neil, S., Price, C., Quail, M.A., Rabbinowitsch, E., Rawlings, N.D., Rutter, S., Saunders, D., Seeger, K., Shah, T., Squares, R., Squares, S., Tivey, A., Walker, A.R., Woodward, J., Dobbelaere, D.A.E., Langsley, G., Rajandream, M.A., McKeever, D., Shiels, B., Tait, A., Barrell, B., Hall, N., 2005. Genome of the host-cell transforming
parasite Theileria annulata compared with T. parva, Science, 309, 131-133. [40] Anders, R. F., 1886. Parasite Immunol. 8, 529.
[41] Lizundia, R., Werling, D., Langsley, G., Ralph, S.A., 2009. Antımıcrobıal Agents and Chemotherapy p. 1213–1217.
[42] Speybroeck, N., Marcotty, T., Aerts, M., Dolan, T., Williams, B., Lauer, J.,
Molenberghs, G., Burzykowski, Tomasz., Mulumba, M., Berkvens, D.,
2008. Titrating Theileria parva: Single stocks against combination of stocks Experimental Parasitology 118 , 522–530.
[43] McKeever, D.J., 2006. Theileria parva and the bovine CTL response: down but not out?, Parasite Immunol., 28(7): 339–345.
[44] Katzer, F., Ngugi, D., Walker A.R., McKeever, D.J., 2010. Genotypic diversity, a survival strategy for the apicomplexan parasite Theileria parva, Veterinary Parasitology 167, 236–243.
[45] Seitzer, U., Jabbar, A., 2008. Tropical theileriosis: Cytotoxic T lymphocyte response to vaccination, Vaccine 26, 24–28.
[46] Walker, A.R., 2007. Theileriosis and the tick control conundrum: A better way forward?, The Veterinary Journal, 173, 248-249.
[47] McHardy, N., Wekesa, L.S., Hudson, A.T., Randall, A.W., 1985. Antitheilerial activity of BW720C (buparvaquone): A comparison with parvaquone, Research in Veterinary Science, 39, 29-33.
53
[48] Rintelen, M., Schein, E., Ahmed, J.S., 1990. Buparvaquone but not cyclosporin A prevents Theileria annulata-infected bovine, lymphoblastoid cells from stimulating uninfected lymphocytes, Trop Med Parasitol 41, 203-207. [49] Singh, K., Thakur, M., Raghav, P.R.S., Varshney, B.C., 1993. Chemotherapeutic
trials with four drugs in crossbred calves experimentally infected with Theileria annulata, Research in Veterinary Science, 54, 68-71.
[50] Dolan, T.T., Injairu, R., Gisemba, F., Maina, J.N., Mbadi, G., Mbwiria, S.K.,
Mulela, G.H.M., Othieno, D.A.O., 1992. A clinical trial of buparvaquone
in the treatment of East Coast fever, Veterinary Record, 130, 536-538. [51] Mhadhbi, M., Naouach, A., Boumiza, A., Chaabani, M.F., BenAbderazzak, S.,
Darghouth, M.A., 2010. In vivo evidence for the resistance of Theileria annulata to buparvaquone, Veterinary Parasitology, 169, 241-247.
[52] Willadsen, P., 2006, Tick control: Thoughts on a research agenda, Veterinary Parasitology, 138, 161-168.
[53] Jonsson, N.N., Hope, M., 2007. Progress in the epidemiology and diagnosis of amitraz resistance in the cattle tick Boophilus microplus, Veterinary Parasitology, 146, 193-198.
[54] Willadsen P., 2004. Anti-tick vaccines, Parasitology, 129, 367–87.
[55] Holbrook, J.J., Liljas, A., Steindel, S.J., Rossman, M.G., 1975. The Enzymes. pp.191-292, Paul D. Boyer (Edit.), Vol. XI, Part A, Third Edition, Academic Press, New York.
[56] Koolman, J., Röhm., H,K., 2005. Color atlas of biochemistry, Second Edition, Georg Thieme Verlag, Stuttgart, Germany. [57] Markert, C.L., Møller, F., 1959. Multiple forms of enzymes: Tissue, ontogenetic,
and species patterns, PNAS, 45, 753-763.
[58] Varley H., Gowenlock A., Bell M , 1981. Practical Clinical Biochemistry, pp 714, 5 th Edition, Vol. 1, William Heinemann medical books, London.
[59] Yu, Y., Deck, J.A, Hunsaker, L.A., Deck, L.M., Royer, R.E, Golberg, E., Vander
Jagt, D.L., 2001. Selective active site inhibitors of human lactate
dehydrogenase A4, B4, and C4, Biochemical Pharmacology, 62, 81-89.
[60] Bakır, S., 1984.Lactat dehidrogenaz tayini için klinik uygulanıma uygun yöntem araştırılması, Yüksek Lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
[61] Price, N.C., Stevens, L., 1989. Fundametals of Enzymology, Second Edition, Oxford Universty Press, New York.
54
[62] Fersht, A., 1985. Structures and Mechanism of Selected Enzymes, W.H. Freeman and Company, New York.
[63] Musick, W.D.I., Rossman, M.G., 1979. The tentative amino acid sequencing of lactate dehydrogenase C4 by X-ray diffraction analysis, The Journal of Biological Chemistry, 254, 7621-7623.
[64] Garvıe, E., 1980. Bacterial lactate dehydrogenases, Microbiological Reviews 44, 106-139.
[65] Rao, S.T., Rossman, M.G., 1973. Comparison of super-secondary structure in proteins, Journal of Molecular Biology, 76, 241-250.
[66] Birktoft, J.J., Banaszak, L.J., 1983. The presence of histidine-aspartic acid pair in the active site of 2-hydroxyacid dehydrogenases, The journal of Chemistry, 258, 472-482.
[67] Ohlsson, I., Nordström, B., Brändén, C.I., 1974. Structural and functional similarities within the coenzyme binding domains of dehydrogenases, Journal of Molecular Biology, 89, 339-354 .
[68] Kutzenko, A.S., Lamzin, V.S., Popov, V.O., 1998. Consrved super secondary structural motif in NAD-dependedt dehidrogenases, Febs Letters, 423, 105- 109.
[69] Deng, H., Zheng, J., Clark, A., Holbrook, Callender, R., Burgner II, J.W., 1994. Source of catalysis in lactate dehydrogenase system. Ground-state interaction in enzyme-subsrate complex, Biochemistry, 33, 2297-2305. [70] Grau, U.M., Trommer, W.E., Rossman, M.G., 1981. Structure of the active ternary
complex of pig heart lactate dehydrogenase with S-lac-NAD at 2.7 resolution, Journal of Molecular Biology, 151, 289-307.
[71] Wigley, D.B., Gamblin, S.J., Turkenburg, J.P., Piontek, K., Muirhead, H.,
Holbrook, J.J., 1992. Structure of a ternary complex of an allosteric lactate
dehydrogenase from Bacillus Stearothermophilus at 2,5 A0 resolution, Journal of Molecular Biology, 223, 317-335.
[72] Clarke. A.R., Wigley, D.B., Chia, W.N., Barstow, D., Atkinson, T., Holbrook,
J.J., 1986. Site-directed mutagenesis reveals role of mobile arginine in
lactate dehydrogenase catalysis, Nature, 324, 699-702.
[73] Holbrook, J.J, Gutfreund,H., 1975. Approaches to the Study of Enzyme
Mechanisms Lactate Dehydrogenase, FEBS Letters, volume 31 number:2. [74] McClendon, S., Zhadin, N., Callender, R., 2005. The approach to the Michaelis
complex in lactate dehydrogenase: The substrate binding pathway, Biophysical Journal, 89, 2024-2032.
55
[75] Clarke , A.R., Wilks, H.M., Barstow, D.A., Atkinson, T., Chia, W.N., Holbrook,
J.J., 1988. An invastigation of contribution made by the carboxylate group
of an active site histidine aspartate couple to binding and catalysis in lactate dehydrogenase, Biochemistry, 27, 1617-1622.
[76] Shoemark, D.K., 2000. The kinetic characterization of lactate dehydrogenase enzyme from Plasmodium falciparum, Doctor of Philosophy Thesis, Deparment of Biochemistry Universty of Bristol, UK.
[77] Cortes, A., Emergy, D.C., Halsall, D.J., Jackson, R.M., Clarke , A.R. nd
Holbrook, J.J., 1992. Charge balance in the α-Hydroxyacid dehydrogenase
vacuole: an acid test, Protein Science, 892-901.
[78] Holbrook, J.J., Stinson, R.A., 1973. The use of ternar complex to study ionizations and isomerizations during catalysis by lactate dehydrogenase, Biochemical Journal, 131, 739-748.
[79] Hung, S.S., Parkinson, J., 2010. Post-genomics resources and tools for studying apicomplexan metabolism, Trends in Parasitology, xx, 1-10 (In Press). [80] Kiama, T.N., Kiaira, J.K., Konji, V.N., Mosoke, A.J., 1999. Enzyme of glucose
and glycerol catabolism in in vitro-propageted Theileria parva schizonts, The Veterinary Journal, 158, 221-227.
[81] Dunn, C.R., Wilks, H.M., Halsal, D.J., Atkinson, T., Calarke, A.R., Muirhead,
H., Holbrook, J.J., 1991. Desing and Synthesis of new enzymes based on
lactate dehydrogenase framework, Philosophical Transaction s of The Royal Society London B, 332, 177-184.
[82] Goddeeris, B.M., Dunlap, S., Innes, E.A., Mckeever, D.J., 1991. A simple and efficient method for purifying and quantifiying schizont from Theileria parva- infected cells, Parasitology Research, 15, 482-484.
[83] Sherman, I.W., 1979. Biochemistry of Plasmodium (Malaria Parasites), Microbiological Reviews, 43, 453-495.
[84] http://www.mwg-biotech.com/ 15 Haziran2011.
[85] http://www.fermentas.com.tr/ Fermantas ürünleri. 17 Mayıs 2011.
[86] http://www.iontek.com.tr/ Primer siparişinin ve DNA dizi analizinin gerçekleştiği
yer. 9 Mayıs 2011.
[87] http://www.promega.com/ Promega ürün kodları. 13 Haziran 2011.
[88] Sambrook, J. and Russell, D.W., 2001, Molecular Cloning A Laboratory Manual I- II-III, Third Edit., CSHL Press, New York.
56
[90] QIAGEN, QIAprep®Miniperp Handbook, 2003, Cat. No: 27104, Germany, 46p. [91] Horton, R.M, et al., 1993. Methods in Enzymology, 217, 270-279.
[92] Foth, B.J., Stimmler, L.M., Handman, E., Crabb, B.S., Hodder, A.N., McFadden,
G.I., 2005, The malaria parasite Plasmodium falciparum has only one
pyruvate dehydrogenase complex, which is located in the apicoplast, Molecular Microbiology, 55, 39-53.
[93] Ralph, S.A., 2005, Strange organelles-Plasmodium mitochondria lack a pyruvate dehydrogenase complex, Molecular Microbiology, 55, 1-4.
[94] Pino, P., Foth, B.J., Kwok, L.Y., Sheiner, L., Schepers, R., Soldati, T., Soldati-
Favre, D., 2007, Dual targeting of antioxidant and metabolic enzymes to the
mitochondrion and the apicoplast of Toxoplasma gondii, PLoS Pathogens, 3:8, 1092-1108.
[95] Lau, A.O.T., 2009, An overview of the Babesia, Plasmodium and Theileria genomes: A comparative perspective, Molecular and Biochemical Parasitology, 164, 1-8.
[96] http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ TpLDH genine ait veriler. 3 Nisan 2011.
[97] Bork, S., Okamura, M., Boonchit, S., Hirata, H.,Yokoyama, N., Igarashi, I.,
2004. Identification of Babesia bovis l-lactate dehydrogenase as a potential chemotherapeutical target against bovine babesiosis, Molecular & Biochemical Parasitology, 136, 165–172.
[98] Kavanagh, L.K., Elling, R.A., Wilson, D.K., 2004. Structure of Toxoplasma gondii LDH1: Active-Site Differences from Human Lactate Dehydrogenases and the Structural Basis for Efficient APAD+ Use, Biochemistry, 43 (4), 879- 889.
[99] Dunn, C.R., Banfield, M.J., Barker, J.J., Higham, C.W., Moreton, K.M., Turgut-
Balık, D., Brady, R.L. and Holbrook, J.J., 1996. The Structure of Lactate
Dehydrogenase from Plasmodium falciparum Reveals a New Target for Anti-malarial Desing, Nature Structural Biology, 3, 11, 912-915.
[100]Schaap, D., Arts, G., Kroeze, J., Nıessen, R., Roosmalen-Vos, S.V.,
Spreeuwenberg, K., Kuıper, C.M., Beek-Verhoeven, N.V.D., Kok, J.J., Knegtel, R.M.A., Vermeulen, A.N., 2004. An Eimeria vaccine candidate appears to be lactate dehydrogenase; characterization and comparative analysis, Parasitology, 128, 603–61.
ÖZGEÇMİŞ
Irmak İÇEN
Doğum Tarihi : 15 Aralık 1985 Doğum Yeri : Diyarbakır
Görevi : Araştırma Görevlisi
İş Adres : Fırat Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 3. Kat, No: 302,
Elazığ
Telefon : +90 424 237 00 00 / 38 07
Fax : +90 424 233 00 62
E-mail : irmak.icen@hotmail.com
iicen@firat.edu.tr
(2010-2011) : Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Moleküler Biyoloji
Anabilim Dalı'nda Yüksek Lisans Eğitimi
Tez Konusu : Theileria parva’nın Laktat Dehidrogenaz Enzimini Kodlayan Genin
Ġzolasyonu, Klonlanması ve Ekspresyonu
Danışman : Prof. Dr. Ömer MUNZUROĞLU
(2004-2008) : Dicle Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü'nde Lisans Eğitimi