A. TTK Kapsamındaki Benzer Düzenlemelerden Farkları
2. Sermaye Ortaklıklarında Önemli Miktarda Varlığın Toptan Satılması
Anonim ortaklıklarda önemli miktarda varlığın toptan satıĢı, TTK 408.2.f hükmünde genel kurulun görev ve yetkileri arasında sayılmıĢtır278. Ayrıca, anonim ortaklıklarda tasfiyeye iliĢkin kısımdaki TTK 538.2 hükmünde de, tasfiye aĢamasında önemli miktarda aktifin toptan satılması için genel kurul kararı gerektiği belirlenmiĢtir. TTK 643 hükmünde anonim ortaklığın tasfiyesine iliĢkin hükümlere gönderme
yapıldığından, limited ortaklıklarda tasfiye aĢamasında önemli miktarda aktifin satıĢı için de genel kurul kararı aranacaktır279.
278 TTK 408 hükmünün mehazı, OR 698 olmakla birlikte TTK 408.2.f hükmü, AktG § 179a‟dan
alınmıĢtır. Somut olay kapsamındaki aktif devrinin hüküm kapsamına girip girmeyeceğine iliĢkin değerlendirmede ortaklığın faaliyetinin devamının mümkün olup olmadığına bakılmakta ve öğretide ilgili aktiflerin ortaklığın faaliyetine iliĢkin olarak hangi konumda bulundukları yani niteliklerinin esas alınacağı ifade edilmiĢtir, Hölters, AktG § 179a Rn. 4-5.
279TTK‟da limited ortaklıkların genel kurulunun devredilemez yetkilerini düzenleyen 616.1 hükmünde,
anonim ortaklıklardaki TTK 408.2.f belirlemesinin aksine, önemli miktarda varlığın satıĢı yetkisine yer verilmemiĢtir. Limited ortaklıklara uygulanacak olan anonim ortaklık hükümlerini belirleyen TTK 644 hükmünde de TTK 408.2.f‟ye gönderme yoktur. Dolayısıyla limited ortaklıkların tasfiyesinden önceki
Aktiflerin devrinin özel bir önemi haiz olması, devir sonucunda ortaklığın devamının imkânsız hale gelmesi ihtimalinin bulunmasına ve ortaklığın küçük ortaklarının haberi olmadan yönetim kurulunun bu yönde bir karar vermemesi
gerekliliğine bağlanmaktadır280. Önemli miktarda aktifin281satılması yetkisinin anonim ortaklıklarda hangi organa ait olduğu sorunu, organlar arası yetki dağılımına iliĢkin bir sorundur.
Önemli miktarda aktifin toptan satılması iĢlemi, diğer taraftan, halka açık anonim ortaklıklar açısından ÖNĠ Tebliği 6.1 hükmündeki önemlilik ölçütlerini de karĢılamak koĢuluyla, SPKn 23.1.b ve ÖNĠ Tebliği 5.1.b hükmü uyarınca, önemli nitelikteki iĢlemdir. Önemli nitelikteki iĢlem olan ortaklık varlığının toptan satılması iĢlemine iliĢkin olarak, önemli nitelikteki iĢlemler hakkındaki karar alma süreci uygulanır ve mevzuatta bu kavrama bağlanan hüküm ve sonuçlar doğar. Dolayısıyla, TTK
dönemde önemli miktarda aktifin satıĢı yetkisinin hangi organda bulunduğu TTK‟da düzenlenmemiĢtir. Konuya iliĢkin olarak, TTK 408.2.f hükmünün kıyasen uygulanabileceği, ETTK yürürlükte iken anonim ortaklık tasfiyesine iliĢkin hükmün limited ortaklıklar için de uygulanabileceğinin Yargıtay tarafından kabul edildiği gerekçe gösterilerek savunulmuĢtur, Biçer/ Hamamcıoğlu, s. 49; Dural, H. A.: Anonim ġirketin Önemli Miktarda Varlığının SatıĢına ĠliĢkin Genel Kurul Kararının Ġçeriği ve Kapsamı, Prof.Dr. Hamdi Yasaman‟a Armağan, Ġstanbul 2017, s. 227 dn. 3.
280Özdamar, M.: Anonim Ortaklığın Sahip Olduğu Malvarlığının Yönetim Kurulu Tarafından Topluca
Devredilmesi, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.2, S.2, 2006, s. 104- 105. Konuya iliĢkin olarak, ABD Hukukunda aktiflerin tümünün nakit veya baĢka bir ortaklığın payları karĢılığında satılması iĢlemi, de facto merger/ de facto consolidation olarak adlandırılmaktadır, Magnet, s. 129 dn. 126; Carney, s. 89; Siegel, Twenty- First Century, s. 88-89. Ayrılma hakkının aktiflerin satıĢına iliĢkin olarak tanınması birleĢme iĢlemlerinde tanınmasından sonra olmuĢtur, Manning, s. 254. ABD Hukukunda aktif satıĢlarında ayrılma hakkı tanınmasına iliĢkin tarihsel süreç için bkz. Manning, s. 254- 255. Aktif satıĢları açısından ABD Hukukunda ayrılma hakkının tanındığına iliĢkin olarak bkz. Vorenberg, s. 1189; Schwenk, s. 652;
Wertheimer, Fair Value, s. 621.
281Önemli miktarda aktifin içeriğinin ne Ģekilde belirleneceği TTk 408.2.f hükmü açısından öncelikli
sorundur. Öğretide bu değerlendirme bakımından ilgili aktiflerin ortaklığın faaliyetine iliĢkin konumlarının yani niteliklerinin esas alınacağı ifade edilmiĢtir, Hölters, AktG § 179a Rn. 4-5. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi konuya iliĢkin kararında, ortaklığın sahip olduğu markanın devrinin bu kapsamda olduğunu belirlemiĢtir (Yargıtay 11. HD., 13.02.2006, E. 2005/1362, K. 2005/1253, Kazancı Ġçtihat Bilgi Bankası, Son EriĢim Tarihi: 14.07.2017). Kararda, devredilmek istenen malvarlığı unsurunun ortaklığın tek malvarlığı olması veya ortaklığın malvarlığını sürdürebilmesi için hayati önemi haiz olması halinde kararın genel kurul tarafından verilmesi gerektiğine hükmedilmiĢtir. Konuya iliĢkin olarak ABD Hukuku açısından bkz. Bainbridge, s. 626.
kapsamında genel kurul tarafından karara bağlanması gereken ortaklık aktifinin toptan satılması iĢlemi, halka açık anonim ortaklık açısından aynı zamanda önemli nitelikteki iĢlem statüsünde olabilecektir282.
Anonim ortaklıklarda aktiflerin toptan satılmasına iliĢkin TTK düzenlemesi, organlar arası yetki dağılımına iliĢkindir. Halka açık anonim ortaklıklara iliĢkin olarak getirilen önemli nitelikteki iĢlem kavramı ise, bu iĢlemlerdeki karar alma sürecini ve pay sahiplerinin korunması mekanizmalarını düzenlemektedir. Ġlgili süreçte, iĢlem yönetim kurulunca karara bağlandıktan sonra genel kurulun onayına sunulacağından, TTK 408.2.f hükmüne benzer Ģekilde genel kurul devreye girmektedir.
Sonuç olarak, önemli miktarda aktifin satıĢı yetkisine dair TTK düzenlemesi ile halka açık anonim ortaklıklarda önemli nitelikteki iĢlem düzenlemesi, iĢlemlerin genel kurulda görüĢülmesi gerekliliği ortak noktasını beraberinde getirmekle birlikte, farklı amaçlara yönelmiĢlerdir. TTK kapsamındaki ilgili düzenlemede organlar arası görev dağılımının belirlenmesi amacı, önemli nitelikteki iĢlem düzenlemesinde ise azınlık ile çoğunluk menfaatlerinin dengelenmesi amacı taĢınmaktadır283.
282Öğretide TTK kapsamında hangi iĢlemlerin aktiflerin toptan satılması olarak değerlendirebileceği
hususunda ÖNĠ Tebliği‟nde yer alan aktiflerin devrine iliĢkin önemlilik ölçütünün TTK açısından esas alınabileceği görüĢü Tekinalp tarafından ileri sürülmüĢtür (Sermaye Ortaklıkları, Nr. 14-103 s. 388).
283Aynı yönde bkz. Biçer/ Hamamcıoğlu, s. 44 dn. 81. Kendigelen de TTK 408.2.f hükmünün karara
iliĢkin ağırlaĢtırılmıĢ bir yeter sayı getirilmemesi nedeniyle azınlık konumundaki pay sahiplerini korumaya uygun olmadığı eleĢtirisini getirmektedir (Kendigelen, A.: Türk Ticaret Kanunu DeğiĢiklikler, Yenilikler ve Ġlk Tespitler, 3. B., Ġstanbul 2016, s. 309). Dolayısıyla TTK 408.2.f hükmü mevcut haliyle azınlıktaki pay sahiplerini koruyan bir hüküm olmayıp organlar arası görev dağılımına iliĢkindir.
3. Ortaklıklar Topluluğu Düzenlemeleri Kapsamındaki Benzer