Sektörün Pazarın Yapısı, Rekabet KoĢulları

Sanayisi tarıma dayalı bir ülke için tarım, vazgeçilmez ve yeterince önem verilmesi gereken bir konudur. Ülkemiz tarımı gerek nüfusun %42,4‟lük bir kısmını istihdam etmesi, gerekse GSMH‟nin %13,4‟lük bir bölümünü oluĢturması ile ne kadar önemli bir sektör olduğunu ortaya koymaktadır.

Tablo 2.29. Gıda ve Ġçecek Sektörü Kapasite Kullanım Oranı GeliĢimi

Ülkemiz açısından karĢılaĢılan en önemli pazarlama sorunlarından biri malların tüketiciye ulaĢmasında yüksek olan masrafların azaltılamamasıdır. YaĢ meyve ve sebzelerin genel olarak pazarlandığı yer toptancı halleridir. Rüsumların ve komisyonların yüksek olması nedeniyle toptancı hallerinden büyük kaçıĢlar olmakta ve çoğu ürünün hallere girmeden pazarlandığı görülmektedir. YaĢ meyve ve sebze sektöründe üretimde en önemli unsurlar; fiyat dalgalanmalarından doğabilecek etkileri en aza indirgeyebilmek ve üretimin devamında soğuk muhafazayı sağlayabilmek ve ürün bozulmalarını ve kayıplarını en aza indirgeyebilmektir. Bu nedenle özellikle yaĢ meyve sebze sektöründe soğuk muhafaza üretimin önemli halkalarından birisidir.

Aydın‟da bulunan bazı depolar ve kapasiteleri aĢağıda verilmektedir.

ÖNEM KKO

Tablo 2.30. Aydın da bulunan Bazı Soğuk Hava Depoları ve Kapasiteleri

No Firma Adı Kapasite Ton /Yıl

1 Ümit Ġnci YaĢ Sebze Meyve 720

2 Seç Ticaret H.Ġbrahim Ören 675

3 YaĢ Mey.Seb.Kom. ve Soğuk Hava Deposu 720

4 Sebile Özer 900

5 Mart Tarım Gıda 2.700

6 Er Ticaret ( Burhan Er) 30.600

7 Sümey Tarım Gıda 300

8 Öz Ġnan Gıda 2.250

9 Çakıroğulları 1.200

10 Bulutlar Gıda 18.000

11 Ak Ümit Tar. Ür. 23.362

TOPLAM 81.427

Aydın Sanayi Odası „ndan alınan bilgiye göre ilde Selim BORAN- Karkas Et imalatı yapan bir firma mevcuttur. Et ürünleri iĢleme ve tavuk ürünleri iĢleme konularında faaliyette olan firmalar küçük çapta çalıĢanlardır. Kayıtlı firmalardan Ege Et Mamulleri Yem ve Yağ San. ve Tic. A.ġ. ; kapasite raporuna göre üretim kapasitesi: gövde sığır eti 3600 ton/yıl, gövde kuzu eti 768 ton/yıl, sosis 161 ton/yıl, salam 188 ton/yıl, sucuk 356 ton/yıl görünmektedir. Ticaret Odasına kayıtlı diğer bir üretici firma ise PaĢa Canet- Et ve Et ürünleri Gıda ĠnĢaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd.ġti.‟dir.

Aydın Sanayi Odasından alınmıĢ olan firma ve kapasite bilgilerine göre ilde depolanabilecek potansiyel ürünlerin üreticilerine ait kapasite raporlarından elde edilmiĢ kapasite bilgileri Tabloda verilmektedir.

Tablo 2.31. Aydın‟da Faaliyet Gösteren Firmalar ve Kurulu Kapasiteleri

Unvan Üretim Konusu Açıklama Kapasite

S.S. KARPUZLU KÖYLERĠ TARIMSAL KALKINMA

KOOPERATĠFĠ

Süt ve Süt Ürünleri Üretimi

Tereyağı 13 ton

Süt Ve Süt Ürünleri Üretimi

Tereyağı 13 ton

Narenciye iĢleme ve paketleme 19.200 ton

Çiğit (çekirdek) 2.016 ton

HAYVANCILIK A.ġ. Pastorize Süt Ve Yoğurt Ġmalatı Vakumlu Taze Yoğurt 209 ton

TEKEOĞLU SÜT VE TARIM

TĠCARET LTD.ġTĠ.-ÇĠNE ġ.B. Süt Ürünleri Ġmalatı

Tereyağı 13 ton

Lor 20 ton

KaĢar peyniri 29 ton

Beyaz peynir 60 ton

Tulum peyniri 32 ton

Homojenize yoğurt 105 ton

SÜTMAN SÜT ÜRÜNLERĠ

üretiminde kullanılmaktadır.) 143 ton

Lor 112 ton

KaĢar peyniri 80 ton

Mozzarella peyniri 60 ton

Beyaz peynir 589 ton

Continental peyniri 265 ton

KaĢar ve yöresel peynirler (278.873 kg/yıl kendi üretiminde

kullanılmaktadır) 1.502 ton

Beyaz peynir (Kültürlü beyaz,

Klasik beyaz, Keçi, Koyun) 798 ton

Krem peynir 285 ton

Peynir altı suyu 20.158 ton

Unvan Üretim Konusu Açıklama Kapasite

S.S. ÖR-KOOP NAZĠLLĠ VE ÇEVRESĠ TARIMSAL KALKINMA KOOPERATĠFĠ

Süt, Yoğurt, Pastörize Süt, Ayran, Tereyağ, Meyve Aromalı Ġçecek,

BAĞCI BALIK GIDA VE ENERJĠ ÜRETĠMĠ SANAYĠ VE TĠCARET

Su Ürünleri ĠĢleme Ve Paketleme, Balık Yemi Ġmalatı Uğurlu Balık Üretim Sanayi Ve

Ticaret A.ġ.Didim ġubesi Balık ĠĢleme Ve Paketleme Balıkçılık 4.330 ton

Önal Süt Ve Tarım Ürünleri Ġthalat Ġhracat Ve Turizm Limited

ġirketi

Narenciye ĠĢleme Ve Paketleme Narenciye iĢleme ve paketleme 9.600 ton

Mega Süt Ve Tarım Ürünleri Nakliyat ĠnĢaat Petrol Sanayi Ve

Ticaret A.ġ.

Süt Ve Süt Ürünleri Ġmalatı (Sade Homojenize Yoğurt, Süzme

Sade Homojenize Yoğurt 838 ton

Süzme Yoğurt 335 ton Domates Üretimi, YaĢ Meyve Ve Sebze Paketleme Ve ġoklama

Endüstriyel seracılık yöntemiyle

üretilmiĢ ve paketlenmiĢ domates 6 ton ĠĢlenmiĢ yaĢ meyve ve sebze

ambalajlama ve Ģoklama 3.360 ton Ak Gıda Sanayi Ve Ticaret

A.ġ-Aydın ġubesi

Süt Tozu, KaĢar Peyniri, Beyaz Peynir Ve Krema Üretimi

Krema 372 ton

Vals tipi tam yağlı süt tozu 1.530 ton

KaĢar peyniri 792 ton

Beyaz peynir 4.608 ton

Unvan Üretim Konusu Açıklama Kapasite

Tekeoğlu Süt Ve Tarım Ürünleri Gıda Hayvancılık Nakliyat ĠnĢaat

Soğuk hava depoculuğu sektöründe genel çalıĢma yöntemi; depoların kiralanması yoluyla ürün muhafazasıdır. Gıda ürünleri üreten firmalardan; soğuk muhafaza gerektiren ürün üreticileri; genellikle ya kendi tesisleri bünyesinde kendi ihtiyaçlarına yönelik depolarını kurarak veya soğuk hava depolarıyla anlaĢarak belirli bir kira bedeli karĢılığında; ürünlerini bu depolarda muhafaza etme yolunu tercih etmektedirler. Aydın Sanayi Odası verilerine göre soğuk depo gerektiren ürünlere ait kapasite bilgileri yukarıdaki tabloda verilmiĢtir. Bunun yanı sıra bölgenin meyve ve sebze konusunda yüksek bir üretim potansiyeline sahiptir.

Bölgede; faaliyette olan bazı soğuk hava depoları ile yapılmıĢ olan görüĢmelerden derlenen bilgiler aĢağıda özetlenmiĢtir.

 Ergün Halcilik: 2005 yılında kurulmuĢtur. Yıllık üretim kapasitesi 10.000 tondur. ISO 22000 ve ISO 9001 kalite sertifikalarına sahiptir. Limon, portakal ve mandalina ağırlıklı depolama yapmakta ve 500 tonluk kapasiteye sahip bir firmadır. Deposunu kendi ihtiyacına yönelik kullanmaktadır.

 Fastad Gıda: 2008 yılının sonlarına doğru kurulmuĢtur. 12.700 m² (120.000 m³) kapalı alan ve 7 değiĢik lokasyonda hizmet vermektedir. ISO 9002 kalite sistem belgesi ve ISO 9001:2000 kalite yönetim sistem belgesine sahiptir. Tamamen Burger King ile anlaĢmalı çalıĢmaktadır.

 Ak Ümit Tarım: 2005 yılında kurulmuĢtur. Toplamda 5.000 tonluk kapasiteye sahip iki deposu bulunmaktadır. Doluluk oranı genel olarak

%50-60 civarındadır.

 BaĢak Tarım: 1975 yılında BaĢak Sigorta A.ġ. tarafından kurulmuĢtur.

 Agriata Tarım Ürünleri A.ġ. : 500 ton kapasiteli deposunda genellikle nar depolamaktadır.

 Seç Ticaret: Çilek, viĢne, kayısı depolamakta olup 700-800 tonluk bir depoya sahiptir. Tam kapasite çalıĢmaktadır.

 Ümit Ġnci yaĢ Sebze: 75 m²‟lik deposunda çilek depolamaktadır.

 Mert Tarım Gıda: 450 m² kapasiteli, genellikle çilek, nar, kayısı depolamaktadır. Doluluk oranı %60 civarındadır.

 Nares: 2003 yılında kurulmuĢtur. 20.600 m² üzerinde 10.000 ² kapalı alana sahiptir. 5 adet tünel ile 150 tonluk Ģoklama kapasitesine sahiptir. 100 m² ile 1200 m² arasında farklı büyüklüklerde odaları mevcuttur. 10.000 tonluk depoda 25 kiĢi istihdam edilmekte olup tam kapasite faaliyet göstermektedir.

 AytaĢ: 8000 m² depolama alanı mevcuttur. %55 perakende, %20 yerel zincir, %25 toplu tüketime yönelik olarak çalıĢmaktadır.

 Narita Soğuk Hava Depoculuk ve Gıda A.ġ.: 1973 yılında kurulmuĢtur.

4.700 m² alana sahiptir. DonmuĢ ürünlerde Lezita, CP, Yudumla gibi markalar ile sözleĢmeli çalıĢmaktadır. En büyük odası 215 m² olup büyüklü küçüklü 32 odaya sahiptir.