Sanat eseri toplumsal olaylardan, ekonomik değişimlerden, siyasi faktörlerden etkilenmektedir. Sanat eseri yalnızca toplumsal olayların salt bir yansıması olarak şekillenmeyip, çağın değişen düşünce yapısı ile de bağlantılı olarak değişmektedir. Sanat Modernizm’de biçimsel olarak dönüşüme uğramış, çağın hızlı gelişimine paralel olarak; değişen şehirlerin görüntüsünü, kullanılan Modern malzemelerin yapısını, hız, hareket ve devinimin çağa getirdiklerini yansıtmaya çalışmıştır. Siyasi faktörlerin toplumu etkilemesi, çağın başında yükselen milliyetçilik ve savaş söylemleri sanata yansımış, üretilen eserler zaman zaman propaganda içerikli olmuştur. Örneğin, İtalya’da Fütürizm siyasi otoritenin sözcüsü olarak görülmeye başlamıştır. Rusya, 1917 Devrimi ile büyük bir toplumsal dönüşüm gerçekleştirmiş, sanat eserleri oluşan yeni toplumun yeniden yapılanma isteğini anlatır gibi, Modern malzemenin ve çağı yansıtan geometrik biçimlerin görüldüğü eserler vermiştir. Savaşın yarattığı yıkım ve burhan Dada’yı doğurmuş, sanatta da yıkım ve alay söz konusu olmuştur. Dada ile sanatın işlevi ve ‘’ne olduğu’’ tartışmaları sanatın o güne kadarki konumunu sarsmıştır.
Çağın ilk çeyreğinde bilimsel gelişmeler toplumu sarsmış, Einstein’nın ‘’İzafiyet Teorisi’’ ve Freud’un ‘’Psikanaliz Yöntemi’’ sanata yeni ufuklar açmıştır. Kübizm çağı yansıtmak için parçalama ve çok boyutluluğu resimlerine yansıtırken, Sürrealizm bilinçaltında olanı resmetmek istemiştir.
1950 sonrası dünyadaki konjonktür değişmiş, serbest piyasa ekonomisi ile Kapitalizm ve onun siyasi argümanları güç kazanmıştır. Milliyetçi söylemler ve ‘’Ulus’’ kavramı etkinliğini yitirmeye başlamış onun yerine ‘’Özgürlük Söylemi’’ güç kazanmıştır. Bireyin kendine yönelik algısı ekonomik etkinliklerin farklılaşması ile değişmiş, ‘’birey’’ güç kazanmıştır. Sanat bu yeni birey tipinin zevklerine cevap vermek istemiş, Pop Art Akımı doğmuştur. Pop Art bir sanat hareketi olarak olduğu kadar, yüksek fiyatlı
eserleriyle de tartışılmıştır. Toplumsal sanat Fluxus doğmuş, halk hareketleri içende yer almış, protesto ve gösteriler düzenlemiştir.
Sanat eserinin biçimini geri plana atan sanat eserinde ‘’düşünceyi’’ öne alan Kavramsal Sanat doğmuş, sanat eserleri izleyiciden ‘’anlamayı’’ talep etmiştir. Sanatın seyri Modern kavramı ile açıklanamayacak bir farklılaşma göstermiş Postsanat ve Postmodernizm teorileri ortaya atılmıştır.
Günümüzde ‘’Sanat Eseri nedir?’’ ve ‘’Sanatçı Kimdir’’ soruları tartışma konusudur. Modern sonrası toplumda kaybolan hiyerarşi, tartışmaların yapılma zeminini sağlayan otoriteyi tanımamaktadır. Günümüzün sanatçıları bazı eleştirmenlerce göklere çıkarılmakta, bazılarınca çalışmaları absürt ve bayağı bulunmaktadır.
Çağımızın toplumu için bireysellik ön plandadır. Bireyin gerçeklik yorumu sürekli değişmekte, böylece ‘’doğru’’ya ulaşmayı sağlayacak zemin bulunamamaktadır. Çağımızın insanı için çok boyutlu bir gerçek anlayışı ve ideali söz konusudur.
KAYNAKLAR
AKAY, A. (2013). Postmodernizm’in ABC’si, İstanbul, Say Yayınları, 2.Baskı. ANTMEN, A. (2013). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, İstanbul, Sel Yayıncılık,
5.Baskı.
AYDIN, M. (2009); Sanatlar Ve Toplumsal Etkileşim, İstanbul, E Yayınevi, 1.Baskı. BARRETT, T. (2015). Neden Bu Sanat ?, Çağdaş Sanatta Estetik ve Eleştiri,
İstanbul, Hayalperest Yayınevi,1.Baskı.
BAUDELARİRE, C. (2004). Modern Hayatın Ressamı, çev. Ali Berktay, İstanbul, İletişim Yayınları, 2.Baskı.
BAUDRİLLARD, J. (2011). Sanatın Komplosu, İstanbul, İletişim Yayınları, 3.Baskı. BAUMAN, Z. (2013). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, İstanbul, Ayrıntı Yayınları,
BEKSAÇ, E. (2000). Avrupa Sanatına Giriş, İstanbul, Engin Yayıncılık, 3.Baskı. BELL, D. (2013). İdeolojinin Sonu, Ellilerdeki Siyasi Fikirlerin Tükenişine Dair, çev.
Volkan Hacıoğlu, Ankara, Sentez Yayınları,1.Basım.
BLOCK, R. (1992).‘’Beuys Etkinlikleri’’, İstanbul, Plastik Sanatlar Derneği Yayın Dizisi, Yay. Haz. Canan BEYKAL, Bünyamin ÖZGÜLTEKİN. BOZKURT, N. (1995). Sanat Ve Estetik Kuramları, İstanbul, Sarmal Yayınevi,
2.baskı.
CLARK T. (2011). Sanat ve Propaganda, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2.Baskı. DANTO, A. (2010). Sanatın Sonundan Sonra, İstanbul, çev. Zeynep Demirsü,
Sanat ve Kuram Yayınları,1.Baskı.
DELLALOĞLU, B. (2003). Frankfurt Okulu’nda Sanat ve Toplum, İstanbul, Bağlam Yayıncılık, 3.Basım.
DROİT, R. (2013). 20.Yüzyıla Yön Veren 20 Büyük Filozof, Say Yayınları, İstanbul, 1.Baskı.
ERZEN, J. (2012). Çoğul Estetik, İstanbul, Metis Yayınları, 2.Baskı.
FARTİNG, S. (2014). Sanatın Tüm Öyküsü, Çin, Hayalperest Yayınevi, 2.Baskı. GERMANER, S. (1997).1960 Sonrasında Sanat, İstanbul, Kabalcı Yayınevi,
1.Baskı.
KÖYMEN, O. (2007). Sermaye Birikirken Osmanlı Türkiye Dünya, Yordam Yayınevi, e kitap.
KUMAR K. (2013). Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, Ankara, Dost Kitapevi, 4.Baskı. KUSPİT, D. (2014). Sanatın Sonu, İstanbul, Metis Yayınları, 4.Baskı.
LİTTLE, S. (2013). İzimler Sanatı Anlamak, İstanbul, Yem Yayınları,4. Baskı. LYNTON, N. (1991). Modern Sanatın Öyküsü, Remzi Kitapevi, 2.Baskı.
MENGÜŞOĞLU, T. (1997). Felsefeye Giriş, İstanbul, Remzi Kitapevi, 6.Basım. ÖZGÜLTEKİN, B. (1991). ’’Beuys’un Sosyal Plastiği’’, Gösteri Dergisi,133. Sayı,
Hürriyet Ofset Matbaacılık ve Gazetecilik, İstanbul,1-31s. RANCİERE, J. (2012). Estetiğin Huzursuzluğu, İstanbul, Çev. Aziz Ufuk Kılıç,
İletişim Yayınları,1.Baskı.
SİMMEL, G. (2004). Modern Kültürde Çatışma, İstanbul, Çev. Bora Tanıl, Nazile Kalaycı, Elçin Gen, İletişim Yayınları, 2.Basım.
ŞAHİNER, R. (2015). Çağdaş Sanatta Temsiliyet Krizi, Ankara, Ütopya Yayınevi, 1.Basım.
ŞAHİNER, R. (2013). Postmodern Kırılmalar, Ankara, Ütopya Yayınevi, 2.Baskı. ŞAYLAN, G. (2009). Postmodernizm, Ankara, İmge Kitapevi, 4.Baskı.
TAVOİLLOT, P. (2014). Sanatta Bireyin Doğuşu, İstanbul, Yapıkredi Yayınları, 3.Baskı.
TOURAINE, A. (2014). Modernliğin Eleştirisi, İstanbul, çev. Hülya Uğur Tanrıöver, YKY Yayınları, 9.Baskı, 2014.
TURANİ, A. (2014). Çağdaş Sanat Felsefesi, İstanbul, Remzi Kitapevi,10.Baskı. TURANİ, A. (2012). Dünya Sanatı Tarihi, İstanbul, Remzi Kitapevi, 16.Baskı. YETKİN, K. (2007). Estetik Doktrinler, Ankara,1.Basım.
ÖZGEÇMİŞ
Kişisel Bilgiler
Adı Soyadı: Ali Varol TEKKOÇ
Doğum Yeri ve Tarihi : İstanbul/24 06 1978 Eğitim Durumu
Lisans Öğrenimi: Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yüksek Lisans Öğrenimi: İstanbul Aydın Üniversitesi
Bildiği Yabancı Diller : İngilizce İş Deneyimi
Çalıştığı Kurumlar : Özel Taş Koleji Arel Eğitim Kurumları İletişim