Çizelge 4.1’e bakıldığında köklü taze ağırlıklar S1’den S5 doğru giderken artış olduğu gözlenmektedir. Tuzluluğun köklü taze ağırlık üzerine de etkisi olduğu görülmekte, Nasr ve ark. (1977) ‘nin yaptığı denemelerde, Golden Japanese erikleri, Mit Ghamre ve Balady şeftalilerini de ise tam tersi olay meydana geldiğini rapor etmektedir. Fakat Gelibolu da O3’de S3’den sonra ağırlıkta bir düşme meydana gelmektedir. Varyans analiz sonuçlarına da bakarsak aynı sonuçları görmüş oluruz. S4’ün diğerlerine göre daha önemli olduğu S5 ise S4’den sonraki önemlilik derecesini aldığını görmekteyiz. Buda köklü taze ağırlığının tuzluluk ile arttığını göstermektedir. Toprağında diğer ortamlara göre daha ön plana çıktığını görmekteyiz. Bunun sebebinin de toprağın suyu ve mineralleri O2’ye göre daha iyi tuttuğunu söyleyebiliriz. Zaten varyans analiz sonuçlarında da önemlilik açısından O1, O3 ve O2 sırlamasını görmekteyiz.
Tuzluluğun artması O1 ortamında boyun kısalmasına neden olduğu hem Gelibolu da hem de Enez bitkilerinde görülmektedir (Çizelge 4.2). Nasr ve ark. (1977) ‘nin yaptığı denemelerde, tuzluluğun Golden Japanese eriklerinin, Mit Ghamre ve Balady şeftalilerinin boylarını arttırdığını rapor etmiştir. Makki ve ark. (1987), yonca, çim, soya fasulyesi, tatlı mısır ve buğdayda yaptığı denemelerde ise tuzluluk ile boyların kısaldığını gözlemlemiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre Enez daha önemli çıkmıştır. Boy ortalamasının Enez’de daha yüksek olduğu Çizelge 4.2’de görülmektedir. Gelişim boyunca da izlenen bu olay Enez lokasyonundaki bitkilerin özelliği olarak da söylenebilir.
Durdu (2007), Toplam uzunlukları hesapladığında kök ve gövde uzunluklarındaki korelasyonun devam ettiğini görmüştür. A. olivieri ve P. distans bitkileri arasında belirgin farklar görmezken S.europaea bitkisinin total uzunluklarının diğer iki bitkiye göre büyük oranda azaldığını tespit etti.
Yeme kalitesi taze ağırlığı ile köklü taze ağırlığı benzer sonuçlar vermektedir. Burada ön plana çıkan olay bitkiler kökler çıkarıldıktan sonrada aynı sonuçları vermesidir. Köklerin tuz ya da mineral maddeleri bünyesinde tutmadığı üst kısma ilettiği ya da hiç almadığı söylenebilir. Diğer gözlemlenen olayda aşırı tuzluluk nedeniyle köklerde meydana gelen kırmızılaşmadır (Şekil 4.2).
Çizelge 4.4‘e baktığımızda, Gelibolu bitkilerinin dallanması Enez bitkilerine göre biraz daha fazladır. Gelişim boyunca da gözlemlenen bu olayın oradaki lokasyonun özelliği olduğu da söylenebilir. Enez bitkileri daha dikine büyürken (Şekil 3.3a) Gelibolu yan dallar meydana getirmektedir (Şekil 3.3b). Varyans analiz sonuçlarına bakıldığında diğer bulgularda olduğu gibi dallanmada da O1 daha önemli çıkmaktadır. O1 ortamının dallanma miktarı diğer ortamlara göre de fazladır.
Genel ortalamalarda göz önüne alındığında Enez bitkileri Kuru madde açısından Gelibolu’dan daha fazla olduğu görülmektedir. Ayrıca diğer bulgularda O1 ön plana çıkarken kuru madde miktarı ve suda çözülebilir kuru madde miktarında O3 diğer ortamlara göre daha önemli olduğu görülmektedir.
Gelibolu bitkilerinin yenilebilir bitki taze ağırlığı, köklü bitki taze ağırlığı ve dallanma miktarları bakımından ortalaması Eneze göre daha yüksek çıkmaktadır. Taze ağırlıkların ve dallanmanın yüksek çıkmasına rağmen Enez kuru madde miktarı ve suda çözülebilir kuru madde miktar bakımından Gelibolu’ya göre daha yüksek çıkmaktadır. Bunun sebebi de Gelibolu Enez’e göre bünyesinde daha fazla su tutması olabilir. Eğer dikkat edilecek olursa kuru madde miktarları etüvden çıktıktan sonra eneze göre daha çok değer kaybetmişlerdir. Varyans analiz sonuçlarına göre de Enez Gelibolu’ya göre istatistiki açıdan en yüksek değeri vermiştir.
Makki ve ark. (1987), yonca, çim, soya fasulyesi, tatlı mısır ve buğdayda yaptığı çalışmalarda tuzluluğun kuru madde miktarını olumsuz etkilediğini gözlemlemiştir. Ayrıca Zaidi ve Singh (1993)’in, Bragg soya çeşidiyle yaptıkları saksı çalışmasında tuzlulukla kuru maddenin azaldığı saptanmıştır.
Weil ve Khalil (1986)’ nin kanatlı fasulye (Psophocarpus tetragonolobus) üzerine yaptığı denemelerde tuzluluğun kuru madde miktarı üzerine önemli bir etkisi olmadığını saptamışlardır.
Durdu (2007), yaptığı çalışmalarda Bitkilerin kendi grupları arasında (P. Distans ,A. Olivieri ve S. Europea ) kuru ağırlık miktarı açısından belirgin farklar görmezken S. europaea bitkisinin en yüksek değerlere sahip olduğunu görmüştür. P. Distans bitkisinde ise en düşük
değerleri gözlemlemiştir. Her üç bitkide de kuru ağırlığın, tuz uygulanan gruplarda kontrole göre azalma gösterdiğini belirlemiştir.
Durdu (2007) yaptığı çalışmalar da, kuru ağırlığın tuz konsantrasyonuna paralel olarak azalma gösterdiğini saptamıştır. Fakat yaptığımız çalışmada bu olayın görüldüğü ama çalışmanın geneline yansımadığı saptanmıştır. Eğer suda çözülebilir kuru madde miktarının varyans analiz sonuçlarına bakarak S4 önemli çıkmış S5 ise S4’den sonra gelmektedir. Buda tuzluluğun kuru madde açısından önemini göstermektedir.
Çizelge 4.6’e baktığımızda Deniz Börülcelerin %85-90 arasında su olduğu %10-15 arasında ise kuru madde içerdiği gözlenmektedir.
Gelibolu bitkilerinin tuzluluk ortalaması Eneze göre daha yüksek çıkmaktadır. Ölçümlere de bakıldığında bitkilerin tuzluluk miktarları %80 lerin üstünde çıkmaktadır. Varyans analiz sonuçlarına göre bitkilerde en yüksek çıkan tuzluluk S4’de dir. S5’de ise büyük düşüş olduğu görülmektedir (Çizelge 4.7).
Yapılan deneme sonucunda Enez bölgesinden temin edilen Deniz Börülceleri, daha az dallanma meydana getirmesi daha çok boylanma gözükmesi ve kuru madde miktarı bakımından daha yüksek çıkması nedeniyle ticari ve pazarlama açısından önerilmektedir (Çizelge 5.1).
Sulamada ortama bakılmaksızın en iyi sonucun kriterlerin genelinde S4, ortamda ise sulamaya bakılmaksızın en iyi sonucun O1’de olduğu görülmektedir (Çizelge 5.1).
Deniz suyunun kullanıldığı yetiştiricilikte ortam olarak Her iki bitki içinde O1 kullanılması önerilir. Tuzlu topraklarda yapılan yetiştiricilik için ise Enez bitkilerinde S4 ya da S5, Gelibolu bitkilerinde ise S2 kullanılmasının uygun olduğu görülmektedir.
Çizelge 5.1 Deniz Börülcesinde İncelenen Kriterler Açısından Toplu Bulgu Sonuçları
EN YÜKSEK EN DÜŞÜK
KRİTERLER ORTAM SU LOKASYON ORTAM SU LOKASYON
Taze ağırlık O1 S4(4.27) ENEZ O2 S4(0.62) ENEZ
Bitki Boyları O1 S2(17.88) ENEZ O2 S2(9.32) GELİBOLU
- - - O3 S2(9.32) GELİBOLU
Yenilebilir Bitki Ağırlığı O1 S3(4.77) GELİBOLU O2 S4(0.508) ENEZ
Dallanma miktarı O1 S3 , S4(15) GELİBOLU O2 S3(4.3) ENEZ
- - - O3 S4(4,3) GELİBOLU
Yenilebilir Kısmın SÇTKM O2 S4(10) ENEZ O2 S1(3.8) GELİBOLU
Kuru Madde Miktarı O2 S4(0.15) ENEZ O2 S3(0.09) GELİBOLU
6. KAYNAKLAR
Anonim (2007). http://tr.wikipedia.org/wiki/Deniz_b%C3%B6r%C3%BClcesi (Erişim, 16.11.2007)
Anonim (2009).Türkiye Meteorolojik Veri Arşiv Sistemi, http://tumas.dmi.gov.tr/wps/portal/ , (Erişim 01.01.2009)
Aydemir O. (1992). Bitki Besleme ve Toprak Verimliliği. Atatürk Üniversitesi Yayınları. No. 734. Erzurum.
Ayyıldız M. (1990). Sulama Suyu Kalitesi ve Tuzluluk Problemleri. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Kültürteknik Bölümü, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 1196, Ders Kitabı. 344, Ankara, 282s.
Bayraklı F. (1998). Toprak Kimyası. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 26, 1. Baskı, Samsun, 214s.
Benlloch M., Fournier J. M. Ramos J. Benlloch M. (2005). Strategies underlying salt tolerance in halophytes are present in Cynara cardunculus. Plant Science, 168. 653– 659.
Davy A.J, Bishop G F, Costa C. S. B. (2001). SalicorniaL. (Salicornia pusilla J. oods, S. ramosissima J. Woods, S. europaea L., S. obscura P.W. Ball & Tutin, S. nitens P.W. Ball & Tutin,S. fragilis P.W. Ball & Tutinand S. dolichostachya Moss ).
BritishEcological Society,
http://www.peld.furg.br/grp/ccosta/Periodicos/Davyetal2001.pdf (Erişim,
16.11.2007).
DSİ (1999a). Uzun Vadeli DSİ Stratejisi ve 2010 Eylem Planı. DSİ Bülteni Ek Sayı. 451-452 Mart-Nisan 1999 Ankara, s. 53-65.
DSİ (1999b). DSİ Teknik Ajandası: "Özet Bilgiler". T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğü. Ankara.
Durdu İ (2007). Farklı Tuz Konsantrasyonlarına Maruz Bırakılan Bazı Halofit Bitkilerde (Salicornia Europaea L., Puccinellia Distans ( Jacq.) Parl. Ve Atriplex Olivieri Moq.) Meydana Gelen Fizyolojik Parametrelerin Araştırılması. Yüksek Lisans, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Van. Ergene A. (1982). Toprak Bilgisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:267,
Ders Kitapları Serisi No.42, Erzurum.
FAO (1976). Water Quality for Agriculture. Irrigation and Drainage, Paper No: 29.
FAO (2000). Global network on integrated soil management for sustainable use of salt- affected soils. Available in: http://www.fao.org/ag/AGL/agll/spush/intro.htm.
Flowers T.J., Hajibagheri M.A., Clipson N.J.W. (1986). Halophytes The Quart. Rev. Bio.,61. 313-337.
Flowers T. F., Troke P. R., Yeo A. R. (1997). The mechanism of salt tolerance in halophytes. Annu. Rev. Plant Physiol., 28. 89-121.
Grive C.M., Shannon M.C., Dierig D.A. (1999). Salinity Effects on Growth, Shoot-ion Relations and Seed Production of Lesquerella fendleri. Reprinted from: Perspectives on new crops and new uses. J. Janick (ed.), ASHS. Press, Alexandria, VA.
Güngör Y. Erözel Z. (1994). Drenaj ve Arazi Islahı. Ankara Üniv., Ziraat Fak. Yayınları No: 1341, Ders Kitabı. 389, Ankara, 232s.
Hilton J.R. (1975). Studies on the biology of Salicornia dolichostachya Moss. PhD Thesis,University of Exeter, UK.
Hoorn J.W. (1991). Development of soil salinity during germination and early seedling growth and its effect on several crops. Agriculture Water Management 20(1) 17-28. Joaquin P., Dantur N.C., Casanova M.R., Bustos V.N. (1982). Performance of soybean cv
Bragg under conditions of soil salinity in the field. Revista Industrial Agricola de Tucumen, 31(2): 147-149.
Jones B.F., Vengosh A., Rosenthal E., Yechieli Y. (1999). Geochemical Investigation. Seawater Intrusion in Coastal Aquifers-Concepts, Methods and Practices. Eds. Bear, J., Cheng, A., Sorek, S., Ouazar, D. and Herrera, I. Kluver Academic Publishers, The Netherlands.
Kanber R., Kırda C., Tekinel O. (1992). Sulama Suyu Niteliği ve Sulamada Tuzluluk Sorunları. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 21, Ders Kitapları, Yayın No:6, Adana.
Kefu Z., Hai F., Ungar I.A. (2002). Survey of halophyte species in China. Plant Science, 163. 491-498.
Kelley W.P. (1951). Alkali Soils. Their Formation, Properties and Reclamation. Reinhold Publishing Corporation. New York, USA.
Khan M.Ajmal, J.weber Darrell (1986). Factors Influencing Seed Germination In Salicornia pasifica Var. utahensis, Department of Botany and Range , Brigham Young University,Provo, Utah 84602.
Khan M.Ajmal, J.weber Darrell (2002). Improvıng Seed Germınatıon of Salıcornıa rubra (Chenopodıaceae) Under Salıne Condıtıons Usıng Germınatıon-Regulatıng Chemıcals Western North American Naturalist 62(1), 2002, pp. 101–105.
Kheder A. H. A., Abbas M. A., Abdel Wahid,A. A. A., Quick,W. P., Abogadallah G. M. (2003). Proline induces the expression of salt-stress-responsive proteins and may improve the adaptation of Pancratium maritimum L. to salt-stress. Journal of Experimental Botany, 392: 2553-2562.
Kotuby J., Koenig R.. Kitchen B. (1997). Salinity and Plant Tolerance. Utah State Üniversity Extension. AG-SO-03., Utah.
Koutstaal B.P., Markusse M.M., Munck W. (1987). Aspects of seed dispersal by tidal movements. Vegetation Between Land and Sea (eds A.H.L. Huiskes, C.W.P.M. Blom&J. Rozema), pp. 226–233. Dr W. Junk, Dordrecht, the Netherlands.
Kwiatowsky J. (1998). Salinity Classification, Mapping and Managment in Alberta. http://www.agric.gov.ab.ca/sustain/soil/salinity(erişim tarihi, 10.06.2007).
Lutts S., Kinet J.M., Bouharmont J. (1996). NaCl induced Senescence in Leaves of RiceCultivars Differing in Salinity Resistance. Ann. Bot. 78, 389-398
Makki Y.M., Al-Tahir O.A., Asıf M.I. (1987). Effect of drainage water on seed germination and early seedling growth of five field crop species. Biological Wastes 21(2). 133- 137.
Mc Kersie B.D., Leshem Y.Y. (1994). Salt Stress. Stress and Stress Coping in Cultivated Plants. Pages 55–78. Kluver Academic Publishers, Netherlands.
Momonoki Yoshie S., Kamimura Hideo (1993). Studies On The Mechanism Of Salt
Tolerance In S.europaea .Tokyo Üniversitesi,
http://mitochon.gs.dna.affrc.go.jp:81/csdb/jc/jc63/63518.pdf (Erişim Tarihi 23.05.2009)
Munns R. (2002). Comparative physiology of salt and water stress. Plant Cell Environ., 25. 239-250.
Nasr T.A., El-Azab E.M., El-Shurafa M.Y. (1977). Effect of salinity and water table on growth and tolerance of plum and peach. Scientia Horticulturae, 7(3). 225-235. Parsons J., S. Cotner., Roberts R., C.Rinch. Welsh D., L. Stein (2000). Efficient Use of
Water in the Garden and Landscape. The Agricultural Program of the Texas. A&M University System. Extension Horticulture Information Resower.
Philipupillai J., Ungar, I. A. (1984). The effect of seed dimorphism on germinating in Salicornia bigelovii. Physiologia Plantarum, 24: 73-75.
Rhoades J.D., Chanduvi F., Lesch S. (1999). Soil salinity assessment. Methods and interpretations of electrical conductivity measurements. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 57, Rome.
Shalhevet J., Huck, M.G. Schroeder B.P. (1995). Root and shoot growth responses to salinity in maize and soybean. Agronomy Journal. 87(3), 512-516.
Sönmez B. (2004). Türkiye Çoraklık Kontrol Rehberi, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Yayın No.33.
Şişman C.B. (1996). T.Ü. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Tarım Arazilerinin Toprak-Su İlişkileri Ve Sulama Suyu İhtiyaçları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Ungar I. A. (1962). Influence of salinity on seed germination in succulent halophytes. Ecology 43. 763-764.
Yokoi S., Bressan R. A., Hasegawa P. M. (2002). Salt stress tolerance of plants, JIRCAS Working Report, 25-33.
Yurtseven E. (1989). Değişik kalitedeki sulama sularının soya fasulyesi verimine etkisi. A. Ü. Fen Bilimleri, Enstitüsü Kültürteknik Anabilim Dalı Doktora Tezi, 121 s.
Yurtseven E., Öztürk, A. Kadayıfçı A., Ayan B. (1996). Sulama suyu tuzluluğunun Biberde (Capsicum annuum) farklı gelişme dönemlerinde bazı verim parametrelerine etkisi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Dergisi. 2(2).5-9.
Yurtseven E. (2000). Patlıcanda (Solunum melongena L.) Su Tüketimine Tuzluluğun Etkisi. Topraksu Dergisi, Sayı. 2, Ankara.
Yurtseven E., Baran H. Y. (2000). Sulama Suyu Tuzluluğu ve Su Miktarlarının Brokkolide (Brassica oleracea botrytis) Verim ve Mineral Madde İçeriğine Etkisi. Turk. J. Agric. For 24(2).185-190.
Zaidi P.H., Sing B.B. (1993). Dry matter partitioning and yield attributes of soybean as affected by soil salinity and growth regulators. Legume Research. 16. 3-4, 139-143. Weil R.R., Khalil N.A. (1986). Salinity tolerance of wingwed bean as compared to that of
soybean. Agronomy Journal, 78. 239-243.
Woods S. A. (1996). Salinity Tolerance of Ornamental Trees and Shrubs. Her Majesty the Queen in the Right of Alberta
ÖZGEÇMİŞ
1980 yılında S.Arabistan Tebuk kentinde doğmuştur. İlk, Orta ve Lise öğretimini İstanbul’da tamamlamıştır. İstanbul Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Programcılığını Bitirdikten sonra 2002 yılında Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bitkisel Üretim bölümüne başlamıştır. 2005 yılında alt bölüm olarak Bahçe Bitkileri bölümüne girmiştir. 2006 yılında mezun olmuş ve aynı yıl mezun olduğu Namık Kemal Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümün de Yüksek Lisans Eğitimine Başlamıştır. Aynı zamanda Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İşletme 3.sınıf öğrencisidir. 2006 yılında Özel bir yapı markette Ziraat mühendisi olarak çalışmış, 2007 yılında buradan çıkarak Özel bir Hava yolu şirketinde Ekip planlamacı olarak çalışmıştır. Aynı yılın sonunda buradan ayrılarak halen devam ettiği bir kamu bankasında çalışmaktadır.