Grafik 1 Çeşitli çalışmalarda MetS Sıklığı
SONUÇ VE ÖNERİLER
1- Çalışmaya %58’i kadın, %42’si erkek olmak üzere 222 kişi dâhil edilmiş ve ortalama yaşları 35,67 bulunmuştur.
2- Araştırma grubumuzda MetS prevalansı NCEP ATP-III kriterlerine göre %26,6; IDF kriterlerine göre ise %36,9 bulunmuştur.
3- Erkeklerde MetS prevalansı kadınlardan yüksek bulunmuştur.
4- Erkek olmak, evli olmak, eğitim durumu(üniversite mezunu olanlarda en az), aylık gelir durumu(düşük gelir en riskli grup), kendisinde (özellikle hipertansiyon) ve ailesinde kronik hastalık öyküsü ve düzenli egzersiz yapmamak MetS varlığı ile anlamlı ilişkili bulunmuştur.
5- Sigara-alkol kullanımının, günlük tüketilen öğün sayısının ve ara öğün alışkanlığının MetS ile ilişkisi bulunmamıştır.
6- Yaş artışı, vücut ağırlığı, beden kitle indeksi artışı, sistolik ve diyastolik kan basıncı yüksekliği, açlık plazma glukozu artışı, trigliserid, LDL ve total kolesterol yüksekliği, HDL düşüklüğü, insülin düzeyi ve HOMA skoru yüksekliği MetS varlığı ile ilişkili bulunmuştur.
7- Uyku süresi azaldıkça MetS görülme sıklığı artmaktadır. Günlük 6 saatin altında uyuyanların dörtte üçünde MetS bulunduğu saptanmıştır.
8- Katılımcıların %45,0’inde PUKİ puanına göre uyku kalitesi kötüdür.
9- Uyku kalitesi kadınlarda anlamlı şekilde daha kötüdür. Yaş artışı uyku kalitesi ile zayıf düzeyde negatif koreledir. Kişilerin medeni durumu ile uyku kalitesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki yoktur. Hane halkı sayısı ile PUKİ skoru zayıf koreledir.
10- Sigara, alkol, kahve tüketimi ve beslenme alışkanlığının uyku kalitesi ile ilişkisi gösterilememiştir. Çay tüketimi arttıkça uyku kalitesi kötüleşmektedir. 11- Uyku kalitesi kötü olanların yarısında MetS bulunmaktadır. Kötü uyku kalitesi
ile MetS görülme sıklığı ilişkilidir.
12- Uyku süresinin azalması veya 9 saatin üzerinde uyumak uyku kalitesini bozmaktadır.
13- Kötü uyku kalitesi olanlarda insülin direnci, bel çevresi ve beden kitle indeksi anlamlı derecede artmaktadır. Trigliserid, LDL ve total kolesterol artışı da kötü uyku kalitesi ile zayıf korele de olsa aralarında anlamlı bir ilişki yoktur.
81
Sonuç olarak bu araştırmada uyku kalitesi ve günlük uyku süresi ile metabolik sendromun ilişkili olduğu gösterilmiştir.
Aile hekimleri koruyucu sağlık hizmetlerinin vazgeçilmez üyeleri olarak toplum sağlığını ilgilendiren hastalıkların önlenmesinde ve erken tanısında önemli rol oynarlar. Elde ettiğimiz sonuçlara dayanarak, özellikle uyku süresi kısa olan kişilerde metabolik sendrom riskini göz ardı etmemeliyiz. Hekimler uyku şikâyetleri olan hastalarında, uygulanabilirliği basit olan ve Türkçe geçerlik güvenirliği gösterilmiş olan, bizim de çalışmamızda kullandığımız Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi gibi ölçekleri kullanabilirler. Aldıkları skora göre uyku kalitesi kötü olanlarda, ailelerinde diyabet, hipertansiyon, koroner arter hastalığı gibi kronik hastalık öyküsü de varsa, ya da bel çevresi geniş veya beden kitle indeksleri fazla ise MetS taraması yapmak uygun olabilir. Düzenli egzersiz yapanlarda hem uyku kalitesinin daha iyi olduğunu hem de metabolik sendromun daha az görüldüğünü bildiğimiz için koruyucu hekimliğin bir parçası olarak da tüm hastalarımıza sağlıklı yaşam adına düzenli egzersizi önerebiliriz. Hastalarımıza uykunun önemini ve kaliteli bir uyku için uyku hijyeni denen önerileri anlatarak belki de toplumda görülebilecek birçok sağlık sorununu önlemiş oluruz. Gelecekte yapılacak müdahale tipi araştırmalarla hastaların uyku kalitesini düzeltmenin metabolik parametrelere nasıl yansıyacağını göstermek belki de iki durum arasındaki ilişkiyi daha iyi açıklamaya yardımcı olabilir.
82 KAYNAKLAR
1. National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III). Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III) final report. Circulation 2002;106:3143-421.
2. Grundy SM. Metabolic syndrome pandemic. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2008; 28: 629-36.
3. Zimmet P, Magliano D, Matsuzawa Y, Alberti G, Shaw J. The metabolic syndrome: a global public health problem and a new definition. J Atheroscler Thromb 2005; 12: 295-300.
4. Van Cauter E, Spiegel K, Tasali E, Leproult R. Metabolic consequences of sleep and sleep loss. Sleep Med 2008; 9 (suppl) : S23-8.
5. Van Cauter E, Leproult R, Plat L. Age related changes in slow wave sleep and REM sleep relationship with growth hormone and cortisol levels in healthy men. JAMA 2000; 284 : 861-8.
6. Copinschi G. Metabolic and endocrine effects of sleep deprivation. Essent Psychopharmacol 2005; 6 : 341-7.
7. Marin JM, Carrizo SJ, Vicente L, Agusti AGN. Long term cardiovascular outcomes in men with obstructive sleep apnoea-hypopnoea with or without treatment with continuous positive airway pressure: an observational study. Lancet 2005; 365 : 1046-53.
8. Cummings DE, Foster KE. Ghrelin-leptin tango in bodyweight regulation. Gastroenterology 2003; 124 : 1532-5.
83
9. Taheri S, Lin L, Austin D, Young T, Mgnot E. Short sleep duration is associated with reduced leptin, elevated ghrelin, and increased body mass index. PLoS Med 2004; 1 : e62
10. Patel SR, Hu FB. Short sleep duration and weight gain: a systemic review. Obesity (Silver Spring) 2008; 16 : 643-53.
11. Knutson KL, Van Cuater E. Associations between sleep loss and increased risk of obesity and diabetes. Ann N Y Acad Sci 2008; 1129 : 287-304.
12. Gottlieb DJ, Punjabi NM, Newman AB, Resnick HE, Redline S, Baldwin CM, et al. Association of sleep time with diabetes mellitus and impaired glucose tolerance. Arch Intern Med 2005; 165 : 863-8.
13. Gonzalez-Ortiz M, Martinez-Abundis E. Impact of sleep deprivation on insulin secretion, insulin sensitivity, and other hormonal regulations. Metab Syndr Relat Disord 2005; 3 : 3- 7.
14. Gangwisch JE, Heymsfield B, Boden-Albala B, Buijs RM, Kreier F, Pickering TG, et al. Short sleep duration as a risk factor for hypertension – analyses of the first National health and Nutrition Examination Survey. Hypertension 2006; 47 : 833-9
15. Hall MH, Muldoon MF, Jennings JR, Buysse DJ, Flory JD, Manuck SB. Self- reported sleep duration is associated with the metabolic syndrome in midlife adults. Sleep 2008; 31 : 635-43.
16. Grundy SM. Hypertriglyceridemia, insulin resistance and the metabolic syndrome. Am J Cardiol. 1999;83:25F-29F.
84
17. Eckel, Robert H., Scott M. Grundy, and Paul Z. Zimmet. "The metabolic syndrome." The lancet 365.9468 (2005): 1415-1428.
18. Kaplan NM. The Deadly Quartet Upper-Body Obesity, Glucose Intolerance, Hypertriglyceridemia, and Hypertension. Arch Intern Med. 1989;149(7):1514- 1520.
19. Ford, Earl S. "Prevalence of the metabolic syndrome defined by the International Diabetes Federation among adults in the US." Diabetes care 28.11 (2005): 2745-2749.
20. Oğuz A, Altuntaş Y, Karsidağ K, Güleç S, Temizhan A, Akalın AA, et al. The prevalence of metabolic syndrome in Turkey. Obesity Reviews 2010; 11: 486.
21. PURE Türkiye Sağlık Çalışması 3. Yıl Analiz sonuçları http://www.metsend.org/pdf/PURE-metsend.pdf
22. Şendur MAN, Güven GS. Metabolik Sendroma Güncel Bakış, İÇ HASTALIKLARI Dergisi 2011; 18: 125-131
23. Alberti KGMM, Zimmet P, Shaw J. Metabolic syndrome –a new worldwide definition. A consensus statement from the International Diabetes Federation. Diabetes UK. Diabetic Medicine, 2006;23:469-80.
24. The IDF consensus worldwide definition of the metabolic syndrome. http://www.idf.org/webdata/docs/MetS_def_update2006.pdf
25. Gerich JE, Dailey G. Advances in diabetes for the millennium: understanding insülin resistance. MedGenMed 2004;6(3 Suppl):11.
26. Arslan, M., Atmaca, A., Ayvaz, G., Başkal, N., Beyhan, Z., Bolu, E., ... & Demirer, A. N. (2009). METABOLİK SENDROM KILAVUZU.
85
27. Chiasson JL, Rabasa-Lhoret R. Prevention of type 2 diabetes: insulin resistance and beta-cell function. Diabetes 2004;53(Suppl):S34-8.
28. Üçkaya G, Çorakçı A. Metabolik sendrom ve tip 2 diabetes mellitus. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci 2006; 2:30-34.
29. Satman, I., and TURDEP-II Çalışma Grubu. "TURDEP-II Sonuçları." Türk Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (2011). http://endokrin.org.tr/files/file/TURDEP_II_2011.pdf
30. TEMD Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu-2016 http://www.turkendokrin.org/files/DIYABET_web.pdf
31. Steinberg, H., and A. Baron. "Vascular function, insulin resistance and fatty acids." Diabetologia 45.5 (2002): 623-634.
32. GÖREN, Başak, and F. E. N. Turgay. "Metabolik Sendrom." Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 28.5 (2008): 686-696.
33. Tanaka A. Postprandial hyperlipidemia and atherosclerosis. J Atheroscler Thromb 2004;11:322-9.
34. Moreno PR, Fuster V. New aspects in the pathogenesis of diabetic atherothrombosis. JAm Coll Cardiol 2004;44:2293-300.
35. Lakka HM, Laaksonen DE, Lakka TA et al. The metabolic syndrome and total and cardiovascular disease mortality in middle-aged men. JAMA 2002; 288:2709-16.
36. Üçler R, Metabolik Sendrom, Derleme, Tıp Araştırmaları Dergisi; 2014: 12(3):153-157
86
37. Caballero AE. Endothelial dysfunction in obesity and insulin resistance: A road to diabetes and heart disease. Obesity Research 2003; 11:1278-1289.
38. Miller, G.J. “Lipoproteins and the haemostatic system in atherothrombotic disorders”, Baillieres Clin Haematol, 1994; 7:713-32.
39. TURAL, Ümit. “Uyku ve Bozuklukları” Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri Anabilim Dalı Ders Notları
http://tip.kocaeli.edu.tr/docs/ders_notlari/u_tural/uyku.pdf
40. ŞAHİN, Leyla, M. Aşçıoğlu. "Uyku ve uykunun düzenlenmesi." Sağlık Bilimleri Dergisi 22.1 (2013): 93-98.
41. Guyton ve Hall Tıbbi Fizyoloji 12. Basım 2013, s:721
42. Pıçak, Ramazan, et al. "Birinci basamakta uyku bozukluklarına yaklaşım ve öneriler." Turkish Journal Of Family Medicine And Primary Care 4.3 (2010).
43. Carskadon, Mary A., and William C. Dement. "Normal human sleep: an overview." Principles and practice of sleep medicine 4 (2005): 13-23.
44. Akıncı, Erhan, and Fatma Özlem Orhan. "Sirkadiyen Ritim Uyku Bozuklukları." Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 8.2 (2016): 178-189.
45. ALGIN D.İ., AKDAĞ G, ERDİNÇ O. Kaliteli Uyku ve Uyku Bozuklukları, Osmangazi Tıp Dergisi, 2016;38 (Özel Sayı 1): 29-34
46. Pal, Dinesh, Vibha Madan, and Birendra Nath Mallick. "Neural mechanism of rapid eye movement sleep generation: Cessation of locus coeruleus neurons is a necessity." ACTA PHYSIOLOGICA SINICA-CHINESE EDITION- 57.4 (2005): 401.
87
47. Hirshkowitz, Max, et al. "National Sleep Foundation’s sleep time duration recommendations: methodology and results summary." Sleep Health 1.1 (2015): 40-43.
48. Kaynak H, Ardıç S. Uyku Fizyolojisi ve Hastalıkları. Türk Uyku Tıbbı Derneği yayını. 2011; 167-9;203-9.
49. http://www.noroloji.org.tr/menu/98/uyku-bozukluklari erişim tarihi: 25.01.2017
50. Tevfik Tanju Yılmazer. “Uyku bozuklukları ve birinci basamak sağlık hizmetleri açısından önemi” Smyrna Tıp Dergisi 2012 Ek sayı:1 s:94-7
51. Dr. Ahmet URSAVAŞ. “Yeni Uyku Bozuklukları Sınıflaması (ICSD-3) Uykuda Solunum Bozukluklarında Neler Değişti?” Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi 2014; 2 (2): 139-151
52. American Academy of Sleep Medicine. International classification of Sleep Disorders, 3nded. IL: American Academy of Sleep Medicine, 2014.
53. DEMİR, Başaran. "Derlemeler/Reviews Uyku Bozuklukları." Türkiye Tıp Dergisi 2002; 9(3): 117-127
54. Aslan, Selcuk, et al. "Prevalence of insomnia symptoms: results from an urban district in Ankara, Turkey." International journal of psychiatry in clinical practice 10.1 (2006): 52-58.
55. Drake, Christopher L., Timothy Roehrs, and Thomas Roth. "Insomnia causes, consequences, and therapeutics: an overview." Depression and anxiety 18.4 (2003): 163-176.
88
56. Wade, Alan G., et al. "Nightly treatment of primary insomnia with prolonged release melatonin for 6 months: a randomized placebo controlled trial on age and endogenous melatonin as predictors of efficacy and safety." BMC medicine 8.1 (2010): 51.
57. Deegan, P. C., and W. T. McNicholas. "Pathophysiology of obstructive sleep apnoea." European Respiratory Journal 8.7 (1995): 1161-1178.
58. Ohayon, Maurice M., Christian Guilleminault, and Robert G. Priest. "Night terrors, sleepwalking, and confusional arousals in the general population: their frequency and relationship to other sleep and mental disorders." Journal of Clinical Psychiatry 60.4 (1999): 268.
59. Crisp AH, Matthews BM, Oakey M, Crutchfield M. Sleepwalking, night terrors, and consciousness. BMJ : British Medical Journal. 1990;300(6721):360-362.
60. Olson E, Boeve B, Silber M. Rapid eye movement sleep behaviour disorder: demographic, clinical and laboratory findingsin 93 cases. Brain 2000; 123: 331-9.
61. Ohayon MM, Zulley J, Guilleminault C, Smirne S. Prevalance and pathologic associations of sleep paralysis in the general population. Neurology 1999; 52:1194-200.
62. Buysse DJ, Hall ML, Strollo PJ, et al. Relationships between the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Epworth Sleepiness Scale (ESS), and clinical/polysomnographic measures in a community sample. J Clin Sleep Med 2008;4:563-71.
63. Agargün M.Y, Kara H, Anlar O. Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksinin geçerliliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996; 7:107–115.
89
64. Prof. Dr. Aytekin Oğuz. Metabolik Sendrom Yıllığı. Metabolik sendrom derneği,2009 http://www.metsend.org/pdf/Metabolik_Sendrom.pdf Erişim tarihi: 27.03.2017
65. Aguilar M, Bhuket T, Torres S, Liu B, Wong RJ. Prevalence of the Metabolic Syndrome in the United States, 2003-2012. JAMA. 2015;313(19):1973-1974. doi:10.1001/jama.2015.4260
66. Tauler, Pedro, et al. "Prevalence of premorbid metabolic syndrome in Spanish adult workers using IDF and ATPIII diagnostic criteria: relationship with cardiovascular risk factors." PloS one 9.2 (2014): e89281.
67. Jeppesen, Jørgen, et al. "Insulin resistance, the metabolic syndrome, and risk of incident cardiovascular disease: a population-based study." Journal of the American College of Cardiology 49.21 (2007): 2112-2119.
68. Cameron, Adrian J., et al. "The metabolic syndrome in Australia: prevalence using four definitions." Diabetes research and clinical practice 77.3 (2007): 471-478.
69. Gundogan, Kursat, et al. "Metabolic syndrome prevalence according to ATP III and IDF criteria and related factors in Turkish adults." Arch Med Sci 9.2 (2013): 243-53.
70. Kutlu, Ruhuşen, and Selma Çivi. "Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Yirmi Yaş ve Üzeri Erişkinlerde Metabolik Sendrom Sıklığı ve İlişkili Faktörler." Konuralp Tıp Dergisi 2014.2 (2014): 47-54.
71. Gemalmaz, Ayfer, et al. "Prevalence of the metabolic syndrome in a rural Turkish population: comparison and concordance of two diagnostic criteria." Turkish Journal of Medical Sciences 38.2 (2008): 159-165.
90
72. Kozan, O., et al. "Prevalence of the metabolic syndrome among Turkish adults." European journal of clinical nutrition 61.4 (2007): 548-553.
73. Kitis, Yeter, et al. "Frequency and affecting factors of metabolic syndrome in women older than 20 years of age/Yirmi yas ve uzeri kadinlarda metabolik sendrom sikligi ve bunu etkileyen faktorler." The Anatolian Journal of Cardiology (Anadolu Kardiyoloji Dergisi) 10.2 (2010): 111-120.
74. Lee, Junyong, et al. "Poor-quality sleep is associated with metabolic syndrome in Korean adults." The Tohoku journal of experimental medicine 231.4 (2013): 281-291.
75. Hung, Hao-Chang, et al. "The association between self-reported sleep quality and metabolic syndrome." PLoS One 8.1 (2013): e54304.
76. Sağlık Araştırması, 2012 - Türkiye İstatistik Kurumu http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=1&KITAP_ID =223 Erişim tarihi: 04.03.2017
77. Gültekin, Gözde, et al. "Bir Aile Hekimliği polikliniğine başvuran kırk yaş altı populasyonda obezite ve insülin direnci oranları." Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 20.2 (2016): 50-53.
78. Chaput, Jean-Philippe, et al. "Short sleep duration as a risk factor for the development of the metabolic syndrome in adults." Preventive medicine 57.6 (2013): 872-877.
79. Kobayashi, Daiki, et al. "Relation between metabolic syndrome and sleep duration in Japan: a large scale cross-sectional study." Internal Medicine 50.2 (2011): 103-107.
91
80. Najafian, Jamshid, et al. "Association between sleep duration and metabolic syndrome in a population-based study: Isfahan Healthy Heart Program." Journal of Research in Medical Sciences 16.6 (2011).
81. Choi, Jung-Kyu, et al. "Association between short sleep duration and high incidence of metabolic syndrome in midlife women." The Tohoku journal of experimental medicine 225.3 (2011): 187-193.
82. Arora, Teresa, et al. "Self-Reported Long Total Sleep Duration Is Associated With Metabolic Syndrome." Diabetes care 34.10 (2011): 2317-2319.
83. Cheng, Shu Hui, et al. "A study on the sleep quality of incoming university students." Psychiatry research 197.3 (2012): 270-274.
84. Kazman, Josh Ben, et al. "Self-reported sleep impairment and the metabolic syndrome among African Americans." Ethnicity & disease 22.4 (2012): 410- 415.
85. Parildar Hulya et al. “Sleep Disorders, Daytime Sleepiness and Depression in Metabolic Syndrome” Eurasian Journal of Family Medicine 2014; 3(1):15-20
86. Jennings, J., M. Muldoon, and M. Hall. "Self-reported sleep qual-ity is associated with the metabolic syndrome." Sleep 30 (2007): 219-223.
87. Lee, Eun-Jung, et al. "Relationship between Sleep Quality and Metabolic Syndrome and Inflammatory Markers in Middle-aged Men in Korea." Korean Journal of Family Medicine 30.5 (2009): 344-351.
88. Chang, Jen Hung, et al. "Association between sleep duration and sleep quality, and metabolic syndrome in Taiwanese police officers." International journal of occupational medicine and environmental health 28.6 (2015): 1011-1023.
92
89. GUDUCU, Nilgun, et al. "Sleep quality is related to hyperinsulinemia in postmenopausal women." Journal of Turkish Society of Obstetrics and Gynecology 11.1 (2014): 35-41.
90. Watson, Nathaniel F., et al. "Recommended amount of sleep for a healthy adult: a joint consensus statement of the American Academy of Sleep Medicine and Sleep Research Society." J Clin Sleep Med 11.6 (2015): 591-592.
91. Araújo, Márcio Flávio Moura de, et al. "Relation between sleep quality and metabolic syndrome among university students." Texto & Contexto- Enfermagem 24.2 (2015): 505-512.
93
Tarih:
Protokol no:
1. Yaş: ………...
2. Kadın Erkek
3. Medeni durumunuz nedir?
Bekar Evli Boşanmış Eşi ölmüş
4. Eğitim durumunuz nedir? Okuryazar değil İlkokul Ortaokul Lise Üniversite
5. Mesleğiniz nedir?...
6. Hanenizin aylık gelir düzeyi nedir?
1350 tl den az 1350-4400 tl arası 4400 tl den fazla 7. Hane halkı sayısı?...
8. Sigara içiyor musunuz? Evet Hayır Bıraktım ……..yıl kullandım
9. Alkol alıyor musunuz? Evet Hayır Miktar; haftada…...gün…..kadeh
10. Kronik(uzun süreli, kalıcı) bir hastalığınız var mı? Evet Hayır 11. Kronik hastalığınız nedir?
Diyabet HT Koroner kalp hastalığı Hiperlipidemi Psikiyatrik Diğer;….
12. Düzenli olarak kullandığınız ilaç ?...
13. Birinci derece akrabalarınızda kronik(uzun süreli, kalıcı) bir hastalık var mı? Evet Hayır
14. Varsa nedir? Koroner kalp hastalığı DM HT Hiperlipidemi Diğer………
15. Haftada kaç gün spor yapıyorsunuz (tempolu yürüyüş vs)?……… Pamukkale Üniversitesi Aile Hekimliği Polikliniklerine Başvuran Hastalarda Metabolik Sendrom Görülme Sıklığı ve Uyku Kalitesi İle
94
16. Günde kaç dakika spor yapıyorsunuz (tempolu yürüyüş vs.)?... 17. Günde kaç öğün yemek yeme alışkanlığınız var?
Bir İki Üç Dört ve üstü
18. Ana öğünler dışında beslenme alışkanlığınız var mı? Evet Hayır
19. Günlük çay tüketiminiz nedir? .…Çay bardağı ….Kupa 20. Günlük kahve tüketiminiz nedir? ….fincan Türk kahvesi ….bardak
nescafe
21. Boy: ………..cm Kilo:……..…...kg Bel çevresi………..cm 22. BMI:kilo/boy² :………....kg/m²
23. Sistolik Tansiyon………mm Hg Diyastolik Tansiyon………mm
Hg
24. Açlık Plazma Glukozu…………mg/Dl 25. Trigliserit……….mg/dL
26. HDL Kolesterol………mg/dL LDL
Kolesterol……….….mg/dL
27. Total Kolesterol………...mg/dL
28. İnsülin………..uIU/mL HOMA skoru………..
29. Metabolik sendrom varlığı (IDF-2005 Kriterlerine göre)……….. 30. Metabolik sendrom varlığı (NCEP- ATP III Kriterlerine göre)……….