Araştırmanın bu bölümünde araştırmadan elde edilen sonuçlara ve yapılabilecek araştırmalar için önerilere yer verilmiştir.
6.1 Sonuç
Okul yöneticilerinin kültürlerarası eğitim ve kültürlerarası eğitimle ilişki kavramlar hakkındaki görüşlerini belirlemeye yönelik olarak yürütülen çalışmada elde edilen bulgulara dayalı olarak aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.
Kültüre ilişkin görüşlerde ortak değerler ve insanların oluşturduğu değerler temalarında sıklık görülmüştür. Okul yöneticilerinin kültürün bütünleştirici yönünü ön planda tuttukları ve kültür kavramını değerler çerçevesinde değerlendirdikleri görülmüştür.
Kültürel farklılıklara ilişkin görüşlerde yaşam biçimlerindeki farklılık, başka
coğrafyalardaki yaşamlar ve toplumsal farklar temalarında yığılma görülmüştür. Okul
yöneticilerinin kültürel farklılıkları ulusal ve uluslararası düzeyde olduğu kadar daha küçük topluluklar özelinde de değerlendirdikleri fark edilmiştir.
Kültürlerarası iletişime ilişkin görüşlerde farklı olanla konuşma ve kişilerarası
iletişim temalarında sıklık görülmekle birlikte zenginlik temasının frekansının da yüksek
olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin kültürlerarası iletişim ile kişiler arası iletişimi benzer olarak kabul etmekle birlikte farklı olanla iletişim kurmayı da zenginlik olarak değerlendirdikleri görülmüştür.
Kültürlerarası iletişim sürecinde yaşanan sorunlara ilişkin bulgularda dil ve din
farklılıklarından kaynaklanan çatışmalar ile dil kaynaklı anlaşmazlık temalarında yığılma
görülmüştür. Kültürlerarası iletişim sürecinde karşılaşılan sorunlarda bölgelerin sosyoekonomik ve sosyokültürel yapılarının da etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Kültürlerarası iletişim sürecinde yaşanan sorunlara ilişkin bulgularda din
farklılıklarından kaynaklanan çatışmalar teması çoğunlukla aynı dine mensup bireylerin
yaşadığı bir ülkede mezhepsel farklılıkların, dini farklılıklar olarak da değerlendirilebildiği sonucunu göstermiştir.
Kültürlerarası iletişim sürecinde yaşanan sorunların çözümüne ilişkin bulgularda
diyalog kurma, eğitsel etkinlikler ile saygı ve kabul temalarında yığılma olduğu
görülmüştür. Okul yöneticilerinin kültürlerarası iletişim sürecinde yaşanan sorunları çözmek için kültürlerarası duyarlılık becerilerini kullanmayı tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.
Kültürlerarası eğitime ilişkin görüşler incelendiği zaman bilgim yok temasında yığılma olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin kültürlerarası eğitim ile yeterli bilgi ve deneyime sahip olmadıkları ya da ilgili sorularda görüş belirtmekten çekindikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.
Kültürlerarası eğitime ilişkin görüşler incelendiği zaman çok kültürlü eğitim temasında yığılma olduğu ve farklılıkları tanıma eğitimi temasının da ikinci sırada olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin kültürlerarası eğitim ile çok kültürlü eğitimin aynı olduğunu düşündükleri ve farklılıkları tanıma ile de ilişkilendirdikleri görülmüştür.
Kültürlerarası eğitimin uygulanmasına ilişkin bulgular incelendiğinde seçmeli
dersler ve AB projeleri temalarının ön plana çıktığı görülmüştür. Okul yöneticilerinin
kültürlerarası eğitimin dolaylı olarak uygulanabileceğini düşündükleri fark edilmiştir. Kültürlerarası eğitimin önemine ilişkin bulgular incelendiğinde önyargıları yıkma ve farklılıkları tanıtma temalarında yığılma olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin kültürel farklılık eğitiminin amaçlarına ilişkin sınırlı düzeyde de olsa bilgi sahibi oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
6.2 Öneriler
Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda sonraki araştırmalar için şu öneriler geliştirilmiştir.
6.2.1 Araştırmacılara Yönelik Öneriler
Kültürlerarası eğitim kavramının, ilişkili kavramlar olan kültür, kültürel farklılık ve kültürlerarası iletişimle bir arada derinlemesine incelenmesi yararlı olacaktır.
Kültürlerarası iletişim sürecinin engelleyicileri ile ilgili kapsamlı nitel araştırmaların yapılmasının yararlı olacağı söylenebilir.
Çok kültürlü eğitim, kültürlerarası eğitim ve farklılık eğitimi arasındaki benzerlik ve farklılıkların daha detaylı olarak incelenmesinin bu araştırmanın sonuçları bağlamında faydalı olacağı söylenebilir.
Kültürlerarası duyarlılığın geliştirilebilmesi için uygulanabilecek eğitim programlarına yönelik öneriler sunulabilmesi için ihtiyaç ve hedefleri belirlemeye yönelik daha kapsamlı nitel araştırmaların yapılmasının yararlı olacağı araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak söylenebilir.
Kültürel farklılıkların ülkemizde hangi bağlamda değerlendirdiğini belirlemeye yönelik olarak nitel yaklaşımlara dayalı araştırmaların yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda araştırmacıların daha geniş gruplarla çalışmalar yapmalarının faydalı olacağı söylenebilir.
Araştırmanın sonucunda kültürlerarası eğitime ilişkin okul yöneticilerin çoğunlukla görüş belirtemedikleri görülmüştür. Bu bağlamda ülkemizde uygulanması önerilen kültürlerarası eğitime ilişkin eğitim sisteminin paydaşlarının görüşlerinin detaylı olarak incelenmesinin yararlı olabileceği söylenebilir.
Araştırma sonucunda dini farklılıkların kültürlerarası iletişim sürecinde sorun yaşanmasına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak ilgili literatürde kültürel farklılıkların gözlendiği bölgelerde dil kaynaklı sorunların yaşandığı belirtilmekle birlikte din kaynaklı sorunlara değinilmediği görülmektedir. Bu bağlamda dini farklılıklar ve kültürlerarası iletişim ile ilişkili araştırmaların yapılmasının faydalı olacağı söylenebilir.
6.2.2 Eğitim Yöneticileri ve Uygulayıcılarına Yönelik Öneriler
Araştırmada kültürlerarası eğitime, uygulanma düzeyine ve önemine ilişkin okul yöneticilerinin yeterli bilgi ve farkındalığa sahip olmadıkları görülmüştür. Ancak kültürel
farklıklar ve kültürlerarası iletişim hakkında farkındalık ve bilgi sahibi oldukları belirlenmiştir. Bu bağlamda okullarda kültürlerarası eğitime ilişkin bilgilendirici eğitim faaliyetlerinin düzenlenmesinin yararlı olacağı söylenebilir.
Kültürel farklılıkların okullarda rahatlıkla gözlenebildiği ve sorunlara neden olabildiği görülmüştür. Bu doğrultuda okullarda kültürel farklılıkların hangi parametreler ölçüsünde ortaya çıktığının belirlenmesiyle uygun eğitim politikaları düzenlenebilir ve böylece sorunların çözümüne katkı sağlanabilir.
Yoğun olarak göç alan bölgelerde kültürel farklılıklara dayalı sorunlar daha fazla gözlenebilmektedir. Bu bölgelerde görev yapmakta olan okul yöneticilerinin ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu yöneticilere uygun hizmet içi eğitim, seminer, proje gibi eğitsel desteklerin sağlanması yararlı olabilir.