Bu çalışmada; nüfus artışı ve hızlı sanayileşme ile günümüzde en önemli çevre sorunlarından biri haline gelen, canlı organizmayı tehdit eden ağır metal kirliliğinin giderilmesi ve tayini için bir metot geliştirilmeye çalışılmıştır. Buna yönelik çalışmalar artan bir şekilde devam etmektedir.
Çalışmada son zamanlarda eser miktardaki ağır metallerin tayin edilmesinde sıkça tercih edilen metotlardan, “şelatlaştırıcı polimerle zenginleştirme” metodu kullanılarak, Cu ve Co’nun zenginleştirilmesi için gerekli optimum şartlardan pH, şelatlaştırıcı polimer miktarı, eluent türü, eluent hacmi, numune akış hızı ve numune hacmi belirlenmiştir.
Çevresel numunelerde cihazların tayin sınırları altında bulunan eser elementlerin, önce güvenilir metotlarla tayin edilebilecek sınırlara çıkarılması gerekir. Önerilen metodun standart sapmasının küçük olması, güvenilirliğinin ve çalışılan metal iyonlarında % geri kazanım değerlerinin yüksek olması bu metodun doğal (su, toprak, vs.) numunelere de rahatlıkla uygulanabilirliğini göstermektedir. Yapılan analizler sonucunda, ContrAA’dan elde edilen sonuçlarla UV spektrofotometreden elde edilen sonuçlar arasında tatmin edici bir uyum olduğu tesbit edilmiştir. Buna göre optimum şartların belirlenmesinde ContrAA yerine daha ucuz ve basit bir teknik olan UV-spektrofotometrenin de kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Çalışmada kullanılan biyopolimerin (Sporopollenin) Türkiye’de yetişen bir bitkiden elde edilmesi ve ucuz olması da metodun avantajları arasında sayılabilir. Teklif edilen metot, oldukça basit ve sonuçlarının güvenilir olması nedeni ile, ayrıca özellikle UV-spektrofotometrenin günümüzde hemen her kurumda bulunduğu düşünüldüğünde, eser miktardaki ağır metallerin tayininde rahatlıkla kullanılabilir.
KAYNAKLAR
Afzali D., Mostafavi A., Taher M. A, Moradian A., 2007, “Flame atomic absorption spectrometry determination of trace amounts of copper after separation and preconcentration onto TDMBAC-treated analcime pyrocatecholimmobilized” , Talanta, 71, 971–975
Aktaş M., 1995, “Bitki Besleme ve Toprak Verimliliği”. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1429 Ders Kitabı
Alfassi, Z. B., Wai, C.M., 1992, “Preconcentration Techniques for Trace Elements”, CRC Pres Inc., Boca Raton, Florida
Asc B, Alpdogan G, Sungur S, 2006, “Preconcentration of some trace metal ions from drinking and tap water samples by sorption on amberlite XAD-4 after complexation with di-2-pyridyl ketone thiosemicarbazone”, Analytıcal Letters 39 (5): 997-1007
Ayar A., 1997 “Fonksiyonel Grup Bağlanmış Sporopollenin Ligand Adsorpsiyonunun İncelenmesi”, S. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 1997
Bağ H., Türker A. R., Lale M., 2000, “Determination of Cu, Zn, Fe, Ni and Cd by flame atomic absorption spectrophotometry after preconcentration by
Escherichia coli immobilized on sepiolite” Talanta 51, 1035–1043
Bakırcıoğlu Y., Seren G., Akman S., 2001, “ Determination of cadmium, copper, and zinc by flame atomic absorption spectrometry after preconcentration using a DETA (diethylenetriamine) polymer”, Analytıcal Letters 34 (3): 439-447
Balasubramanian S., Pugalenthi V., 1999, “Determination of total chromium in tannery waste water by inductively coupled plasma- atomic emission
spectrometry, flame atomic absorption spectrometry and UV-visible spectrofotometry methods”, Talanta 50, 457-467
Burham N., Abdel-Azeem S.M., El-Shahat M.F., 2006, “Separation and determination of trace amounts of zinc, lead, cadmium and mercury in tap and Qaroun lake water using polyurethane foam functionalized with 4- hydroxytoluene and 4-hydroxyacetophenone”, Analytica Chimica Acta 579, 193–201
Cantle, J. E., 1982, Atomic absorption spectrometry, Elsevier science publishing Company., Amsterdam.
Chakrapani G. , Murty D.S.R., Mohanta P.L., Rangaswamy R., 1998, “Sorption of PAR–metal complexes on activated carbon as a rapid preconcentration method for the determination of Cu, Co, Cd, Cr, Ni, Pb and V in ground water”, Journal of Geochemical Exploration 63, 145–152
Cresser, M.S., 1994, “Flame Spectrometry in Enviromental Chemical Analysis”, The Royal Society of Chemistry, Cambridge
Demir Mülazımoğlu A., Yaşar Y. ve Mercimek B., 2008, “Eser Miktardaki Bakır(II)’nin CTAE-Sporopollenin ile Önderiştirildikten Sonra ContrAA ile Tayini”, S. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 23
Doğan C. E., Koklu U., 2006, “Sorption and preconcentration of vanadium, chromium, manganese, and lead on silica gel modified with (3-mercaptopropyl) trimethoxysilane”,Instrumentatıon Scıence & Technology 34 (3): 359-366 May-Jun
Dökmeci İ., 1994, “Toksikoloji (Akut Zehirenmelerde Tanı ve Tedavi)”, Nobel Tıp Kitabevleri
Ebdon, L., 1982, “An Introduction to Atomic Absorption Spectroscopy”, Heyden , London,
Fereira S. L. C., Brito C. F.,Dantas A. F., Araujo N. M. L., Costa A. C. S., 1999, “Nickel determinationin saline matrices by ICP-AES after sorption on Amberlite XAD -2 loaded with PAN”, Talanta, 48, 1173-1177
Fereira S. L. C., Ferreira J. R., Dantas A. F., Lemos V. A., Araujo N. M. L., Costa A.C. S., 2000 “Copper determination in natural water samples by using FAAS after preconcentration onto amberlite XAD-2 loaded with calmagite”, Talanta 50 1253–1259
Gaballah, I., Kilbertus, G., 1998. “Recovery of Heavy Metal Ions Through Deccontamination of Synthetic Solutions and Industrial Effluents Using Modified Barks.” Journal of Geochemical Exploration, 62, 241-286
Gama E. M., Lima A. S., Lemos V. A, 2006, “Preconcentration system for cadmium and lead determination in environmental samples using polyurethane foam/Me- BTANC”, Journal of Hazardous Materials B136 (2006) 757–762
Ghaedi M. , Ahmadi F., Shokrollahi A., 2007, “Simultaneous preconcentration and determination of copper, nickel, cobalt and lead ions content by flame atomic absorption spectrometry”, journal of hazardous materials, Volume 142, 2007, Pages 272-278
Gode F., Pehlivan E., 2007, “Sorption of Cr(III) onto chelating b-DAEG– sporopollenin and CEP–sporopollenin resins”, , Bioresource Technology 98, 904–911
Gündüz, T., 1993.,”İnstrümental analiz”, Bilge Yayıncılık, Ankara,.
Hallivell, B., and Gutteridge, 1989 J.M.C., “ Free Radicals in Biology and Medicine”, 2 nd Ed. Oxford.
Haswell, S.J., (Editör),1991, “Atomic Absorption Spectrometry”, Elsevier, the Netherlands
Hosseini M. S., Raissi H., Madarshahian S., 2006, “Synthesis and application of a new chelating resin functionalized with 2,3-dihydroxy benzoic acid for Fe(III) determination in water samples by flame atomic absorption spectrometry”, Reactive & Functional Polymers 66, 1539–1545
Jamali M.R., Assadi Y., Shemirani F., Hosseini M. R. M., Kozani R. R., Masteri- Farahani M., Salavati-Niasari M., 2006, “Synthesis of salicylaldehyde-modified mesoporous silica and its application as a new sorbent for seperation, preconcentration and determination of uraniyum by inductively coupled plasma atomic emission spectrometry”, Analtica Chima Acta, 579, 68-73
Kantipuly, G., Katragadda, S., Chow, A., Gesser, H.D., 1990 “Chelating Polymers and Related Supports for Seperation and Preconcentration of Trace Metals”, Talanta, 37(S),491.
Kendüzler E., Türker A. R., Yalçınkaya Ö., 2006, “Seperation and preconcentration of trace manganese from various samples with amberlyst 36 column and determination by flame atomic absorption spectrometry”, Talanta 69, 835-840
Kiran K., Kumar K. S., Suvardhan K., Janardhanam K.
,Chiranjeevi P.
, 2007, “Preconcentration and solid phase extraction method for the determination of Co, Cu, Ni, Zn and Cd in environmental and biological samples using activated carbon by FAAS”, Journal of Hazardous Materials 147, 15–20Lemos V. A., Silva D. G., Carvalho A. L., Santana D. A., Novaes G. S., Passos A. S.,2006, “Synthesis of amberlite XAD-2-PC resin for preconcentration and determination of trace elements in food samples by flame atomic absorption spectrometry”, Microchemical Journal 84, 14–21
Li Q., Zhao X., Lv Q., Liu G., 2007, “The determination of zinc in water by flame atomic absorption spectrometry after its separation and preconcentration by malachite green loaded microcrystalline triphenylmethane”, Separation and Purification Technology 55, 76–81
Martin, J.T and Juniper, B.E., 1970 “The cuticles of Plants”, R. And R. Clark Ltd., Printed in Great Britain Edinburgh
Martins A. O., Silva E. L., Carasek E., Gonçalves N. S., Laranjeira M. C. M., Fávere V. T., 2004, “Chelating resin from functionalization of chitosan with complexing agent 8-hydroxyquinoline: application for metal ions on line preconcentration system”, Analytica Chimica Acta 521, 157–162
Memon S. Q., Bhanger M. I., Hasany S.M., Khuhawar M.Y.,2007, “The efficacy of nitrosonaphthol functionalized XAD-16 resin for the preconcentration/sorption of Ni(II) and Cu(II) ions”, Talanta 72, 1738–1745
Meesri S., Praphairaksit N., Imyim A., 2007, “Extraction and preconcentration of toxic metal ions from aqueous solution using benzothiazole-based chelating resins” Microchemical Journal, Volume 87, Pages 47-55
Mıessler G.L., Tarr D. A., 2002, “İnorganik Kimya”, Palme Yayıncılık, Ankara
Minczewski J., Chuastowska J. and Dybczynski, R., 1982. “Seperation and Preconcentration Methods in inorganic Trace Analysis”, John Wiley and Sons, New York.
Nachod F. C., Schubert J., (Edited by), 1956, “Ion Exchange Technology”, Academic pres inc., publishers, New York,
Narin İ., Soylak M., 2000, “Determination Of Trace Metal İons By AAS İn Natural Water Samples After Preconcentration of Pyrocatechol Violet Complexes On An Activated Carbon Column” , Talanta 52, 1041-1046
Narin İ., Sürme Y., Bercin E., Soylak M., 2007, “SP70-α-benzoin oxime chelating resin for preconcentration- separation of Pb(II), Cd(II), Co(II) and Cr(III) in enviromental samples”, Journal of Hazardous Materials, Volume 145, Pages 113-119
Pehlivan, E., 1991, “Lycopodium Clavatum’ dan Elde Edilen Ligand Değiştirici Reçinelerin Hazırlanması ve Sıvı Kolon Kromatografisinde Kullanılarak Nükleosid, Nükleik Asit Bazları, Aminlerin Ayrılması ve Kınetiginin İncelenmesi”, Doktora Tezi, S. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, 1991
Purohit R., Devi S.,1997 “Determination of nanogram levels of zirconium by chelating ion exchange and on-line preconcentration in flow injection UV- visible spectrophotometry” Talanta 44, 319 -326
Rao GPC, Rao MM, Veni SS, Seshaiah K, Ramesh A, Murthy KS, 2006, “Determination of bismuth in natural water samples by ICP-AES after preconcentration on dithiocarbamates-kaplı amberlite XAD-7”, Internatıonal Journal of Envıronmental Analytıcal Chemıstry 86 (6): 443-452
Roldan P. S., Alkantara İ. L., Padilha C. C.F., Padilha P. M., 2004, “Determination of copper, iron, nickel and zinc in gasoline by FAAS after sorptio and preconcentration on silica modified with 2-aminothiazole groups”, Eclictica, 29, 2
Sivani C. , Naidu G. R., Narasimhulu J., Rekha D., Kumarc J. D., Chiranjeevi P., 2007, “Determination of Co(II) in water and soil samples using spectrophotometry coupled with preconcentration on, 4-amino methyl pyridine anchored silica gel column” Journal of Hazardous Materials 146, 137–141 Skoog D.A., West D.M., Holler F.J., 1999 “Analitik Kimya”, Bilim Yayıncılık,
Ankara, I. cilt
Skoog D.A., West D.M., Holler F.J., 1999 “Analitik Kimya”, Bilim Yayıncılık, Ankara, II. Cilt
Slavin, M., 1978, “Atomic absorption spectroscopy”, 2nd.ed., Elving, PJ., Winefordner J. D., John Wiley and Sons, New York.
Soylak M., Saraçoglu S., Elçi L., Dogan M., 2001, “Determination of Trace Metal İons in Seawater By Atomic Absorption Spectrometry After
Separation/Preconcentration With Calmagite on Amberlite XAD-1180”, 225- 231
Tahera M. A., Dehzoeia A. M., Purib B. K., Purib S., 1998, “Derivative UV-visible spectrophotometric determination of nickel in alloys and biological samples after preconcentration with the ion pair of 2-nitroso-1-naphthol-4-sulfonic acid and tetradecyldimethylbenzylammonium chloride onto microcrystalline naphthalene or by a column method”, Analytica Chimica Acta 367, 55±61 Tayyebeh M., Afkhami A., Zolfigol M. A., Solgi M., 2006, “Separation,
preconcentration and determination of silver ion from water samples using silica gel modified with 2,4,6-trimorpholino-1,3,5-triazin” Journal of Hazardous Materials B128, 67–72, 2005
Welz B., Sperling M., 1999, “Atomic Absorption Spectrometry”, Third Ed., Wiley- VCH, federal Republic of Germany, 1999.
Wiley J and Sons, 1974, “Buffers for pH and Metal Ion Control”, John Wiley and Sons, New York.
Willard Hobard H.,Merritt Lynne L., Dean John A., Setle Frank A., 1988, “Instrumental Methods of Analysıs”, 7th Edition, Wadsworth Publishing Company.
Wilmesmeier S., Steuernagel S., Wiermann R., 1993. “Comperative FTIR and 13C CP/MAS NMR spectroscopic Investigations on Sporopollenin for Different Systematic Origins”, Zeitschrift für Naturforschung, 48, 697
Woehlecke H., Lerche D., Ehwald R., 2002. Sporopollenin Microcapsules Application for Chromatography and Encapsulation, Proceedings of the X. International BRG Workshop on Bioencapsulation “Cell Physiology and Interactions of Biomaterials and Matrices”, pp 183-186, 26-28 April, Prague, Czech Republic Poster P-19, 183-186
Zolotov Y. A., Kuzmın N.M., 1990, “ Preconcentration of Trace Elements”, Elsevier Science Publisher B.V., Netherland.
http://www.metalurji.org.tr/dergi/dergi136 http://www.metalurji.org.tr/dergi/dergi137
http://www.lenntech.com/heavy-metals.htm.
ÖZGEÇMİŞ
14. 09. 1982 Konya doğumluyum. İlköğrenimimi Konya Mehmet Nuri Küçük Köylü ilkokulunda tamamladıktan sonra, ortaöğrenimimi Şükriye Onsun Ortaokulu ve Selçuklu Endüstri Meslek Lisesi ve Teknik Lise Kimya bölümünde tamamladım. 2000 yılında başladığım Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kimya Öğretmenliği’nden 2005 yılında mezun oldum. Aynı yıl Eylül döneminde yüksek lisansa başladım.