Öncelikle belirtmek gerekir ki terör olgusu küresel bir tehdit haline gelmiş durumdadır. Terörist eylemler farklı isimlerle dünyanın farklı yerlerinde görülmektedir. Terör örgütleri dikkat çekmek, gündem oluşturmak, tanınmak, örgüte eleman sağlamak, örgüte finansal destek oluşturmak ve varlıklarına meşruiyet zemini oluşturmak adına medyayı ve medya araçlarını etkin bir şekilde kullanmaktadırlar. Medya ve terör konusunda bugüne kadar yapılan birçok yerli ve yabancı akademik araştırma da bu gerçeği ortaya koymaktadır. Terör örgütleri medya üzerinden kendi propagandalarını yaparken tüm bu propagandalarını yalan üzerine inşa etmektedirler. Buna karşın devletler, terörle mücadele kuruluşları ve uluslararası organizasyonlar terör tehlikesini, terörün içerisinde herhangi bir iyiliğin olmadığını ve onun yalnızca bir propaganda olduğunu tüm dünyaya anlatmada yeterli olamamışlardır. Bunun en büyük kanıtı ise günümüzde hala terör gruplarına uluslararası düzeyde katılımın sağlanmasıdır.
DEAŞ terör örgütünü medya araçlarını kendi amaçları doğrultusunda en etkin şekilde kullanan örgüt olarak nitelendirmek mümkündür. Bu örgütü farklı kılan unsur ise teknolojiyle beraber popüler kültürün diline de hâkim olarak bunları yayınlarında yansıtmasıdır. Batı tarafından üretilen kültürel ürünler DEAŞ’a ilham olmaktadır. Örgüt kültürel kodları kullanarak batıdaki hedef kitlesinin dikkatini çekmektedir.
DEAŞ’ın medya araçlarını kullanmadaki diğer bir özelliği de bu platformları her türden insana hitap edecek düzeyde tasarlamalarıdır. Bu platformlar yalnızca örgütün uluslararası alanda propagandasını yapmak amacıyla tasarlanmamıştır. Örgütün bunun dışında başka amaçları gerçekleştirmek için de bu platformları tasarladığı görülmüştür. DEAŞ ile mücadele eden devletleri korkutmak, örgütün tanıtımını yapmak, örgüte batıdan katılan savaşçıların umutlu olduklarını göstermek ve örgütün güçlü olduğunu bu noktada propaganda amacıyla tasarlanan bu platformların özelliklerinden bazılarıdır.
Örgütün medya araçlarıyla bu denli kapsayıcı bir strateji geliştirmesi DEAŞ’ın küresel bir terör örgütü olduğunun en büyük göstergelerinden biridir. Örgüt üyeleri tanıtımlarını yapmak, sempatizanlarına seslenmek, siyasilerle iletişime geçmek ve meşruiyet kazanmak amacıyla sosyal medya araçlarını da yoğun şekilde kullanmaktadırlar. Buda göstermektedir ki medya araçları DEAŞ örgütü için bir hayat kaynağı olmuştur.
Sosyal medya DEAŞ’ın son derece önemsediği ve bunu sorumluluğu sosyal medya olan örgüt üyeleri ile yürüttüğü bir alandır. İnterneti aktif şekilde kullanarak sosyal medya kullanıcılarına hangi yöntemlerle ulaşılması gerektiğini iyi bilen ve insanların zayıf yönlerini avantaja çevirebilen örgüt bu yöntemle insanlarla arasındaki sınırları kaldırmıştır. Örgüt sosyal medya araçları ile uzak mesafedeki üyelerini yakınında tutup onları eylemlerinde bazen de propagandalarında kullanmaktadır. Örgüt paylaşımlarıyla hem propaganda hem de tehdit yaparak bugüne kadar sosyal medyayı en etkili ve aktif şekilde kendisine avantajlı şekilde kullanan örgüt olmuştur
Araştırma sonucunda görülmektedir ki DEAŞ terör örgütü sosyal medya araçlarından olan Twitter ile kullanıcılara ulaşıp onları zaaflar, vaatler ve seçilmiş travmalar ile etkileyerek yalnız, kaybetmiş ve ezik bir birey oldukları hissini uyandırmaktadır. Daha sonra onları yalnızca kendilerinin kurtarabileceğine ve beraber yeni bir düzen oluşturabileceklerine inandırarak saflarına çekmektedir. Psikolojik anlamda çöküntü içerisinde olan ve kendini ifade edebileceği yeni bir ortam arayışında olan sorunlu bireyleri bularak onları kullanan DEAŞ daha sonra gerçekleştirdiği eylemlerde bu insanları kullanmaktadır.
Bunun yanında video paylaşımlarının yapıldığı bir alan olan YouTube’da DEAŞ’ın görsel propagandasını yaptığı alanlardandır. Örgüt sempatizanlarının dünyanın dört bir tarafından yükledikleri eylem, saldırı, ölüm ve işkence videoları bu paylaşım sitesinde yer almaktadır. Yüksek kalite ile çekilen bu videolar genellikle açık bir alanda çekilmekte ve infaz görüntülerinden oluşmaktadır. Bunun yanında örgütün işgal ettiği bölgedeki sosyal hayat da bu videolarda yer almaktadır. Örgüt bu yöntemle barış içinde ve huzurlu bir bölgede hüküm sürdüğünü kanıtlamak istemektedir. Bu sayede barışın da
huzurun kendilerinde olduğu algısını yaratarak sempatizanlarını kendi taraflarına çekmektedir.
Bunun yanında örgüte ait dergilerde de örgüt liderinin mesajları paylaşılmaktadır. Bu dergilere internet ortamında çok kolay şekilde erişilebilmektedir. Bu durum da aslında bu platformlara yönelik önlemlerin başarısız olduğunun bir göstergesidir. Bu genel değerlendirmelerden hareketle terörün medya araçlarıyla yayılmasını engelleyebilmek ve buna yönelik karşı bir strateji geliştirmek amacıyla şu önerilerde bulunulabilir;
• Sosyal medya ve medya üzerinden gerçekleşen finans hareketlerini takip etmek amacıyla birtakım önlemler alınmalıdır
• İnternet siteleri ve uluslararası sosyal ağlar terör propagandasını sonlandırmak amacıyla yeni bir takip sistemi geliştirerek devletlerin müdahale taleplerini anında yerine getirmelidir
• Terör propagandasına karşı sistematik ve planlı bir şekilde karşı propaganda faaliyetleri gerçekleştirilmeli ve insanlar doğru bilgilendirilerek terör örgütüne katılımları engellenmelidir
• Terör örgütlerini sürekli yakın gözetme alabilmek için dijital dünyanın imkânları ve dönüşümü iyi şekilde bilinmeli ve bu dönüşümün örgüt davranışlarını ne yönde etkileyeceği önceden tahmin edilmelidir
• Örgütün propagandasını kırmak amacıyla odaklandığı konulara odaklanılarak terör ve şiddet temasına karşı kardeşlik ve barış teması işlenmektedir
• Örgüt tarafından sanal ortamda dolaşma sokulan video ve dergi gibi materyaller ulaşılamaz kılınmalı, değersizleştirilmeli veya manipüle edecek içerik bombardımanına tabi tutulmalıdır
• Medya okuryazarlığı müfredatı güncellenerek bu müfredata dijital propaganda konusu eklenmeli ve bu şekilde gençlerde terör propagandasına karşı farkındalık oluşturulmalıdır
• Popüler kültür dilini etkili şekilde kullanan örgütün propagandasına karşı bürokratik ve sıkıcı bir dilden ziyade ilgi çekici içerikler paylaşılmalıdır. Bunun içinde popüler sosyal medya diline hâkim olmak gereklidir
• Ayrıca dini çarpıtarak kullanan örgütlerin kullandığı bu dini kavramlar yetkili kurumlar tarafından açıklanmalı ve insanlar doğru bilgiye rahat şekilde ulaşabilmelidir
• Örgüt söylemlerinin zayıf yönleri tespit edilmeli ve bu yönlerin geçersiz olduğu ortaya konmaktadır. Bu noktada DEAŞ terör örgütünün İslam’ın bir savaş dini olduğu yönündeki söylemine karşın İslam’ın barış dini olduğunu aktaran söylemler geliştirilmelidir
KAYNAKLAR
Afdal, G., (2006). Tolerance and Curriculum:Religious Diversity and Education in Europe (ed. C. Bakker, H. G. Heimbrock, R. Jackson). New York: Waxmann
Akçay, E. Y. (2012). Terör Ve Medya İlişkisinin 2003 Yılında İstanbul’da Meydana Gelen Saldırılar Örneğiyle İncelenmesi, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, s.183-197.
Arklan, Ü., ve Karakoç, E. (2015). Medyanın genel ve siyasal gündeme ilişkin bilgi edinme aracı olarak kullanımı: Görgül bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(33), 325-363.
Atabek, N. (2003). Propaganda ve toplumsal kontrol. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 2(4), 4-12.
Atabek, N., (2002), "Kamuoyu, Medya ve Demokrasi", Kurgu, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 19:223-238.
Atabek, N., (2003). "Propaganda ve Toplumsal Kontrol", Selçuk İletişim Dergisi, 4 (2), s.4-12.
Ataş., F., (2011), Medyanın Terör Konusunda Bilgilendirme İşlevi ve Terör Olgusunun Dizilerdeki Sunumu (Kurtlar Vadisi Gladio Örneği), yüksek lisans tezi ,Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Awan, I. (2017). Cyber-extremism: Isis and the power of social media. Society, 54(2), 138-149.
Awan, I. Cyber-Extremism: Isis and the Power of Social Media, Social Science and Public Policy, (2017) 54, s. 143. www.springerlink.com Erişim Tarih; 05.05.2018
Ayhan, B., ve Çifçi, M. E. (2018). IŞID, Propaganda ve İslamofobi. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 1(1), 17-32.
Aziz, A. (1985). Terör ve Kitle İletişim Araçları. Ankara: BM Türk Derneği Yıllığı.
Bahadıroğlu, D., (2016) “Osmanlı’da Dergicilik”, https://www.makaleler.com/osmanlida-dergicilik, (23.01.2019). Bektaş, A., (1999). Kamuoyu, iletişim ve demokrasi. Bağlam.
Biçer, R., (2018) Terör, Eğitim ve Teoloji, http://www.tasam.org/tr TR/Icerik/51262/teror_egitim_ve_teoloji, Erişim Tarihi, 20.02.2019. Brunst, P. W. (2010). Terrorism and the internet: New threats posed by
cyberterrorism and terrorist use of the internet. In A War on Terror? (pp. 51-78). Springer, New York, NY.
Ceruzzi, P. E., ve Paul, E. (2003). A history of modern computing. MIT press. Conway, M. (2007). Terrorism and the Making of the “New Middle East”: New
Media Strategies of Hezbollah and al Qaeda. In New Media and the New Middle East (pp. 235-258). Palgrave Macmillan, New York. Coşar, Ö., (2011). Görsel İşitsel Medyanın Gelişimi, Elektrik Mühendisliği
Dergisi, 442.
Çetinkaya, İ., (2010), Ekonomik ve Politik Faktörlerin Uluslararası Terörizm Üzerine Olası Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi.
Demirci, S., R., (2008), Terörizmin Psikolojisi, http://www.tasam.org/tr- TR/Icerik/849/terorizmin_psikolojisi, Erişim Tarihi, 20.02.2019. Dijk van Jan, A. G. M. (2006). The network society. Social aspects of new
Dimaggio, A. R. (2009). Mass Media, Mass Propaganda: Examining America’s News in the “War on Terror”. Lanham (MD).
Eker A., ve diğerleri, (1993) “Gazete”, Yeni Rehber Ansiklopedisi, Cilt.7, İstanbul: Türkiye Gazetesi Yayınları.
Erdin, Ç., (2017). Radikal Selefi Örgütlerin Sosyal Medya Kullanımı: IŞİD Örneği,. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (2): 124- 130.
Ergil, D., (1993). Terörizmin mantığı ve hedefi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 46(1).
Gambhir, H, K. (2014), DABIQ: The Strategic Messaging of the Islamic State,
ISW, İnstitute for the War ss. 1-10,
http://www.understandingwar.org/backgrounder/dabiq-strategic- messaging-islamic-state-0, Erişim Tarih, 12.05.2018.
Geçikli, F. (1999). Geçmişten Günümüze Propaganda Kavramı. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (9).
Gerges, F, A. (2016), ISIS, United Kingdom; Princeton University Press, ss. 53- 56.
Girgin, A., (2000). Yazılı Basında Haber ve Habercilik Etik’i. İnkılap Kitapevi, Ekim.
Göksu, T. (2000). Polis Operasyonlarının Televizyonlarda Canlı Yayını ve Muhtemel Sonuçları. Polis Dergisi, (22), 364-368.
Greene, K. J., (2015). "ISIS: Trends in Terrorist Media and Propaganda" International Studies Capstone Research Papers. 3.ss. 17-18. http://digitalcommons.cedarville.edu/international_studies_capstones /3 Erişim Tarih, 18.04.2018.
Güler, D,. (1991). Kitle iletişim araçlarının iletişim ve eğitim iletişimi özellikleri. Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 9(9), 323-345.
Güz, N., (2005). Haberde yönlendirme ve kamuoyu araştırmaları. Ankara: Nobel Yayınevi.
Haythornthwaite, C. (2002). Strong, weak, and latent ties and the impact of new media. The information society, 18(5), 385-401.
Helvacıoğlu, G., (2007) http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/515/teror_nedir, Erişim Tarihi, 20.02.2019.
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS. 5c85049d20bec4.93609062 Erişim Tarihi: 10/03/2019
Ingram, H, J. (2016), An analysis of Islamic State’s Dabiq magazine, Australian Journal of Political Science, s.2, http://dx.doi.org/10.1080/10361146.2016.1174188 Erişim Tarih, 09.05.2018.
İsmailli, F., (2018) Medya ve Terörizm İlişkisi: IŞİD Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kapani, M., (2007). Siyaset Bilimine Giriş.(19. Baskı). Ankara: Bilgi Yayınevi. Karakaş, C. K. (2017). DAEŞ Propagandasında Yeni Medya
Kullanımı. Marmara İletişim Dergisi, (28), 33-46.
Karakaya, G., (1998) Medya ve Terör İlişkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, GaziÜniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler A.B.D
Karakaya, İ., (2017), Küresel Terörizmin Dönüşümü: El Kaide ve IŞİD Örnekleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), s. 222-224.
Kartal, A. B. (2018). Uluslararası Terörizmin Değişen Yapısı ve Terör Örgütlerinin Sosyal Medyayı Kullanması: Suriye'de DAEŞ ve YPG Örneği. Security Strategies Journal, 14(27).
Kazan, H., (2016). Terör-Medya İlişkisi ve Medyada Terör Haberciliği. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 12(24), 109-146.
Klausen, J. (2015) Tweeting the Jihad: Social Media Networks of Western Foreign Fighters in Syria and Iraq, Studies in Conflict & Terrorism, 38/1, s.4. http://dx.doi.org/10.1080/1057610X.2014.974948, Erişim Tarih, 25.04.2018
Kocadaş, B., (2006). Kültür ve medya. Journal of Human Sciences, 1(1).
Kodaman, B., (1985). “Terör ve Otorite”. Teröristlerin Rehabilitasyonu Sempozyumu. İstanbul.
Konukman, E., A., (2006) “Medya ve Kültür: Son Dönem Televizyon Dizilerinin Yaşam Tarzı Üzerindeki İmgeleri”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,) Korkmaz, G. (1999). Terör ve medya ilişkisi. Emniyet Genel Müdürlüğü. Korkmaz, G., (1999). Terör ve medya ilişkisi. Emniyet Genel Müdürlüğü.
Lewıs, A. (2005), The Internet and Terrorism, Proceedings of the Annual Meeting, American Society of International Law: Cambridge University Press: http://www.jstor.org/stable/25659982?seq= 1#page_scan_tab_contents adresinden alındı.
Lin, T. B., Li, J. Y., Deng, F., ve Lee, L. (2013). Understanding new media literacy: An explorative theoretical framework. Journal of Educational Technology & Society, 16(4), 160-170.
Lister, Ch, R. (2015), The Syrian Jihad Al-Qaeda, the Islamic State and the Evolution of an Insurgency, United States of America, Oxford University Press, ss.261.
Lister, M., Giddings, S., Dovey, J., Grant, I., ve Kelly, K. (2008). New media: A critical introduction. Routledge.
Lumbaca, S., ve Gray, D. H. (2011). The media as an enabler for acts of terrorism. Global Security Studies, 2(1), 45-54.
Macnamara, J. (2010). ‘Emergent’media and public communication: Understanding the changing mediascape. Public Communication Review, 1(2).
Marthoz, J, P. (2017), Terrorism and the Media; Handbook for Journalism, France, United Nations, UNESCO Publishers, s.50,
Nasir, M., Khan, A. A., ve Jalil, H. H. (2013). Exploring the relationship between media and terrorism: a panel study of south asian countries. Economics Bulletin, 33(1), 714-720
ORSAM (2016). "Terör Örgütleri Tarafından Sosyal Medyanın Kullanılması:
IŞİD Örneği Konferansı",
http://www.orsam.org.tr/files/T_Degerlendirme/10/1 0tr.pdf.
ORSAM. (2016), Türkçe Konuşan DEAŞ Destekçileri Üzerine Twitter Sosyal Ağ Analizi, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi
Özdiker, C., (2000). Basın, Temiz Toplum ve “Medya Terörü” Üzerine. RTÜK iletişim, 10-12.
Özerkmen, N., (2017). Terör, terörizm ve radikal İslamcı terör. DTCF Dergisi, 44(2).
Plebani, A. From Terrorist Group to Self-Proclaimed State: The Origins and Evolution of IS, Giusto, H. (Edi), (2016), Daesh and the Terrorist Threat: from the Middle East to Europe, Belgium; Foundation for European Progressive Studies (FEPS), s. 37.
Purdy, W., (2017). "Radicalization: Social Media and the Rise of Terrorism",
Homeland Security Digital Library, https://www.hsdl.org/?view&did=789039 ss.12-16., Erişim Tarihi:
28.05.2017.
Salihi, E. ve Göksun, Y. (2018), DEAŞ’ın Medya Stratejisi, SETA Rapor, İstanbul, SETA Yayınları, ss.9-10.
Schmıdt, P. A., (2004) Küresel Dünyada Terörizm Konsepti (Çev. Suat DOGAN), Ankara, Temüh Dairesi Başkanlığı, Yayın No:10.
Siboni, G., Cohen, D., Koren, T. (2015), The Islamic State’s Strategy in Cyberspace, Military and Strategic Affairs Vol; 7 / 3, s.129. http://www.inss.org.il Erişim Tarih; 07.05.2018.
Şahin, C., “Gazete Nedir?Gazetenin Özellikleri”, 2014, http://cihanshn.blogspot.com.tr/2014/09/gazete-nedirgazetenin-
ozellikleri.html, (23.02.2019).
Tarakçı, N., (2019) Ulusal ve Uluslararası Terörizmin Geleceği www.Tasam.Org/.../Ulusal_Ve_Uluslararası_Terörizmin_Geleceği_P df
Taşdemir, E. (2017). Sosyal Medyada Terör Propagandası: DEAŞ Örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), 726-752.
Tokgöz, O., (1995). Temel gazetecilik (Vol. 6). İmge.
Topçuoğlu, N., N., (1996). Basında reklam ve tüketim olgusu: Türkiye'de yeni gazetecilik yönelimleri ve basının sosyo-kültürel değişimdeki rolü. Vadi Yayınları.
Tutar, H., ve Yılmaz M. K., (2003), Genel İletişim, , Nobel Yayın Dağıtım 3.Baskı. Ankara,
Türkoğlu, E. (2017), Küresel Bir Terör Örgütü Olarak Işid’in Dijital Dergi Kullanımı: Konstantiniyye Üzerine Bir İnceleme, Erciyes İletişim Dergisi “akademia” Cilt; 5, Sayı;1, ss.167-168.
Uslu, K., (2001). Yazılı ve Görsel Medyada Magazinleşmenin Tarihsel ve Sosyolojik Dinamikleri. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (Kuram ve Araştırma Dergisi), (12), 1-20.
Vural, Z., ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 5(20).
Weımann, G. (2004), How Modern Terrorism Uses the Internet, United States Institute of Peace: https://www.usip.org/sites/default/files/sr11 6.pdf adresinden alındı.
Wignell, P., Tan, S., O’Halloran, K, L,. ve Lange. R. (2017), A Mixed Methods Empirical Examination of Changes in Emphasis and Style in the Extremist Magazines Dabiq and Rumiyah, Perspectıves On Terrorism Volume 11, Issue 2, ss.2-11.
Wilkinson, P. (1997). “The Media and Terrorism: A Reassessment”, Terrorism and Political Violence, Vol. 9, No.2, 51-64.
Williams, F., Rice, R. E., ve Rogers, E. M. (1988). Research methods and the new media. Simon and Schuster.
Williams, L. (2016), Islamic State Propaganda and the Mainstream Media, Australia; The Lowy Institute for International Policy, Analysis, ss.3- 5.
Yalçınkaya, İ. A. (2008). Medya-Terörizm İlişkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Yamaç, F., (2003)Terör Olaylarının Medyada Yansımaları, (Hizbullah Operasyonları Örneklemesi), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik ABD. Yavuz, F., (2006). Terör Eylemlerinin Kitle İletişim Araçlarında
Sunumu. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Yel, A., M., (2006), Terörizmin Temel Sebepleri, Köprü dergisi, sayı 94. http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster =Yazi&YaziNo=764 Erişim Tarihi, 19.02.2019.
Yüksel, U., "Geleneksel Medya ve Yeni Medya." Çevrimiçi)
URL http://dijitalkulturgra331. blogspot. com. tr/2013/01/yeni-medya-ve- geleneksel-medya sunum. html (Erişim Tarihi: 11.02. 2019)
İnternet kaynakları
https://www.sosyaldeyince.com/bilgi-kutusu/radyo-nedir-t2171.0.html, Erişim tarihi, 19.02.2019
http :// bilgesam.com.tr. Erişim tarihi, 19.02.2019
http://ertugrulakbas.terapi.com/2011/04/20/kitle-iletisim-araclari/ Erişim Tarihi, 19.02.2019
https://www.cnnturk.com/video/dunya/munihli-alman-gazeteci-isidin-kalesine- girdi, Erişim tarihi, 19.02.2019.
https://www.sabah.com.tr/fotohaber/gundem/darbe-girisiminin-whatsapp- yazismalari/7, Erişim tarihi, 19.02.2019.
www.kongar.org.tr, Erişim tarihi, 19.02.2019
https://t24.com.tr/haber/isidin-yayin-organlari-dabiq-rumiyah-ve-
konstantiniyyenin-isimleri-nereden-geliyor,358983, Erişim tarihi 19.08.2019
https://www.yenisafak.com/hayat/deasin-dijital-medya-kullanimi-2602113, Erişim tarihi 19.08.2019
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı: Bülent SARIDİKEN
Doğum Tarihi ve Yeri : 07.12.1974 KORGAN E-postA :
Öğrenim durumu: Lisans : İşletme Lisans :
Ön Lisans : Adalet