Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde farkındalık temelli psikoeğitimin içselleştirilmiş damgalanma ve madde kullanma eğilimine etkisini belirlemek amacıyla yapılan araştırmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.
FT psikoeğitimi öncesi deney ve kontrol grubundaki madde kullanım bozukluğu olan bireylerin içselleştirilmiş damgalanma düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu ve bireylerin madde kullanma eğilimi olduğu,
FT psikoeğitimi sonrası deney grubundaki madde kullanım bozukluğu olan bireylerin içselleştirilmiş damgalanma düzeylerinin hafif dereceye inerek azaldığı ve madde kullanma eğiliminde kontrol grubundaki bireylere oranla azaldığı, madde kullanma eğilimlerinin düştüğü,
FT psikoeğitimi sonrası deney grubundaki madde kullanım bozukluğu olan bireylerin içselleştirilmiş damgalanma düzeylerinin hafif düzeye inerek azaldığı ve madde kullanma eğiliminde ön teste oranla son testte azalma olduğu,
Kontrol grubundaki bireylerin içselleştirilmiş damgalanmada artma, madde kullanma eğiliminde ise ön teste oranla azalma olduğu,
FT psikoeğitiminin madde kullanım bozukluğu olan bireylerde içselleştirilmiş damgalanma ve madde kullanma eğilimini azaltmada etkili olduğu belirlenmiştir.
Bu sonuçlar doğrultusunda;
Madde kullanım bozukluğu olan bireylerin içselleştirilmiş damgalanma ve madde kullanma eğilimini azaltmak amacıyla tedaviye psikoeğitim programlarının eklenmesi,
Psikoeğitim programlarının farkındalık temelli psikoterapi tekniklerine dayandırılarak uygulanması,
Madde kullanım bozukluğu alanında çalışan hemşirelere farkındalık temelli psikoterapi eğitimi verilmesi ve bu eğitimlerin hemşirelik bakımında rutin olarak kullanılması,
Psikiyatri hemşirelerinin psikososyal müdahaleleri planlama ve uygulamada aktif rol alarak FT eğitimlerini daha kapsamlı hale getirmesi,
51
Madde kullanım bozukluğu olan bireylerin psikolojik sağlığını korumak ve koruyucu ruh sağlığını geliştirmek amacıyla FT psikoeğitiminde sonuçların karşılaştırılabilir olabilmesi ve bulguların genellenebilmesi için daha büyük örneklem gruplarında ve her iki cinsiyetin de yüksek oranda bulunduğu benzer çalışmaların yapılması,
Ayaktan ve yatarak tedavi gören madde kullanım bozukluğu olan bireylerin kullandıkları madde türlerine göre karşılaştırıldığı çalışmaların yapılması önerilir.
52
KAYNAKLAR
1. Kargın M, Hiçdurmaz D. Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde sosyal işlevsellik, algılanan esenlik ve stresle başa çıkma. Bağımlılık Dergisi 2018, 19 (2):
35-9.
2. Dünya Uyuşturucu Raporu, 2018. https://yesilay.org.tr/tr/haberler/bm-dunya-uyusturucu-raporu-aciklandi / Son Erişim Tarihi: 20.05.2020.
3. T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Türkiye Uyuşturucu Raporu. Ankara: TUBİM 2019, 90-6.
4. Öztürk MO. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 14.
Basım. Ankara, Nobel Tıp Kitabevleri, 2015: 511-54.
5. Shahraki G, Sedaghat Z, Fararouei M. Family and social predictors of substance use disorder in Iran: a case-control study. Subst Abuse Treat Prev Policy 2019, 14:
17-25.
6. Ögel K, Karadağ F, Evren C, Gürol DT. Bağımlılık Profil İndeksi (BAPİ) Uygulama Rehberi. İstanbul: Yeniden Yayınları, 2012: 1-27
7. Bahadır E, Güneş F, Noyan C. Madde kullanım bozukluğu olan bireylerde sıkıntıya toleransın madde kullanım sürecine etkisi.Bağımlılık Dergisi 2019, 20 (4): 214-23.
8. Ghitza İE. Needed relapse-prevention research on novel framework (aspire model) for substance use disorders treatments. Frontiers in Psychiatry 2015, 6 (37): 1-4.
9. Yılmaz M, Cüceler S, Alkol Bağımlığı ve Damgalanma. Bağımlılık Dergisi 2019, 20 (3): 167-74.
10. Yang L, Wong L, Grivel M, Hasin D. Stigma and substance use disorders: An international phenomenon. Curr Opin Psychiatry. Author manuscript 2018, September 01; 30 (5): 378–88.
11. Türkmen SN, Kumaşoğlu Ç, Akyol T. Alkol ve madde bağımlılığı tedavi ve eğitim merkezi (amatem) biriminde yatan bireylerde içselleştirilmiş damgalanma ve yaşam kalitesi. Bağımlılık Dergisi 2015, 16: 182-91.
53 12. Ashford RD, Brown AM, Ashford A, Curtis B. Recovery dialects: a pilot study of stigmatizing and nonstigmatizing label use by individuals in recovery from substance use disorders. Experimental and Clinical Psychopharmacology 2019, 27 (6) : 530-35.
13. Çam O, Ayakdaş D. Alkol bağımlılarında içselleştirilmiş damgalama, suçluluk ve utanç duyguları. Bağımlılık Dergisi 2017, 18 (4): 145-51.
14. Alpay Ü, Aydoğdu BE, Yorulmaz O. Madde kullanımı olan yetişkinlerde farkındalık temelli müdahalelerin etkililiği: Sistematik bir gözden geçirme.
Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2018, 5: 721–46.
15. Poudel A, Sharma C, Gautam S, Poudel A. Psychosocial problems among individuals with substance use disorders in drug rehabilitation centers, Nepal. Subst Abuse Treat Prev Policy 2016, 11 (1): 28-35.
16. Arabacı Baysan L, Ayakdaş Dağlı D, Taş G. Madde kullanım bozukluklarında duygu düzenleme güçlüğü ve hemşirelerin rol ve sorumlulukları. Bağımlılık Dergisi 2018, 19 (1): 10-6.
17. Eryılmaz A. Pozitif psikoterapiler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2017, 9 (3):
346-62.
18. Gülüm İ. Etkili terapist özellikleri için farkındalık eğitim ve uygulamaları: bir meta-sentez çalışması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2016, 8 (4): 337-53.
19. Demir V, Gündoğan N. Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi programının üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme güçlüklerini azaltmadaki etkisi. Ege Eğitim Dergisi 2018, 19 (1), 46-66.
20. Özdemir N, Tekin M. Madde kullanım bozukluğu olan bireyleri güçlendirmede farkındalık ve duygu düzenleme stratejilerinin önemi: hemşire gözünden bir derleme 2019, 8: 114-24.
54 21. Smith JM, Bright KS, Mader J, Smith J, Afzal AR, Patterson C, Dimitropolous G, Crowder R. A pilot of a mindfulness based stress reduction intervention for female caregivers of youth who are experiencing substance use disorders, Addict Behav.
2020, 103: 10-23.
22. Alizadehgoradel J, Imanı S, Nejati V, Fathabadi J. Mindfulness-based substance abuse treatment (MBSAT) improves executive functions in adolescents with substance use disorders.Neurol Psychiatry Brain Res. 2019, 34: 13-21.
23. Chiesa A, Serretti A. Are mindfulness-based interventions effective for substance use disorders? A systematic review of the evidence. Subst Use Misuse 2014, 49 (5):
492–512.
24. Visted E, Vollestad J, Nielsen MB, Nielsen G. The impact of group-based mindfulness training on self-reported mindfulness: a systematic review and meta-analysis. Mindfulness 2015, 6 (3): 501-22.
25. Çıtak S. Anksiyete bozukluklarında tedavi yaklaşımları: psikoterapi ve farmakoterapi. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics 2018, 9 (3): 141-9.
26. Mustafaoğlu R, Kaya ME, Mutlu C, Çiftçi A, Razak ÖA. Madde kullanım bozukluğunun ergenlerde anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesine etkisi.
Bağımlılık Dergisi 2020, 21 (4): 308-16.
27. Avrupa Uyuşturucu Raporu, 2019. https://www.emcdda.europa.eu/system/files /publications/11364/20191724_TDAT19001TRN_PDF. Son Erişim Tarihi:
20.05.2020.
28. Çetinöz E. Türkiye’de ve Dünyada Uyuşturucu ile Mücadele .İstanbul, Polis Akademisi Yayınları, 2019: 19-43.
29. UNODC Uyuşturucu Raporu, 2016. https://www.emcdda.europa.eu/system/files /publications/4541/TDAT17001TRN.pdf Son Erişim Tarihi: 10.07.2020.
30. Hemşirelik Bakımı 5. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/hemsirelik_ao/hemsirelik bakimi5.pdf Son Erişim Tarihi: 20.11.2020.
55 31. Kathleen AC, Rebecca H, Bilal A, Natalie H, Rumneet K. The association between perceived stigma and substance use disorder treatment outcomes: A review. Subst Abuse Rehabil. 2019, 10: 1-12.
32. Tangül C, Gürhan N, Maddeyle İlgili Bozukluklar. İçinde: Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliğinin Temelleri Kanıta Dayalı Uygulama Bakım Kavramları, Hiçdurmaz D. (Çeviri editörü). Fundamentals of Mental Health and Psychiatric Nursing, Townsend MC. 6. Baskı, Ankara, Akademisyen Tıp Kitapevi, 2016: 278- 334.
33. Kulu M, Özsoy F, Baykara S. Bağımlılık düzenli egzersizin benlik saygısına etkisi.
Anatolian Journal of Psychiatry 2018, 19 (3) : 244-9.
34. Caitlin E, Anna S, Mishka T. Unmet substance use disorder treatment need among reproductive age women. Drug Alcohol Depend 2020, 1: 1-9.
35. Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US); Office of the Surgeon General (US). Washington (DC): US Department of Health and Human Services. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/about/copyright/?report=reader Son Erişim Tarihi: 10.07.2020
36. Laramie RS, Valerie AE, Michael MC, Chinazo O, Cunningham C. Substance use stigma: reliability and validity of a theory-based scale for substance-using populations. Drug Alcohol Depend 2016, 1 (162): 34-43.
37. Drgonova J, Walther D, Singhal S, Johnson K, Kessler B, Troncoso J, George G.
Altered CSMD1 expression alters cocaine-conditioned place preference: Mutual support for a complex locus from human and mouse models. PLOS ONE 2015, 10 (7): 1-16.
38. Zhong X, Drgonova J, Li CY, George G. Human cell adhesion molecules:
annotated functional subtypes and overrepresentation of addiction-associated genes.
Ann N Y Acad Sci. 2015, 1349 (1): 83–95.
39. Stone AL, Becker LG, Huber AM, Catalano RF. Review of risk and protective factors of substance use and problem use in emerging adulthood. Addict Behav.
2012, 37 (7): 747–75.
56 40. Kızılkurt OK, Gıynaş FF. Factors affecting treatment motivation among turkish patients receiving inpatient treatment due to alcohol/substance use disorder. J Ethn Subst Abuse 2019, 1: 1-16.
41. American Psychiatry Association, Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı (DSM-5), Köroğlu E (Çeviren). 5. Baskı, Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2014:35-40.
42. Yalçıntürk A, Dikeç G, Ata EE. Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan bireylere yönelik rehabilitasyon çalışmaları: sistematik derleme. Bağımlılık Dergisi 2019, 20 (4) :1-10.
43. Ögel K. Alkol ve madde bağımlılığı tedavi programı (Samba), http://samba.info.tr/samba_klinik_kilavuz.pdf Son Erişim Tarihi: 12.07.2020.
44. Mutlu E. Madde bağımlılığının tedavisinde sosyal hizmet uzmanlarının rol ve işlevleri: Ankara numune eğitim ve araştırma hastanesi alkol ve madde bağımlılığı tedavi ve eğitim merkezi örneği. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi 2015, 5 :16-23.
45. Facing Addiction in America: The Surgeon General's Report on Alcohol, Drugs, and Health, Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US);
Office of the Surgeon General (US). Washington (DC): US Department of Health and Human Services. Chapter 4 ,2016 Nov: 1-89.
46. Toker UT, Kalkan ON, Ateşci F. Psikodrama grup terapisinin opioid bağımlılığında remisyon ve depreşme üzerine etkisi. Arch Neuropsychiatry 2020, 57: 197-203.
47. Gürsu O. Madde bağımlılığı ve din: HİGED Örneği. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2018, 5: 37–54.
48. Uzbay İT. Madde Bağımlılığı, 1.Baskı. İstanbul, İstanbul Tıp Kitapevi, 2015: 108-28.
49. Bağımlılıkta Danışma, Arındırma ve Rehabilitasyon Merkezleri Hakkında Yönetmelik. T.C. Resmi Gazete, sayı: 30710, 10 Mart 2019
50. Koç A, Tok H. Alkol ve opioid bağımlılarında içselleştirilmiş damgalanma ve algılanan sosyal destek farklı mı? Anadolu Psikiyatri Dergisi 2019, 20 (özel sayı1):
51-4.
57 51. Akdag ME, Kotan VO, Köse S, Tıkır B, Aydemir ÇM, Okay Tİ, Göka E, Özkaya G. The relationship between internalized stigma and treatment motivation, perceived social support, depression and anxiety levels in opioid use disorder.
Psychiatry and Clin Psychopharmacol. 2018, 28: 4, 394-401.
52. Crapanzano KA, Hammarlund R, Ahmad B, Hunsinger N, Kullar R. The association between perceived stigma and substance use disorder treatment outcomes: a review. Subst Abuse Rehabil 2019, 10:1-12.
53. Luoma JB, Nobles RH, Drake CE, Hayes SC, O'Hair A, Fletcher L, Kohlenberg BS. Self-Stigma in Substance Abuse: Development of a New Measure. J Psychopathol Behav Assess. 2013, 35(2): 223–34.
54. Birtel MD, Wood L, Kempa JN. Stigma and social support in substance abuse:
Implications for mental health and well-being,Psychiatry Res 2017, 252: 1-8.
55. Modi L, Gedam SR, Shivji IA. Comparison of total self-stigma between schizophrenia and alcohol dependence patients. Int J High Risk Behav Addict 2018, 7: 1-14.
56. Wang K, Burton CL, Pachankis JE. Depression and substance use: towards the development of an emotion regulation model of stigma coping. Substance use &
misuse 2018, 53 (5): 859–66.
57. Kılıç M, Uzunçakmak T. Üniversite öğrencilerinde madde kullanım eğilim düzeyi ve risk faktörleri. Bozok Tıp Dergisi 2020, 10 (3): 1-8.
58. Bülbül K, Odacı H. Lise öğrencilerinde umutsuzluk, bağlanma stili ve aile yapısının madde kullanma eğilimini yordama gücü, Klinik Psikiyatri 2018, 21: 360-9.
59. Yıldırım ZE, Sütcü ST, Kuruluş Ö, Değirmenci M, Altıntoprak E. Bağımlılık şiddetinin yordayıcıları olarak duygu düzenleme güçlüğü ve üstbiliş. Düşünen Adam 2017, 30 (Ek Sayı 1): 1-18.
60. Kulesza M, Larimer ME, Rao D. Substance use related stigma: what we know and the way forward. J Addict Behav Ther Rehabil 2013, 27: 2-14.
58 61. Grant S, Colaiaco B, Motala A, Shanman R, Booth M, Sorbero M, Hempel S.
Mindfulness-based relapse prevention for substance use disorders: a systematic review and meta-analysis. J Addict Med 2017, 11(5): 386-96.
62. Korecki, JR, Schwebel FJ, Votaw VR, Witkiewitz K. Mindfulness-based programs for substance use disorders: a systematic review of manualized treatments. Subst Abuse Treat Prev Policy 2020, 15 (1): 51
63. Carroll H, Lustyk MKB. Mindfulness-Based relapse prevention for substance use disorders: Effects on cardiac vagal control and craving under stress. Mindfulness, 2017, 9 (2): 1-12.
64. Atalay Z. Mindfulness. Bilinçli Farkındalık, Farkındalıkla Anda Kalabilme Sanatı.
5.Baskı. İstanbul, İnkılap Kitapevi, 2019: 15-32.
65. Goldberg SB, Tucker RP, Greene PA, Davidson RJ, Wampold BE, Kearney DJ, Simpson TL. Mindfulness-based interventions for psychiatric disorders: A systematic review and meta-analysis. Clin Psychol Rev 2018, 59: 52-60.
66. Rozeghi N, Takallo M, Rafei Z. The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on reducing drug tendency and death anxiety among male adolescents with substance abuse, Payesh 2019, 18 (1): 77-85.
67. Li W, Howard MO, Garland EL, McGovern P, Lazar M. Mindfulness treatment for substance misuse: a systematic review and meta-analysis. J Subst Abus Treat 2017, 75: 62–96.
68. Shorey RC, Elmquist J, Gawrysiak MJ, Strauss C, Haynes E, Anderson S, Stuart GL. A randomized controlled trial of a mindfulness and acceptance group therapy for residential substance use patients. Subst Use Misuse 2017, 52 (11): 1400-10.
69. Vreeswik M, Broersen J, Schuring G. Mindfulness and schema theraphy. A Practical Guide, John Wiley&Sons Ltd, 2019: 25-41.
70. Compton P, Blacher S. Nursing education in the midst of the opioid crisis. Pain Manag Nurs. 2020, 1: 35-42.
59 71. Murney M, Sireesha J, Khenti AB. Stigma and discrimination related to mental health and substance use issues in primary health care in Toronto, Canada: a qualitative study. Int J Qual Stud Health Well-being. 2020, 1:1-13.
72. Baysan Arabacı L, Başoğul C, Büyükbayram A. Adli psikiyatri hastalarının içselleştirilmiş damgalanma ve sosyal işlevsellik düzeyleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2015, 16: 113-21.
73. Soylar P, Doğan U. The relationship between spiritual well-being and hopelessness levels of substance users.Med Science 2020, 9 (1):186-90.
74. Tierney M, Finnell D, Naegle M, Mitchell A. The future of nursing: accelerating gains made to address the continuum of substance use. Arch Psychiatr Nurs. 2020, 5 (34): 297-303.
75. Asi Karakaş S, Ersöğütçü F. Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. HSP 2016, 3(2):
133-9.
76. Worley J. Recovery in substance use disorders: what to know to ınform practice.
Journal Issues Ment Health Nurs. 2017, (1) 38 : 80-91
77. Sağlık Bakanlığı. Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/yonetmelik/7.5.13830-ek-2%20ve%203.htm Son Erişim Tarihi: 25.11.2020.
78. Ersoy MA, Varan A. Ruhsal hastalıklarda içselleştirilmiş damgalanma ölçeği Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2007, 18 (2): 163-71.
79. Vourakis C. Nursing roles and substance use disorders, J Addict Nurs. 2017, 28 (3):
107-8.
80. Richter L, Vuolo M, Salmassi S. Stigma and addiction treatment, The Stigma of Addict, 2019, 1: 93-130.
81. Kathleen AC, Rebecca H, Bilal A, Natalie H, Rumneet K. The association between perceived stigma and substance use disorder treatment outcomes: A review. Subst Abuse Rehabil. 2019, 10: 1-12.
60 82. MacAndrew C. Toward the psychometric detection of substance misuse in young
men: the sap scale. J Stud Alcohol 1986, 47 (2): 161-6.
83. Ceyhun B, Oğuztürk Ö, Ceyhun AG. Madde kullanma eğilimi ölçeğinin geçerlik ve güvenilirliği. Klinik Psikiyatri 2001, 4: 87-93.
84. Cama E, Brener L, Wilson H, Hippel C. Internalized Stigma Among People Who Inject Drugs. Subst Use & Misuse 2016, 51 (12): 1664-8.
85. Bowen S, Marlatt A. Surfing the urge: Brief mindfulness-based intervention for college student smokers. Psychol Addict Behav. 2019, 23 (4): 666–71.
86. Mermelstein LC, Garske JP. A brief mindfulness intervention for college student binge drinkers: A pilot study. Psychol Addict Behav. 2015, 29 (2): 259–69.
87. Imani S, Vahid MKA, Gharraee B, Noroozi A, Habibi M, Bowen S. Effectiveness of mindfulness-based group therapy compared to the usual opioid dependence treatment. Iran J Psychiatry 2015, 10 (3): 175–84.
88. Black DS. Mindfulness-based interventions: An antidote to suffering in the context of substance use, misuse, and addiction. Subst Use & Misuse 2014, 49 (5): 487–91.
89. Can G, Tanrıverdi D. Social functioning and ınternalized stigma in ındividuals diagnosed with substance use disorder, Arch Psychiatr Nurs. 2015, 29 (6) : 441-6.
90. Koç A, Tok H. İçselleştirilmiş damgalanma, algılanan sosyal destek ve bağımlılık boyutları arasındaki ilişki tercih maddesine göre değişir mi?. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2020, 21 (6): 609-16.
91. Ateş N, Unubol B, Beştepe EE, Bilici R. The effect of perceived social support on quality of life in turkish men with alcohol, opiate and cannabis use disorder. J Ethn Subst Abuse 2019, 5: 1-21.
92. Batchelder A, Moskowits J, Jain J, Cohn M, Earle M, Carrico A. A novel echnology enhanced internalized stigma and shame intervention for HIV-positive persons with substance use disorders, Cogn Behav Pract. 2020, 27(1) : 55–69.
61 93. Zgierska A, Rabago D, Chawla N, Kushner K, Koehler R, Marlatt A. Mindfulness meditation for substance use disorders: a systematic review. Subst Abus 2009, 30 (4): 266-94.
94. Toker T, Tiryak A, Özçürümez G, İskender B. Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 2011, 22 (2): 83-92.
95. Thylstrup B, Schrøder S, Hesse M. Psycho-education for substance use and antisocial personality disorder: a randomized trial. BMC Psychiatry 2015, 15: 1-12
96. Russell KC, Gillis HLL, Heppner W. An examination of mindfulness-based experiences through adventure in substance use disorder treatment for young adult males: a pilot study. Mindfulness 2016, 7: 320-8.
97. Bowen S, Witkiewitz K, Clifasefi SL. Relative efficacy of mindfulness-based relapse prevention, standard relapse prevention, and treatment as usual for substance use disorders: a randomized clinical trial. JAMA Psychiatry 2014, 71 (5):
547–56.
98. Roos CR, Bowen S, Witkiewitz K. Baseline patterns of substance use disorder severity and depression and anxiety symptoms moderate the efficacy of mindfulness-based relapse prevention. J Consult Clin Psychol 2017, 85 (11): 1041-51.
99. Gotink RA, Meijboom R, Vernooij MW, Smits M, Hunink MG. 8-week mindfulness based stress reduction induces brain changes similar to traditional long-term meditation practice- A systematic review. Brain Cogn 2016, 108: 32-41.
62
EKLER
EK-1. Özgeçmiş
07.03.1983 yılında Samsun’da doğdu. Lisans eğitimini Kocaeli Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu hemşirelik bölümünde tamamladı. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı yüksek lisans programından 2014 yılında mezun oldu. Mezun olduktan sonra özel psikiyatri merkezinde ve toplum ruh sağlığı merkezlerinde madde kullanım bozukluğu olan hastalarla çalıştı. Birçok dergide akademik yayınları bulunmaktadır. Kitap editörlüğü yapmış ve yapmaya devam etmektedir. Akademik çalışmalarının yanı sıra madde danışmanlığı eğitimi, çözüm odaklı terapi, mindfulness (farkındalık terapisi) eğitimi, çocuklarda bilişsel ve davranışsal terapi, aile danışmanlığı, çocuklarda resim analizi alanlarında eğitimler alarak akademik ve kişisel gelişimine katkı sağladı. Devlet ve özel sağlık kuruluşlarında 8 yıl hemşire olarak görev yaptıktan sonra 2014 yılında İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulu’ nda öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. Halen İstanbul Şişli Meslek Yüksekokulunda öğretim görevlisi olarak Anestezi Program Başkanlığı ve Sağlık Programları Başkanlığı görevlerini yürütmektedir.
63 EK-2. Hasta Tanıtım Formu
Bu çalışmamadde kullanım bozukluğu olan bireylerde farkındalık temelli psikoeğitimin içselleştirilmiş damgalanma ve madde kullanma eğilimine etkisini belirlemek amacı ile planlanmıştır. Çalışma sırasında verdiğiniz bilgiler, gizli kalacaktır. Sorulara doğru yanıt vermeniz ve gönüllü katılımınız çalışmamızın sonuçlarını olumlu yönde etkileyecektir. Katkılarınız için teşekkür ederiz.
1.Yaşınız nedir? :...
2.Cinsiyetinizi belirtiniz : a)Kadın b)Erkek 3.Medeni Durumunuzu belirtiniz: a)Evli b)Bekâr 4.Eğitim Durumunuzu belirtiniz:
a) Okur-yazar
b) İlköğretim c) Ortaöğretim d) Yükseköğretim e) Lisansüstü
5.Gelir getirici herhangi bir işte çalışıyor musunuz?
a) Evet b) Hayır c) Tedavi nedeniyle bıraktım 6.Mesleğiniz Nedir?
a) Ev Hanımı b)İşçi c)Memur d)Emekli e)İşsiz 7.Aylık gelir düzeyinizi nasıl tanımlıyorsunuz?
a)Gelirim giderimden az b)Gelirim giderime eşit c)Gelirim giderimden fazla 8.Kaç çocuğunuz var?...
9.Kimlerle yaşıyorsunuz?
a) Anne- Baba b)Eş ve Çocuklar c) Eş, Çocuk ve Anne-Baba d) Yalnız e) Diğer 10.Ne kadar süredir madde kullanıyorsunuz?...
11.Tedaviye başlama süreniz nedir?...
64 EK-3. Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği (RHİDÖ)
1. Ruhsal bir hastalığım olduğu için kendimi bu dünyada bir yabancı gibi hissediyorum.
1 2 3 4 2. Ruhsal hastalığı olan kişiler saldırgan olmaya eğilimlidirler. 1 2 3 4 3. Ruhsal bir hastalığım olduğu için insanlar bana farklı davranıyorlar. 1 2 3 4 4. Reddedilmemek için, ruhsal hastalığı olmayan kişilere yaklaşmaktan
kaçınıyorum. 1 2 3 4
5. Ruhsal bir hastalığım olduğundan dolayı utanıyorum. 1 2 3 4 6. Ruhsal hastalığı olan kişiler evlenmemelidir. 1 2 3 4 7. Ruhsal hastalığı olan kişiler topluma önemli katkılarda bulunurlar. 1 2 3 4 8. Kendimi ruhsal hastalığı olmayan kişilerden daha aşağı hissediyorum. 1 2 3 4 9. Ruhsal hastalığım benim “garip” görünmeme ya da davranmama neden
olabileceğinden dolayı eskisi kadar sosyal değilim. 1 2 3 4 10. Ruhsal hastalığı olan kişiler iyi ve doyum verici bir hayat yaşayamazlar. 1 2 3 4 11. İnsanları ruhsal hastalığımla sıkmak istemediğimden dolayı, kendi
hakkımda fazla konuşmam. 1 2 3 4
12. Halk arasındaki ruhsal hastalıklarla ilgili olumsuz düşünceler, benim
“normal” yaşamın dışında kalmama neden oluyor. 1 2 3 4
13. Ruhsal hastalığı olmayan kişilerle birlikteyken, kendimi sanki o ortama ait
değilmiş ve yetersizmişim gibi hissediyorum. 1 2 3 4
14. Ruhsal hastalığı açıkça anlaşılan biriyle toplum içinde birlikte görülmek
beni rahatsız etmez. 1 2 3 4
15. Sırf ruhsal hastalığımdan dolayı insanlar bana sık sık ne yapmam gerektiğini
söyleyip, sanki çocukmuşum gibi davranırlar. 1 2 3 4
16. Ruhsal hastalığım olduğu için kendimden memnun değilim. 1 2 3 4 17. Ruhsal hastalığımın olması hayatımı berbat etti. 1 2 3 4 18. İnsanlar görünüşümden ruhsal bir hastalığımın olduğunu anlayabilirler. 1 2 3 4 19. Ruhsal hastalığımdan dolayı benimle ilgili çoğu kararı başkalarının
vermesine ihtiyaç duyarım. 1 2 3 4
20. Ailemi ve arkadaşlarımı utandırmamak için sosyal ortamlardan uzak dururum.
1 2 3 4 21. Ruhsal hastalığı olmayanların beni anlamaları mümkün değildir. 1 2 3 4 22. Sırf ruhsal hastalığım olduğu için insanlar beni göz ardı eder ya da pek
ciddiye almazlar. 28. İnsanlar ruhsal bir hastalığım olduğu için hayatta fazla başarılı
olamayacağımı düşünüyorlar. 1 2 3 4
29. Akıl hastalarıyla ilgili olumsuz yaygın inanışlar benim durumum dikkate
alındığında hiç de yanlış sayılmaz. 1 2 3 4
65 Bu testte sık sık geçen “ruhsal hastalık” terimi, en geniş anlamda kullanılmıştır. Her bir cümleyi dikkatle okuduktan sonra eğer ;
“Kesinlikle aynı fikirde değilim” diyorsanız ( 1 ) rakamını ; “Aynı fikirde değilim” diyorsanız ( 2 ) rakamını ;
“Aynı fikirdeyim” diyorsanız ( 3 ) rakamını ;
“Kesinlikle aynı fikirdeyim” diyorsanız ( 4 ) rakamını daire içine alarak
Okuduğunuz cümleye ne ölçüde katıldığınızı ya da katılmadığınızı belirtiniz. Her cümle için rakamlardan sadece bir tanesini işaretleyiniz.
1-Kesinlikle aynı fikirde değilim 2-Aynı fikirde değilim 3-Aynı fikirdeyim 4-Kesinlikle aynı
1-Kesinlikle aynı fikirde değilim 2-Aynı fikirde değilim 3-Aynı fikirdeyim 4-Kesinlikle aynı