SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Türkiye toplam organik hayvan varlığının büyük bölümünün (%98) et ve yumurta tavuklarından oluştuğu belirlenmiştir. TÜİK (2018) yılı verilerine göre organik hayvansal ürünlerin payı Türkiye’de süt için sadece %0.06, kırmızı et için %0.04, yumurta için %0.89 ve tavuk eti için %0.05 seviyesindedir. Dünya’da arı varlığı ve bal üretiminde yüksek potansiyeli olan Türkiye’de 334 arıcı organik arıcılık yaparak, yaklaşık 51.742 kovanda toplam 500 ton organik bal üretmektedir. Toplam bal üretiminin sadece %0.46’sı organik baldan oluşmaktadır. Genel sonuç olarak toplam hayvan varlığı ve toplam hayvansal üretim miktarı göz önünde bulundurulduğunda organik hayvansal üretim düzeyi çok azdır (Ak ve ark., 2019).

Resim 5. Türkiye’de organik hayvansal üretim ve toplam üretim içindeki payı Kaynak: Ak ve ark., 2019

Son yıllara ait veriler incelendiğinde organik hayvancılık yapan çiftçi sayısının artmasına rağmen hayvan sayısında, et üretiminde ve süt üretiminde düşüşler yaşanmakta yumurta üretiminde ise artış yaşanmaktadır. Bu veriler dikkate alındığında özellikle yumurta tavukçuluğunda iyi bir ivme yakalandığı fakat büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde ise kısmi sorunlar olduğu kanısına varılmıştır. Organik arıcılıkta ise son yıllarda çitçi sayısında ve kovan sayısında ki azalmalara rağmen üretimde yaşanan artış olumlu bir sonuç olarak yorumlanabilir.

Sonuç olarak, Türkiye’nin; sahip olduğu genel konumu, coğrafik şartları, doğal yapısı, biyoçeşitliliği, bölge koşullarına adaptasyon sağlamış yerli hayvan varlığı, doğal çayır ve mera alanlarına sahip olması, yem bitkileri yetiştiricilik sahalarının artması ve işgücü yeterliliğine sahip olmasından dolayı organik hayvansal üretim için önemli potansiyeli bulunmaktadır. Tekeli (2017) ‘nin önerisi dikkate alındığında, Türkiye’de organik bitkisel üretim yapan işletmelerde organik hayvancılığın yaygınlaştırılması; doğanın ve eko sistemin korunması, küçük ölçekli çiftçilerin gelir seviyesinin artması, göçün önlenmesi, insanoğlu için daha sağlıklı ürünler üretilmesi ve daha sağlıklı beslenmeleri için son derece önemlidir.

Türkiye’de mevcut olan bazı hayvan hastalıkları ile gerekli mücadelenin verilerek bu hastalıklarla ilgili gelecekte yaşanabilecek problemlerin önüne geçilerek organik hayvansal ürünlerin ihracat potansiyeli yükseltilmelidir.

Organik hayvansal üretimle ilgili eğitim ve yayım çalışmalarıyla iç piyasada tüketici bilinci arttırılmalı, üreticilere verilecek desteklerle üretimde maliyetler düşürülmeli ve tüketicinin alım gücü yükseltilmesiyle talep yetersizliği ortadan kaldırılmalıdır.

Organik hayvancılık yapan işletmelerde örgütlenme konusunda teşvik çalışmaları yapılmalıdır.

Yem temini açısından var olan meralar korunmalı ve/veya ıslah edilmeli, yapay mera alanlarının oluşturulması için teşvik çalışmaları gerçekleştirilmelidir.

Konuyla ilgili bütün resmi ve sivil kuruluşlar tarafından organik hayvancılık konusundaki çalışmaların desteklenmesi ve artırılması gerekmektedir (Ak ve ark., 2019).

KAYNAKLAR

Ak, İ, 2002. Ekolojik Tarım ve Hayvancılık, Gıda ve Yem Bilimi Teknolojisi, 2: 31-39.

Ak, İ., 2013. Türkiye’de Ekolojik Hayvancılık. II. Organik Hayvancılık Kongresi, 24-26 Ekim 2013, Bursa, 27-39.

Ak, İ., M., Koyuncu, 2001. Organic Meat and Milk Production Potential From Small Ruminants in Turkey. Internation Conference on Organic Meat and Milk from Ruminants. Athens, Greece, 4-6.October 2001. p: 42.

Ak, İ., Özdemir, M., Deniz, A., 2019. Türkiye’de Ekolojik Hayvancılık. VI. Organik Tarım Sempozyumu 15-17 Mayıs 2019 İzmir – Türkiye 6th Symposium on Organic Agriculture 15-17 May 2019 İzmir – TURKEY s.118-127. Aksoy, U., Tüzel, Y., Altındişli, A., Can, H.Z., Onoğur, E., Anaç, D., Okur, B.,

Çiçekli, M., Şayan, Y., Kırkpınar, F., Bektaş, Z.K., Çelik, S., Arın, L., Er, C., Özkan, c., Özenç, D.B., 2005. Organik (Ekolojik, Biyolojik) Tarım Uygulamaları. Türkiye Ziraat Mühendisleri Teknik Kongre Kitabı, 03-05 Ocak 2005, Ankara, 291-314.

Anonim, 2002. Basic Standarts for Organic Production and Processing. IFOAM Internal letter,72 /March 2000, IFOAM, Tholey-Theley, Germany.

Anonim, 2012. Organik hayvancılığı desteklenme usulleri belirlendi. (https://www.tarimtv.gov.tr) (Erişim tarihi: 23.05.2021)

Anonim, 2017. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/ 1.5.5262-20100311.pdf. (Erişim tarihi: 23.05.2021).

Anonim, 2021. Organik Tarım Metoduyla Hayvansal Üretim. (http://www.turkgap.com) (Erişim tarihi: 24.05.2021)

Bayram, B., Yolcu, H., Aksakal, V., 2007. Türkiye’de Organik Tarım ve Sorunları. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 38 (2): 203-206

Çakal, MA, 2013. Tra1 Organik Tarım Stratejisi – Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi Organik Tarım Sektörü Araştırma ve Planlama Birimi, Araştırma Raporları, 24s.

Çavdar, Y., 2003. Organik Tarıma Genel Bir Bakış Ve Organik Su Ürünleri Yetiştiriciliği. SÜMAE YUNUS Araştırma Bülteni, 3:2, Haziran 2003 14-17.

Çelikyürek, H, Karakuş, K., 2018. Dünya’da ve Türkiye’de Organik Hayvancılığa Genel Bir Bakış. Journal of the Institute of Science and Technology , 8 (2): 299-306 . DOI: 10.21597/jist.429013

Demiryürek, K., 2011. Organik tarım kavramı ve organik tarımın dünya ve Türkiye’deki durumu. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1): 27-36.

Demiryürek, K., A., Güzel, 2006. Extension in Organic Agriculture: The Case of Kelkit, Turkey. Journal of Extension Systems, 22 (1): 63-73.

Emir, M, Demiryürek, K, 2014. Avrupa Birliği ve Türkiye’deki organik tarım mevzuatındaki gelişmeler ve son yönetmeliklerin analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2): 21-28.

Hasan Çelikyürek, Kadir Karakuş, 2018. Dünya’da ve Türkiye’de Organik Hayvancılığa Genel Bir Bakış. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 8(2): 299-306.

Merdan, K., 2019. Avrupa Birliği Ülkelerinde Organik Tarımın Mevcut Durumu Ve Gelişme Potansiyeli. ASEAD CİLT 6 SAYI 1 Yıl 2019, S 167-186

Sarı, D., 2012. Organik Tarımın Tarihçesi Ve Gelişimi. T.C. Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü. http://traglor.cu.edu.tr/objects/objectFile/wsBoMnQW-11122012-0.pdf Şayan, Y., Polat, M., 2001. Ekolojik Tarımda Hayvancılık. Türkiye 2. Ekolojik

Tarım Kongresi, 14- 16.Kasım.2001, Antalya.

Taşbaşlı, H., Zeytin., 2003. Organik tarımın genel ilkeleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Mart-2003, Ankara

Tekeli, A., 2017. Organik Hayvancılık. (https://akademik.adu.edu.tr) (Erişim tarihi:23.05.2021)

TOÇ BİR-SEN, (2020). Rakamlarla Tarım Sektörü 2020. (https://www.tocbirsen.org.tr/uploads/documents/2020_Rakamlarla_Tar%C

4%B1m_Sekt%C3%B6r%C3%BC-min.pdf) (Erişim tarihi: 24.05.2021) s.116

TURKGAP, 2021. Organik Su Ürünleri Üretimi. (http://www.turkgap.com) (Erişim tarihi: 23.05.2021)

TÜİK, 2019. Süt ve Süt Ürünleri Üretimi, Aralık 2019. (https://data.tuik.gov.tr) (Erişim tarihi:24.05.2021)

Yılmaz Ö, Yücel GE, (2017). Sürdürülebilir kalkınma sürecinde Türkiye’nin tarımda yaşadığı dönüşüm. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1): 179-199.

Yussefi, M., Willer, H., 2003. The World of Organic Agriculture Statistics and Future Prospects Annual Report, 3-16.

BÖLÜM 3

ORGANİK VE KONVANSİYONEL OLARAK