Bingöl ekolojik koşullarında bir yıllık olarak yürütülen ve 8 adet nohut çeşidinin verim ve verim komponentleri yönünden denendiği çalışmada verim ile verim komponentleri arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenmiştir.
Denemede ele alınan özellikler bakımından, çeşitler arasındaki bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, baklada tane sayısı, 100 tane ağırlığı, hasat indeksi, çıkış süresi ve çiçeklenme süresi yönünden olan farlılıklar önemli bulunmuş; buna karşılık bitkide ana dal sayısı, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitki verimi, metrekaredeki bitki sayısı, biyolojik verim, tane verimi ve olgunlaşma gün süresi bakımından olan farklılıklar ise istatistikî olarak önemli olmamıştır.
Ortalama olarak 44,0 cm’lik bir bitki boyunun elde edildiği çalışmada Akçin-91 çeşidi 46,6 cm ile en uzun boylu, Işık-05 çeşidi ise 41,4 cm ile en kısa boylu çeşit olarak belirlenmiştir.
Denemede çeşitlere ait ilk bakla yüksekliğinin değişim aralığı 20.8-29.9 cm olmuştur. İlk bakla yüksekliği, makineli hasada uygunluk yönünden bitki boyu ile beraber ele alınarak incelenmiştir. Deneme ortalamasının 24,3 cm olduğu çalışmada en üstten bakla bağlayan çeşit Çağatay; en alttan bakla bağlayan çeşit ise Işık-05 çeşidi olmuştur. Işık-05 çeşidi aynı zamanda denemedeki en kısa boylu çeşit olarak belirlenmiştir.
Ana dal sayısı yönünden çeşitlerin birbirine çok yakın değerler verdiği ve ortalama olarak 2,5 adet ana dal sayısının elde edildiği çalışmada; en yüksek olarak Canıtez-87 çeşidinde 2,6 adet, en düşük olarak ta ILC-482 çeşidinde 2,2 adet ana dal sayısı elde edilmiştir.
Bir bitkiden elde edilen bakla sayısı yönünden çeşitler arasında istatistikî olarak önemli farlılıkların olmadığı denememizde, bitki başına ortalama bakla sayısı 22,2 adet olmuştur. Bir bitkiden elde edilen bakla sayısının en fazla olduğu çeşit Aziziye-94 çeşidi olmuş (30,3 adet), Çağatay çeşidi ise 17,7 adet ile bitki başına en düşük bakla sayısının elde edildiği çeşit olarak belirlenmiştir.
Çalışmamızda bitkide bakla sayısı sonuçları ile paralel olarak, bir bitkiden elde dilen tane sayısı yönünden de en yüksek değer 29,8 adet ile Aziziye-94 çeşidinden elde edilmiştir. Azkan çeşidi ise bitkide tane sayısı yönünden en düşük değeri vermiş (15,9
adet/bitki); bitki başına tane sayısı bakımından deneme ortalaması ise, 21,5 adet olmuştur. Bitki verimi bakımından çeşitler arasındaki farklılıkların istatistikî olarak önemli bulunmadığı çalışmamızda, Aziziye-94 çeşidi en yüksek (9.79 g), Azkan çeşidi ise en düşük (5.80 g) bitki verimine sahip olmuşlardır. Bir bitkiden elde edilen tane ürünü bakımından deneme ortalaması ise 7.49 g olarak gerçekleşmiştir.
Bir bakladan ortalama olarak 1.10 adet tanenin elde edildiği denemede, baklada tane sayısı bakımından değişim aralığı 1.03-1.16 adet olmuştur. Çeşitler arasındaki farklılıkların istatistikî olarak önemli olduğu ve en yüksek değerin Canıtez-87 çeşidinden elde edildiği çalışmada en düşük değere sahip çeşit olarak Azkan çeşidi belirlenmiştir.
Tane iriliği bakımından çeşitler arasındaki farklılıkların istatistikî olarak önemli bulunduğu çalışmada, en yüksek 100 tane ağırlığı 49.21 g ile tek başına bir istatistikî grup oluşturan Aziziye-94 çeşidinden elde edilmiştir. Deneme ortalamasının 46.19 g olduğu çalışmada ILC-482 çeşidi 100 tane ağırlığı en düşük çeşit olarak belirlenmiştir.
Bitki sıklığı bakımından metrekarede ortalama 14.7 adet bitkinin bulunduğu çalışmamızda değişim aralığı 12.4-16.6 arsında olmuş ve çeşitler arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemli bulunmamıştır. Azkan çeşidi en yüksek sıklık değerine sahip olurken, Akçin-91 çeşidi sıklık bakımından en düşük değeri vermiştir.
Dekara en yüksek biyolojik verim değeri 214,1 kg ile Yaşa-05 çeşidinden elde edilmiştir. Toprak üstü dal, yaprak ve tane verimi en düşük çeşit ise 176,9 kg/da ile Işık-05 çeşidi olmuştur. Biyolojik verim bakımından deneme ortalamasının 194,2 kg/da olduğu çalışmada çeşitler arsındaki farklılıklar istatistikî olarak önemli bulunmamıştır.
Denemede yer alan sekiz adet nohut çeşidi arasında Yaşa-05 çeşidi 108,2 kg/da ile dekara tane verimi en yüksek çeşit olarak belirlenmiştir. Akçin-91 ve Aziziye-94 çeşitleri de sırasıyla 103,0 ve 101,2 kg/da ile verim düzeyleri ile 100 kg’ın üzerinde olan çeşitler olarak dikkati çekmişlerdir. Çeşitler arasındaki farklılıkların istatistikî olarak önemli olmadığı ve deneme ortalamasının 93,0 kg/da olduğu çalışmada Azkan çeşidi 72,4 kg/da ile en düşük verimli çeşit olmuştur.
Tane veriminin biyolojik verime oranı olarak ta ifade edilen hasat indeksi bakımından çeşitler birbirinden farlılıklar göstermiş ve yapılan varyans analizi ile de bu farklılıkların istatistikî olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Ortalama olarak %47.6’lık bir hasat indeksi değerine sahip denemede değişim aralığı %39.8-51.9 olmuş; bu aralığın üst sınırında Işık-05 çeşidi, alt sınırında ise Azkan çeşidi yer almıştır.
Denemede yapılan fenolojik gözlemlerden ilki olan çıkış süreleri bakımından çeşitler arasındaki farklılıklar istatistikî olarak önemli bulunmuş ve denemedeki çeşitler bu özellik bakımından iki grupta toplanmışlardır. Bunlardan Canıtez-87, Aziziye-94, yaşa-05 ve Akçin-91 çeşitleri 12 günde; ILC-482, Azkan, Işık-05 ve Çağatay çeşitleri de 11 günde çıkış yapmışlarıdır.
Çalışmamızda yer alan çeşitler ortalama olarak 42,4 günde çiçeklenmişlerdir. Çeşitlerin çiçeklenme süreleri arasındaki farklılıkların istatistikî olarak önemli olduğu denemede en erken çiçeklenen çeşitler tek başlarına bir istatistikî grupta yer alan Işık-05 ve Yaşa-05 çeşitleri olmuşlardır. Diğer çeşitler ise 42-44 gün arasında çiçeklenme gün süresine sahip olmuşlardır.
Denemede yer alan çeşitler ortalama olarak 77,9 günde olgunlaşmışlardır. Çeşitler arasında olgunlaşma gün süreleri bakımından olan farklılıkların istatistiki olarak önemli bulunmadığı çalışmada değişim aralığı 76-79 gün olmuştur. Yaşa-05 çeşidi en erken olgunluğa gelen çeşit olmuş; Canıtez-87, ILC-482 ve Azkan çeşitleri ise en geç olgunlaşan çeşitler olarak belirlenmişlerdir.
Çalışmamızda 108,2 kg/da ile en yüksek tane verimine sahip çeşit olarak belirlenen Yaşa-05 çeşidi, 46,6 cm bitki boyuna, 21,2 cm ilk bakla yüksekliğine, 2,5 adet ana dal sayısına, 22,8 adet bitkide bakla sayısına, 22,1 adet bitkide tane sayısına, 7.70 g bitki verimine, 1.06 adet baklada tane sayısına, 43.67 g 100 tane ağırlığına, metrekarede 15,9 adet bitki sıklığına, 214,1 kg/da biyolojik verime ve %50,0 hasat indeksi değerlerine sahip olmuştur. Çıkışını 12 günde sağlayan Yaşa-05 çeşidi, 39 günde çiçeklenmiş ve olgunlaşmasını da 76 günde tamamlamıştır. En yüksek tane veriminin elde edildiği Yaşa - 05 çeşidi, biyolojik verim bakımından da denemedeki diğer çeşitler arasında en yüksek değere sahip olmuş; bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitki verimi, bitki sıklığı ve hasat indeksi değerleri bakımından deneme ortalaması veya üstünde bir performansa sahip olmuştur. Buna karşılık bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, ana dal sayısı, baklada tane sayısı ve 100 tane ağırlığı komponentleri bakımından deneme ortalamasından daha düşük değerler vermiştir. Denemede yer alan çeşitler arasında en erken çiçeklenen çeşit olma özelliğine sahip olan Yaşa-05 çeşidi aynı zamanda en erken olgunlaşan çeşit olmuştur.
Denemede incelenen özellikler arasındaki karşılıklı ilişkiler de incelenmiş ve bunlar Çizelge 4.17’de sunulmuştur. Dekara tane veriminin bitki boyu (0.498*) ve hasat indeksi (0.476*) ile önemli; bitkide bakla sayısı (0.750**), bitkide tane sayısı (0.775**), bitki verimi
(0.830**) ve biyolojik verim (0.965**) ile ise çok önemli olduğu belirlenmiştir.
Bingöl ekolojik koşullarında bir yıllık olarak yürütülen çalışma sonuçlarına göre, Yaşa-05 çeşidinin Bingöl koşulları için uygun bir çeşit olduğu; ancak adaptasyon çalışmalarında güvenilir sonuçların elde edilmesi ve daha güvenilir tavsiyelerde bulunulabilmesi için çalışmanın yöre koşullarında birkaç yıl daha tekrarlanmasının daha uygun olacağı kanaatine varılmıştır. Bununla birlikte Yaşa-05 çeşidinin bitki boyu yeterli olmakla beraber, makineli hasat için ilk bakla yüksekliğinin yeterince yüksekte olmadığı belirlenmiştir (21,2 cm). Makineli hasat için, verimi 92,8 kg/da olan Çağatay çeşidinin 29,9 cm ilk bakla yüksekliği ile daha uygun olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca yöre koşullarında nohutta verimi arttırmaya yönelik olarak yürütülecek ıslah çalışmalarında; bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, bitki verimi, biyolojik verim, bitki boyu ve hasat indeksi yönünde yapılacak seleksiyonların verimi olumlu yönde etkileyeceği sonucuna varılmıştır.
KAYNAKLAR
Adams, M.V., 1967. Basis of Yield Component Compensationin crop Plants with Special
referrence to the Field Bean, Phaseolus vulgaris. Crop Sci. 7:505-510.
Ağsakallı, A., Yıldız, S., Kılıç, E ve Babagil, G. E., 2001. Erzurum’da Çeşit Adayı
Hatların Verim ve verim Unsurlarının Belirlenmesi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül. Cilt: 1. Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller. S. 345-351, Tekirdağ.
Altınbaş, M., Tosun, M., 2002. Nohutta İleri Generasyonlarda Verim ile Verim Ögeleri
Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Değerlendirme. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 39(2):33-40.
Altınbaş, M., 2004. Kışlık Nohutta Hasat İndeksi Stabilitesi ve Tane Verimi ile İlişkisi.
Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. , 41 ( 3) : 111 – 121.
Anbessa, Y. ; Warkentin, T. ; Vandanberg, A. ; Bandara, M. , 2006. Heritability and
Preticted Gain From Selection in Components of Crop Duration in Divargent Chickpea Cross Populations. Euphytica, 152: 1 – 8.
Anlarsal, A.E., Yücel, C, Özveren, D., 1999. Çukurova Koşullarında Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Hatlarının Verim ve Verimle İlgili Özelliklerinin Saptanması Üzerine
Bir Araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Çayır-Mer’a, Yem bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, III:342-347, Adana.
Anonim, 2011. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
Anonymous,2010. http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor Aydoğan, A. ; Gürbüz, A. ; Karagül, V. ; Aydın, N., 2009. Yüksek Alanlarda Kışlık
Nohut (Cicer arietinum L.) Yetiştirme İmkanlarının Araştırılması. Tarla Bitkileri Merkezi Araştırma Enstitüsü Dergisi, 18 ( 1 – 2 ) : 11 – 16.
Babagil, G.E. , 2011. Erzurum Ekolojik Koşullarında Bazı nohut (Cicer arietinum L.)
Çeşitlerinin Verim ve Verim özellikleri incelenmesi. Anadolu Tarım Bilim Derg. ,26 ( 2 ): 122 – 127
Babaoğlu, M., 2003. Nohut ve Tarımı (Cicer arietinum L.) Trakya Tarımsal Araştırma
Enstitüsü Müdürlüğü, Edirne.
Bahl, P. N., Sıngh, K.P., and Sıngh, D., 1984. Evaluation of Tall Chickpea genotypes for
Bakoğlu, A. 2009. Elazığ Ekolojik Koşullarında Bazı Nohut (Cicer arietinum L)
Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. Hr. Ü.Z.F. Dergisi, 13(1):1-6.
Bakoğlu, A., Ayçiçek, M., 2005. Bingöl Ekolojik Koşularında Bazı Nohut (Cicer arietinum L) Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. F.Ü. Fen
ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(1): 107-113.
Bell, L.W., Ryan, M.H., Bennett, R.G., Collins, M.T., Clarke, H.J., 2011. Growth,
Yield and Seed Composition of Native Australian Legumes with Potential as Grain Crops. J. Sci. Food Agric. Wileyonlinelibrary.com DOI 10.1002/jsfa.4706
Bhardwaj, R.P., Singh, I.B., 1972. Correlation Studies in Gram (Cicer arietinum L).
Indian Agricuturist, 16(2):205-207.
Biçer, B.T. , Anlarsal, A.E. , 2004. Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Köy Çeşitlerinde
Bitkisel ve Tarımsal Özelliklerin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (4). 389 – 396.
Biçer, B.T. , Anlarsal, A.E. , 2005. Diyarbakır Yöresi Nohut (Cicer arietinum L.) Köy
Populasyonlarının Tarımsal, Morfolojik ve Fenolojik Özellikler İçin
Değerlendirilmesi. HR.Ü.Z.F. Dergisi, 9 (3) 1 – 8.
Biçer, B. T., Şakar, D., 2011. Yabani ve Yerli Nohutların Bitkisel Ve Tane Kimyasal
Özellikleri. IX. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi. 12-15 Eylül 2011, Bursa. Tahıllar ve Yemekiilk Tane Baklagiller , Cilt: I, s. 766-769.
Bildirici, N., Çiftçi, V., Doğan, Y., 2007. Van-Gevaş Sulu Koşullarında Farklı Sıra
Aralıklarının Nohut (Cicer arietinum L.)’ta Verim ve Bazı Verim Öğelerine Etkisi. Türkiye 7. Tarla Bitkileri Kongresi Bildiriler (I): 585-588. 25-27 Haziran 2007, Erzurum.
Bradly, D. ; Ratcliffe, D. ; Vincent, C. ; Carpenter, R. ; Coen, E. , 1997. Inflorescence
Commitment and Architecture in Arabidopsis. Science, 275: 80 – 83.
Cancı, H ve Toker, C. , 2009. Evaluation of Yield Criteria for Drought and Heat
Ressistance in Chickpea (Cicer arietinum L.) J. Agronomy & Crop Science, 195 : 47-54.
Çiftçi, V., Togay, N., Togay, Y., Doğan, Y., Determining Relationships among Yield and
some Yield Components Using Path Coefficient Analysis in Chickpea (Cicer
Düzdemir, O. ; Akdağ, C. , 2007. Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Genotip x
Çevre İnteraksiyonlarının Belirlenmesi. G.O.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 24 ( 1) , 27 – 34.
Engin, M., 1989. Çukurova Koşullarında Yüksek Verimli Uygun Kışlık Nohut Çeşitlerinin
Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Zir. Fak. Dergisi 4(6): 93-103.
Eser, D., 1981. Yemeklik Tane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Teksir
No: 59, Ankara.
Eser, D., 1986. Tarımsal Ekoloji (Ders Kitabı). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Yayınları No: 287. Ankara Üni. Basımevi, Ankara, s.176.
Eser, D., Geçit, H.H.,Emekliler Y., 1989. Evaluation of Chickpea Landraces in Turkey.
Chickpea Newsletter, Dec. Icn,(24)p.4.
Frimpong, A. ; Sinha, A.; Tar’an, B. ; Warkentin, T. D. ; Gossen , B.D. ; Chibbar, R. N., 2009. Genotype and Growing Environment Influence in Chickpea (Cicer arietinum L.) Seed Composition. J. Sci. Food Agric. , 89 : 2052 – 2063.
Geçit, H. H. , 1988. Yemeklik Tane Baklagiller Uygulama Kılavuzu. Ankara Üniversitesi
Ziraat Fakültesi Yay. No: 227, Ankara.
Geçit, H. H., Demirkaya, M., Kaydan, D., Şahin, N., 2001. Farklı Nohut Çeşitlerinin
Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, 17-21 Eylül, s. 303-308, Tekirdağ.
Güler, M, Adak, M.S., Ulukan, H., 2001. Determining Reletionships among Yield and
Some Yield Components Using Path Analysis in Chickpea (Cicer arietinum L.). European Journal of Agronomy. 14:161-166.
Güler, M., 2011. Ankara Koşullarında Ekim Zamanı ve Sıra Aralığı Mesafesinin Nohut’ta
Verim ve Kaliteye Etkisi. IX. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi. 12-15 Eylül 2011, Bursa. Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller, Cilt:I, s.577-582.
Hassan, M., Atta, B.M., Shah, T.M., Haq, M.A., Syed, H., Alam, S., 2005. Correlation
and Path Coefficient Studies in Induced Mutants of Chickpea(Cicer arietinum L.). Pak. J. Bot., 37(2): 293-298.
Kaçar, O. , Göksu, E. ; Azkan, N. , 2005. Bursa’ da Kışlık Olarak Yetiştirilebilecek
Nohut (Cicer arietium L.) Hatlarının Belirlenmesi. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg. , 19 (2) : 33 – 45.
Kahraman, A., 1993. Samsun Ekolojik Şartlarında Nohutta Yabancı Otlarla Mücadele
Yöntemlerinin Tespit ve Verime Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Karaköy, T., 2011. Kışlık Yetiştirilen Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) hat ve Çeşitlerinin
Çukurova Ekolojik Koşullarında Verim ve Verim Komponentleri Açısından Değerlendirilmesi. IX. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi. 12-15 Eylül 2011, Bursa. Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller, Cilt: I, s. 619-624.
Kayan, N., Adak, M.S., 2012. Association of some Characters with Grain Yield in
Chickpea (Cicer arietinum L.). Pak. J. Bot., 44(1):267-272.
Lindsay , W. B. ; Ryan, M. H. ; Bennett, R. G. ; Collins, M. T. And Clarke, H. J. ,
2011. Grawth, Yield and Seed Composition of Native Avustralian Legumes with Potential as Grain Crops. J. Sci. Food Agric. DOI 10. 1002/Jsfa. 4706.
Malhotra, R.S., Pundir, R.P.S., Slinkard, A.E., 1987. Genetic Resources of Chickpea.
Editor:M.C. Saxena, M.C., Singh, K.B. The Chickpea. Cab International Wallingford, Oxon, OX108DE, UK. England, 67-81.
Mart, D., Cansaran, E., Karaköy, T., 2005. Çukurova Koşullarında Nohutta (Cicer arietinum L) Bazı Özellikler Yönünden Genotip x Çevre İnteraksiyonları ve Uyum
yeteneklerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt: II, s: 1027-1032.
Orhan, A., Sakar, D., Özkan, B., 1994. Güney Doğu Anadolu Bölgesinde Nohut (Cicer arietinum L.)’da Erken Ekimin Tane Verimine Etkisi. Tarla Bitkileri Kongresi. 25-29
Nisan, İzmir. S.101-104.
Öztaş, E. E. , 2006. Farklı Nohut (Cicer arietinum L. ) Çeşitlerinin Harran Ovası
Koşullarında Kışa Dayanıklılık, Verim ve Diğer özelliklerinin Belirlenmesi.
Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Abdullah Kahraman.
Öztaş, E. ; Bucak, B; Al, V. Ve Kahraman A. 2007. Farklı Nohut ( cicer arietinum L.)
Çeşitlerinin Harran Ovası Koşullarında Kışa Dayanıklılık, Verim ve Diğer Özelliklerinin Belirlenmesi. HR.Ü.Z.F Dergisi, 11 ( 314 ): 81-85.
Pandey, J.P., Torrie, J.H., 1973. Path Coefficient Analysis of Seed Yield Components in
Soybean (Glycine max L.). Crop Sci. 13:505-507.
Production Systems: Present Status and Future Potential. In : A.N. Asthana and Masood Ali ( Eds. ) Recent Advances in Pulses Research, pp.1 – 31, Indian Society of Pulses Research and Development, Indian Institute of Pulses research ( IIPR ), Kanpur, India.
Saleem, M., Tahir, M.H.N., Kabir, R., Javid, M., Shahzod, K., 2002. Interrelationships
and path Analysis of Yield Attributes in Chickpea (Cicer arietinum L.). International Journal of Agriculture & Biology, 4(3):404-406.
Shukla, A., 1989. Associations among Quantitative Traits in Chickpea Germplasm. Plant
Breeding Abstracts, 59(9):892.
Singh, K.B., 1971.Component Breeding in pulsa Crops. Bibliography of Chickpea
Genetics and Breeding, 83: p:146.
Singh, S.P., Mehra, R.B., 1980. Adaptability Studies in Bengal Gram (Cicer arietinum
L.). Trop. GRAİN LEGUME Bull. 19: 51-54.
Singh, R., Jashi, B.S., Singh, S., 1982. Correlation Studies in Cowpea (Vigna unguiculata
L.) Topr. GRAİN LEGUME Bull. 26:3-5.
Singh, K.B., Malhotra, R.S., Witcombe, J.R., 1983. Kabuli Chickpea Germplasm
Katalog. ICARDA, Aleppo, Syria.
Singh, K.B., 1989. Food Legume Improvement Programme. Annual report. ICARDA,
Syria.
Singh, K.B., Bejiga, G., Malhotra, R.S., 1990. Associations of some Characters with
Seed Yield in Chickpea Collections. Euphytica, 49:83-88.
Şehirali, S., 1988. Yemeklik Baklagiller. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayınları No: 314.
Ankara Üni. Basımevi, Ankara.
Tanna, K.; Willcox, G. 2006. The Orgins of Cultivation of Cicer arietinum L. And Vicia faba L. : Early Finds From Tell el. Kerkh, North – West Syria, Late 10 th Millenium
B. P. Veg hist Arch. 15 : 197 – 204.
Tosun, O., Eser, D., 1975. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 9-123-137. Turan, Z. M. ,1995; Araştırma ve Deneme Metotları. U.Ü. Ziraat Fak. Ders Notları No: 62,
Bursa)
Türk, Z., Koç, M., 2003. Diyarbakır Koşullarında Kuru ve Sulu Olarak Yetiştirilen Nohut
(Cicer arietinum L.)’un Verim ve Verim unsurlarının belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Cilt: 2, Bitki Yetiştirme
Teknikleri, s. 424-427, Diyarbakır.
Uddin, M.J., Hamid, A.R., Rahman, R.S., Newaz, M.A., 1990. Variability, Correlation and
Path Analysis in Chickpea (Cicer arietinum L) in Bangladesh. J. Plant Breeding and Genetics, 3:51-55.
Upadhyaya, H.D. , 2003. Geographical Patterns of Variation for Morphological and
Agronomic Characteristic in the Chickpea Germplasm Collection. Euphytica, 132 : 343 – 352.
Upadhyaya, H.D. ; Salimath, P.M. ; Gowda, C.L.C. ; Singh Sube, 2007. New Early –
Maturing Germplasm Lines for Utilizatisn in Chickpea Improvement. Euphytica, 157: 195 – 208.
Van der Maesen L.J. G. , 1987. Origin, History and Taxonomy of Chickpea. In: Saxena
M.C. , Singh K.B (eds) The chickpea. C.A. B. , Walling ford, 11 – 34.
Vural, H. Ve Karasu, A. , 2007. Agronomical Characteristics of Several Chickpea
Ecotypes (Cicer arietinum L.) Grown in Turkey. Not. Bot. Hort. Agrobot. Cluj, Vol. : 35 , Issue : 2.
Williams, J.H.; Saxena, N.P., 1991. The use of Non – Destructive Measurements and
Physiological Models of Yield Determination to Investigate Factors Determining Differences in Seed Yield Between Genotype of ‘Desi’ Chickpea. Ann. Appl. Biol. 199: 105 – 112.
Yücel, D.Ö., Anlarsal A.M., Yücel, C., 2006. Genetic Variability, Correlation and Path
Analysis of Yield and Yield Components in Chickpea (Cicer arietinum L). Turk. J. Agric. For. , 30: 183-188.
Yürürdurmaz, C., 2000. Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Yazlık ve Kışlık Nohut
(Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Tespit Edilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
Zeren, Y., Özcan, T., Işık, A., 1991. Nohut Hasat ve Harman Mekanizasyonu Üzerine Bir
ÖZGEÇMİŞ
1982 yılında Bingöl’de doğdum. İlk, Orta ve Lise öğrenimimi Bingöl’de tamamladım. 2003 yılında yükseköğrenime Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde başladım ve 2007 yılında mezun oldum. 2010 yılında Mersin ilinde faaliyet gösteren Memişoğlu Tat Bakliyat firmasında Ziraat Mühendisi olarak işe başladım. Halen bu görevde devam etmekteyim. 2010 yılında Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalında Yüksek Lisans eğitimine başladım. Evliyim.