Bu bölümde tez çalıĢmasından literatüre katkılar özet olarak açıklanıp, bu katkıların nasıl değerlendirilebileceği konusunda öneriler açıklanmıĢtır. Aylık bazda yapılan çalıĢmalar sonucunda;
Meteorolojik veri setiyle 79 ilin sıcaklık dağılımları, aylık bazdaki yazılımla bulunmuĢtur. Bu yaklaĢım 79 ilin her ayı için ayrı ayrı (yıllık ) ve ortalama sıcaklık dağılımı bulunmasını sağlamıĢtır. Bu dağılım verileriyle her il hakkında sıcaklık dağılımları konusunda ayrıntılı çalıĢmalar yapılmıĢtır. Bu çalıĢma aylık bazda sıcaklık dağılımlarının toplamdaki yüzde olarak sayı olarak veren ilk çalıĢma olmuĢtur.
YetmiĢ dokuz ilin DHSD sıcaklık dağılım grafikleri bulundu. Bu dağılım grafikleriyle illlerin DHSD sıcaklıkları konusunda ayrıntılı bilgiler sunulmaktadır. Bu durum araĢtırmacıların, sanayicilerin çalıĢmalarına ıĢık tutacaktır.
YetmiĢdokuz ilin DHSD sıcaklık dağılımı (saat/yıl) grafikleri eğrilerini incelediğimizde 23 ilin sinüzodial eğriye, 31 ilin kısmen sinüzodial ve dalgalı eğriye, 25 ilin de kısmen sinüzodial ve çok dalgalı bir eğriye sahip olduğu tespit edilerek Türkiye 3 bölgeye ayrılmıĢtır. Ġlerin DHSD sıcaklık dağılım grafiklerinin üç bölge halinde verilmesi ısı kaybı, ısı kazancı ve yalıtım konularına katkı sağlayacağı akademisyenlere ve sanayicilere katkı sağlayacağı düĢünülmektedir.
Adana için yılın 12 ayına göre ayrı ayrı aylık olarak sıcaklık dağılım eğrileri, fonksiyonları ve model parametreleri Gaussian yöntemine göre bulundu. Ayrıca 12 aylık sıcaklık dağılım grafikleri tek grafik haline getirildi. Bu sıcaklık dağılım eğrileri ve model parameterelerinin detaylı olarak verilmesi Adana için yapılacak çalıĢmalarda akademik ve endüstriyel kurumlara katkı sağlayacaktır.
Tek pikli ve özellikle iki pikli sıcaklık dağılımı olan illerin 7, 8, 9 aylarındaki grafik eğrileri birden fazla pikli olduğu için denklemleri iki pikli olarak bulundu. Ġki pikli olarak yapılan çalıĢmada oldukça hassas sonuçlar bulunmuĢtur. Regrasyon katsayısı 0,997‟dir. Literatürde adana için yapılan ilk çalıĢma olmuĢtur. Her ay için sıcaklık dağılımlarının model parametrelerininde ayrı ayrı verilmesi bu konuda çalıĢacak kurumlar ve Ģahıslar için önemli parametrelerdir.
Isıtma derece saat değerlerine göre iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak oransal değiĢimin araĢtırılması
Bu çalıĢmada hesaplanan ısıtma derece saat değerleri kullanılarak 11 farklı iç ortam referans sıcaklığı (18-28°C)na göre etkisi iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak oransal değiĢimi araĢtırılarak termodinamik dersinde kullanılan tablolar gibi yaklaĢım getirilmiĢtir. Bu yaklaĢımla, ısıtma derece saat değerlerine göre iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak oransal değiĢimi gösteren tablo oluĢturulmuĢtur. Bu tabloda ısıtma için; değiĢtirilmesi istenen iç ortam sıcaklığı ile referans alınacak sıcaklık aynı olursa değiĢimin sıfır olduğu görülmekte, mevcut iç ortam referans sıcaklığına göre referans alınacak sıcaklık yüksek seçildiğinde değiĢimin oransal olarak arttığı pozitif sayı olarak, mevcut iç ortam referans sıcaklığına göre referans alınacak sıcaklık düĢük seçildiğinde değiĢimin oransal olarak azaldığı negatif sayı olarak olduğu görülmektedir. Örnek olarak Afyonkarahisar ili ısıtma için yapılan çalıĢmada RĠOS 20°C‟iken DĠĠOS 21°C‟ye çıkarılması istendiğinde % 6,7‟lik enerji talebinin artmıĢ olduğu, RĠOS 20°C iken DĠĠOS 19°C‟ye düĢürüldüğünde ise % 6,6‟lık enerji talebinin azalacağı görülmektedir.
Bu yaklaĢım bu alanda çalıĢan akademisyenlere mühendislere çok pratik bir alternatif olacak ayrıca ısıtma yapılan kapalı hacimlerdeki kullanıcılarında bilinçlendirilmesi hedeflenmektedir.
Soğutma derece saat değerlerine göre iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak oransal değiĢimin araĢtırılması
Bu yaklaĢımda hesaplanan soğutma derece saat değerleri kullanılarak 11 farklı iç ortam referans sıcaklığına (18-28°C) göre etkisi, iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak oransal değiĢimi araĢtırılıp tablo haline getirilmiĢtir. Bu tabloyu soğutma bazlı incelediğimizde; değiĢtirilmesi istenen iç ortam sıcaklığı ile referans alınacak sıcaklık aynı olursa değiĢimin sıfır olduğu görülmekte, referans alınacak sıcaklığa göre değiĢtirilmesi istenen iç ortam sıcaklığı yüksek seçildiğinde değiĢimin oransal olarak azaldığı negatif sayı olarak, referans alınacak sıcaklığa göre değiĢtirilmesi istenen iç ortam sıcaklığı düĢük seçildiğinde değiĢimin oransal olarak arttığı pozitif sayı olarak görülmektedir. Örnek olarak; Afyonkarahisar ili soğutma için yapılan çalıĢmada için RĠOS 24°C iken DĠĠOS 25°C‟ye çıkarılması istendiğinde % 32,8 lik enerji talebinin azalmıĢ olduğu, RĠOS 24°C iken DĠĠOS 23°C‟ye düĢürülmesi istendiğinde ise % 22,7‟lik enerji talebinin artmıĢ olduğu verilmiĢtir.
Bu çalıĢma soğutma sistemlerinde iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak oransal değiĢimi gösteren literatür deki ilk çalıĢmadır. Bu yaklaĢım bu alanda çalıĢan akademisyenlere, mühendislere çok pratik bir alternatif olacak ayrıca soğutma yapılan kapalı hacimlerdeki kullanıcılarında bilinçlendirilmesi hedeflenmektedir.
Türkiye ısıtma derece saat değerlerine göre iç ortam sıcaklığındaki 1°C fark etkisinin araĢtırılması
Bu çalıĢmada 79 ilimizin ısıtma derece saat değerlerinin ortalamaları alınarak 11 farklı iç ortam referans sıcaklığına (18-28°C)göre iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak ısıtmada oransal enerji talebi değiĢimi her ilin nüfus etkisini de dikkate alarak hesaplanmıĢtır. Hesaplamalar tablo haline dönüĢtürülmüĢtür. Bu tabloyu ısıtma bazlı incelediğimizde; RĠOS‟a göre, DĠĠOS yüksek seçildiğinde değiĢimin oransal olarak arttığı pozitif sayı olarak,
RĠOS‟a göre DĠĠOS düĢük seçildiğinde değiĢimin oransal olarak azaldığı negatif sayı olarak görülmektedir. Örnek olarak ısıtma için RĠOS 20°C iken DĠĠOS 21°C‟ye çıkarılması istendiğinde % 6,9‟luk enerji talebinin Türkiye çapında artacağı, RĠOS 20°C‟iken DĠĠOS 19°C‟ye düĢürülmesi istendiğinde ise % 6,8‟lik enerji talebinin Türkiye çapında azalacağı Tablo 4.11‟de görülmektedir.
Bu yaklaĢım Türkiye çapında ısıtma sistemlerinde iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak oransal değiĢimini gösteren literatür deki ilk çalıĢmadır. Bu çalıĢmanın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, ısıtma ve soğutma sistemleriyle ilgilenen sektörler, makine ve elektrik mühendisleri için faydalı bir çalıĢma olacağı düĢünülmektedir.
Türkiye soğutma derece saat değerlerine göre iç ortam sıcaklığındaki 1°C fark etkisinin araĢtırılması
Bu çalıĢmada 79 ilimizin soğutma derece saat değerlerinin ortalamaları alınarak 11 farklı iç ortam referans sıcaklığı (18-28°C) na göre iç ortam sıcaklığındaki 1°C değiĢime bağlı olarak soğutmada oransal enerji talebi değiĢimi her ilin nüfus etkisini de dikkate alarak hesaplanmıĢtır. Hesaplamalar tablo haline dönüĢtürülmüĢtür. Bu tabloda soğutma bazlı oluĢan azalma veya artma yüzde olarak kolaylıkla görülmektedir. Örnek olarak soğutma için RĠOS 24°C iken DĠĠOS 25°C‟ye çıkarılması istendiğinde % 20,8 enerji talebinin Türkiye çapında azalacağı, RĠOS 24°C iken DĠĠOS 23°C‟ye düĢürülmesi istendiğinde ise % 24 enerji talebinin Türkiye çapında artacağı görülmektedir.
Türkiye‟deki 79 il için yıllık bazdaki dıĢ sıcaklık dağılımları referans alınarak ve nüfusun etkisine bağlı Türkiye için ortalama dıĢ sıcaklık dağılım eğrisinin bulunması
Türkiye için bulunan DHSD sıcaklık dağılım eğrisinde yıllık temelde en yüksek görülmesi muhtemel sıcaklık aralığı 10 ile 11 °C ile yaklaĢık 335 saat olduğu, kümülatif dağılım incelendiğinde dıĢ sıcaklığın % 50‟lik kısmının 13.81 °C üstünde, yine aynı kısmının da altında gerçekleĢtiği görülmektedir. Bu dağılımın eğrisine göre denklem bulunmuĢtur. Bu denkleme risk faktörleri girilerek Türkiye için ısıtmada referans alınacak ortalama DHSD sıcaklıkları tespit edilmektedir. ASHRAE, 1997. de belirtildiği üzere bu hesaplamada da risk faktörü arttıkça referans alınacak sıcaklığın yükselmekte olduğu görülmektedir. Bu çalıĢma ısıtma da referans alınacak on bir farklı risk faktörüne göre on bir farklı ortalama DHSD sıcaklıkları Türkiye için ilk defa literatüre kazandırılmıĢtır.
Bu çalıĢma Türkiye‟ye yatırım yapacak firmalara ıĢık tutacak, ayrıca dıĢ sıcaklık dağılım eğrisiyle sıcaklık dağılımlarının istenilen sıcaklıklarda kaç saat görülme ihtimali bulunabilmektedir. Türkiye için belirlenen dağılım temelinde 2632 saat 15 ile 24°C dıĢ sıcaklık arasında gerçekleĢmektedir. Türkiye için 15°C dıĢ sıcaklılığın altında yıllık temelde 4549 saat geçirmektedir. Bu çalıĢma bu özelliği ile önemlidir.
Sera gazı salımı için iki yeni parametre
Bu çalıĢmada, Türkiye'de ısınma amaçlı iç ortam referans sıcaklığı değiĢtirilerek karbondioksit salımının azaltılması üzerindeki etkisinin araĢtırıldığı ilk çalıĢmadır, literatüre iki yeni parametre CO2 salımı azaltma
etkisi (CO2RE) ve CO2 salımı azalma oranı (CO2RR) kazandırılmıĢtır. Sonuçlar, ısıtma bazlı CO2 salımlarının 18 ve 28°C iç tasarım sıcaklıklarında
%111 ve %5.6 oranında azaltılabileceğini göstermektedir.
Bu iki yeni parametre, devletlerin ısıtma bazlı CO2 salımının azaltılmasında
önemli ve etkin Ģehirleri belirlemesi için oldukça kullanıĢlı bir yöntem olacağı düĢünülmektedir. Ayrıca bu hesaplama yöntemi dünya geneline de uygulanabilir. Konutlarda iç ortam sıcaklığındaki 1°C‟lik artma ve azalmanın
11 farklı iç ortam sıcaklığına göre verilen bu çalıĢma Ülke de yaĢayan insanların bilinçlendirilmesini sağlayacaktır.
Saatlik bazda yapılan çalıĢmalar sonucunda;
Ankara ve Ġzmir ilimizin DHSD sıcaklık dağılımı her ay için ve günün 24 saati için ayrıca her saat için 12 aylık ortalaması bulumuĢtur.Bu dağılımların saatlik bazda verilmesi bu konuda çalıĢma yapacak akademisyen,sanayici ve tarım sektörü için önem arzetmektedir.
Bu dağılımlara göre iki ilimizin saatlik bazda IDS 11 farklı iç ortam referans sıcaklığına (18-28°C) göre ve ısıtma sezonundaki aylar için günün her saatine göre ayrı ayrı ve her ay için ayrıca her saat için toplam olarak tespit edildi.
Bu çalıĢma iki ilimizin ısıtma sezonlarının herhangi bir ayının herhangi bir zamanın da,herhangi iki zaman dilim arasında, aylık 24 saatlik ortalama olarak ve sezonlardaki toplam derece saat değerlerinin verildiği literatürdeki ilk çalıĢmadır.
Ġki ilimizin saatlik bazda SDS değerleri 11 farklı iç ortam referans sıcaklığına (18-28°C) göre ve soğutma sezonundaki aylar için günün her saatine göre ayrı ayrı ve her ay için ayrıca her saat için toplam olarak tespit edildi.
Bu çalıĢma iki ilimizin soğutma sezonlarının herhangi bir ayının herhangi bir zamanın da, herhangi iki zaman dilim arasında, aylık 24 saatlik ortalama olarak ve sezonlardaki toplam derece saat değerlerinin verildiği literatürdeki ilk çalıĢmadır.
Bu yaklaĢım kesintili çalıĢacak ısıtma ve soğutma sistemlerinde, serbest soğutma sistemlerinde, seralarda ve tarım alanlarına katkı sağlayacağı düĢünülmektedir.