Araflt›rma içerisinde zaman zaman kullan›lan ve baz› tan›mlar› karfl›layan ta- n›m ve k›saltmalara bu bölümde yer verilmifltir.
Kozmetoloji: Saç, deri ve eklerinin kozmetik ürün ifllem ve cihaz kullan›la- rak temizlenmesi, bak›m›, süslenmesi, güzel kokmas›, kötü kokulardan ar›nmas› ve bu flekilde muhafazas›yla ilgili uygulamal› bilim ve sanatlar›,
Beslenme: ‹nsan›n büyüme, geliflme, sa¤l›kl› ve üretken olarak uzun süre ya- flamas› için gerekli olan ö¤eleri al›p vücudunda kullanmas›n›,
Beslenme Dersi: Araflt›rmac›n›n içeri¤inde beslenmeye girifl, beslenmenin tan›m›, sa¤l›k ve beslenme aras›ndaki iliflki, besinler ve besin ö¤eleri, beslenmenin tan›m›, yeterli ve dengeli beslenme ve yetersiz-dengesiz beslenmenin zararlar›, Or- ganik besin maddeleri, proteinler, karbonhidratlar, ya¤lar, vitaminler, ‹norganik be- sin maddeleri, mineraller, su ve di¤er içecek maddeleri, Temel yiyecek gruplar›, be- sin maddelerinin enerji de¤erleri, enerji birimleri ve gereksinimi, vücudun enerji dengesi, bazal metabolizma, beden kitle endeksi, besinlerin enerji de¤eri, enerji den- ge sorunu, enerji harcama de¤erleri, beslenme e¤itiminin kozmetoloji alan›ndaki önemi, saç sa¤l›¤› ve beslenme, deri sa¤l›¤› ve beslenme, t›rnak sa¤l›¤› ve beslenme, beslenme bozuklu¤una ve besin eksikli¤ine ba¤l› olarak görülen saç deri ve t›rnak hastal›klar›, anti-aging ve beslenme, selülit ve beslenme konular›n›n verilmesini önerdi¤i dersi,
Ders ‹çeri¤i: E¤itim program›nda; e¤itim amaçlar›n›n gerçekleflmesi için ya- rarlan›lan kayna¤›,
Alan Dersi E¤itimcileri (ADE):Meslek Liseleri, Anadolu Meslek Liseleri, Teknik Liseler, Anadolu Teknik Liseleri ve Mesleki E¤itim Merkezlerinde Görev Yapan; Kuaförlük, Cilt Bak›m› ve Güzellik, Güzellik ve Saç Bak›m› Hizmetleri, Cilt Bak›m› ve Güzellik ile Berberlik alan› ö¤retmenleri ile Meslek Yüksek Okulu; Ku- aförlük, Cilt Bak›m› ve Güzellik Alan Ö¤retmenleri ve Ö¤retim elemanlar›n›; Üni- versitelerde Görev Yapan Kuaförlük ve Güzellik Bilgisi Alan› Ö¤retim Üyesi ve Ele- manlar›n›,
Beslenme Dersi E¤itimcileri(BDE): Meslek Liseleri, Anadolu Meslek Lise- leri, Teknik Liseler, Anadolu Teknik Liselerinde görev yapan; A¤›rlama ve G›da Alan ö¤retmenlerini ve Mesleki E¤itim Merkezlerinde Görev Yapan Yiyecek ve ‹çe- cek Hizmetleri Alan Ö¤retmenlerini, üniversitelerde beslenme dersi veren e¤itimci- leri,
MEB: Milli E¤itim Bakanl›¤›n›,
METEB: Bir veya daha fazla meslek yüksek okuluyla aç›k ö¤retim program- lar› bütünlü¤ü ve devaml›l›¤› içinde iliflkilendirilmifl, mesleki ve teknik orta ö¤retim kurumlar›ndan oluflan e¤itim bölgesini,
Alan: Kuaförlük, Cilt Bak›m› ve Güzellik Hizmetleri s›n›f›n›,
Ç›rak:Ç›rakl›k sözleflmesi esaslar›na göre, kuaförlük, cilt bak›m› ve güzellik meslek alan›nda mesle¤in gerektirdi¤i bilgi, beceri ve ifl al›flkanl›klar›n› ifl içerisinde gelifltiren kifliyi;
Kalfa: Kuaförlük, cilt bak›m› ve güzellik mesle¤inin gerektirdi¤i bilgi, bece- ri ve ifl al›flkanl›klar›n› kazanm›fl ve bu meslekle ilgili ifl ve ifllemleri ustan›n gözeti- mi alt›nda kabul edilebilir standartlarda yapabilen kifliyi;
Usta: Kuaförlük, cilt bak›m› ve güzellik mesle¤inin gerektirdi¤i bilgi, bece- ri ve ifl al›flkanl›klar›n› kazanm›fl ve bunlar› mal ve hizmet üretiminde ifl hayat›nca
kabul edilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim s›ras›nda karfl›lafl›labilecek problemleri çözümleyebilen; düflüncelerini yaz›l›, sözlü ve resim ile aç›klayabilen; üretimle ilgili pratik hesaplamalar› yapabilen kifliyi;
Usta Ö¤retici:Ustal›k yeterli¤ini kazanm›fl; aday ç›rak, ç›rak, kalfa ile mes- leki ve teknik e¤itim okul ve kurumlar› ö¤rencilerinin ifl yerindeki e¤itiminden so- rumlu; mesleki e¤itim tekniklerini bilen ve uygulayan kifliyi,
Alanda Profesyonel Çal›flanlar(APÇ): Kamu veya özel sektöre ait Kuaför- lük, Cilt Bak›m› ve Güzellik Hizmetleri alanlar›nda kalfa, usta ve usta ö¤retici ola- rak çal›flan ve bu iflten geçimini sa¤layan kiflileri;
Alan Ö¤rencileri (ALÖ):Gazi Üniversitesi Mesleki E¤itim Fakültesi Anka- ra Meslek Yüksek Okulu Kuaförlük, Cilt Bak›m› ve Güzellik Ö¤retim Program› son s›n›f ö¤rencilerini;
II. BÖLÜM
‹LG‹L‹ ALAN ARAfiTIRMALARI
Yap›lan literatür taramas› sonucunda, MYO Bünyesindeki Kuaförlük, Cilt Bak›m› ve Güzellik Ö¤retim Programlar›nda Beslenme Dersinin Gereklili¤ini belir- lemeye iliflkin yap›lm›fl bir araflt›rmaya rastlanmam›flt›r. Bu araflt›rman›n konusuyla dolayl› olarak iliflkisi olabilecek baz› çal›flmalara afla¤›da kronolojik s›ra ile yer ve- rilmifltir.
Kavas ve ark.(1985)’n›n yapm›fl olduklar› bir çal›flmada; Ege Üniversitesi G›- da Mühendisli¤i bölümü ö¤rencilerinden beslenme dersi alm›fl ve almam›fl olanlar›n beslenme bilgi düzeyi, beslenmeye karfl› tutumlar› ve beslenme durumlar› incelen- mifltir. Araflt›rma sonucunda, beslenme dersi alm›fl ve almam›fl gruplar›n beslenme bilgi düzeyi yönünden farkl› oldu¤unu, beslenmeye karfl› tutumlar› ve beslenme du- rumlar› aras›nda ise önemli bir fark olmad›¤›n› ortaya koymufllard›r. Beslenme e¤i- timinin etkinli¤inin saptanmas›nda beslenmeye karfl› tutum ile beslenme bilgi düzey- lerindeki de¤iflmelerin belirlenmesi ve bunlar›n beslenme durumlar› üzerindeki etki- lerinin incelenmesi gerekti¤i görüflüne varm›fllard›r.
Baflo¤lu ve ark.(1987)’n›n yapm›fl olduklar› bir çal›flmada; bir y›l sürekli oku- tulan beslenme dersinin ö¤rencilerin bilgi düzeyleri ve davran›fllar›na olan etkisi in- celenmifltir. Araflt›rma sonucunda, beslenme dersinin, ö¤rencilerin bilgi düzeyini yükseltti¤i gibi davran›fllar›nda da önemli de¤ifliklikler oluflturdu¤u belirlenmifltir.
Bulduk ve ark.(1985)’n›n Gazi Üniversitesi Gazi E¤itim Fakültesi Beden E¤itimi Bölümünde ö¤renim gören 411 ö¤rencinin, beslenme bilgi ve al›flkanl›klar› üzerinde yapt›klar› araflt›rmada, ö¤rencilerin beslenme ile ilgili sorunlar› oldu¤unu, iyi bir beslenme e¤itimi verilmesi ile ö¤rencilerin hem kendi beslenmeleri, hem de
ileride beden e¤itimi ö¤retmeni olarak yapacaklar› görevlerde, ö¤rencilerini ve spor- cular›n› daha iyi yönlendirebilecekleri yarg›s›na varm›fllard›r.
Sandra(1990) yafl ortalamalar› 24 olan, 279 ö¤renci üzerinde yapm›fl oldu¤u bir araflt›rmada, ö¤rencileri temel beslenme kursuna tabi tutmufl ve sömestr sonunda kurs alan ve almayan ö¤rencilerin beslenme bilgisindeki de¤ifliklikleri araflt›rm›flt›r. Kurs tamamland›ktan sonra temel beslenme kursuna giden ö¤rencilerin hepsinin bil- gi sahibi oldu¤u gözlenmifl ve % 45.2’si bu bilgi ile diyetinde de¤ifliklik yapt›¤›n› be- lirtmifltir.
Aytekin(1999), “Üniversite Ö¤rencilerine Verilecek Beslenme E¤itiminin Beslenme Davran›fllar›na Olan Etkilerinin ‹ncelenmesi” adl› Doktora tezi çal›flmas›n- da, üniversite ö¤rencilerine verilen beslenme e¤itiminin ö¤rencilerin davran›fllar›nda ne gibi de¤ifliklikler yaratt›¤›n›n tespiti ve uygulanan e¤itim modellerinin etkinli¤i- nin de¤erlendirmesi yap›lm›flt›r. Çal›flma iki aflamada gerçeklefltirilmifltir. Birinci aflamada ö¤renciler hakk›nda genel bilgi edinmek için anket uygulanm›fl ve durum saptamas› yap›lm›flt›r. ‹kinci aflamada ise, ö¤rencilerin temel beslenme bilgisini ölç- mek amac›yla e¤itim, e¤itim programlar›na yönelik anket haz›rlanm›flt›r. Araflt›rma kapsam›na al›nan 200 ö¤renci dört gruba ayr›lm›flt›r. I.grup Kontrol Grubu, bu gru- ba hiç e¤itim verilmemifltir, II. Gruba yüz yüze e¤itim verilmifl ve III. Gruba yüz yü- ze e¤itim verilerek, verilen e¤itimi içeren birde el kitab› da¤›t›lm›flt›r, IV. Gruba ise yüz yüze e¤itim verilmeyerek sadece el kitab› da¤›t›lm›fl ve okumalar› istenmifltir. Araflt›rma sonucunda, e¤itim, e¤itim + kitap gruplar› aras›nda anlaml› fark bulun- mufl, etkin ve sürekli olarak verilecek bir beslenme e¤itiminin, hem beslenme bilgi düzeyinin art›r›lmas› hem de yanl›fl inanç ve tutumlar›n düzetilmesi aç›s›ndan önem tafl›d›¤› sonucuna var›lm›flt›r.
Karayormuk, Özp›nar (2002)’ un “Afyon Kocatepe Üniversitesi MYO’nda beslenme dersi alan ve almayan MYO ö¤rencilerinin beslenme bilgi ve al›flkanl›kla- r›n›n saptanmas› ve beslenme e¤itiminin do¤ru beslenme al›flkanl›klar› kazan›lmas›n- daki rolünün incelenmesi” için yapm›fl oldu¤u yüksek lisans tez çal›flmas›na 358 ö¤- renci kat›lm›flt›r. Bunlar›n 172’si beslenme dersi alm›fl olan ö¤renciler 186’s› da bes- lenme dersi almam›fl ö¤rencilerdir. Veriler anket yöntemiyle toplanm›flt›r. Araflt›rma-
n›n sonucuna göre; beslenme dersi alan ö¤rencilerin beslenme bilgilerinin daha faz- la oldu¤u tespit edilmifl olup, bu konuda daha bilinçli beslendikleri ve beslenme al›fl- kanl›klar›n› olumlu yönde gelifltirdikleri saptanm›flt›r.
Literatürde yer alan beslenme ile ilgili araflt›rmalarda beslenmenin saç ve cilt üzerindeki etkisine de¤inilmedi¤i tespit edilmifltir. Yap›lan bu çal›flma beslenmenin saç ve cilt sa¤l›¤› üzerindeki etkisinin anlafl›lmas›n› ve bu alanda hizmet verenlerin konu hakk›ndaki görüfllerini ortaya koyacakt›r. Bundan sonra yap›labilecek program gelifltirme ve araflt›rma çal›flmalar›na bir kaynak teflkil edebilecektir.
3. BÖLÜM
YÖNTEM
Bu bölümde araflt›rman›n yürütülmesinde izlenen yöntem, araflt›rman›n evren ve örneklemi, kullan›lan veri toplama araçlar›, elde edilen verilerin analizi ve yorum- lanmas›nda kullan›lan istatistiksel yöntem ve teknikler yer almaktad›r.