Fuarlar, ticarete konu mal ve hizmetler ve bunlara ilişkin teknolojik gelişme, bilgi ve yeniliklerin paylaşıldığı buluşma noktalarıdır. Fuarlar, mal ve hizmet üreticilerinin ve tüketicilerinin belli süreler içerisinde, düzenli olarak ve belli alanlarda bir araya geldiği bir tanıtım etkinliğidir.
Türkiye’de fuarlar konusunda yapılan başvuruların incelenip karara bağlanması ve fuar şirketlerine yurt içinde fuar düzenleme yetki belgesi verilmesi yetkisi 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’na istinaden Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) verilmiştir. Bu Kanuna istinaden TOBB “Yurt İçinde Fuar Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar” yoluyla Türkiye’de fuar düzenleme koşullarını belirlemektedir.
Fuar organizasyonları sadece organizatör firmalar ya da katılımcı firmalar açısından değil düzenledikleri şehir, bölge hatta ülkeler için de önemli katkılar sağlamaktadır. Öncelikle, fuar dönemi boyunca fuarların düzenlendiği bölge ve çevresinde ticari hareketlenme olmakta ve ekonomik katma değer yaratılmaktadır. Fuar süresince fuara katılan katılımcı ve ziyaretçilerin yeme, içme, konaklama gibi ihtiyaçlarını karşılama zorunluluğu ve eğlenme, çevreyi görme, tatil, sosyalleşme gibi ihtiyaçlarını yerine getirmesi fuarın düzenlendiği bölge ve çevresindeki işletmelerin gelirlerinin artmasına katkıda bulunmaktadır.
Ayrıca, fuarlar faaliyet gösterdiği bölge halkının sosyal ve kültürel gelişimini de katkılar sağlamaktadır. Fuar dönemi boyunca gerek fuar standlarını gezen gerek sosyal ve kültürel fuar aktivitelerine katılan bölge halkı için fuarlar sosyalleşme ve eğlencenin yanında bilgi ve görgü artışı konusunda da yardımcı olmaktadır. Bunların yanında, fuarlar düzenlendikleri bölgenin bilinirliliğini artırmakta, marka değeri yaratmakta ve bölgeye ulusal ve yabancı sermaye yatırımlarını çekme konularında da destek olmaktadır.
Türkiye Fuar Yapımcılar Derneği Başkanı Bülent Ünal, “geçmişin çok büyük fuarlarının cazibesini yitirdiğini, yerlerini daha küçük, iyice ihtisaslaşmış bölgesel fuarlara ve onların uzantıları mahalli fuarlara bıraktığını, mahalli fuarların endüstrinin yoğunlaştığı şehirlerimizde hazırlanmakta olduğunu” ve “her ilde bir fuar merkezi olmasının doğru olmadığını, yapılması gerekenin doğru merkezlerde komşu illerin yerel yönetimlerinin, ticaret ve sanayi odalarının, meslek örgütlerinin vb. kurumların ortak akılları ve dayanışmaları ile kurulması gerektiğini” ifade etmektedir.
Türkiye’de TOBB’a kayıtlı 39 fuar organizasyon merkezi bulunmaktadır. TR21 olarak adlandırılan Tekirdağ-Kırklareli-Edirne bölgesinde fuar organizasyon merkezi bulunmamaktadır. Trakya Kalkınma Ajansı tarafından yapılan çalışmalar Tekirdağ ili ve
154
ilçeleri için öne çıkan fonksiyonları ve merkez türlerini belirlemiştir. Buna göre Çorlu ilçesi, merkez türü olarak “Hizmet Merkezi İlçe” ve öne çıkan fonksiyonlar olarak ise “Finans, Ticaret, Kültür – Turizm, Eğitim, Üniversite, Lojistik, Fuar, Serbest Bölge, İmalat, Sanayi Teknoloji Geliştirme Bölgesi” belirlenmiştir. Öne çıkan fonksiyonlar arasında Fuar Merkezi bulunmaktadır.
Çorlu Uluslar arası Fuar ve Kongre Merkezi olarak belirlenen alan Çorlu Seymen Mahallesi, 93 Ada ve 7 Parselde yer almaktadır. Alanın toplam büyüklüğü 940.635,025 m2’den oluşmaktadır. Alan, kamu ortak malı niteliğinde mera arazisidir.
Bir fuar alanının cazibesini etkileyen 6 temel faktör vardır. Cazibeyi etkileyen faktörler bakımından Çorlu Fuar ve Kongre Merkezinin üzerine kurulması planlanan alan değerlendirildiğinde:
1) Lokasyon: Söz konusu alanın Tekirdağ il merkezine uzaklığı 36 km, İstanbul’a 106 km, Edirne’ye 130km ve Kırklareli’ne 115 km uzaklıkta bulunmaktadır. İstanbul’a yakınlık diğer illere göre üstünlük sağlamaktadır.
2) Havaalanına yakınlık: Söz konusu alan Çorlu havalimanının karşısında yer almaktadır. Havalimanına yakınlık özellikle uluslar arası fuarlar için çok önemli bir faktördür.
Tekirdağ ve çevre illerdeki lokasyonlara göre en önemli avantaj bu noktada ortaya çıkmaktadır.
3) Otel-Konaklama ve yol durumu: Çorlu’da iki tane 5 yıldızlı otel ve yeterli sayıda konaklama imkanı mevcuttur. Söz konusu alan İstanbul yolu üzerindedir.
4) Fuar dışında vakit geçirme olanakları: Çorlu ve çevresinde bulunan Marmaraereğlisi ve Silivri fuar dışında vakit geçirmeye uygundur ve fuar dışında vakit geçirme konusunda çeşitli seçenekler sunmaktadır.
5) Toplu taşıma araçlarına yakınlık: Söz konusu alan İstanbul yolu üzerinde, Çorlu havalimanının karşısında ve toplu taşıma araçlarıyla ulaşılabilir bir alandır.
6) Metrekare alanı: Söz konusu alan yaklaşık 1.000.000 m2’dir. Fuar ve Kongre Merkezi için ilk etapta 100.000 m2 ve ikinci etapta 100.000 m2 olmak üzere toplam 200.000 m2’lik bir alan üzerine projelendirme yapılmıştır. Proje, alan üzerinde genişlemeye açıktır.
Çorlu, Türkiye'nin en büyük 15. ekonomisini temsil etmektedir. Tekirdağ'daki 1300'ün üzerindeki sanayi kuruluşunun önemli bir bölümü Çorlu'da konuşlanmış durumdadır.
Tekirdağ'da halihazırda 12 adet organize sanayi bölgesi ve 1 adet serbest bölge faaliyet göstermektedir ve kurulması planlanan Fuar ve Kongre Merkezine oldukça yakın
155
konumdadırlar. Genel olarak bakıldığında, Çorlu Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezinin kurulması planlanan alanın aşağıdaki avantajlara sahip olduğu görülmektedir:
7) İstanbul’a yakın konumda bulunması
8) Çorlu Havaalanına çok yakın konumda bulunması 9) Tekirdağ ilindeki OSB’lere ve ASB’ye yakınlık 10) Tekirdağ ilindeki limanlara yakınlık
11) Karayolları ana ulaşım arterlerinin (otoyol ve birinci derece yollar) üzerinde yer alması
12) Asya-Avrupa geçiş yolu üzerinde bulunması
Bu rapor Trakya Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilen 2014 yılı Doğrudan Faaliyet Desteği Programı çerçevesinde, Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası tarafından uygulanan TR21/14/DFD/0006 referans numaralı “Çorlu Fuar Alanı ve Kongre Merkezi Fizibilite Çalışması” projesi kapsamında hazırlanmıştır.
Hazırlanan fizibilite raporunda önerilen lojistik merkezde yatırımların 2 etaptan oluşması öngörülmüştür. Yatırımın finansal değerlendirmesinde yatırımın getiri dönüş süresi, net şimdiki değeri, finansal iç karlılık oranı, başa baş analizi ve katma değer etkisi yöntemleri kullanılmıştır. Finansal analiz yöntemleri yatırımın nakit akışları üzerinde uygulanmış ve sonuçlar aşağıdaki özet tabloda gösterilmiştir. Finansal değerlendirme sonuçları, 1. Etap nakit akışına ilişkin finansal analiz sonuçları, Tüm etapların nakit akışına ilişkin finansal analiz sonuçları, vergi öncesi nakit akışına ilişkin finansal analiz sonuçları ve vergi sonrası nakit akışına ilişkin finansal değerlendirme sonuçları olmak üzere dört ayrı kategoride hesap edilmiş ve değerlendirilmiştir.
Sonuçlar incelendiğinde, tüm yatırım projeleri değerlendirme analiz yöntemleri söz konusu yatırımın karlı bir yatırım olduğuna işaret etmektedir: yatırımın tüm etaplara ve 1.
Etaba ilişkin net bugünkü değeri pozitif, maliyet-kar oranı 1’in üzerinde, iç karlılık oranı ve geri ödeme süresi makul ölçülerde bulunmuştur.
Duyarlılık analizi sonuçları, satış fiyatında ve kiralanan alanda %30 azalmaya kadar, maliyetlerde %30 artmaya kadar ve hem satışlarda %30 azalmaya hem de maliyetlerde %30 artmaya kadar yatırımın yapılabilirliğini (fizibilitesini) koruduğunu ortaya koymuştur.
156
KAYNAKLAR
1/25000 Ölçekli Tekirdağ İl Çevre Düzeni Planı-Plan Analitik Raporu. (2010). Tekirdağ İl Özel İdaresi. www.tekirdagozelidare.gov.tr
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (2012) “Fuar ve Kongre Merkezi Fizibilite Etüdü”, Zonguldak.
Bozkurt,N. Ve Demir, G.(2008) “Fuarcılık ve Türkiye’de Fuar Sektörü”, Nisan, Ekonomik Forum, sy. 20.
Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası Faaliyet Raporu (2014). Tekirdağ: Çorlu Ticaret ve Sanayi Odası. (2014). www.corlutso.org.tr
Ergene Havzası Çevre Düzeni Planı, Trakya Üniversitesi ve Çevre Bakanlığı, 2002 Gelir İdaresi Başkanlığı, www.gib.gov.tr
İzmen, Ü. Ve Daş, Z. Ö. (2015) Bölgesel Kalkınma Dinamikleri: Tekirdağ İçin Plansız Sanayileşme Tuzağından Çıkış Stratejileri Ve 2023 Senaryoları, Trakya Kalkınma Ajansı: Tekirdağ.
KOSGEB, Genel Destek Programı Destekleri, www.kosgeb.gov.tr
Marmara Tanıtım Fuarcılık (2015) Türkiye'de Fuarcılığın Gelişimi ve Fuar Sektörü http://www.marmarafuar.com.tr/?page=100
Milli Eğitim Bakanlığı (2008) Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri, Sergi ve Fuarlarda Firma Tanıtımı, Ankara.
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Sergi%20Ve%20Fuarlarda
%20Firma%20Tan%C4%B1t%C4%B1m%C4%B1.pdf TOBB, Fuarcılık İstatistikleri, www.tobb.org.tr
TOBB, Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri, www.tobb.org.tr TOBB (2015) VIII. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası, Ankara.
TOBB, Yurt İçinde Fuar Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar, www.tobb.org.tr T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı . www.hazine.gov.tr
T.C. Çorlu Kaymakamlığı. www.corlu.gov.tr
T.C. Ekonomi Bakanlığı. (2014). Ekonomik Görünüm Mayıs 2014. www.ekonomi.gov.tr
157
T.C. Ekonomi Bakanlığı, 95/7 Sayılı Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ. www.ekonomi.gov.tr
T.C. Ekonomi Bakanlığı, 95/7 Sayılı Uluslararası Nitelikteki Yurtiçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ’in Uygulama Usul ve Esasları. www.ekonomi.gov.tr T.C. Kalkınma Bakanlığı. İşgücü Maliyetlerinde ve Net Ele Geçen Ücretlerdeki Gelişmeler
Tablosu: www.kalkinma.gov.tr
T.C. Kalkınma Bakanlığı. www.kalkinma.gov.tr T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), www.sgk.gov.tr
T.C. Tekirdağ Valiliği. (tarih yok). www.tekirdag.gov.tr adresinden alındı T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tekirdağ İli Tarım Raporu, 2013
T.C. Tekirdağ Valiliği İl Gıda, T. v. 2013 Yılı Tarım Raporu. tekirdag.tarim.gov.tr
T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü. (2013).
Deniz Ticareti 2012 İstatistikleri: www.denizticareti.gov.tr
T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü. Havayolu İstatistikleri: www.dhmi.gov.tr
T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Düzenleme Genel Müdürlüğü. (2013). 2012 Trafik ve Ulaşım Bilgileri: www.kugm.gov.tr
Tekirdağ Ticaret ve Sanayi Odası. www.tekirdagtso.org.tr
Türkiye Bankalar Birliği. (2008). Bankalarmız 2007. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
Türkiye Bankalar Birliği. (2009). Bankalarımız 2008. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
Türkiye Bankalar Birliği. (2010). Bankalarımız 2009. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
Türkiye Bankalar Birliği. (2013). Bankalarımız 2012. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
Türkiye Bankalar Birliği. (2014). Bankalarımız 2013. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. www.tcmb.gov.tr
Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı. Dış ticaret Göstergeleri: www.ekonomi.gov.tr Türkiye İhracatçılar Meclisi. www.tim.org.tr
Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr
158
Ünal, Bülent (2008) “İstanbul, Tüm Avrasya’yı Bir Araya Getiren Çok Uluslu Bir Pazar”, Ekonomik Forum, Mayıs, sy. 41-43.
159