Sanal Đşletmelerin Sektörel Dağılımı

Sanal organizasyonlar “gerçek” işletmelerdeki gibi farklı sektörlerde faaliyet göstermektedirler. Bu tür şirketlerde insanların yaratıcılığına bağlı şekilde orijinal fikirlerin gerçeğe dönüşmesini gözlemleyebiliriz. Örneğin, online çorap aboneliği yapan

www.blacksocks.com şirketi 69 € karşılığında aylık çorap dağıtımını

gerçekleştirmektedir. www.littlehelpshop.com (Afrika ev hanımları sitesi),

www.elephantos.com (psikolojik rahatlatma ürünleri mağazası),

www.massagetraders.com (özel tercihe göre masör bulma sitesi), www.bonsaihero.com (marihuana yetiştirme aletleri sitesi), www.livegamer.com, www.ige.com (sanal âlemin oyun ihtiyaçlarından olan silah çeşitleri, sihir yapma aletleri, oyun tecrübesi, sanal döviz vs. satışını yapan Live Gamer şirketi) vs. de orijinal fikir bazında gelişen işletmelere örnektirler.

Gözlemlerimize göre, sanal işletmeler faaliyetlerini en çok günlük ev alışverişi, elektronik ve dijital eşya alanında sürdürmektedirler. Kitap, orijinal hediye, gıda, sağlık ürünleri, kozmetik mağazaları da online ortamda yaygın yer alan işletme çeşitlerindendir. Web sitesi tasarımı, domain, hosting tescili, internette reklam vs. gibi sanal hizmetler sunan sanal işletmeler de bağımsız sanal hizmet sektörünü oluşturacak kadar günceldirler.

1.6.1. Tamamen Sanal Sektörün Başarılı Örneği Olarak Sessiz Ticaret

“Sessiz Ticaret”, dijital bilgi ve değer akımlarını yaratarak günlük hedefleri yetenekli ve etkileşimli kılmak için kablosuz mobil iletişimleri, ileri etkileme ve algılama teknolojilerini kullanarak gelişen bir ticari anlayıştır. Kavramsal açıklaması da, objelerin iletişimine dayalı ticaret gerçekleşirken, insan etkileşimine ihtiyaç duyulmamasından dolayı “sessizliğin” söz konusu olmasıdır. Aynı zamanda da Accenture’ın geliştirdiği bir ticari ve teknolojik “U-Ticaret” vizyonunun da önemli parçasıdır. Sessiz Ticaret mantığına göre, her fiziksel nesne ya da etkinliğin sanal birer kopyası olacaktır. Dolayısıyla, uyarı ve tepki verme arasındaki zaman sıfırlanacak, algı ağı fiziksel dünyanın çok daha fazlasını “anında erişim” ile görebilmeyi ve hızla harekete geçmeyi sağlayacaktır (Yalçın, 2004).

Şirketler, nesneleri tanımladıktan sonra, ısı, hareket, radyasyon algılayıcıları ve hatta mini mikrofonlar ya da video kameralar ekleyebilecekler. Bu sayede nesneler yalnızca kendilerini bilgisayarlara tanıtmakla kalmayacak, durumları hakkında bilgi de gönderebilecekler. Raflar, mağaza yetkililerine anında mobil mesajlar göndererek yenilenmeleri gerektiğini haber verebilecekler. Endüstriyel ekipman parçaları, yakında değiştirilmeleri gerektiğinde bakım için uyarı gönderebilecekler. Gıda paketlerindeki algılayıcılar ürünün tazeliği hakkında bilgi verebilecektir.

Sessiz Ticaretin temelini oluşturan RFID sistemi üç bölümden oluşmaktadır:

• Kimlik verilerinin içine yerleştirilebileceği etiketler. Bunlar, bağlı oldukları ürünün tanımlanmasını sağlayan araçlardır.

• Okuyucular aracılığı ile etiketlere/etiketlerden veri yazabilen/okuyabilen yazılım uygulamaları. Okuyucular ile etiketler arasındaki tüm iletişimi başlatan uygulama yazılımıdır.

Accenture'ın 2004 yılında yaptığı araştırmaya göre, en iyi gelir artışına sahip şirketler, yeni teknolojilere geçmek için bütçelerinden yüzde 10 daha fazla miktarda tekrar yatırım yapanlardır. Sessiz Ticaret de bu yeni teknolojiler arasında bulunmaktadır.

Accenture araştırması, yüksek performanslı işletmelerin teknolojiyi, diğerlerini takip etmek için değil, lider olmak için kullandıklarını göstermektedir. Pek çok özel ve kamu sektörü şirketi, müşterileri için yeni değer yaratmak, tedarik zincirlerini dönüştürmek, mevcut faaliyetlerinin verimliliğini ve performansını iyileştirmek ve tasarruf yapmak amacıyla Sessiz Ticareti kullanmaya başlamışlardır. FedEx kuryeleri, artık anahtar yerine bir bileklik ile araçlarının kapılarını açabilmekte ve çalıştırabilmekteler. Milyonlarca çiftçi, sahip oldukları hayvan için doğru gıdayı ve ilacı hatasız temin edebilmekteler. Accenture'ın geliştirdiği teknoloji, algılayıcı telemetri ve uzaktan algılayıcı ağı ile Pickberry Vineyard'ın her üzüm bağının tek tek etiketlenerek en etkin, verimli ve güvenli yöntemlerle ürün yetiştirilmesini, toplanmasını ve doğal afetler de dikkate alınarak doğru planlama yapılmasını sağlamaktadır.

Dell Computer, British Telecom için sipariş üzerine özel ürettiği Latitute TM C610 bilgisayarları, içlerine yerleştirilmiş pasif RFID çipler ile göndermektedir. Bu teknoloji sayesinde her bilgisayar özel British Telecom bilgisi ile kodlanmaktadır. Bilgisayarın çalınması ve sonra bulunması durumunda, RFID okuyucusu ile British Telecom'a ait bir bilgisayar olduğu anlaşılabilecektir. Eğer bilgisayarlar kayıp izleme uygulaması ile takip edilmişse, tam olarak ne zaman ve nerede kaybolduğu da anlaşılacaktır.

Sessiz Ticaret’in sağladığı yararları da aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

• Fiziksel varlıkların iyileştirilmesi

Akıllı nesneler, işletmelerin, kullanıcı yararına hareket edecek ve fiziksel nesneler üzerinde “sayısal kavrama” sağlayacak nesnelere, ekipmana ya da uygulamalara görev vermelerini sağlayacaktır. Aynı zamanda, yerel ve uyarlanmış hizmetler sunulmasını sağlamak üzere fiziksel dünyayı gruplar seviyesinde yönetme fırsatı vermektedir.

• Müşterileri yeniden tanımlamak, anlamak ve yeni yöntemler ile hizmet sunmak

Sessiz Ticaret, yeni bilgi çeşitlerinden yararlanmak, mevcut bilgileri işletmelerin daha önce sahip olmadıkları bir anlayış edinmek ve bu anlayışı yeni ya da uyarlanmış hizmetler ve ürünler geliştirmek için kullanma fırsatları sunmaktadır.

• Akıllı, gerçek zamanlı karar verilmesi

Bilgi akışına hızlı erişim ve bunu işleme yetkinliğinin, fiziksel dünyadan gelen yeni veri kaynakları ile birleştirilmesi işletmelerin sürekli güncel bilgiyi takip etmelerini ve buna göre harekete geçmelerini sağlamaktadır. Bu, sorunlara daha çabuk, içeriği daha iyi kullanarak daha etkin yanıt verebilmek ve öngörülü davranabilmek anlamına gelmektedir.

• Sanal işbirliği ile insan kaynakları verimliliğinin iyileştirilmesi

Sessiz Ticaret sistemi işletmelerin organizasyon içinde mevcut dağınık yeteneklerinin tam kullanımını sağlayacaktır.

• Akıllı üretim ve ürün geliştirme

Algılayıcılar ürünlerin nasıl kullanıldığının takip edilmesi ile müşteri ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasını sağlamakta ve ürünlerin buna göre yeniden tasarlanmasına yardımcı olmaktadır. Verimliliği iyileştirilmiş ürün tasarımı, daha az üretim ve bakım maliyeti anlamına gelmektedir.

• Sorumluluklar ile kârın dengelenmesi fırsatı

Đşletmelerin kendi inisiyatifleri ya da hukuki şartları yerine getirme doğrultusunda - örnek olarak yeniden işletmenin doğru yapılması için nesnelerin tanımlanması ve izlenmesi.

1.7. Sanal Đşletmelerin Faaliyetlerinin Gerçeklik Boyutuna Göre Sınıflandırılması