SONUÇ ve ÖNERİLER

113

114

altboyutunda 88,99 değeri ile en yüksek ortalama bulunmuşken, en düşük ortalama değeri 83,6 ile Göz-Motor Koordinasyonu altboyutunda ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte toplam puan ortalaması 85,7 olarak saptanmıştır. Harris Lateralleşme Testi’nde ortalama değeri 4,29 olarak bulunmuştur. Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi için en düşük ortalama 5,914 olarak Karşısındakinde alt testinde saptanmıştır. Çaprazda alt testi 10,49 ortalama ile sırayı takip ederken 13,45 ortalama ile Kendinde alt testi en yüksek ortalama değerine sahip olduğu görülmüştür.

48-60 aylık çocukların işitsel işlemleme becerileri, görsel algı becerileri, lateralleşme becerileri ve sağ-sol ayırt etme becerilerinin cinsiyet değişkenine ilişkin fark testlerine ait bulgular incelendiğinde; İŞTE İşitsel İşlemleme Testi altboyutları ve toplam puanlarının, çocukların cinsiyetlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Frostig Görsel Algı Testi altboyutları ve toplam puanlarının, çocukların cinsiyetlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi altboyutları ve toplam puanlarının, çocukların cinsiyetlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Harris Lateralleşme Testi altboyutları ve toplam puanlarının, çocukların cinsiyetlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı saptanmıştır.

48-60 aylık çocukların işitsel işlemleme becerileri, görsel algı becerileri, lateralleşme becerileri ve sağ-sol ayırt etme becerilerinin sosyoekonomik düzey değişkenine ilişkin fark testlerine ait bulgular incelendiğinde; İŞTE İşitsel İşlemleme Testi altboyutları ve toplam puanlarının, çocukların sosyoekonomik düzeye göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Frostig Görsel Algı Testi altboyutları ve toplam puanlarının, çocukların sosyoekonomik düzeye göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi alt testlerinin, çocukların sosyoekonomik düzeye göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Harris Lateralleşme Testi’nin, çocukların sosyoekonomik düzeye göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür.

48-60 aylık çocukların işitsel işlemleme becerileri, görsel algı becerileri, lateralleşme becerileri ve sağ-sol ayırt etme becerilerinin anne eğitim durumu değişkenine ilişkin fark testlerine ait bulgular incelendiğinde; İŞTE İşitsel İşlemleme Testi altboyutları ve toplam puanlarının, annenin eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür.

Frostig Görsel Algı Testi’nin Şekil-Zemin Ayrımı ile toplam puanlarının, annenin eğitim

115

durumuna göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Bu anlamlı farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla yapılan Bonferroni Testi sonuçlarına göre; Şekil-Zemin Ayrımı altboyutunda ilköğretim mezunu annelerin lise ve lisansüstü mezunlarına oranla anlamlı olarak daha düşük olduğu; Frostig toplam puanlarına göre ise ilköğretim mezunları annelerin lise, önlisans, lisans ve lisansüstü mezunlarına göre anlamlı düzeyde daha düşük olduğu görülmüştür. Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi alt testlerinin, annenin eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Harris Lateralleşme Testi’nin, annenin eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür.

48-60 aylık çocukların işitsel işlemleme becerileri, görsel algı becerileri, lateralleşme becerileri ve sağ-sol ayırt etme becerilerinin baba eğitim durumu değişkenine ilişkin fark testlerine ait bulgular incelendiğinde; İŞTE İşitsel İşlemleme Testi altboyutları ve toplam puanlarının, babanın eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür.

Frostig Görsel Algı Testi altboyutları ve toplam puanlarının, babanın eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi alt testlerinin, babanın eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür.

Harris Lateralleşme Testi’nin, babanın eğitim durumuna göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür.

48-60 aylık çocukların lateralleşme becerileri ile işitsel işlemleme becerileri arasındaki ilişki incelendiğinde; Harris Lateralleşme Testi ile İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi’nin Ses Bilgisel Farkındalık: Aynı Sesle Bitenler altboyutu arasında (.258, p<0.30) düşük düzeyde anlamlı bir ilişki, İşitsel Ayırt Etme altboyutu arasında da yine (.282, p<0.30) düşük düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır.

48-60 aylık çocukların sağ-sol ayırt etme becerileri ile işitsel işlemleme becerileri arasındaki ilişki incelendiğinde; Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi’nin Çaprazda alt testi ile İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi’nin Aynı Sesle Başlayanlar altboyutu arasında (.250, p<0.30) düşük düzeyde anlamlı bir ilişki, Aynı Sesle Bitenler altboyutu arasında ise (.313, p>0.30) orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi’nin Kendinde ve Çaprazda alt testleri ile İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi’nin Kısa Süreli İşitsel Bellek ve İşitsel Ayırt Etme altboyutları arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Kısa Süreli İşitsel Bellek altboyutu

116

için anlamlı ilişki; Kendinde alt testinde (.409, p>0.30) ve Çaprazda alt testinde (.534, p>0.30) orta düzeyde pozitif yöndedir. Aynı zamanda İşitsel Ayırt Etme altboyutu için de Kendinde alt testinde (.344, p>0.30) ve Çaprazda alt testinde (.443, p>0.30) orta düzeyde pozitif yöndedir. İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi toplam puanı ile Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi’nin Kendinde alt testi arasında (.284, p<0.30) düşük düzeyde anlamlı bir ilişki, Çaprazda alt testi arasında ise (.408, p>0.30) orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

48-60 aylık çocukların lateralleşme becerileri ile görsel algıları arasındaki ilişki incelendiğinde; Harris Lateralleşme Testi puanları ile Frostig Görsel Algı Testi toplam puanı ve altboyutları arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır.

48-60 aylık çocukların sağ-sol ayırt etme becerileri ile görsel algıları arasındaki ilişki incelendiğinde; Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi’nin Kendinde alt testi ile Frostig Görsel Algı Testi’nin Şekil-Zemin Ayrımı altboyutu arasında (.285, p<30) düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi’nin Çaprazda alt testi ile Frostig Görsel Algı Testi’nin Şekil-Zemin Ayrımı altboyutunda (.453, p>0.30) orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki, Şekil Sabitliği altboyutunda (.275, p<0.30) düşük düzeyde anlamlı bir ilişki, toplam puanı ile de (.342, p>30) orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır.

48-60 aylık çocukların işitsel işlemleme becerileri ile görsel algıları arasındaki ilişki incelendiğinde; Frostig Görsel Algı Testi’nin Şekil-Zemin Ayrımı altboyutu ile İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi’nin Aynı Sesle Başlayanlar altboyutu (.343, p>0.30), Aynı Sesle Bitenler altboyutu (.399, p>0.30), Kısa Süreli İşitsel Bellek altboyutu (.441, p>0.30), İşitsel Ayırt Etme altboyutu (.352, p>0.30) ve toplam puanı arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Frostig Görsel Algı Testi’nin Şekil Sabitliği altboyutu ile İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi’nin Kısa Süreli İşitsel Bellek altboyutu arasında (.256, p<0.30) pozitif yönde düşük düzeyde, İşitsel Ayırt Etme altboyutu arasında ise (.317,p>0.30) orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Frostig Görsel Algı Testi’nin toplam puanı ile İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi’nin İşitsel Ayırt Etme altboyutu arasında (.287, p<0.30) düşük düzeyde anlamlı bir ilişki var iken, Aynı Sesle Başlayanlar altboyutu (.327, p>0.30), Aynı

117

Sesle Bitenler altboyutu (.328, p>0.30), Kısa Süreli İşitsel Bellek altboyutu (.362, p>0.30), ve toplam puanı arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır.

Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda; çocukların anne, baba ve öğretmenlerine ilgili konular çerçevesinde eğitimler tasarlanmasının gerekliliği ve araştırmanın pandemi koşullarında gerçekleştirildiği göz önünde bulunarak araştırmanın daha geniş bir araştırma grubuyla gerçekleştirilmesinin gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

5.1 Özet

Bu araştırmada 48-60 aylık çocukların el ve ayak tercihleri ile işitsel işlemleme ve görsel algılarının ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul ili Anadolu yakasındaki Maltepe, Ataşehir ve Kadıköy ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı resmi 8 anaokuluna devam eden 48-60 aylık 70 çocuk çalışma grubunu oluşturmaktadır.

Çocukların el ve ayak tercihlerini incelemek üzere Head Sağ-Sol Ayırt Etme Testi ve Harris Lateralleşme Testi, işitsel işlemlemelerini ölçmek üzere İŞTE Okul Öncesi İşitsel İşlemleme Testi ve görsel algılarını ölçmek üzere Frostig Görsel Algılama Testi kullanılmıştır. IBM SPSS 26 (Statistical Package for Social Sciences) istatistik programı kullanılarak, verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla Kolmogorov-Smirnov Testi kullanılmıştır. Veriler normal dağılım göstermediğinden dolayı; çocukların cinsiyet, sosyoekonomik düzey, anne ve baba eğitim durumuna ilişkin fark testlerinde Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri uygulanmıştır. Ayrıca Kruskal Wallis-H testinde anlamlı çıkan farkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için ise Bonferroni Testi uygulanmıştır. Çocukların el ve ayak tercihleri, işitsel işlemlemeleri ve görsel algıları arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi için ise Spearman Korelasyon Testi kullanılmıştır. El ve ayak tercihleri, işitsel işlemleme becerileri ve görsel algıları arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca çocukların işitsel işlemleme becerileri ve görsel algıları arasında da anlamlı düzeyde ilişki saptanmıştır. İstatistiksel analiz sonucunda 48-60 aylık çocukların el ve ayak tercihleri ile işitsel işlemleme becerileri ve görsel algıları arasında anlamlı ilişki olduğunu ortaya koymuştur.

118 5.2 Yargı

Yapılan bu araştırmada elde edilen bulgular kapsamında, çocukların el ve ayak tercihleri, işitsel işlemleme becerileri ve görsel algıları arasında anlamlı olarak ilişkili olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlardan hareketle; çocukların özellikle işitsel işlemleme ve görsel algı gelişimi konusunda destekleyici çalışmaların ve çocukların el ve ayak tercihi sürecinde baskı yapmadan özgür seçim yapmalarına destek verilmesinin önemli olduğu kanaatine varılmıştır.

5.3 Öneriler

Araştırmanın bu bölümünde elde edilen sonuçlar doğrultusunda araştırmacılara yönelik öneriler bulunmaktadır.

• Araştırmanın pandemi sürecinde gerçekleştirildiği göz önünde bulundurularak daha geniş bir örneklem grubu ile çalışılarak sonuçlar karşılaştırılabilir.

• Araştırmadaki çocukların yaş aralığı genişletilerek araştırma tekrar gerçekleştirilebilir.

• Çocukların el ve ayak tercihleri ile işitsel işlemleme becerileri ve görsel algıları arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik deneysel çalışmalar yapılabilir.

• Mevcut araştırmaya, ebeveynlerin çocuktaki işitsel işlemleme becerilerini ve görsel algılarını geliştirmeye yönelik faaliyetleri ve görüşleri eklenerek araştırma gerçekleştirilebilir.

• Öğretmenlerin, çocuklardaki işitsel işlemleme becerilerini ve görsel algılarını geliştirmeye yönelik sınıf içerisinde nasıl faaliyetler planladığına ilişkin araştırmalar yapılabilir.

• Uyaran zenginliği faktörü ile çocukların işitsel işlemleme becerileri ve görsel algı gelişimleri incelenebilir.

• El ve ayak tercihine yönelik aile tutumunun, algı gelişimine olan etkisi incelenebilir.

119

120