Evcil hayvan sahiplerinin affedicilik düzeyi ve GSA-12 ile ruhsal yönden risk puanlarının saptandığı bu araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda;
Çalışmaya katılanların Affedicilik Ölçeğinden aldıkları toplam puanlar 13 ile 48 arasında değişmekte olup, ortalama 30.73±6.29 olarak saptanmıştır. Çalışmamıza katılanların affedicilik puanlarının yüksek olduğu görülmektedir.
Çalışmaya katılanların Genel Sağlık Anketi-12’ den aldıkları toplam puanlar 0 ile 11 arasında değişmekte olup, ortalama 2.32±2.82 olarak saptanmıştır. Olguların %52.5’inde ruhsal hastalık riski bulunmadığı,
Çalışmaya katılanların Affedicilik Ölçeğinden aldıkları puanlar toplamı ile Genel Sağlık Anketi-12’den aldıkları puanlar toplamı arasında negatif yönlü ilişki olduğu,
Çalışmaya katılanların sosyodemografik değişkenler ile affedicilik ölçeğinden aldıkları toplam puanlar arasında anlamlı bir fark olmadığı,
Çalışmamıza katılanların sosyodemografik değişkenlerden; yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi ve birlikte yaşanılan kişiler ile GSA-12’den aldıkları toplam puanlar arasında anlamlı bir fark olmadığı,
Çalışmaya katılanlardan evli olanların GSA-12 den aldıkları toplam puanları, bekar olanlara göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde düşük olduğu,
Çalışmaya katılanların evcil hayvan sahibi olmanın diğer insanlarla iletişimi etkileme şekillerine göre affedicilik ölçeğinden aldıkları toplam puana bakıldığında; evcil hayvan sahibi olmanın diğer insanlarla iletişimini artırdığını düşünen katılımcıların affedicilik puanlarının, insanlardan uzaklaştığını ve insanlara güveni azaldığını düşünenlerden yüksek ve gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğu,
Çalışmaya katılanların evcil hayvan sahibi olmanın diğer insanlarla iletişimi etkileme şekillerine göre GSA-12’den aldıkları toplam puana bakıldığında; evcil hayvan sahibi olmanın diğer insanlarla iletişimi arttırdığını düşünen katılımcıların GSA-12 puanlarının, insanlardan uzaklaştığını düşünen katılımcılara göre anlamlı düzeyde düşük olduğu,
Çalışmaya katılanların; hangi evcil hayvanı beslediği, evcil hayvan sayısı, evcil hayvan sahiplenme süresi, evcil hayvan kaybetme durumu, kaçıncı evcil hayvanı olduğu, evcil hayvanın temel ihtiyaç ve bakımını karşılama durumu ve evcil hayvan sahiplenme ile GSA-12 ve affedicilik ölçeği puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı sonuçlarına varılmıştır.
Bu sonuçlar doğrultusunda;
Bireylerde affedicilik mizacının, ruhsal yönden sağlık riskini azalttığı düşünülmektedir. Ruh sağlığı ve psikiyatri hemşirelerinin affedicilik olgusu gibi psikiyatrideki güncel yaklaşımların terapötik sürecin bir parçası olarak bakıma katılması,
Hastaların ruhsal sağlığına katkı sağlayabileceği düşünülen evcil hayvan bakımının affediciliğe bir araç olarak kullanılması,
Evcil hayvan bakımının ruh sağlığı üzerine etkilerine yönelik yapılacak çalışmaların artırılması önerilmektedir.
7.KAYNAKLAR
1. Bostancı N. Psikiyatri ve psikiyatri dışı kliniklerde çalışan hemşirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireylere ilişkin görüşlerinin araştırılması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2000.
2. Johnson BS. Psychiatric Mental Health Nursing. 4th edition. Adaptation and Growth, Lippincott, Philadelphia, 10-17, 1997.
3. Çam O, Engin E. Psikiyatri kliniğinde çalışan hemşirelerde farkındalık eğitiminin bireysel performans standartlarına etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi; 7:82-91, 2006.
4. Dil S, Aykanat B. Ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliği dersinin hemşirelik öğrenenlerinin duygusal durumlara yaklaşma ve kaçınma motivasyon düzeylerine etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(3): 125-130, 2013.
5. Varcarolis EM. Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing. 3rd edition. W.B. Saunders, USA, 10-25, 1998.
6. Otong DA. Psychiatric Nursing: Biological&Behavioral Concepts. Thomson, USA, 3-21, 2003.
7. Enright RD, Freedman S, Rique J. The psychology of interpersonal forgiveness. Ed: Enright RD, North J. Exploring forgiveness. pp. 46-62, The University of Wisconsin Press, Madison, USA, 1998.
8. Onur E. İstanbul’da Kedi köpek sahiplenmesinin sosyo-ekonomik parametreleri. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı Yayımlanmamış doktora Tezi, İstanbul, 2012.
9. Karameşe H. Lexington Evcil hayvanlara bağlanma ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması, Türkçe formun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Tokat, 2014.
10. Pamuk D. Yaşlı bireylerin yaşamında evcil hayvanların rolü. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. V(2) 297-306, 2015.
11. Parish-Plass N. Animal-assisted therapy with children suffering from insecure attachment due to abuse and neglect: A method to lower the risk of intergenerational transmission of abuse. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 13(1): 7-30, 2008.
12. Özbaş D, Buzlu S. Geçmişten günümüze psikiyatri hemşireliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 3: 187-193, 2011.
13. Jester R. Advancing practice in rehabilitation nursing. 1st edition. Blackwell Publishing, USA, 12- 24, 2007.
14. Leimon A, Mc Mahon G. Positive Psychology for Dummies (Çev. Ed: Tanıl E) s.11-20 Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2018.
15. Seligman M, Csikszentmihalyi M. Positive psychology: an introduction. Am Psychol, 55:5-14, 2000.
16. Gable SL, Haidt J. What (and why) is positive psychology?, Review of General Psychology, 103-110, 2005.
17. Faller G. Positive psychology: A paradigm shift. J of Pastoral Counseling, 36(7):7-20, 2001.
18. Peterson C. The future of optimism. Am Psychol, 55:44- 55, 2000.
19. Sarı T. Pozitif psikoterapi: gelişimi, temel ilke ve yöntemleri ve Türk kültürüne uygulanabilirliği. The Journal of Happiness Well-Being 3:182-203, 2015.
20. World Health Organisation. Promoting Mental Health; Concepts Emerging Evidence and Practice (Summary report), Geneva, 2004.
21. Deiner E. Subjective well-being. Psychol Bull, 95:542-575, 1984.
22. Ryan RM, Deci EL. On happiness and human potential: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52:141–166, 2001.
23. TDK, 2019, Psikoterapi, sozluk.gov.tr
24. Seligman M, Rashid T, Parks A. Positive psychotherapy. American Psychologist, 61:774-778, 2006.
25. Peseschkian N. Günlük Yaşamın Psikoterapisi, (Çev.Ed: Toksöz K) s.94-125, Beyaz Yayınları, İstanbul, 2002.
26. Cope T. Positive psychotherapy: “let the ruth be told”. International Journal of Psychotherapy 18(2):62-71, 2014.
27. Peseschkian N, Walker RR. Positive Psychotherapy Theory and Practice of a New Method. Springer-Verlag, New York. 1987.
28. Peseschkian N. Positive Psychotherapy. Sterling Publishers, New Delhi, 2000. 29. Peseschkian N. Positive Family Therapy: The Family as Therapist. New Delhi,
30. Peseschkian N. Positive psychotherapy in psychosomatic medicine: A transcultural and interdisciplinary approach examining 40 disorders. Wiesbaden: International, 2013.
31. Cope T. The İnherently integrative approach of positive psychotherapy. The Journal of Psychotherapy Integration 20(2):203-250, 2010.
32. Henrichs C. Psychodynamic positive psychotherapy emphasizes the impact of culture in the time of globalization. Psychology 3:1148-1152, 2012.
33. Held BS. The negative side of positive psychology. J of Humanistic Psych, 44:9- 46, 2004.
34. Lazarus RS. Does the positive psychology movement have legs? . Psychological Inquiry, 14:93–109, 2003.
35. Harvey JH, Pauwels BG. The ironies of positive psychology. Psychological Inquiry, 14:124-127, 2003.
36. McCullough ME, Fincham FD, Tsang JA. Forgiveness, forbearance, and time: The temporal unfolding of transgression-related interpersonal motivations. Journal of Personality and Social Psychology 84(3):540–557, 2003.
37. Seligman M. Authentic Happiness: Using the New Positive Psychology to RealizeYour Potential Your Potential For Lasting Fulfillment. Free Press, New York, USA, 2002.
38. Konstam V, Marx F, Schurer J, Lombardo NBE, Harrington AK. Forgiveness in practice: What mental health counselors are telling us. Ed: Lamb S, Murphy JG, Before forgiving: Cautionary views of forgiveness in psychotherapy. pp. 54- 71, NY: Oxford University Press, New York, USA, 2002.
39. Aydın T. Pozitif bir karakter gücü olarak affedicilik. The Journal of Happiness & Well-Being, 5(1):1-22, 2017.
40. North J. Wrong doing and forgiveness. The Royal Institute of Philosophy 62(242):499-508, 1987.
41. Al-Mabuk H, Enright RD, Cardis AP. Forgiveness education with parentally love deprived late adolescents. Journal of Modal Education 24:427-444, 1995.
42. Freedman SR, Enright RD. Forgiveness as an intervention goal with incest survivors. Journal of Consulting and Clinical Psychology 64(5):983-992, 1996. 43. McCullough ME, Witvliet CVO. The psychology of forgiveness. Ed: Snyder CR,
Lopez SJ, Handbook of positive psychology. pp. 446-458, Oxford University Press, New York, USA, 2002.
44. Horsbrugh HJN. Forgiveness. Canadian Journal of Philosophy 4(2):269-282, 1974.
45. Baumeister RF, Exline JJ, Sommer KL. The victim role, grudge theory, and two dimensions of forgiveness. Ed: Worthington EL, Dimensions of forgiveness: Psychological research and theological perspectives pp. 79-104, Foundation Press, Philadelphia, USA, 1998.
46. Cunningham BB. The will to forgive: A pastoral theological view of forgiving. Journal of Pastoral Care & Counseling 39(2):141-149, 1985.
47. Thompson LY, Synder CR. Measuring forgiveness. Ed: Lopez SJ, Snyder CR, Positive psychological assessment: A handbook of models and measures. pp. 301- 312, American Psychological Association, Washington, USA, 2003.
48. Enright RD. Counseling within the forgiveness triad: On forgiving, receiving forgiveness, and self forgiveness. Counseling and Values, 40(2): 107-126, 1996. 49. Hall JH, Fincham FD. Self–forgiveness: The stepchild of forgiveness research.
Journal of Social and Clinical Psychology 24(5):621-637, 2005.
50. Tangney JP, Boone AL, Dearing R. Forgiving the self: Conceptual issues and empirical findings. Ed: Everett J, Worthington L. Handbook of forgiveness. pp. 143-158, Routledge, New York, USA, 2015.
51. Rye MS, Pargament KI, Pan W, Yingling DW, Shogren KA, Ito M. Can group interventions facilitate forgiveness of an ex-spouse. A randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology 73(5):880-892, 2005.
52. Worthington EL. Introduction Ed: Worthington EL, Dimensions of forgiveness: Psychological research and theological perspectives. pp. 1-5, Templeton Press, Philadelphia, USA, 1998.
53. Mullet E, Neto F, Rivière S. Personality and its effects on resentment, revenge, forgiveness, and self-forgiveness. Ed: Everett J, Worthington L, Handbook of forgiveness. pp. 159-181, Routledge, New York, USA, 2015.
54. Harris AHS, Thoresen CE. Forgiveness, unforgiveness, health, and disease. Ed: Worthington EL, Handbook of forgiveness. pp. 321-333, Routledge, New York, USA, 2015.
55. Kendler KS, Liu XQ, Gardner CO, McCullough ME, Larson D, Prescott CA, Dimensions of religiosity and their relationship to lifetime psychiatric and substance use disorders. American Journal of Psychiatry 160:496-503, 2003.
56. Subkoviak MJ, Enright RD, Wu CR, Gassin EA, Freedman S, Olson LM, Sarinopoulos I. Measuring interpersonal forgiveness in late adolescence and middle adulthood. Journal of Adolescence 18(6):641-655, 1995.
57. Brown RP. Measuring individual differences in the tendency to forgive: Construct validity and links with depression. Personality and Social Psychology Bulletin 29(6):759-771, 2003.
58. Karremans JC, Van Lange PAM, Ouwerkerk JW, Kluwer ES. When forgiving enhances psychological well-being: The role of interpersonal commitment. Journal of Personality and Social Psychology 84(5):1011-1026, 2003.
59. Witvliet CVO, Phipps KA, Feldman ME, Beckham JC. Posttraumatic mental and physical health correlates of forgiveness and religious coping in military veterans. Journal of Traumatic Stress 17(3):269-273, 2004.
60. Exline JJ, Yali AM, Lobel M. When God disappoints difficulty forgiving God and its role in negative emotion. Journal of Health Psychology 4(3):365-379, 1999.
61. Mauger PA, Perry JE, Freeman T, Grove DC et al. The measurement of forgiveness: Preliminary research. Journal of Psychology and Christianity, 11(2):170-180, 1992.
62. Seybold KS, Hill PC, Neumann JK, Chi DS. (2001). Physiological and psychological correlates of forgiveness. Journal of Psychology and Christianity 20(3):250-259, 2001.
63. Burchard GA, Yarhouse MA, Kilian MK, Worthington EL, Berry JW, Canter DE. A study of two marital enrichment programs and couples quality of life. Journal of Psychology and Theology 31(3):240-252, 2003.
64. Fenell D. Characteristics of long-term first marriages. Journal of Mental Health Counseling 15: 446–460, 1993.
65. Gassin EA, Enright RD, Knutson JA. Ringing peace to the central city: Forgiveness education in Milwauke. Theory Into Practice 44(4):319-328, 2005. 66. Fitzgibbons R, Enright R, O’Brien T. Learning to Forgive. American School
Board Journal, July, 24-26, 2004.
67. Lin WF, Enright RD, Mack D, Krahn D, Baskin TW. Effects of forgiveness therapy on anger, mood, and vulnerability to substance use among inpatient substance-dependent clients. Journal of Consulting and Clinical Psychology 72(6):1114-1121, 2004.
68. Ayten A, Ferhan H. Forgiveness, religiousness, and life satisfaction: an emprical study on Turkish and Jordanian University student. Spiritual Psychology and Counseling 1(1):75-84, 2016.
69. Ayten A Gashi F. Affetme ve hayat memnuniyeti üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Balkan Araştırmaları Dergisi 3(2):11-36, 2012.
70. Çapan BE, Arıcıoğlu A. Psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak affedicilik. International Journal of Educational Research 5(4):70-82, 2014.
71. Lawler KA, Younger JW, Piferi RL, Billington E, Jobe R, Edmondson K, Jones WH. A change of heart: Cardiovascular correlates of forgiveness in response to interpersonal conflict. Journal of Behavioral Medicine 26(5):373-393, 2003. 72. Azar F, Mullet E, Vinsonneau G. The propensity to forgive: Findings from
Lebanon. Journal of Peace Research 36(2):169-181, 1999.
73. Zechmeister JS, Romero C. Victim and offender accounts of interpersonal conflict: Autobiographical narratives of forgiveness and unforgiveness. Journal of Personality and Social Psychology 82(4):675-686, 2002.
74. Friedberg JP, Suchday S, Srinivas VS. (2009). Relationship between forgiveness and psychological and physiological indices in cardiac patients. International Journal of Behavioral Medicine 16(3):205-211, 2009.
75. Ghaemmaghami P, Allemand M, Martin M. Forgiveness in younger, middle-aged and older adults: Age and gender matters. Journal of Adult Development 18(4):192-203, 2011.
76. Waal FBM, Pokorny JJ. Primate conflict and its relation to human forgiveness. Ed: Everett J, Worthington L, Handbook of forgiveness. pp. 17-32, Routledge, New York, USA, 2015.
77. Reed GL, Enright RD. The effects of forgiveness therapy on depression, anxiety, and posttraumatic stress for women after spousal emotional abuse. Journal of Consulting and Clinical Psychology 74(5):920–929, 2006.
78. Osterndorf CL, Enright RD, Holter AC, Klatt JS. Treating adult children of alcoholics through forgiveness therapy. Alcoholism Treatment Quarterly 29(3):274-292, 2011.
79. Hansen MJ, Enright RD, Baskin TW, Klatt J. A palliative care intervention in forgiveness therapy for elderly terminally ill cancer patients. Journal of Palliative Care 25(1):51-60, 2009.
80. Sarıçam H, Akın A. (2013). Affedicilik ölçeğinin Türkçe uyarlaması:Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 19(1):37-46, 2013.
81. Worthington EL. Handbook of forgiveness. NY: Routledge, New York, USA, 2015.
82. Bass E, Davis L. The courage to heal: A guide for women survivors of child sexual abuse 3rd edition. pp.195-207, Harper Collins, New York, USA,1994. 83. Katz J, Street A, Arias I. Individual differences in self-appraisals and responses to
dating violence scenarios. Violence And Victims 12(3):265-276, 1997.
84. Serpell JA, Kruger KA. Animal-assisted interventions in mental health: definitions and theoretical foundations. Ed: Fine AH, Handbook on Animal- Assisted Therapy Theoretical Foundations and Guidelines for Practice, 2nd edition. pp. 21-38, Elsevier, Sandiego, USA, 2006.
85. Ed: Akalın ŞH. Türkçe Sözlük, 11. Basım, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2011.
86. Plemons AM. Commodifying Fido: Pets As Stutus Symbols. Texas A&M University, Master Thesis, Texas, 2008.
87. Koening S. Moscow's rich flaunt rottweilers. New York Times, 8 Aug. p:4, 1996. 88. Beverland MB, Farrely F, Lim EA. Exploring the dark side of pet ownership
status- and control-based pet consumption. Journal of Business Research 61: 490- 496, 2008.
89. Ambaroğlu A. Türk toplumunda evcil hayvan besleme alışkanlıkları ve din “İstanbul Örneği”. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Anabilim Dalı, Felsefe ve Din Bilimleri Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007. 90. Regan T. “Kafesler Boşalsın” Hayvan hakları ile yüzleşmek. 1.Basım, s.207-210,
İletişim Kitabevi, İstanbul, 2007.
91. Franklin A. Animals and modern cultures: A sociology of human-animal relations in modernity. Pp.30-32, Sage Publications, London, UK, 1999.
92. Belk RW. Metaphoric relationships with pets. The White Horse Press, Cambridge, UK, 4(2):123-126, 1996.
93. Walsh F. Human-animal bonds i: the relational significance of companion animals. Family Process (48):462-480, 2009.
94. Beck AM. The Use of Animals to Benefit Humans, Animal-Assisted Therapy. Ed: Fine AH, The Handbook on Animal Assisted Therapy, Theoretical Foundations and Guidelines for Practice. Pp. 21-40, New York, USA, 2000.
95. Krause- Parello CA. Pet ownership and older women: The relationships among loneliness, pet attachment support, human social support and depressed mood. Geriatric Nursing 33(3):194-203, 2012.
96. Goodnow J, Tarbox S, Zamore E, Zimmerman V. Animal-assisted therapy in long Term care: A review of the literatur. Book 2: Senior Nursing Poster Presentations pp. 1-5. Keene, USA, 2015.
97. Garrity TF, Stallones L, Marx MB, Johnson TP. “Pet ownership and attachment as supportive factors in the health of the elderly”. Anthrozoös 3(1):35-44, 1989. 98. Milberger SM, Davis RM, Holm AL. Pet owners‘ attitudes and behaviours related
to smoking and second-hand smoke: a pilot study. Tob Control 18: 156-158, 2009.
99. Sable P. Pets, attachment and well-being across the life cycle. Social Work 40: 330-341, 1995.
100. Richeson NE. Effects of animal-assisted therapy on agitated behaviors and social interactions of older adults with dementia. American Journal of Alzheimer's Disease & Other Dementias 18: 353-358, 2003.
101. Edwards NE, Back AM. Animal-assisted therapy and nutrition in Alzheimer’s disease. Western Journal of Nursing Research 24(6):697-712, 2002.
102. Johnson RA, Meadows RL. Older latinos, pets, and health. Western Journal of Nursing Research 24(6):609-620, 2002.
103. Lori S, Palley P, Pearl OR, Steven MN. Mainstreaming animal-assisted therapy. ILAR Journal 51(3):199-207, 2010.
104. Brodie SJ, Biley FC. An exploration of the potential benefits of pet facilitated therapy. Journal of clinical nursing 8(4):329-337, 1999.
105. Tedeschi P, Fitchett J, Molidor CE. The Incorporation of animal-assisted interventions in social work education. Journal of Family Social Work 9(4):59-77, 2005.
106. Bustad L. The role of pets in therapeutic programmes, historic perspectives. In The Waltham Book of Human-Animal Interaction: Benefits and Responsibility of Pet Ownership. Ed: Robinson I, pp. 55-57, Pergamon Press, Oxford, UK, 1995.
107. Webb N. Çocuklarla Sosyal Hizmet Uygulaması. (Çev.Ed: Karabudak G, Ed, Erbay E) s.102-104, Nika Yayın Evi, Ankara, 2017.
108. Laun L. Benefits of pet therapy in dementia. Home Healthcare Now 21(1):49-52, 2003.
109. Connor K, Miller J. Animal-Assisted therapy: the human-animal bond. AACN Clinical Issues 11(1):139-149, 2000.
110. Sockalingam S, Lİ M, Krishnadev U, et al. Use of animal-assisted therapy in the rehabilitation of an assault victim with a concurrent mood disorder. Issues in Mental Health Nursing 29: 70-83, 2008.
111. Niksa E. The use of animal-assisted therapy in psychiatric nursing: the story of Timmy and Buddy. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services 45: 56-58, 2007.
112. Cangelosi PR, Embrey CN. The healing power of dogs: Cocoa’s story. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services 44: 17-20, 2006.
113. Ballarini G. Pet therapy. Animals in human therapy. Acta Bio Medica Atenei Parmensis 74(2):97-100, 2003.
114. Friedmann E, Son H. The human-companion animal bond: how humans benefit. The Vetirinary Clinics of North America. Small Animal Practice 39: 293-326, 2009.
115. Karayağız Muslu G, Conk Z. Hayvan destekli uygulamalar ve çocuklarda kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 4(2)83-88, 2011.
116. İncazlı SB, Özer S, Yıldırım Y. Rehabilitasyon hemşireliğinde hayvan destekli uygulamalar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 5(2):80-91, 2016.
117. Cevizci S, Enginöz E, Baltaş Z. Ruh sağlığının iyileştirilmesinde destek bir tedavi yaklaşım: Hayvan destekli tedavi. Nobel Medicus 5(1):4-9, 2009.
118. Yeşilkayalı E, Ofluoğlu A. Sosyal çalışma uygulamalarında hayvan destekli müdahaleler. Journal of Human Sciences 15(4):1874-1892, 2018.
119. Koçak İ. Huzurevlerindeki yaşlıların ve sağlık personelinin evcil hayvanlar ile terapiye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2009.
120. Thrall A, Moser M. Effects of hippotherapy on coordination of speech in a person with traumatic brain injury. Medicine and Health Sciences Commons 4-6, 2015.
121. Cowles KV. The death of a pet: human responses to the breaking of the bond. Marriage & Family Review 8/3-4;135-148, 1985.
122. Keddie KM. Pathological mourning after the death of a domestic pet. The British Journal of Psychiatry 131(1):21-25, 1977.
123. O’Haire M. Companion animals and human health: Benefits, challenges, and the road a head. Journal of Veterinary Behavior 5(1)226-234, 2010.
124. Nightingale F. Notes on Nursing: What it is, and what it is not. 1st edition, Dover Publications, USA, p.103, 1969.
125. Matuszek S. Animal-facilitated therapy in various patient populations. Holistic Nursing Practice 24(4):187-203, 2010.
126. Mauk K. Rehabilitation Nursing a Contemporary Approach to Practice. 1st edition. pp. 443-454, Jones& Barlett Learning, Sudbury, Massachusetts, USA, 2012.
127. Berry JW, Worthington EL, O’Cannor L, Parrott L, Wade NG. Forgivenesss, vengeful rumination and affective traits, Journal of Personality 73(1):183-226, 2005.
128. Kılıç C. Genel Sağlık Anketi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 7: 3-11, 1996.
129. NCSS (2007). NCSS for Windows. Version 1, Kaysville, Utah.
130. Miller A, et all. Gender and Forgiveness: A Meta-Analytic Review and Research Agenda. Journal of Social and Clinical Psychology 27(8):s. 852, 2008.
131. Türkoğlu Z. Üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerinde sorun çözme becerileri ile affedici özellikleri. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun, 2014.
132. Aslan M, Mert ŞH, Yıldız M. Narsistik kişilik İle affedicilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. 2. Uluslararası Çin’den Adriyatik’e Sosyal Bilimler Kongresi Kongre Kitabı, s.147. Hatay, 6-7 Mayıs 2016.
133. Khirizad B. Transpersonel psikolojide affetmek. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 2016.
134. Canatan A, Sarıçam H, Biçer B. Affediciliğin yaşamda anlam üzerine etkisi. Felsefe, Eğitim ve Bilim Tarihi Sempozyumu Bildiri Kitabı, s.53. Muğla, 12-14 Kasım 2015.
135. Ayten A. Prososyal davranışlarda dindarlık ve empatinin rolü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Din Sosyolojisi Anabilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul, 2009.
136. Şahin, M. Affedicilik ile psikolojik iyi olma arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya, 2013.
137. Kartaltepe S. Psikosomatik sindirim sistemi rahatsızlığı olan bireylerin nörotizm ve affedicilik düzeyleri arasındaki ilişki. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa, 2019. 138. Girard M, Mullet E. Propensity to forgive in adolescents, young adults, older
adults, and elderly people. Joumal of Adult Development 4: s. 209, 1997.
139. Lawler-Row KA, Piferi RL. The Forgiving personality: Describing a life well lived? Personality and Individual Differences 41:1009-1010, 2006.
140. Gaur P. Bhardwaj ABB. Relationship between empathy, forgiveness and marital adjustment in couples. The International Journal of Indian Psychology 3(1):145- 152, 2015.
141. 141. Uğurcu V. Üniversite Öğrencilerinin İnsani Değerlerinin ve Affedicilik