Somut hedefler

Bir proje her fleyden önce zamansal boyu-tu (her projenin bir bafllang›c› ve sonu ol-mal›d›r) ve hedefleri, yani belirlenen za-man çerçevesinde, proje arac›l›¤›yla elde edilmesi beklenenler ile tan›mlan›r.

Hedeflerin tan›mlanmas›, projenin gerçekçi ve gerçeklefltirilebilir olmas› bak›m›ndan çok önemlidir. Projenin hedeflerini okuyan herke-sin, projeyle somut olarak ne yap›laca¤› ve ne baflar›laca¤› konusunda aç›k bir fikre sahip ol-mal›d›r.

Hedefler, proje amaçlar›n›n eyleme tercümesi-dir. Amaçlar, genel ve genifl kapsaml› olsalar da, hedefler somut ve mümkünse çok aç›k ol-mal›d›r. Hedefler afla¤›da belirtilen niteliklere sahip olacak flekilde tan›mlanmal›d›r:

- Somut - Tam olarak ne elde etmeye çal›fl›yor-sunuz? ‹lgili veya dahil olacak kaç kifli var?

Hangi belirli konular ele al›nacak? Kifliler

hangi yetkinlikleri edinecekler? Proje saye-sinde neler de¤iflecek? Sonuçta ne üretilecek?

- Ço¤ulluk - Bir proje birçok hedefe ayr›labilir ve ayr›lmal›d›r da. Bunun baz› avantajlar›

vard›r: -u sayede, her bir hedefin ve proje-nin sunabilece¤i bütün potansiyelin planlan-mas› ve kontrol edilmesi daha kolay olur.

Ayr›ca de¤erendirme s›ras›nda sonuçlar›

de-¤erlendirmek, hedefler ayr›lm›fl olursa daha kolay olacakt›r. E¤itsel ve sosyal hedefler, kurumlar ve kat›l›mc›lar için saptanan he-defler vs. aç›s›ndan elde edilecek do¤rudan ve dolayl› sonuçlar yoluyla düflünmeye ola-nak verir.

- De¤erlendirilebilir - Projeler ne kadar so-mut olursa, de¤erlendirilmeleri de o kadar kolay olur. E¤er hedef befl yüz kifliye ulafl-maksa, sonuçta kaç kifliye ulafl›ld›¤› hesapla-nabilir ve ne ölçüde baflar› sa¤land›¤› de¤er-lendirilebilir. E¤er “mümkün oldu¤u kadar çok kifliye ulafl›lmak” istenseydi, birilerine her zaman ulafl›labilece¤inden, yap›lacak de¤erlendirme de çok daha zor ve mu¤lak olurdu. En az›ndan baz› hedefler ölçülebilir flekilde tan›mlanmal›d›r.

- Zamanl› - Hedefler, projeye göre k›sa, orta ve uzun vadeli olabilirler. Ancak, her ne olursa olsun, hedeflerin elde edilebilmeleri için, be-lirli bir zaman göre belirlenmeleri gerekir.

3

E¤itim K›lavuzu PROJE YÖNET‹M‹

Baflvuru metnindeki yeri

• Baz› formlar amaçlar›n yaz›lmas›n› istese de, ço¤unlukla hedef-ler sorulur. Bu durumda, amaçlar›n, hedefhedef-lerin bir çerçevesi olarak sunulmas› yazar›n sorumlulu¤udur. Di¤er durumlarda, soru, organizasyonun önceliklerinin tarifinden gele-bilir.

• Ancak, amaçlar, genellikle projenin ba¤lam/gereksinim analizi sunu-munun sonucu veya ondan sonraki mant›ksal aflama olarak yaz›lmal›-d›r. Amaçlar, gereksinimler denizinin ortas›ndaki bir önceli¤i simgeler;

o k›sa cümlelerde her fleyin aç›kça anlafl›labilmesi önemlidir.

• Ne kadar belirli bir konuya e¤ilinece¤i ile ne kadar genel olunaca¤›

aras›nda her zaman bir tereddüt olacakt›r. Amaçlar toptan hedeflerdir, ama yine de, afla¤›dakileri belirlemelidir:

- Ele al›nan hedef grup,

- ele al›nacak konu veya önerilen de¤ifliklikler,

- Projenin kapsad›¤› bölge (örne¤in bir flehir, bir bölge, tüm ülke...), - Yöntem ve/veya iletilecek de¤erlere dair bir miktar ipucu.

• Amaçlar›n tarihleri ve nas›l gerçeklefltirileceklerini, hatta, ender durumlar hariç, etkinlikleri bile belirtmeleri gerekmez. Bunlar baflka bir bölümde ifllenecektir.

Somut hedefler

“Mu¤lak proje hedeflerinin bir avantaj›, belirli hedeflere karfl›l›k

gelecek harcamalar› hesaplama utanc›ndan kurtulunmas›d›r.”

- Gerçekçi - Hedefler gerçekçi olmad›¤› tak-dirde, projenin sa¤layaca¤› motivasyon ve güçlendirme potansiyeli gerçeklefltirilemez.

Çok yüksek hedefler belirlenmesi, k⤛t üzerinde etkileyici gözükebilir, ama “blöf”

ço¤u zaman, er geç a盤a ç›kar ve de¤erlen-dirmede gerçekler anlafl›l›r. Elde edilecek baflar›n›n fark edilmesini sa¤layacak ve daha fazlas›n› elde etme riskini göze alabilece¤i-niz, daha mütevaz›, somut ve ulafl›labilir he-defler belirlenmesi tercih edilir.

- Esnek - Hedefler ve proje plan›, ortak bir amaca yönelik çeflitli etkinliklerin haz›rlanma ve öngörülme çal›flmas›d›r. Proje uygulamas›

bafllay›nca, düzenli aral›klarla formal ve in-formal de¤erlendirmeler ve kontroller yap›l-mas› gerekir. Sonuç olarak, baz› hedeflerin (özellikle de baz›lar› öncekilerin baflar›s›na ba¤l› oldu¤unda) gözden geçirilmesi ve gün-cellefltirilmesi de dahil olmak üzere ayarla-malar yap›lmas› gerekebilir. Hedeflerin esnek olmas›, sürekli de¤iflebilecekleri anlam›na gelmez, ancak, baz› de¤ifliklikler, gerçekçilik ve verimlilik ad›na düzenli olarak yap›labilir.

E¤er proje planlaman›n tüm mant›¤›, proje-nin kontrolünde kalabilmemizi sa¤lamaksa, de¤ifliklikleri –olas› alternatiflerle karfl›laflt›ra-rak– bilinçli olarak kabullenmek, projenin kalan›na yapacaklar› etkiyi düflünme f›rsat›

ve tercih hakk› olmadan kabullenmek zorun-da kalmaktan çok zorun-daha iyidir.

- Etkinliklerde fark edilebilir - Hedefler et-kinliklerden farkl›d›r. Bir kiflinin, proje saye-sinde ulaflmak, elde etmek veya gerçeklefl-tirmek istediklerini simgelerler. Etkinlikler, hedeflerden bu hedeflere ulaflman›n yolu olmalar› bak›m›ndan farkl›d›rlar. Bütün et-kinlikler, bir veya birkaç hedefe ulaflmay›

hedeflemelidir. Bütün hedefler de, bir veya daha çok say›daki etkinlikte do¤rudan veya dolayl› olarak tan›mlanabilmelidir. Hedefler-de karfl›l›¤›n› bulamad›¤›n›z etkinliklere kar-fl› dikkatli olun!

Hedefler kendi bafllar›na bir fley ifade etmez-ler, projenin kendisi son hedeftir. Hedefleri (sonuçlar) ve süreci (insan iliflkilerinin ve sos-yal iliflkilerin kalitesi) ön plana ç›karan argü-manlar aras›nda bir tercih yapmam›z istenirse flunu söylememiz gerekir ki, insan iliflkilerinin-sosyal iliflkiler ve ö¤renmeye yönelik tutumlar da dahil olmak üzere- iyilefltirilmesi ve geliflti-rilmesi, hedeflere dönüfltürülebilir, hatta dö-3

Hedefleriniz SMART?

Ö

Ö

E

G

Z

YAPIN

• Hedeflerinizi ilgililerle (hedef grup, ortaklar, meslektafllar) tart›fl›n.

• Hedeflerinizin oluflturulma ve ta-n›mlanma biçimiyle ilgili yorumla-ra aç›k olun.

• Kendinize hedeflerin ne zaman ve nas›l de¤erlendirilebileceklerini so-run.

• Hedeflerin size göre aç›k de¤iller-se, baflkalar›na göre de aç›k olma-yacaklar›n› göz önünde bulundu-run.

• Hedeflerle ilgili her fleyi yaz›n ve hedefleri iletiflimde ve sunumlarda kullan›n (bu yaln›zca bir fon bulma çabas› de¤ildir).

YAPMAYIN

• Gerekçelendirebiliyorsan›z he-deflerinizi gözden geçirmekten çekinmeyin.

• Hedefleri etkinliklerle kar›flt›rma-y›n.

• Elde etmeyi düflünmedi¤iniz he-defleri tan›mlamay›n.

• Yaln›zca ideal, ölçülemeyecek olan hedefleri tan›mlamay›n.

• Proje resmiyetinin kölesi olma-y›n! Bir proje yaflar ve sonunda bir gün sona erer. Bu yüzden

de-¤ifliklikler yapabilirsiniz ve hatta yapmal›s›n›z. (Bu gerçe¤in far-k›nda olup olmad›¤›n›zdan emin

Somut

hedefler

3

E¤itim K›lavuzu PROJE YÖNET‹M‹

Baflvuru metnindeki yeri

• Formlar›n ço¤unlu¤u, basitçe, proje hedeflerini sorar. Di¤erleri ise, proje sayesinde neyi baflarmak istedi¤inizi ve bazen kümülatif olarak, ne gibi sonuçlar›n elde edilmesini bekledi¤inizi sorarlar.

• Bir kere hedefleri belirledikten sonra, bunlar›n herhangi bir baflvuru formuna ya-z›lmas› zor olmamal›d›r. Hedefler, az önce belirtti¤imiz özellikleri tafl›yorlarsa, okuyucuya/de¤erlendiriciye, ne yapmak istedi¤inizi aç›kça ortaya koyarlar.

• Hedefler basit ve kolay anlafl›l›r olmal›d›r. Hedefleri yazarken gereksiz edebiyat yapmay›n. Aç›klama yapman›z gerekiyorsa, ya gereksinim analizi k›sm›na ekle-yin ya da k›sa tutun.

• Tekrardan kaç›n›n.

• Okuyucudan ne yapmak istedi¤inizi bilmesini veya tahmin etmesini beklemeyin. Aç›k olun. Bir kitap oluflturmak ve bu kitab› anlayabilme-leri için insanlara ders vermek istiyorsan›z, bunu aç›kça söyleyin!

• Formlar›n kendini tekrar etti¤ini (amaçlar, hedefler, program, sonuç beklentileri vb. sorularla) düflünseniz de, her maddeyi mutlaka doldurun. Gerekirse ilgili ku-rumdan aç›klama talep edin.

• Yazd›klar›n›z›n yapm›fl oldu¤unuz analizle, projeyi yürüten organizasyonla ve amaçlarla uyumlu ve tutarl› oldu¤undan emin olun.

• Proje baflvurular›n›z› de¤erlendiren kiflilerin genellikle kendilerinin de projelerde deneyimli olduklar›n› akl›n›zda bulundurun. Bu nedenle, projenizi de¤erlendi-renlerde, gerçek izlenimi yaratacak olan etken hedeflerdir. Hedeflerin dile geti-rilifl biçimleri her fleyi yans›t›r. Bu yüzden, hedeflerinizi gerekti¤i gibi tan›mlama-ya zaman ay›r›n.

Somut hedefler

Matto ve Dali bir baflvuru formu yazd›lar

‹flte bir özeti: Projenin amaçlar›

ve hedefleri

Genel amaç:

Banville gençlerine bofl zamanlar›n› de¤er-lendirmeleri için sa¤l›kl› alternatifler sunmak ve sosyal kat›l›mlar›n› ve özgüvenlerini art›ra-rak, semtteki uyuflturucu al›flkanl›¤›n›n önü-ne geçmek.

Somut hedefler:

- Gençler aras›ndaki uyuflturucu tehlikesine karfl› bir toplumsal kampanya bafllatmak.

- Haftasonlar› Banville’de kültürel gençlik et-kinlikleri organize etmek.

- Bir tak›m›n, may›s ve ekim aylar› aras›nda, haftada iki akflam ayr› bir sokak çal›flmas›

yapmas›.

- Sekiz gençlik bir grubu okullar›nda akran e¤itmenli¤i ve liderlik yapmalar› amac›yla bir araya getirmek ve yetifltirmek.

- Gençlik suçlar›n› bir y›ll›k süre içerisinde üç-te bir oran›nda azaltmak.

- Önleyici politikalar ›fl›¤›nda, polis, okul bö-lümleri ve Ban Uppa’n›n gençlik çal›flanlar›

aras›nda ortakl›klar ve sinerjiler olufltur-mak.

- Gençleri, anlaml› etkinlikler gelifltirerek, semtteki imajlar›n› düzeltmeleri do¤rultu-sunda desteklemek.

- Gençlik de¤iflim programlar› çerçevesinde, en az iki di¤er Avrupa ülkesindeki benzer gençlik gruplar›yla yak›n iliflki kurmak.