Hiperemezis gravidarumlu gebelere yapılan ayak masajının bulantı kusma şiddeti ve gebelikle ilişkili anksiyete düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yürütülen bu araştırmada;
Deney ve kontrol grubunda yer alan gebelerin kontrol değişkenleri açısından benzer olduğu,
Deney ve kontrol grubunda girişim öncesi gebelerin ön testte benzer bulantı kusma şiddeti ve anksiyete düzeyine sahip olduğu,
Deney grubuna uygulanan ayak masajı sonrasında gebelerin bulantı kusma şiddeti ve gebelikle ilişkili anksiyete düzeyi puan ortalamalarının kontrol grubundaki gebelere göre önemli düzeyde azaldığı saptanmıştır.
Sonuç olarak; uygulanan ayak masajının bulantı kusma şiddeti ve gebelikle ilişkili anksiyete düzeyini azaltmada etkili bir girişim olduğu belirlendi.
Bu sonuçlar doğrultusunda;
Hiperemezis gravidarumlu gebelerde bulantı, kusma ve gebelikle ilişkili anksiyete düzeylerini gidermek amaçlı ayak masajından yararlanılması,
Hiperemezis gravidarumlu gebelerdeki bulantı kusma şiddetini azaltmada farmakolojik yöntemlerle birlikte ayak masajının uygulanması,
Kliniklerde bulantı, kusma ve anksiyete semptomlarını deneyimleyen gebelere ayak masajı uygulanabilmesi için eğitimli personelin bulundurulması,
Ayak masajının ebelik bakımında yer alması için kurs, seminer vb.
programların planlanması ve ebelerin bu programlara katılımının teşvik edilmesi,
Konu ile ilgili daha geniş popülasyonlu araştırmaların yapılması ve sonuçlarının doğum öncesi bakım hizmetlerine yansıtılması önerilebilir.
50
KAYNAKLAR
1. Durmuşoğlu F. Hiperemezis Gravidarum. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst-Special Topics 2010, 3(1): 16-9.
2. Bustos M, Venkataramanan R, Caritis S. Nausea and vomiting of pregnancy -What's new? Auton Neurosci 2017, 202: 62-72.
3. Özkan T. Hiperemezis Gravidarumu Olan Gebelerde Akupunktur Noktasına Uygulanan Basının (Akupres) Bulantı Kusma ve Öğürmeye Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Doktora Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi;
2010.
4. Jansen LAW, Koot MH, van’t Hooft J, Dean CR, Duffy JMN, Ganzevoort W, Gauw N, Goes BY, Rodenburg J, Roseboom TJ, Painter RC, Grooten IJ. A core outcome set for hyperemesis gravidarum research: an international consensus study. BJOG:
An Int J Obstet Gynaecol 2020, 127: 983–92.
5. Kender EE,Yüksel G, Ger C, Özer Ü. Hiperemezis Gravidarum Nedeniyle Kadın Doğum Servisinde Yatan Hastalarda Yeme Tutumları, Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2015, 28: 119-26.
6. Kanmaz AG, Budak A. Hiperemesis Gravidarumun Doğum ve Neonatal Sonuçlar Üzerine Etkisi. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi 2018, 28(3): 151-4.
7. Philip B. Hyperemesis gravidarum: Literature Review. WMJ: Official Publication of the State Medical Society of Wisconsin 2003, 102:46-51.
8. Şimşek Y, Çelik Ö, Yılmaz E, Karaer A, Yıldırım E, Yoloğlu S. Assesment of Anxiety and Depression Levels of Pregnant Women with Hyperemesis Gravidarum in a Case-Control Study. J Turkish German Gynecol Assoc 2012, 13: 32-6.
9. Kim DR, Connolly K, Cristancho P, Zappone M, Weinreb RM. Psychiatric Consultation of Patients with Hyperemesis Gravidarum. Arch Womens Ment Health 2009, 12:61-7.
51 10. Pirimoglu ZM, Guzelmeric K, Alpay B, Balcik O, Unal O, Turan MC. Psychological
Factors of Hyperemesis Gravidarum by Using the Scl-90-R Questionnaire. Clin Exp Obstet Gynecol 2010, 37(1): 56- 9.
11. Bülbül M, Kaplanoğlu M, Yıldırım EA, Dilbaz B. Hiperemezis Gravidarum. Arşiv Kaynak Tarama Derg 2017, 26(3): 269-96.
12. Özdemir F, Bodur S, Nazik E, Nazik H, Kanbur A. Hiperemezis Gravidarum Tanısı Alan Gebelerin Sosyal Destek Düzeyinin Belirlenmesi. TAF Prev Med Bull 2010, 9(5): 463-70.
13. Karakayalı Ç. Gebelikte Bulantı-Kusma Şiddetinin Doğum Korkusu ve Psikososyal Sağlık Düzeyi İle İlişkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, Yükseklisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi; 2018.
14. Uguz F, Gezginc K, Kayhan F, Cicek E, Kantarci AH. is Hyperemesis Gravidarum Associated with Mood, Anxiety and Personality Disorders: a Case–Control Study?
Gen Hosp Psychiatry 2012, 34(4): 398–402.
15. Rhodes VA, McDaniel R. Nausea, Vomiting and Retching: Complex Problems in Palliative Care. CA Canser J Clinicians 2001, 51(4): 232-48.
16. Kurt S. Onkoloji Hastalarının Semptom Yönetiminde Refleksolojinin Kullanımı.
Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Derg 2018, 1(1): 28-38.
17. Erkek ZY., Pasinlioğlu T. Doğum Ağrısında Alternatif Bir Yöntem: Ayak Refleksolojisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Derg 2017, 4(1): 53-61.
18. Dolatian M, Hasanpour A, Montazeri S, Heshmat R, Majd HA. The Effect of Reflexology on Pain Intensity and Duration of Labor on Primiparas. Iran Red Crescent Med J 2011, 13 : 475-9.
19. Çankaya S. Sezaryenla Doğum Yapan Annelerde Ayak Masajının Laktasyona ve Doğum Sonu Konfora Etkisi; Randomize Kontrollü Çalışma. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2018.
20. Sharp DM, Mary B, Walker AC, Chaturvedi A, Upadhyay S, Hamid A, Walker A.
A Randomised, Controlled Trial of the Psychological Effects of Reflexology in Early Breast Cancer. Eur J Cancer 2010, (46): 312-22.
52 21. Pekmezci PH. Kemoterapi Alan Akciğer Kanseri Hastalarında Ayak Refleksolojisi
Uygulamasının Bulantı Kusma ve Uyku Kalitesine Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi;
2018.
22. Asadollahi F, Babazadeh R, Hamid A, Habibollah E. Effect of foot solar plexus reflexology on severity of nausea and vomiting at first half of pregnancy: A Randomized Clinical Trial. Iran J Obstet Gynecol and Infertil 2019, 22 (6): 54-64.
23. Hanjani SM, Tourzani ZM, Shoghi M. The Effect of Foot Reflexology on Anxiety, Pain, and Outcomes of the Labor in Primigravida Women. Acta Medica Iranica 2015, 53(8): 507-11.
24. Levy I, Attias S, Lavee T.S, Avneri O., Cohen G., Balachsan S., Sagi S., Schiff E.
The effectiveness of foot reflexology in reducing anxiety and duration of labor in primiparas: An open-label randomized controlled trial. Complement Ther Clin Pract 2020, 38: 101085.
25. Yanıkkerem E, Çalım Sİ, Göker A, Koltan SO, Koyuncu FM. Hiperemezis Gravidarum’lu Gebelerin Hastalıkları Hakkında Düşünceleri ve Gereksinimleri.
Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012, 1(4): 269-83.
26. İskender Ö. Hiperemezis Gravidarum Tanısı Alan Gebelerde Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Kullanımının Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin Belirlenmesi.
Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı.
Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, 2019.
27. Bulut A. Hiperemezis Gravidarum Tanısı Alan Gebelerin Gebeliğe Uyum ve Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi; 2016.
28. National Institutes of Health Retrieved. NIH Medline Plus 2018. Hyperemesis gravidarum. https://medlineplus.gov/ency/article /001499.htm Son Erişim Tarihi:
26.04.2021.
29. ACOG Practice Bulletin No. 189: Nausea and vomiting pregnancy. Obstets Gynecol 2018, 131: e15- 30.
30. Slager J, Lavery PJ. Midwifery Co-management of Hyperemesis Gravidarum. J Midwifery Womens Health 2000; 45(6): 457-64.
53 31. Festin M. Nausea and Vomiting in Early Pregnancy. BMJ Clin Evid 2014, 03: 1-35.
32. Tamay AG, Kuşçu NK. Hyperemesis Gravidarum: Current Aspect. J Obstet Gynaecol 2011, 31(8): 708-12.
33. D'Orazio LM, Meyerowitz BE, Korst LM, Romero R, Goodwin TM. Evidence Against a Link Between Hyperemesis Gravidarum and Personality Characteristics from an Ethnically Diverse Sample of Pregnant Women: A Pilot Study. J Womens Health (Larchmt) 2011, 20(1): 137-44.
34. Sonkusare S. The Clinical Management of Hyperemesis Gravidarum. Arch Gynecol Obstet 2011, 283(6): 1183-92.
35. Mccarthy FP, Khashan AS, North RA, Moss-Morris R, Baker PN, Dekker G, Poston L, Kenny LC. A Prospective Cohort Study İnvestigating Associations Between Hyperemesis Gravidarum and Cognitive, Behavioural and Emotional Well-Being in Pregnancy. Plos One 2011, 6(11): e27678.
36. Einarson TR, Piwko C, Koren G. Prevalence of Nausea and Vomıtıng of Pregnancy in The Usa: A Metaanalysıs. J Popul Ther Clin Pharmacol 2013, 20(2): E163-70.
37. Şahan Ö. Erken Gebelik Döneminde Yaşanan Bulantı Kusma Sıklığı ve Bulantı Kusmanın Yaşam Kalitesine Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Konya:Selçuk Üniversitesi; 2012.
38. Mutlugüneş E, Mete S. Gebelikte Bulantı Kusma ile Annelik Rolü ve Gebeliğin Kabulü Arasındaki İlişki. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 2013, 2(1): 8-14.
39. Verberg MFG, Gıllott DJ, Al-Fardan N, Grudzınskas JG. Hyperemesis Gravidarum, a Literature Review. Hum Reprod Update 2005, 11(5): 527-39.
40. Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 11. Baskı. Ankara, Sistem Ofset Matbaacılık, 2012: 227-73.
41. Soto-Wright V, Bernstein M, Goldstein DE, Berkowitz RS. The Changing Clinicalpresentation of Complete Molar Pregnancy. Obstet Gynecol 1995, 86: 775-9.
42. Jueckstock JK, Kaestner R, Mylonas I. Managing Hyperemesis Gravidarum: A Multimodal Challenge. BMC Med 2010, 15: 8-46.
54 43. Masson GM, Anthony F, Chau E: Serum Chorionic Gonadot-rophin (hCG),
Schwangerschaftsprotein 1 (SPİ), Progesterone and Oestradiol Levels in Patients with Nausea and Vomiting in Early Pregnancy. Br j Obstet Gynaecol 1985, 92: 211-5.
44. Kuo SH, Yang YH, Wang RH, Chan TF, Chou FH. Relationships Between Leptin, Hcg, Cortisol, and Psychosocial Stress and Nausea and Vomiting Throughout Pregnancy. Biol Res Nurs 2010, 12(1): 20-7.
45. Niemeijer MN, Grooten IJ, Vos N, Bais JM, Van der Post JA, Mol BW, Roseborn TJ, Leeflang MM, Painter RC. Diagnostic Markers for Hyperemesis Gravidarum: a Systematic Review and Metaanalysis. Am J Obstet Gynecol 2014, 211(2): 150.e1-150.e15.
46. Koch KL, Frissora CL. Nausea and Vomiting During Pregnancy. Gastroenterol Clin North Am 2003, 32(1): 201-34.
47. Lee NM, Saha S. Nausea and Vomiting of Pregnancy. Gastroenterol Clin North Am 2011, 40(2): 309-34.
48. Köşger H, Kaygusuz İ. Hiperemezis Gravidarum’a Güncel Yaklaşımlar, Yeni Tıp Dergisi 2014, 31: 159-62.
49. Çam Ç, Çam M, Karateke A, Turan C. Hiperemezis Gravidarumda Tiroid Fonksiyonları ve Eritrosit İçi Çinko Düzeyleri. Kadın Dogum Dergisi 2004; 2(4):
284-6.
50. Goodwin TM, Montrö M, Mestman JH: Transient Hyperthyroidism and Hyperemesis Gravidarum: Clinical aspects. Am J Obstet Gynecol 1992;167: 648-52.
51. Yamazaki K, Sato K, Shizume K. Potent Thyrotropic Activity Of Human Chorionic Gonadotropin Variants in Terms of 125I İncorporation and De Novo Synthesized Thyroid Hormone Release in Human Thyroid Follicles. J Clin Endocrinol Metab 1995, 80: 473-9.
52. Tan JYL, Loh KC, Yeo GSH, Chee YC. Transient Hyperthyroidism of Hyperemesis Gravidarum. Br J Obstet Gynaecol 2002, 109: 683-8.
53. Yağcı İ. Hiperemezis Gravidarum Tanısı Alan Gebelerin Psikososyal Durumlarının İncelenmesi. Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilimdalı, Uzmanlık Tezi, Kars: Kafkas Üniversitesi; 2015.
55 54. Aktün HL, Yorganlar B. Acet M. Hiperemezis Gravidarumda Helicobacteria Pylori
Seropozitifliği. Fırat Med J 2014, 19(4): 177-82.
55. Golberg D, Szilagyi A, Graves L. Hyperemesis Gravidarum and Helicobacter Pylori Infection: a Systematic Review. Obstet Gynecol 2007, 110: 695-703.
56. Erdem A, Arslan M, Erdem M, Yildirim G, Himmetoglu O. Detection of Helicobacter Pylori Seropositivity in Hyperemesis Gravidarum and Correlation with Symptoms. Am J Perinatol 2002, 19: 87-92.
57. Tan PC, Vani S, Lim BK, Omar SZ. Anxiety and Depression in Hyperemesis Gravidarum: Prevalence, Risk Factors and Correlation with Clinical Severity. Eur J Obste Gynecol Reprod Biyol 2010, 149(2): 153-8.
58. Munch S, Korst LM, Hernandez GD, Romero R, Goodwin TM. Health-Related Quality of Life in Women with Nausea and Vomiting of Pregnancy: The İmportance of Psychosocial Context. J Perinatol 2011, 31(1): 10–20.
59. Chou FH, Avant KC, Kuo SH, Fetzer SJ. Relationships Between Nausea And Vomiting, Perceived Stress, Social Support, Pegnancy Planning, and Psychosocial Adaptations in a Sample of Mothers: a Questionnaire Survey. Int J Nurs Stud 2008, 45(8): 1185-91.
60. Aygin D. Bulantı ve Kusma. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2016, 20(1): 44-56.
61. Hod M, Orvieto R, Kaplan B, Friedman S, Ovadia J. Hyperemesis gravidarum: a review. J Reprod Med 1994, 39: 605-12.
62. Golembiewski JA, O'Brien D. A systematic approach to the management of postoperative nausea and vomiting. J Perianesth Nurs 2002, 17(6):364-76.
63. Kasap E, Yüceyar H. Bulantı - Kusma ve Yaklaşım. Güncel Gastroenteroloji Derg 2009, 13(3): 148-52.
64. Aşcı H, Özer MK. Bulantı ve kusma için tedavi önerileri. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2011, 2(3):160-5.
65. Gürcan M. Turan SA, Kanser Tedavisinde Bulantı-Kusma, JCP 2019, 17(1): 170-82.
66. Mecdi M, Rathfısch G. Gebelikte Oluşan Rahatsızlıklarda Kanıta Dayalı Uygulamalar. FN Hem Derg 2013, 21(2): 129-38.
56 67. Conk Z, Başbakkal Z, Yılmaz HB, Bolışık B. Pediatri Hemşireliği, 2. Baskı. Ankara,
Akademisyen Kitabevi, 2018, 1011.
68. Tola EN. Hiperemezis gravidarumda tedavi modaliteleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2014, 5(2): 72-76.
69. Ozgoli G, Goli M, Simbar M. Effects of ginger capsules on pregnancy, nausea and vomiting. J Altern Complement Med 2009, 15(3): 6-243.
70. Matthews A, Dowswell T, Haas DM, Doyle M, O’Mathúna DP. Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database Syst Rev 2010, 8(9):
CD007575.
71. Ensiyeh J, Sakineh MA. Comparing ginger and vitamin B6 for the treatment of nausea and vomiting in pregnancy: A Randomised Controlled Trial. Midwifery 2009, 25(6): 53-649.
72. Özdemir F, Bodur S, Nazik E, Nazik H, Kanbur A. Hiperemezis gravidarum tanısı alan gebelerin sosyal destek düzeyinin belirlenmesi. TAF Prev Med Bull 2010, 9(5):
463-70.
73. Piwko C, Koren G, Babashov V, Vicente C, Einarson TR. Economic Burden of Nausea and Vomiting of Pregnancy in the USA, J Popul Ther Clin Pharmacol 2013, 20(2): e149–60.
74. Smith C, Crowther C, Beilby J, Dandeaux J. The İmplact of Nausea and Vomiting on Women: A Burden of Early Pregnancy. Aus NZ Obstet Gynaecol 2000, 40(4):
397-401.
75. Demir Ü. Kemoterapiye baglı bulantı kusmaların önlenmesinde hemşirenin rolü. SSK Tepecik Hastanesi Dergisi 1996, 6(1-2): 44-8.
76. Mccormack D. Hypnosis for hyperemesis gravidarum. J Obstet Gynaecol 2010, 30(7): 647–53.
77. American Pregnancy Association. Massage and pregnancy-prenatal massage.
http://americanpregnancy.org/pregnancyhealth/prenatalmassage/. Son Erişim Tarihi:
20 Ocak 2019.
57 78. Stussman BJ, Nahin RL, Barnes PM, Ward BW. U.S. physician recommendations
to their patients about the use of complementary health approaches. J Altern Complement Med 2019, 26(1): 25-33.
79. Tuna N. A’ dan Z’ ye Masaj, 6. Baskı. İstanbul, Nobel Tıp Kitapevleri, 2004: 17-93.
80. Wagner F. Hand and Foot Massage. Çeviri: Kab S. El ve Ayak Masajı, 4. Baskı.
İstanbul, Kaknüs Yayınları, 2009: 22-101.
81. Ayçeman N. Refleksoloji Terapisi 2018. http://www.
academicana.com/tr/nayceman/refleksoloji-terapisi-2 Son Erişim Tarihi:
15.01.2021.
82. Kunz K, Kunz B. Hand and Foot Reflexology: A self-help guide, 1st ed. New York, Prentıce –Hall, 1992: 212.
83. Özdelikara A. Meme Kanserli Hastalarda Refleksolojinin Kemoterapiye Bağlı Bulantı, Kusma Ve Yorgunluk Üzerine Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, 2013.
84. Somchock J. Effect of Foot Reflexology on Pain Reduction in Older Thai People.
Doctor of Philosophy, School of Nursing and Midwifery, Adelaide, Australia:
Flinders University, 2012.
85. Soutar G. Reflexology for the Hands and Feet. Çeviri: Evyapan T. Eller ve Ayaklar İçin Refleksoloji, 2. Baskı. Ankara, Arkadaş Yayınevi, 2010: 3-30.
86. Agren A, Berg M. Tactile massage and severe nausea and vomiting during pregnancy-women’s experiences. Scand J Caring Sci 2006, 20(2): 169-76.
87. Yang JH. The effects of foot reflexology on nausea vomiting and fatigue of breast cancer patients undergoing chemotherapy. Taehan Kanho Hakhoe Chi 2005, 35: 177-85.
88. Köken G, Coşar E, Şahin FK. Arıgöz, DT. Erken Gebelik Bulantı ve Kusmaya Etki Eden Faktörler. TJOD Derg 2009, 6 (2): 92-6.
89. Özdamar Ö, Yılmaz O, Beyca HH, Muhcu M. Gebelik ve Ruhsal Dönemde Sık Görülen Ruhsal Bozukluklar. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014, 45(2): 71-7.
58 90. Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 13.Baskı. Ankara, Akademisyen
Kitabevi, 2016: 49-68.
91. Pepe M, Ege E. Erken Gebelik Dönemi Bulantı Kusmanın Anksiyete Düzeyine Etkisi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 2019, 5 (1): 22-40.
92. Tan PC, Omar SZ. Contemporary Approaches to Hyperemesis During Pregnancy.
Curr Opin Obstet Gynecol 2011, 23: 87-93.
93. Güleç D, Öztürk R, Şen S, Er Güneri S. Hiperemezis Gravidarum ve Sağlıklı Gebeliklerde Psikolojik Semptomların Karşılaştırılması: Bir Olgu Kontrol Sunumu.
Gaziantep Med J 2014, 20(2): 136-40.
94. Özen O, Mihmanlı V, Çetinkaya N, Yumuşak R, Çiftçi Y, Gökçen İ. Hiperemezis Gravidarumlu Gebelerde Anksiyete ve Depresyon İlişkisi ve Sıklığının Değerlendirilmesi. Okmeydanı Tıp Dergisi 2013, 29(3): 143-6.
95. Alan H. Jinekolojik Kanser Hastalarında Kemoterapi Tedavisi Sürecinde Uygulanan Progresif Kas Gevşeme Egzersizleri ve Refleksolojinin Ağrı, Yorgunluk, Anksiyete, Depresyon Ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi; Randomize Kontrol Çalışması. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı. Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2015.
96. Uğuryol M. Refleksoloji Uygulamasının Anksiyeteye Etkisi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, 2016 .
97. Masoumeh BN, Shorofi SA, Zargar N, Sohrabi M, Baradari AG, Khalilian A. The effect of foot reflexology massage on anxiety in patients following coronary artery bypass graft surgery: A Randomized controlled trial. Complement Ther Clin Pract 2014, 2(3): 128-35.
98. Quattrin R, Zanini A, Buchini S, Turello D, Annunziata MA, Vidotti C, Colombattı A, Brusaferro S. Use of reflexology foot massage to reduce anxiety in hospitalized cancer patients in chemotherapy treatment: Methodology and outcomes. J Nurs Manag 2006, 14(2): 96-105.
99. Stephenson N, Weinrich SP, Tavakoli AS. The effects of foot reflexology on anxiety ve pain in patients with breast ve lung cancer. Oncol Nurs Forum 2000, 27(1): 67-72.
59 100. Timur S, Kızılırmak A. Gebelerin bulantı kusma ile baş etme yöntemleri. İÜFN Hem
Derg 2011, 19(3): 129-34.
101. https://www.stat.ubc.ca/~rollin/stats/ssize/n2.html. Son Erişim Tarihi: 29.01.2020.
102. RANDOM.ORG, https://www.random.org/integers/?num=162&min=1&max=2&
col=10&base=10&format=html&rnd=new. Son Erişim Tarihi: 10.02.2020.
103. Sormageç M. Bulantı Kusma Nedeni İle Kliniğe Yatırılan Gebelerin Gebeliklerini İsteme Durumları ve Gebeliğe Uyumlarının Belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2018.
104. Birkeland E, Stokke G, Tangvik RJ, Torkildsen EA, Boateng J, Wollen AL, Albrechtsen S, Flaatten H, Trovik J. Norwegian PUQE (Pregnancy-Unique Quantification of Emesis and Nausea) Identifies Patients with Hyperemesis Gravidarum and Poor Nutritional Intake: A Prospective Cohort Validation Study.
Plos One 2015, 10(4): e0119962.
105. Sucu M, Büyükkurt S, Evrüke İC, Demir SC, Özgünen FT, Kadayıfçı O. Gebelikte Bulantı-kusması Olan Hastaların Hastaneye Yatış Endikasyonlarının Değerlendirilmesinde PUQE (pregnancy-unique quantification of emesis and nausea) testinin yeri. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2009, 19(6): 317-21.
106. Van den Bergh BRH. The influence of maternal emotions during pregnancy on fetal and neonatal behavior. Pre- Peri-Natal Psychol J 1990, 5 (2): 119–30.
107. Huizink AC, Delforterie MJ, Scheinin NM, Tolvanen M, Karlsson L, Karlsson H.
Adaption of pregnancy anxiety questionnaire–revised for all pregnant women regardless of parity: PRAQ-R2. Arch Womens Ment Health 2016, 19 (1), 125–32 . 108. Aksoy Derya Y, Timur Taşhan S, Duman M, Durgun Ozan Y. Turkish adaptation of
the pregnancy-related anxiety questionnaire-revised 2: validity and reliability study in multiparous and primiparous pregnancy. Midwifery 2018, 62: 61–8.
109. Salvo SG. Massage Therapy, Principles and Practice, 3rd ed. Saunders Elsevier, 2009: 769.
110. Tabur H, Başaran EBZ. Refleksolojiye Giriş, 1. Baskı. İstanbul, Kitap Dostu, 2009:
20-40.
60 111. Değirmen N. Sezeryan Ameliyatı Sonrası Ağrı Kontrolünde El Ve Ayak Masajının
Etkinliği. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 2006.
112. Çeçen S. Hemodiyaliz Hastalarında El ve Ayak Masajının Yorgunluk Üzerine Etkisi.
Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Hemşirelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Mersin:
Mersin Üniversitesi; 2019.
113. Tuna N. Klasik Masaj, 1. Baskı. İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi, 1986: 38-49.
114. Tuna N. Romatizmal Hastalıklar, 3. Baskı. Ankara, Hacettepe Taş Kitapçılık, 1982:
204-7.
115. Çoban A, Şirin A. Alt ekstremitelerde fizyolojik ödemi olan gebelere 5 gün süre ile uygulanan ayak masajının ödem derecesi, ağrı, yorgunluk ve uykusuzluk üzerine etkisi. Genel Tıp Derg 2009;19(2): 51-6.
116. İçke S. Refleksoloji'nin Infantil Koliğin Giderilmesi Üzerine Etkisinin Incelenmesi.
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, 2014.
117. Cohen J. Statistical Power Analysis For The Behavioral Sciences, 2nd ed. New Jarsey, Lawrence Erlbaum Associates, 1988: 559.
118. Pallant J. SPSS Survıval Manual. Çeviri: Balcı S, Ahi B. SPSS Kullanma Kılavuzu, 2. Baskı. Ankara, Anı Yayıncılık, 2017: 378.
119. Min –Young K, Pok-Ja O. Meta-analysis of the effectiveness on foot-reflexo-massage for cancer patients. J Korean Oncol Nurs 2011, 11; 127-35.
120. Çankaya A, Saritaş S. Effect of Classic Foot Massage on Vital Signs, Pain, and Nausea/Vomiting Symptoms After Laparoscopic Cholecystectomy. Surg Laparosc, Endosc & Percutan Tech 2018, 28(6): 359-65.
121. Erkek ZY, Aktas S. The Effect of Foot Reflexology on the Anxiety Levels of Women in Labor. J Altern Complemen Med 2018, 24(4): 352-60.
61
EKLER
EK-1. Özgeçmiş
62 EK-2. Kişisel Bilgi Formu
Bu araştırma bulantı ve kusma şikayeti olan gebelere yapılan ayak masajının bulantı kusma şiddeti ve gebelikle ilişkili anksiyete düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Araştırmanın amacına ulaşması için ankete vereceğiniz doğru yanıtlar büyük önem taşımaktadır. Alınan tüm bilgiler gizli tutulacaktır. Katılımınız için teşekkür ederim.
İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü
Tarih: / /
1. Kaç Yaşındasınız?……….
2. Eğitim durumunuz nedir?
□ Okur yazar □ İlkokul mezunu
□ Ortaokul mezunu □ Lise mezunu □ Üniversite mezunu
3. Çalışıyor musunuz
□ Çalışmıyorum
□ Çalışıyorum
4. Eşiniz kaç yaşında? ………
5. Eşinizin eğitim durumu nedir?
□ Okur yazar değil □ Okur yazar
□ İlkokul mezunu □ Ortaokul mezunu
□ Lise mezunu □ Üniversite ve üstü
6. Eşinizin çalışma durumu nedir?
9. Aile yapısı: □Çekirdek □Geleneksel(kayın valide, anneniz ile birlikte vb.) □ Diğer:………..
10. Boy:………cm Kilo:…..……….kg
63
11. Doğurganlık öyküsü:
Toplam doğum sayınız nedir?... Toplam gebelik sayınız nedir?...
Yaşayan çocuk sayınız nedir?... Varsa toplam düşük sayınız nedir?...
64 EK-3. Gebelikte Bulantı-Kusma Şiddeti Değerlendirme Testi (PUQE)
Aşağıdaki sorunların her birinde durumunuza en uygun olan kutucuğu işaretleyiniz ve tek işaretleme yapınız.
1. Son 24 saat içerisinde kaç kez bulantı ya da mide rahatsızlığı hissettiniz?
[ ] Hiç [ ] 1 kez [ ] 2-3 kez [ ] 4-6 kez [ ] 7 veya daha fazla
(1 puan) (2 puan) (3 puan) (4 puan) (5 puan)
2. Son 24 saat içerisinde hiç kustunuz mu?
[ ] Hiç [ ] 1-2 kez [ ] 3-4 kez [ ] 5-6 kez [ ] 7 veya daha fazla
(1 puan) (2 puan) (3 puan) (4 puan) (5 puan)
3. Son 24 saat içerisinde kaç kez öğürdünüz veya bir şey çıkarmadan kuru bulantınız oldu?
[ ] Hiç [ ] 1-2 kez [ ] 3-4 kez [ ] 5-6 kez [ ] 7 veya daha fazla
(1 puan) (2 puan) (3 puan) (4 puan) (5 puan)
65 EK-4. Gebelikle İlişkili Anksiyete Ölçeği-Revizyon 2 (GAÖ-R2)
Aşağıda kadınların gebeliklerine ilişkin kaygı durumlarını belirlemeye yönelik bazı ifadeler yer almaktadır. Lütfen kutuları işaretleyerek her bir ifadeye ne düzeyde katıldığınızı belirtiniz. Lütfen her soru için yalnızca bir kutuyu işaretleyiniz.
İfadeler
Kesinlikle katılmıyorum Katılmıyorum Kararsızım Katılıyorum Kesinlikle katılıyorum
Doğumum hakkında endişeliyim
Doğum sancıları ve doğum sırasındaki ağrı konusunda endişeliyim.
Doğumdan sonra vücudumun eski halini alamayacağı gerçeğine ilişkin endişeliyim.
Bazen bebeğimizin hastalıklı ya da hastalıklara yatkın olacağını düşünüyorum.
Çirkin görünüşüm hakkında endişe yaşıyorum
Doğumda kontrolümü kaybetmekten endişeliyim ve çığlık atacağımdan korkuyorum
Aldığım fazla kilolar konusunda endişeliyim.
*Daha önce hiç doğum deneyimim olmadığı için doğum konusunda endişeliyim
Bebeğimizin zihinsel engelli olmasından ya da beyin hasarı yaşamasından korkuyorum.
Bebeğimizin ölü doğmasından ya da doğumda veya hemen sonrasında ölmesinden korkuyorum.
Bebeğimizin fiziksel bir özrü ya da dış görünüşünde bir problemi olmasından korkuyorum.
*Daha önce hiç doğum yapmamış kadınlar cevaplayacaktır.
66 EK-5. Araştırmacıya Ait Ayak Masajı ve Refleksoloji Uygulama Sertifikası