Bu araştırmada Denizli’nin Tavas İlçesi 2. Kısım Altınova Mahallesi’nde yapılmış olan arazi toplulaştırması projesi değerlendirilerek, yürütülen arazi toplulaştırması projelerindeki genel başarı düzeylerinin belirli kriterler göz önüne alınarak tespit edilmesi amaçlanmıştır. Arazi toplulaştırma çalışmalarında proje başarısını etkileyen birçok unsur yer almaktadır. Bu başarı kriterlerinden sayısal olarak doğrudan faydalanabilinecek eşitliklerin bir kısmı bu çalışma ile bir bütün halinde değerlendirilmiştir. Proje başarısını doğrudan etkileyen ve en temel başarı kriteri olarak görülen toplulaştırma oranı, buna ek olarak geliştirilen yeni toplulaştırma oranı değeri, toplulaştırma öncesi ve sonrası için işletme başına düşen parsel sayısı ve büyüklüklerindeki değişimler incelenmiş, bunun yanısıra parsel şekillerindeki değişimleri analiz etmek için şekil indeksi (SI), fraktal büyüklük indeksi (FD) ve çevre alan oranı (ÇAO) göstergeleri kullanılmıştır. Parsel alanı - konum ilişkisinin değerlendirilmesinde alan - kuş uçuşu yol uzunluğu uygunluğu (KUYUU) formülüzasyonu, parsel parçalılık durumunun değerlendirilmesinde ise Januszewski indeks (JI) ve Simmons indeks (Sİ) değerleri kullanılmıştır. Parsellerin toplulaştırma öncesi ve sonrası konumlarının çakışma durumunu sayısal olarak oransal bir biçimde ifade etmek için, parsel çakışma oranı (PÇO) hesaplanmıştır.
Çalışma kapsamında incelenen projenin uygulama sahasında toplam 1619 işletme bulunmaktadır. Bu işletmelerin sahip olduğu parsel sayısı toplulaştırma öncesi 3363 iken, toplulaştırma sonrasında 1708’e düşmüştür. Toplulaştırma oranı (TO) %49, yeni toplulaştırma oranı ise (YTO) yaklaşık %95 olarak hesaplanmıştır.
Hesaplamalarda kullanılan TO değeri ile üretilen YTO değeri arasındaki fark %46 olarak hesaplanmıştır. Arazi toplulaştırması projelerinde en ideal sonuç, bir işletmenin sahip olduğu parselleri, tek bir parselde toplamaktır. Yani proje alanındaki parsel sayısını işletme sayısına eşitlemektir. Bu durumda üretilen YTO değeri, TO değerine göre daha rasyonel sonuçlar verdiği tespit edilmiştir.
Proje alanındaki işletmelerde, işletme başına düşen ortalama parsel sayısı %49 oranında, ortalama işletme büyüklüğü %3 oranında azalmıştır. Ortalama işletme büyüklüğü, toplam proje alanın işletme sayısına bölünmesi ile hesaplanır. İşletme sayısı sabit olduğu için ortalama işleme büyüklüğü, toplam proje alanındaki azalmalarla doğru orantılıdır. Toplulaştırma çalışmalarının temel amaçlarından birisi olan küçük parsellerin mümkün olduğu kadar birleşmesi doktrinine paralel olarak, çalışma alanındaki ortalama parsel büyüklükleri %50 oranında artmıştır. Ayrıca proje alanındaki ortalama parsel büyüklüğü, ortalama işletme büyüklüğüne %94 oranında yaklaşmıştır.
Toplulaştırma oranının daha da yükseltilmesi amacıyla proje sahasında bulunan işletme sahipleri, yürütülecek uygulamalar hakkında detaylı bir şekilde bilgilendirilmelidir. İşletme sahipleri, parçalı halde bulunan arazilerinin birleştirilmesi için teşvik edilmelidir. Ancak sık karşılaşılan bir durum olarak malikler, küçük parselleri ihtiyaç halinde satmayı düşünmesi nedeniyle birleştirmeye sıcak bakmamaktadır. Bu nedenle mevzuatta yapılacak bir değişiklik ile gerekli değişikliklerin zorunlu hale getirilmesi uygun olacaktır.
Araştırmada arazi toplulaştırması öncesi ve sonrası parsel şekillerindeki değişimler ile ilgili bilgilerin analizinde LiTOP ve NetCAD yazılımlarından faydalanılmıştır. Ayrıca gözlemsel olarak şekillerin değişikliklerini tespit etme yolunun oldukça uzun süren bir yöntem olduğu, diğer programlardan alınan sonuçlarla kıyaslandığında ise parsel şekillerini belirlemede nicel ve doğru sonuçlara ulaşılamadığı ortaya çıkmıştır.
Arazi toplulaştırması öncesi ve sonrası parsellerin geometrik şekilleri araştırılmış şekilsiz parsel sayısı 1240’dan 22’ye, yedigen parsel sayısı 329’dan 2’ye, altıgen parsel sayısı 513’den 15’e ve beşgen parsel sayısı 624’den 7’ye düşmüştür. Toplulaştırmadan önce bölgede hiç dikdörtgen şekilli parsel bulunmazken toplulaştırma sonrasında 836 adet parsel ile toplam parsellerin %49’unu oluşturmuştur. Arazi toplulaştırma çalışmalarında tavsiye edilen parsel şekli 1:2 oranında dikdörtgen yapılardır. Proje alanında hala şekilsiz parsellerin bulunduğu gözlemlenmektedir. Bu durum arazi toplulaştırması projelerinin başarısını sınırlandıran bir etkendir.
Proje alanında parsel şekillerinin analizini yaparken üç farklı indeksten yararlanılmıştır. Bunlar, şekil indeks (SI), fraktal büyüklük indeks (FD) ve çevre alan oranı (ÇAO) değerleridir. Bu değerlerin birimleri yoktur ve 1’e eşit olduğunda veya yaklaştıkça kare gibi düzgün alanları ifade ederken, 1’den uzaklaşan değerler şekilsiz ve düzensiz alanları ifade etmektedir.
Arazi toplulaştırması sonrasında hesaplanan optimum şekil indeks değeri 1.0899, fraktal büyüklük indeks değeri 1.2353 ve çevra alan oranı değeri 93.1899 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen indeks değerleri sonuçlarına göre toplulaştırma çalışması sonrasında çoğunluk olarak parsel şekilleri 1’e yaklaşmış ve daha düzgün şekiller oluşmuştur. Ancak hesaplamalarda şekilsiz bazı parsellerin sınır değerlerinin de optimuma yaklaştığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle her parselde SI, FD ve ÇAO değerlerinin şekil analizinde başarılı bir sonuç vermediği gözlemlenmiştir. Araştırmada farklı şekillerin aynı indeks değerleri aldığı da tespit edilmiştir.
Parsellerin geometrik şekilleri ve şekil analizleri sonucunda arazi toplulaştırması uygulamasının tarımsal mekanizasyon ve çiftçi refahı açısından oldukça önemli ve başarılı bir biçimde uygulandığı görülmektedir. Aynı zamanda parsel sayılarındaki azalma ve şekillerinin düzeltilmesi de son derece önemli bir kazanç olarak görülmektedir.
Arazi toplulaştırma projelerinde bir diğer başarı kriteri olarak değerlendirilen durum parsel yol ilişkisidir. Yürütülen her projede tüm parsellerin bağlantı yollarına en az bir cephesi bulunmalıdır. Aynı zamanda bir işletmede yer alan parsellerin hem mahalle merkezine olan uzaklığı hem de kendi aralarındaki en kestirme kuş uçuşu yol uzaklıkları son derece önemlidir.
Parsel alanı - kuş uçuşu yol uzunluğu uygunluğu (KUYUU) değeri parsel alanı ile mahalle merkezi arasındaki en kısa yolu ifade etmektedir. Bir işletmeye ait parsellerin birbirine yakın olması ve mahalle merkezine uzaklığının az olması durumunda KUYUU değeri küçük değerler almaktadır. Proje alanında hesaplanan KUYUU değerleri arazi toplulaştırması öncesi 56.4022 – 11245.5412 arasında değişirken, toplulaştırma sonrasında 54.3652 – 4525.6176 değerleri arasında değişmiştir. KUYUU
değerlerinin düşük olması istenen bir durumdur. Sonuç olarak, düşük değer alan işletmelerin parsel alanı - yol durumu açısından daha başarılı bir sonucu yansıttığı söylenebilir.
Arazi toplulaştırma projelerinin en temel amaçlarından birisi, bir işletmeye ait parçalı halde bulunan parsellerin uygun şekilde bir araya getirilmesidir. Parçalı halde bulunan araziler tarımsal verimin düşmesine ve mekanizasyonun uygulamalarının zorlaşmasına sebep olmaktadır. Tarımsal üretimin ve dolayısıyla kazancın artması büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına bağlıdır. Bu bağlamda bir işletmeye ait parçalı arazilerin azalması toplulaştırma başarısını arttıran önemli bir etkendir.
Proje alanındaki işletmelerde yer alan parsellerin parçalılık durumunu analiz etmede iki farklı indeks kullanılmıştır. Bunlar Januszewski indeks (JI) ve Simmons indeks (Sİ) değerleridir. Bu indeks değerleri 1’den uzaklaştıkça daha parçalı ve işletime uygun olmayan çok parçalı tarım arazilerini temsil etmektedir. Ayrıca bir işletmenin bir parseli bulunması durumunda bu indeks değerleri 1’e eşit olmaktadır.
Arazi toplulaştırması sonrası hesaplanan JI değerleri 0.1525 - 1 arasında değişirken, Sİ değerleri 0.0441 - 1 arasında değişiklik göstermektedir. Proje alanında hesaplanan JI değerlerine göre işletmelerin %24.2’sinin, Sİ değerlerine göre ise % 23.9’unun ideal duruma yaklaştığı görülmüştür. Hesaplanan sonuçlara göre JI ve Sİ değerleri arasında üssel pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bu durum iki bileşenin birbirlerinin yerlerine de kullanılabileceğinin bir göstergesi olmuştur.
İndeks değerleri hesaplanırken, parseller arasındaki uzaklık ölçülmediğinden dolayı aynı büyüklükte olan parseller birbirinden mesafe olarak çok uzakta bile olsa aynı parçalılık indeks değerini vermektedir. Bu durum indekslerin kullanımını belirli ölçüde sınırlandırmaktadır. Bu sebeple üretilecek yeni indekslerde bu durumun göz alınması gerekmektedir.
Arazi toplulaştırma projelerinde tasarlanan yeni parselasyon desenleri çiftçilerden alınan mülakatlara göre, mümkün olduğunca işletmelerin eski parselleri ile aynı konumda planlanması, projenin başarı düzeyini olumlu yönde etkileyen bir unsurdur.
yürütülmesine de hız kazandıracaktır.
Parsel çakışma oranı (PÇO) eşitliği ile proje sahasındaki parsellerin arazi toplulaştırma sonrasında eski konumlarıyla hangi oranda kesiştiği tespit edilmiştir. Proje alanında bulunan 1619 işletmenin ortalama parsel çakışma oranı 46.4102 olarak hesaplanmıştır. Bu durum arazilerinin yerinde kalmasını isteyen maliklere paralel olarak başarılı bir sonuç olarak kabul edilebilir.
Arazi toplulaştırması çalışmaları, sosyal ve ekonomik yönden tarımsal faaliyetlerin yürütülmesinde, gerek dünya çapında gerekse ülkemiz şartlarında yürütülen çalışmalarla önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Yürütülen arazi toplulaştırması çalışmalarının başarılı sonuçlara ulaşması için birçok etmen göz önünde bulundurulmalıdır. Büyük ölçekli yatırımlar doğrultusunda yoğun çalışma ve emek isteyen arazi toplulaştırma projeleri, yürütülmesi oldukça zorlu projelerdir. Yürütülen arazi toplulaştırma çalışmalarında her proje alanı birbirinden farklı özelliklere sahip olup, kendine özgü yerel koşulları ve istekleri olabilmektedir. Bu nedenle tüm projelerde aynı oranda standartları yakalamak oldukça zordur. Birçok değişkenin rol oynadığı toplulaştırma projelerinde bu anlamda başarı oranı, projenin yürütüldüğü bölgelerdeki isteklerin hangi ölçüde yerine getirildiğine ve teknik anlamda en temel unsurlara uyulması ile başarılı olacaktır.
Bu çalışma arazi toplulaştırması çalışmalarının sağladığı faydaları belirli başarı kriterleri ile değerlendirip, gelecekte yapılacak çalışmalara destekleyici rol oynayacağı düşünülerek yürütülmüştür.
KAYNAKLAR
Arıcı, İ. 1994. Arazi Toplulaştırması. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Notları No: 60, Bursa.
Arıcı, İ., Akkaya Aslan, Ş.T. 2014. Arazi Toplulaştırması Planlama ve Projelemesi, Dora yayınevi, 250 s., Bursa.
Arslan, F., Değirmenci, H. 2016. Çiftçilerin Arazi Toplulaştırma Projesine Bakışı: Kahramanmaraş Türkoğlu İlçesi ve Köyleri. Journal of Agricultural Faculty, 30(2), 23 – 34.
Arslan, H., Tunca, E., 2013. Arazi Toplulaştırmasının Sulama Projelerinin Performansı Üzerine Etkileri. Anadolu Tarım Bilim. Dergisi, 28(3):126-133
Aslan, T., Gundogdu, K., Arici, I. 2007. Some Metric İndices For The Assessment Of Land Consolidation Projects. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(9), 1390 - 1397.
Ayrancı, Y. 2004. Bir Parselde Optimum Boy/En Oranının Belirlenmesinde Bir Yaklaşım, S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(33) : (2004) 1 – 7.
Beyazgül, M. 2012. Türkiye’de Tarım Arazilerinin Miras Yoluyla Bölünmesi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Teknik Raporu, Ankara.
Blaikie, P., Sadeque, A. 2000. Policy in the High Himalayas: Environment and Development in the Himalayan Region. ICIMOD, Kathmandu: International Centre for Integrated Mountain Development (ICIMOD).
Boyacıoğlu, 1975. Arazi Toplulaştırması, Topraksu Eğitim Merkezi, Tarsus.
Burton, S.P. 1988. Land consolidation in Cyprus: a vital policy for rural reconstruction.
Land Use Policy, 5 (1), 131 - 147.
Colombo, S., Perujo-Villanueva, M. 2017a. The inefficiency and production costs due to parcel fragmentation in olive orchards. New Medit, 2, 2 - 10.
Colombo, S., Perujo-Villanueva, M. 2017b. Analysis of the spatial relationship between small olive farms to increase their competitiveness through cooperation. Land Use
Policy, 63 (1), 226 – 235.
Cordes, W. 1970. Flachengröbe, Flackenform und Feld – Hofentfernung, Praktische
Landtechnik, h.15, Wien.
Çelebi, M. 1996. Karaman Ovasında Toplulaştırma Alanlarındaki Parselasyonun Parsel Boyutları ve Kültürteknik Hizmetlere etkisi Üzerinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Ana Bilim Dalı, Konya.
Çevik, B., Tekinel, O. 1987. Arazi Toplulaştırması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı S.45, Adana.
Çevik, B., Tekinel, O. 1989. Arazi Toplulaştırması. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No. 45, Adana.
Değirmenci, H., Arslan , F., Tonçer, R., Yoğun, E., 2017. Arazi Toplulaştırma Öncesi Parsel Şekilleri ve Arazi Parçalanmasının Değerlendirilmesi Niğde Misli Ovası Tırhan Köyü Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(3),182 - 189. Demetriou, D. 2013. The Development Of An İntegrated Planning And Decision Support System (Ipdss) for Land Consolidation. Springer Science & Business Media. Demetriou, D. 2014. The Development of an Integrated Planning and Decision Support System (IPDSS) for Land Consolidation; Springer: Cham, Switzerland, 2014;p. 340. Dinçer, H. 1971. Erzurum İlinde Çeki Hayvanları ile Yapılan Tarla Çalışmalarında Tarla Şeklinin Efektif İş Başarısına Etkisi Üzerinde Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, Yıl: 21, Fasikül 2’den Ayrı basım, Ankara.
Dinçer, H. 1971. Ziraat Alet ve Makinalarında İş Başarılarına Tarlaların Uzaklık ve Büyüklüklerinin Etki Dereceleri, A. Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı, Ankara.
Ekici, K., Sayılı, M. 2010. Tarım Arazilerinin Parçalanmasını Önlemeye Yönelik Mevzuat Üzerine Bir İnceleme, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (2), 121 – 129.
FAO, 2018. Empowering Smallholders and Family farms in Europe and Central Asia – Regional Synthesis Report. FAO REU Budapest.
Girgin, İ. 1982. Arazi Toplulaştırmasında En Uygun Parsel Dağılım Deseninin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Doçentlik Tezi, A.Ü. Ziraat Fakültesi (Yayınlanmamış), Ankara.
Girgin, İ. 2008. Kırsal Altyapı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, Yayın No: 1562, Ders Kitabı No: 515, Ankara.
Gonzalez, X. P., Alvarez, C. J., Crecente, R. 2004. Evaluation Of Land Distributions with Joint Regard To Plot Size and Shape. Agricultural Systems, 82(1), 31-43.
Güler, M. 2010. Simpson İndeksinin Toplulaştırma Çalışmalarında Kullanılma Olanağı Üzerine Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Gün, A.S. 2006. Tarımda Toprak Mülkiyet Yapısı ve İşletmelerin İyileştirilmesi,
Türktarım Dergisi, 171, 34 – 37.
Hartvigsen, M., 2013. Land Reform in Central and Europe after 1989 and its outcome in form of farm structures and land fragmentation. FAO Land Tenure Working Paper 24.
Hiironen, J., Riekkinen, K. 2016. Agricultural impacts and profitability of land consolidations. Land Use Policy, 55, 309 - 317.
Januszewski, J. 1968. Idex of Land Consolidation as a Criterion of the Degree of Concentration. Geographia Polonica, 14, 291-296.
Kakwagh, V.V., Aderonmu, J.A., Ikwuba, A. 2011. Land Fragmentation and Agricultural Development in Tivland of Benue State, Nigeria. Current Research
Journal of Social Sciences 3(2) : 54 – 58.
Kalkınma Bakanlığı, 2014. Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Tarım İhtisas Komisyonu Tarım Arazilerinin Sürdürülebilir Kullanımı Çalışma Grubu Raporu, Ankara.
Kara, M. 1977. Türkiye’deki Bazı Arazi Toplulaştırma Projelerinde Parsel Boyutları ve Yol Uzunluğu Üzerinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, K.T.Ü, Trabzon.
Kerr, W.B. 1990. Land Evaluation as a Basic for Sustainable Development Strategies. Technical Papers From a Consultation on Promoting Concervation for Sustainable Agricultural Development in the Sudan – Sahelian Region of Africa. Banjul, The Gambia, Commonwealth Secretariat Publications. OQEH, pp. 121 – 131, London. Koral, A., Güney, D. 1994. Tokat Eraa Kızılçubuk Köyünde Uygulanan Arazi Toplulaştırmasının Ekonomik Analizi. KGHM Tokat Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Genel Yayın, (130).
Lapple, E.C. 1989. Europareische Fachtagung Flurbereinnigung, Z.F. Kulturtechnik
und Landentwicklung 30, 30p, Verlag Paul Parej, Berlin.
Latham, M. 1994. Application of the framework for evaluating sustainable land management and further developments. 15th World Congress of Science Acapulco Mexico, 10 – 16 July Transactions, Volume 6a: Commission Vi Symposia, pp. 422 – 427, Mexico.
Libecap, G., Lueck, D. 2009. The Demarcation of Land and the Role of Coordinating Institutions. Cambridge, Ma, National Bureau Of Economic Research Working Paper No. 14942.
Lisec, A., Primozic, T., Ferlan, M., Sumrada, R., Drobne, S. 2014. Landowners ‘perception of land consolidation and their satisfaction with the land consolidation.
Land Use Policy, 38, 550 - 563.
Long, H. 2014. Land consolidation: an indispensable way of spatial restructuring in rural China. J. Geogr. Sci., 24 (2), 212 - 225.
Luo, W., Timothy, D.J. 2017. An assessment of farmers’ satisfaction with land consolidation performance in China. Land Use Policy, 61, 501 - 510.
Mcgarigal, K., Marks, B. 1995. FRAGSTAT: Spatial Pattern Analysis Program for Quantiy Fying Landscape Structure.
Niroula, G.S., Thapa, G.B. 2005. Impacts and causes of land fragmentation, and lessons learned from consolidation in South Asia. Land Use Policy, 22, 358 - 372. Niroula, G.S., Thapa, G.B. 2007. Impacts of land fragmentation on input use, crop yield and production efficiency in the mountains of Nepal. Land Degradation and
Development, 18 (3), 237 - 248.
Ormancı, M. 2015. Arazi Toplulaştırmasının Açık Kanal ve Yağmurlama Sulama Sistemlerinin Yatırım Maliyeti Üzerine Etkisinin Belirlenmesi: Denizlitavas - Kızılcabölük Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Adü Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Aydın.
Pasakarnis, G., Maliene, V. 2010. Towards sustainable rural development in Central and Eastern Europe : Appliying land consalidation. Land Use Policy, 27(2), 545 – 549. Pasakarnis, G., Maliene, V. 2010. Towards sustainable rural development in Central and Eastern Europe: Appliyng land consolidation. Land Use Policy, 27, 545 - 549. Patton, D.R. 1975. A Diversity Index for Quantifying Habitat “Edge. Wildlife Society
Bulletin, 3(4), 171-173.
Perujo-Villanueva, M., Colombo, S. 2017. Cost analysis of parcel fragmentation in agriculture: the case of traditional olive cultivation. Biosyst. Eng., 164, 135 - 146. Simmons, A.J. 1964. An Index of Farm Structure, with a Nottinghamshire Example,
East Midlands Geographer, 3; 255-261.
Skleicka P. 2006. Applying evaluation criteria for he land consolidation effect to three contrasting study areas in the Czech Republic, Land Use Policy, 23, 502-510.
Sönmez, B. 2012. Onuncu Kalkınma Planı – Tarım Arazilerinin Sürdürülebilir Kullanımı Çalışma Grubu Taslak Raporu, Kalkınma Bakanlığı,Ankara.
Storie, R.E. 1937. An Index for rating the Agricultural Value of Soils. University of California. Agricultural Experiment Station. Berkeley, California.
Şenol, S. 1983. Arazi Toplulaştırma Çalışmalarında Kullanılabilir Niceliksel Yeni Bir Arazi Derecelendirme Yönteminin Geliştirilmesi Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Adana, 122 ss.
Takka, S. 1993. Türkiye’de Arazi Toplulaştırması Çalışmaları, Kültürteknik Derneği Yayınları, Ankara.
Tan, S., Heerink, N., Kruseman, G., Qu, F. 2008. Do fragmented landholdings have higher production costs? Evidence from rice farmers in Northeaster Jiangxi province, P.R. China. China Economist. Review 19, 347 - 358.
Taşdemir, N. 2001. Konya İçeri Çumra’da Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri İle Birlikte Uygulanan Arazi Toplulaştırmasının Ekonomik Analizi. Köy Hizmetleri Konya
Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Trakya Toprak ve Su Kaynakları sempozyumu, 24-27 Mayıs, ISBN:975-19-2654-8, Konya.
Vitikainen, A. 1992. Flurbereinigung in Finnland, Flurbereinigung in Europa, Europaische Fachtagung Flurbereinigung 25 - 29 April İn Der Bundesrepublik, Deutschland.
Vitikainen, A. 2004. An Overview of land consolidation in Europe. Nordic J. Surv.
Real Estate Res., 1(1), 25 -
44.
Wang, S.Y. 1997. Guoneiwan Tudi Zhengli Jiejian. Review of land Consolidation At Home And Abroad. China Land Press, Beijing.
Wang, W.M., Zhang, Y. 2004. Land consolidation and sustainable development.
China Population, Resources and Environment, 14(1), 13 –
18.
Weiers,C.J., Reid,I.G. 1974. Soil Classification, Land Valuation and Taxation The German Experience Center for European Agricultural Studies. Wye College (University of London). Ashford, Kent (37s).
Yağanoğlu, A.V., Okuroğlu, M., Hanay, A. 2000. Arazi Toplulaştırması, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No:159, Erzurum, 169s.
Yıldız, N. 1983. Arazi Toplulaştırması. Yıldız Üniversitesi Yayınları No: 167, İstanbul, 255 ss.
Yıldız, N. 1997. Arazi toplulaştırması ve yeniden kırsal alan düzenlemesi. Yıldız Teknik Üniversitesi Yayınları, s. 167, İstanbul.
Yun, W.J., Yang, X.Y., Shi, Y. 2008. Science definition of land consolidation. Resources and Industries, 10(5), 1
– 2.
Yücer, A.A., Demirtaş, M., Çelik, A., Kalanlar, Ş., Altun, A., Kan, M. 2013. Tarım Arazilerinin Bölünmesinin Önlenmesine Yönelik Yasal Düzenleme Hakkında Düzenleyici Etki Analizi. ISBN: 978-605-4672-26-4, TAGEM.